Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1990, Blaðsíða 26

34
LAUGARDAGUR 20. OKTÓBER 1990.
Sérstæð sakamál
Þar til dauðinn
skilur ykkur að
Eva Zwickl.
Eva Zwickl hafði orðið að þola
niðurlægingu og illa meðferð í tíu
ár en vildi engu að síður lifa í sam-
ræmi við boðið sem presturinn las
yfir þeim hjónum við giftingarat-
höfnina. Skilnaður kom því ekki til
greina að hennar mati.
Misþyrmingar
Allir þorpsbúar vissu vel að Josef
Zwickl fór illa með konu sína. Það
duldist engum. Það heyrðist hka
oft til þeirra þegar þau rifust há-
stöfum og sjaldan -leið langur tími
mtili þess að einhvers konar óhljóö
heyrðust frá einbýlishúsinu fallega
í Paura í austurhluta Austurríkis.
Þannig hafði þetta nú gengið tti
árum saman og engu var líkara en
stöðugt styrjaldarástand ríkti mtili
Josefs, sem var fimmtíu og sjö ára
er hér var komið, og konu hans,
Evu. Nágrannamir virtu hins veg-
ar rétt þeirra hjóna til einkalífs og
blönduðu sér ekki í detiur þeirra.
Það var aftur á móti ekki fyrr en
allt fór í óefni hjá Zwicklhjónunum
að fólki varð ljóst hve alvarlegt
ástandið á heimtiinu hafði verið.
En þá var um seinan að reyna að
skakka leikinn. í æðiskasti hafði
Josef Zwickl bariö til dauða kon-
una sem hann hafði verið kvæntur
í tuttugu og átta ár.
Þögn og ást
Hvers vegna hafði Eva ekki yfir-
gefið mann sinn eftir allt það sem
á hafði gengið? Við réttarhöldin var
fullyrt að hún hefði orðið að þola
atia þá niðurlægingu, þjáningar,
barsmíðar og misþyrmingu sem
hægt væri að ímynda sér. Astæðan
tti þess að hún hafði ekki yfirgefið
mann sinn var hins vegar sögð sú
sém að ofan greinir og að hún hefði
elskað hann. Þessari fullyrðingu
var í fyrstu tekið með nokkurri
vantrú en ekkert kom þó fram sem
benti til að hún væri ekki rétt.
Eva og Josef Zwickl höfðu gengið
í hjónaband árið 1961 og áttu þrjú
börn, Heidemarie, Edith og Josef,
og voru þau nú á aldrinum 15 til
28 ára. Þá nær þrjá áratugi, sem
hjónabandið hafði staðið, hafði Eva
verið staðráöin í að uppfylla það
boð að standa við hlið mannsins sín
„þar tti dauðinn skilur ykkur að“.
Sálfræðingar reyndu að gefa
skýringu á ofbeldiskenndri hegðan
Josefs. Hann kom frá fátæku heim-
tii og tveir bræðra hans dóu ungir.
Hann var duglegur í skóla og sýndi
brátt mikinn áhuga á hestarækt.
Það leiddi til þess að hann fékk
starf hjá ttiraunabúi ríkisins í
Paura.
Árið 1958 kynntist Josef Evu. Þau
giftu sig þremur árum síðar og árið
1967 reistu þau sér fallegt einbýlis-
hús. En innan hvítu veggjanna
hlóðust upp óveðursský. Rifrtidi
hjónanna urðu æ tíðari og sam-
kvæmt því sem Josef segir var
ástæðan sú að kona hans hélt þvi
alltaf fram að hún hefði rétt fyrir
sér.
„Hún reifst og skammaðist stöð-
ugt og etiíflega,“ sagði hann í rétt-
inum. Þessi orð hans urðu þó ekki
tti að vekja neina samúð með hon-
um, hvorki með dómaranum né
áheyrendum.
Einbýlishús Zwicklhjónanna.
Aðgerð
Aðeins einu sinni höfðu yfirvöld
orðið að taka afstöðu tti átaka á
heimilinu enda var það í eina skipt-
ið fram tti þessa sem tti þeirra hafði
verið leitað.
í janúar 1985 fékk Josef 5.400
skildinga sekt fyrir að hafa ráðist
á konu sína og nefbrotið hana. Það
hafði gerst eftir rifrtidi sem endað
hafði í handalögmálum. Með
nokkrum hnefahöggum hafði Josef
þá brotið nef konu sinnar og á eftir
varð hún að gangast undir langa
og sársaukafulla aðgerö. Læknun-
um, sem hana gerðu, oíhauð og til-
kynntu þeir lögreglunni hvað gerst
hafði.
En jafnvel í þetta sinn kom Eva
manni sínum tti varnar! Hún hélt
því fram að hann hefði ekki slegið
hana viljandi, aöeins danglað tti
hennar af því hún hefði verið dálít-
ið hávaðasöm. Hún hefði alveg get-
að látið það vera.
Josef var engu að síður dæmdur
fyrir að hafa misþyrmt henni.
Dómurinn virðist hins vegar hafa
orðið tti þess að ástandið á heimil-
inu versnaði enn meira.
Eitt af vandamálum þeirra hjóna
var að Eva var andlegur ofjarl
manns síns. Hann var aftur á móti
mun sterkari en húri og þegar hon-
um fannst hann verða undir í deil-
um þeirra hjóna var sem hann sæi
aðeins eina leiö til að rétta hlut
sinn. Þá lét hann hnefana tala. Oft
höfðu þorpsbúar þá heyrt neyð-
arópin í Evu en aldrei höfðu þeir
látið verða af því að skerast í leik-
inn. Og þannig hafði þetta gengið
árum saman.
Aöstoóin
kom of seint
Er atburðurinn 26. maí í fyrra
gerðist brugðu nágrannarnir þó út
af vana sínum enda benti þá ýmis-
legt til að ástandið á heimili Zwickl-
hjónanna væri verra en nokkru
sinni.
Það var um hálftíuleytið um
kvöldið að óvenjulega nístandi
neyðaróp bárust frá hvíta einbýlis-
húsinu. Þótti fólki í nærliggjandi
húsum ljóst að Eva hlyti að vera í
miklum vanda. Nokkrir nágrann-
anna héldu því á vettvang en þegar
þeir náðu loks tali af Josef var ljóst
að Eva var látin.
Rifrildið stóð um skellinöðru
þeirra hjóna. Hún hafði staðið
ónotuð í heilt ár þegar Josef fékk
allt í einu þá hugmynd að fara á
henni til vinnu. Hann gat hins veg-
ar ekki komið vélinni í gang og
varð að leita með skellinöðruna til
viðgerðarmanns sem varð meðal
annars áð skipta um kerti.
Það hafði hins vegar gerst daginn
áður en Josef ætlaði að grípa til
skellinöðrunnar að Eva hafði notað
hana. Josef hélt því þess vegna
fram að hún hefði skemmt hana
og væri það ástæðan til þess að
hann hefði þurft að fara með hana
á verkstæði.
Viðgerðarmaðurinn var þó ekki
á sama máli og benti honum á að
þegar vél hefði ekki verið ræst í
hetit ár mætti búast við að eitthvað
þyrfti aö huga að henni.
Héltfast
við sína skoðun
Josef lét sér þó ekki segjast við
þessi orð viðgerðarmannsins.
Hann bjó sig því undir að refsa
konu sinni rækilega fyrir að hafa
skemmt skellinöðruna þegar hann
kæmi heim úr vinnu. Þá var Eva
hins vegar ekki heima. En meðan
hann beið bjó Josef sig rækilega
undir komu hennar.
Meðal annars læsti hann kjallar-
ahuröinni svo rækilega að óhugs-
andi væri fyrir Evu að komast út
um dyrnar þar en aðeins voru tvær
dyr á húsinu, aðaldyrnar og kjall-
aradyrnar á bakhliö hússins.
Þegar Eva hafði opnað aöaldyrn-
ar og gekk inn í húsið réðst Josef
á hana. Fyrstu átökin urðu því í
anddyrinu og þar lagði hann til
atlögu með svipu. Um leiö byrjaði
hann að skamma hana fyrir „að
vera alltaf að þeytast um á skelli-
nöðrunni".
Fletti hana klæðum
Er Josef hafði látið svipuhögg
dynja á konu sinni byrjaði hann
að rífa utan af henni fotin og fund-
ust þau síðar í anddyrinu. Var ljóst
að Eva hafði ílúið þaðan og niöur
í kjallarann, en það hafði einmitt
verið ætlun Josefs að fá hana þang-
að niður því þá væri hún gengin í
gildru.
Þegar niður var komið hætti Jos-
ef að beita svipunni. Þess í stað tók
hann þunga jámstöng og fór að
berja konu sína með henni. Eftir
um tíu högg féll hún andvana á
tröppurnar upp úr kjallaranum. '
Nágrannarnir, sem voru nú
komnir að húsinu, komust ekki inn
í það. Þeir gengu á hvem gluggann
á fætur öðrum eftir að hafa reynt
að komast inn um báðar dyrnar en
án árangurs. Framan af urðu þeir
að hlusta á skerandi neyðaróp en
skyndilega varð dauðaþögn. Og
rétt á eftir voru öll ljós í húsinu
slökkt.
„Hún erdauð"
Skyndilega birtist Josef Zwickl í
glugga, blóðugur. Rödd hann var
hvöss þegar hann kallaði reiðilega
til nágrannanna sem stóðu þegj-
andi og skelfingu lostnir fyrir
framan húsið:
„Ég er búinn að drepa kerling-
una. Hún er dauð.“
Eftir nokkur augnablik hljóp ein-
hver nágrannanna til næsta húss
og hringdi á lögregluna. Hún kom
von bráðar á vettvang og var Josef
þá enn í húisnu og hafði ekki gert
neina ttiraun til að flýja. Hann var
nú orðinn rólegri en áður og þegar
lögreglumennirnir spurðu hann
hvað gerst hefði svaraði hann ró-
lega: „Ég tek á mig ábyrgð á morð-
inu. Og ég sé ekki eftir því sem ég
gerði."
Fyrir réttinum dró Josef Zwickl
þó í land. Þar gaf hann ekki neina
yflrlýsingu á við þessa, enda var
honum þá ljóst að morð að yfir-
lögðu ráði gat táknað langa fangels-
isvist. Þar lagði hann aftur á móti
áherslu á að hann hefði ekki orðið
konu sinni að bana af ráðnum hug
og því yrði að líta á verknaðinn sem
manndráp af gáleysi.
Það réö hins vegar litlu um dóms-
niðurstöðuna hverju Josef Zwickl
hélt fram í réttinum. Orð dómarans
gáfu það greintiega tti kynna.
„Engu máli skipti fyrir konu þína
hvort þú segist hafa gengið til
verksins af ráðnum hug eða ekki,“
sagði hann. Og dómurinn var í
samræmi við þessi orð. Josef
Zwickl fékk átta ára fangelsisdóm.