Dagblaðið Vísir - DV - 22.09.1990, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 1990.
Utlönd
Olíuverð fer hækkandi vegna ótta við PersafLóastríð:
Fleiri vestrænir sendi-
menn reknir frá írak
- Saddam Hussein spáir hörðustu orrustu sögunnar
írakar hafa rekiö átján vestræna
sendimenn úr landinu og Vestur-
lönd hafa svarað í sömu mynt og
jafnframt aukið enn við herafla
sinn við Persaflóa. Enn eru það
Frakkar sem eru efstir á listanum
hjá Saddam en ellefu þeirra var
sagt að fara frá írak í gær. Þá var
þremur Bretum einnig vísað úr
landi, tveimur Vestur-Þjóðverjum
og tveimur Spánverjum.
„Deilan hefur færst á enn alvar-
legra og ófriðvænlegra stig,“ sagði
Daniel Bernard, talsmaður frönsku
stjómarinnar, eftir að tilkynnt var
um brottvísun Frakkanna.
Um leið og sendimennimir voru
reknir úr landi lét Saddam Hussein
frá sér fara enn harðorðari yfirlýs-
ingar um Bandaríkjamenn og
bandalagsþjóðir þeirra en hann
hefur áður gert í deilunni.
„Við viljum gera öllum ljóst að
þessi orrusta verður meiri en
nokkur önnur í sögunni," sagði í
yfirlýsingunni og í sjónvarpinu í
írak var sýnd mynd af Saddam þar
sem hann er brúnaþyngri en áður
hefur sést. Þá var því veitt athygli
að hann nefndi aldrei frið í yfirlýs-
ingunni en það hefur hann þó afltaf
gert til þessa.
Verð á olíu hækkaði þegar eftir
yfirlýsingu Saddams og var í gær
orðið hærra en það hefur verið síð-
ustu níu ár. Á sama tíma féllu verð-
bréf í kauphöllum og í Tokyo var
hlutabréfavísitalan lægri en
nokkm sinni áður á þessu ári.
Þetta þykir benda til að mikils ótta
við að stríð bijótist út við Persaflóa
eftir tiltölulega kyrrláta daga í
þessum mánuði.
Bush Bandaríkjaforseti varaði í
gær hryðjuverkahópa sérstaklega
við aö grípa til aðgerða til stuðn-
ings Saddam. Sagði hann að slíkt
hefði alvarlegar afleiðingar í fór
með sér. Því var þó neitað í Hvíta
Húsinu aö Bush væri með þessu
að undirbúa tylliástæðu til að ráð-
ast á írak.
í gær lögðu 4200 menn úr útlend-
ingahersveitunum frönsku upp til
Saudi-Arabíu en nú eru um 150
þúsund erlendir hermenn komnir
þangað. „Við vonumst til að vera
komnir þangað áður en allt spring-
ur í loft upp,“ sagði einn hersveit-
armanna við brottfórina.
í hernum
Norðmenn ætia að draga úr víg-
búnaði sínum vegna batnandi
sambúðar stórveldanna og al-
mennrar þróunar í átt til af-
vopnunar.
Frá fyrsta nóvember gætí það
tekið nokkra daga að kafla úr
norska herinn og gera hann bar-
dagahæfan. Nú á það aðeins að
taka nokkrar klukkustundir.
Ætlunin er að fækka í fasta-
hemum en halda samt opnum
möguleikanum á að kafla út vara-
lið með stuttum fyrirvara.
„Við gemm einnig ráð fyrir að
fá lengri tíma til undirbúnings ef
hættuástand skapast," er haft eft-
ir Per Boethun stórfylkisforingja.
Norski herinn hefur undanfar-
ið flutt fréttir af auknum her-
styrk Sovétmanna á Kólaskaga
og því kemur á óvart að dregið
skuli úr viðbúnaði hersins sem
hingað til hefur litið eftir með
þeim sovéska við Noröur-íshafið.
Reuter
Nicu Ceausescu
fékk 20ára
fangelsisdóm
Nicu Ceausescu, sonur hins
fallna einræöisherra Rúmeníu,
hefur veriö dæmdur til 20 ára
fangavistar vegna ábyrgðarinnar
sem hann ber á dauða 96 landa
sinna 1 desemberuppreisninni í
fyrra þegar föður hans var steypt
af stóli.
Nicu var upphaflega kæröur
fyrir þjóðarmorð en dómurinn
féflst ekki á þá kröfu. Hún heföi
þýtt lífstíöarfangelsi fyrir Nicu.
Þess í stað var hann dæmdur fyr-
ir að hafa hvatt til aðgerða sem
leiddu til dauða fólksins og fyrir
það er þyngsti dómurinn 20 ár.
Ákærandinn í málinu sagði aö
Nicu hefði gefið heimild tii þess
að skotið væri á mótmælendur
þegar öldur óánægjunnar risu
hvað hæst í Rúmeníu um síöustu
jól.
Vörn Nicus í málinu byggðist á
því að herinn bæri í raun ábyrgð
á morðunum i Sibiu þar sem Nicu
var fokksforingl Hann segist
hafa verið farinn úr bænum 22.
desember þegar mennirnir féllu.
Nícu er nú illa þjáður af skorpu-
lifur eftir áralangan drykkjuskap
og ólifnað. Líferni hans vakti allt-
af mikla athygli í Rúmeníu og
átti sinn þátt í óvinsældum fjöl-
skyldunnar og falli hennar. Nicu
á m.a. að hafa eytt ómældum
upphæðum af opinberu fé í fjár-
hættuspil.
Ein sagan af Nicu er á þá leiö
aö hann hafi haft tvær þjónustu-
i stúlkur í því starfi einu aö bera
i honum kavíar og kampavín.
t Heuter
Ákvörðun um efnahagsstefnu fyrir Sovétríkin frestað:
Of fáir f ulHrúar
komu til fundar
- Æðsta ráðið tekur málið upp aftur á mánudag
Hagfræðingurinn Stanislav Sjatalín ræðir við fulltrúa í Æðsta ráðinu. Á
endanum varð aö fresta atkvæðagreiðslu um efnahagsáætlun hans.
Símamynd Reuter
Æðsta ráö Sovétríkjanna hefur
ákveðið að fresta til næstu viku að
ganga til atkvæða um nýja efnahags-
stefnu þar sem ætlunin er að taka
upp markaðsbúskap á 500 dögum.
Ástæðan fyrir frestuninni er sögð sú
að of margir fulltrúar voru íjarver-
andi til að atkvæðagreiðslan gæti
talist lögleg.
Ætlunin er að ráðið komi saman á
mánudag á ný til að ræða efnahags-
stefnuna. Enn hefur ekki náðst sam-
komulag um stefnuna og berst
Nikolai Ryzhkov forsætisráðherra
enn fyrir því að fá fram málamiðlun
þar sem haldið veröur í fleiri þætti
gamla hagkerfisins en 500 daga áætl-
unin gerir ráð fyrir. Um leið er Ryzh-
kov að berjast fyrir lífi sínu í sovésk-
um stjómmálum því að honum verð-
ur vart sætt ef stefna hans verður
algerlega undir.
Gorbatsjov, forseti Sovétríkjanna,
hefur þegar lýst því yfir að hin nýja
efnahagsstefna veröi byggð á áætl-
uiúnni sem Stanislav Sjatalín hefur
gert, jafnvel þótt einhveijir þættir í
stefnu Ryzhkovs verði látnir fljóta
með.
Bæði Ryzhkov og Gorbatsjov sögðu
í ræðum sínum í ráðinu í gær aö upp
væri runnin söguleg stund enda var
þá enn gert ráð fyrir að gengiö yrði
til atkvæða um málið. Ryzhkov segir
að það væri áfall fyrir sovéskt efna-
hagslíf að taka stefnu Sjatalíns upp
óbreytta.
Ræða Ryzhkovs bar þess merki að
hann væri að gera úrslitatilraun til
aö fá einhveiju af stefnu sinni fram-
gengt og virtist ekki of vongóður.
Gorbatsjov hefur ekki ljáð máls á því
að Ryzhkov segi af sér eins og marg-
ir róttækir Sovétmenn vilja.
Rcuter
Bretar hræddir við eigin skriðdreka 1 Saudi-Arabíu:
Fallbyssuhlaupin bogin í báða enda
Bretar efast um að þorandi sé að
senda fullkomnustu skriðdreka
hersins til Saudi-Arabíu vegna galla
sem hafa komið fram í þeim. Skrið-
drekana á þó að nota til að ráða nið-
urlögum gamalla sovéskra skrið-
dreka, sem her íraks hefur yfir aö
ráöa, ef til átaka kemur.
Alvarlegasti gallinn við bresku
skriðdrekana er að fallbyssuhlaupin
eru bogin vegna mistaka hjá málm-
steypu hersins í Nottingham. Þar
voru hlaupin látin kólna lárétt þegar
þau komu úr ofninum og aöeins sett
undir báða endana. Aðrir faflbyssu-
nýting á skotum er fyrir vikið aðeins 25%
smiðir láta hlaupin hanga meðan þau
kólna.
Hinir umdeildu skriðdrekar eru af
gerðinni Challenger og voru upphaf-
lega hannaðir fyrir keisaraherinn í
íran. Keisarinn féll þó af valdastóli
áður en hann fékk nokkurn skrið-
dreka þannig að breski herinn hefur
orðið aö nota þá sjálfur.
Skriðdrekamir hafa verið í vopna-
búrum hersins frá því um 1980 en
aldrei þótt duga eins vel og vonir
stóðu til. Challenger er búinn full-
komnustu tækni og vel brynvarinn
en hæfni hans í samanburöi við aðr-
ar gerðir skiðdreka hefur reynst
sorglega lítil.
Þannig er nýting skota á 1500 metra
færi aðeins 25% og sérfræðingar hafa
reiknað út að aðeins rúmlega helm-
ings líkur séu á að drekinn sleppi
nothæfur úr orrustu. Sömu sérfræð-
ingar segja að 98% líkur séu á að
þýskir Leopold-skriðdrekar sé í öku-
færu ástandi eftir bardaga við hvaða
skriðdreka sem er.
En það eru ekki bara bogin hlaup
sem valda áhyggjum. Breskir hern-
aðarsérfræðingar segja að búnaður
drekans sé svo flókinn að venjulegir
skriðdrekaforingjar hljóti að fara á
taugum við að stjórna honum í hita
leiksins.
Bretar eru því að vonum hræddir
við að senda Challenger-skriödrek-
ann á vívöllinn og segja að írakar á
sínum úreltu sovésku skriðdrekum
verði búnir að koma á hann mörgum
skotum áður en þeirra menn hafi svo
mikið sem náð að stilla fallbyssuna.
Verði Bretarnir hins vegar fyrri til
að skjóta séu mestar líkur á að þeir
hitti ekki.
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækur ób. 3,0 Allir
Sparireikningar
3jamán. uppsögn 3-4 íb.Sp
6mán. uppsögn 4-5 ib.Sb
12mán.uppsögn 5-5,5 lb
18mán. uppsögn 11 Ib
Tékkareikningar, alm. 0,5-1 Allir nema Ib
Sértékkareikningar 3,0 Allir
Innlan verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1,5 Allir
6mán. upþsögn 2.5-3.0 Allir nema Ib
Innlán með sérkjörum 3-3,25 Ib.Bb
Innlángengistryggð
Bandaríkjadalir 6,6-7 Ib
Sterlingspund 13-13,6 Sp
Vestur-þýskmörk 6,75-7,1 Sp
Danskarkrónur 8,5-9,2 Sp
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennirvixlar(forv.) 13,75 Allir
Viöskiptavíxlar(forv.) (1) kaupaengi
Almennskuldabréf 12,25-14,25 Ib
Viðskiptaskuldabréf(1) kaupgengi Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 16,5-17,5 Bb
Utlán verðtryggð
. Skuldabréf 6,5-8,75 Ib
Utlántilframleiðslu
isl.krónur 14-14,25 Sp
SDR 11-11,25 Ib
Bandaríkjadalir 9,75-10 Ib
Sterlingspund 16,5-16,7 Sp
Vestur-þýsk mörk 10-10,2 Sp
Húsnæðislán 4,0
Lifeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 23,0
MEÐALVEXTIR
Óverðtr. ágúst 90 14,2
Verðtr. ágúst 90 8,2
ViSITÖLUR
Lánskjaravísitala sept. 2932 stig
Lánskjaravisitala okt. 2934 stig
Byggingavísitala sept. 551 stig
Byggingavísitala sept. 172,2 stig
Framfærsluvísitala júli 146,8 stig
Húsaleiguvísitala hækkaði 1,5% 1-júlí.
VERÐBRÉFASJÖÐIR
Gengi bréfa verðbréfasjóða
Einingabréf 1 5,077
Einingabréf 2 2,761
Einingabréf 3 3,344
Skammtimabréf 1,712
Lífeyrisbréf
Kjarabréf 5,034
Markbréf 2,681
Tekjubréf 2,026
Skyndibréf 1,502
Fjölþjóðabréf 1,270
Sjóðsbréf 1 2,441
Sjóðsbréf 2 1,768
Sjóðsbréf 3 1,702
Sjóðsbréf 4 1,456
Sjóðsbréf 5 1,025
Vaxtarbréf 1,7215
Valbréf 1,6185
Islandsbréf 1,054
Fjórðungsbréf 1,054
Þingbréf 1,054
Öndvegisbréf 1,049
Sýslubréf 1,057
Reiðubréf 1,040
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Sjóvá-Almennar hf. 650 kr.
Eimskip 544 kr.
Flugleiðir 213 kr.
Hampiðjan 173 kr.
Hlutabréfasjóður 170 kr.
Eignfél. Iðnaðarb. 171 kr.
Eignfél. Alþvðub. 131 kr.
Skagstrendingur hf. 410 kr.
Islandsbanki hf. 171 kr.
Eignfél. Verslunarb. 140 kr.
Oliufélagið hf. 557 kr.
Grandi hf. 188 kr.
Tollvörugeymslan hf. 110 kr.
Skeljungur hf. 593 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Bb = Búnaðarbankinn,
lb= Islandsbanki Lb = Landsbankinn,
Sb = Samvinnubankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.