Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.1991, Side 6

6
FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1991.
Viðskipti______________________________________dv
Athyglisverður dómur:
Borgardómur metur 11%
raunávöxtun sem tjón
- Kaupþing dæmt skaðabótaskylt vegna framsals á skuldabréfum
Domur Borgardóms eru athyglisverður fyrir sparifjáreigendur í skuldabréfaviöskiptum. Þar ber hæst að 11 pró-
sent raunávöxtun er metin sem tjón. Auk þess byggir dómurinn á úrskurði uppboðsréttar sem mat það svo að
skýr ákvæði i skuldabréfunum um að þau væru verðtryggð voru látin vikja vegna formgalla við framsal og þau
úrskurðuð óverðtryggð.
Borgardómur hefur kveðið upp
dóm yfir Kaupþingi vegna frágangs
eins starfsmanns fyrirtækisins á
framsali skuldabréfa árið 1984.
Kaupþing var með skuldabréfin í
umboðssölu. Niðurstaða Borgar-
dóms er sú að kaupandi skuldabréfa,
sem fékk 11 prósent raunávöxtun af
skuldabréfum á árunum 1984 til 1988,
hafi engu að síður orðið fyrir tjóni
vegna viöskiptanna og hefði hann
fengið meiri ávöxtun ef ekki hefði
komið til formgalla Kaupþings við
framsal bréfanna.
Þess má geta að 11 prósent raun-
ávöxtun, sem Borgardómur metur
sem tjón í þessum viðskiptum, er
mun hærri raunávöxtun en eigendur
spariskírteina ríkissjóðs fengu á
sama tíma og langt yfir þeirri raun-
ávöxtun sem eigendur sparisjóðs-
bóka og ávísanareikninga fengu hjá
bönkunum. Sú ávöxtun er oftar en
ekki neikvæð vegna meiri verðbólgu
en nafnvöxtunum nemur.
Það er ennfremur athyglisvert í
þessu máli aö skýr ákvæði um verð-
tryggingu, sem getið er um svart á
hvítu í skuldabréfunum, víkja vegna
formgallans við framsal bréfsins.
Fyrir vikið eru bréfin dæmd sem þau
séu óverðtryggð en þannig gefa þau
minna af sér. Þaö er einmitt þessi
munur sem Borgardómur metur sem
tjón og dæmir Kaupþing til að greiða.
„Kemur mér mjög á óvart“
„Þessi dómur kemur mér mjög á
óvart og ég reikna með að honum
verði áfrýjað,“ sagði Pétur Blöndal,
forstjóri Kaupþings, í gær.
Forsaga málsins er að kaupandi
skuldabréfanna lagði leið sína í
Kaupþing í desember 1984 og var
gengið frá kaupunum á bréfunum í
tvennu lagi. Bréíin voru keypt með
miklum affollum til að ná fram hærri
ávöxtun.
Kaupin gengu út á 10 veðskulda-
bréf hvert að höfuðstól 60 þúsund
krónur endurgreiða bar með fjórum
árlegum afborgunum og 9 veð-
skuldabréf hvert að höfuðstól 64 þús-
und sem greiðast skyldi á fjórum
árum.
Bréfin upphaflega á nafni
Bréfrn voru upphaflega skráð á
nafn en voru framseld með svoköll-
uðu eyðuframsali við kaupin. Selj-
Svanbjöm Thoroddsen, deildar-
stjóri hjá Verðbréfamarkaði íslands-
banka, segir að svo virðist sem aö-
eins 3 til 7 prósent þeirra sem keyptu
hlutabréf í hlutabréfasjóðum í des-
ember síðastliönum hafi innleyst
bréf sín í janúar.
„Þetta verður að teljast mjög lítið
og rennir stoðum undir þá skoðun
að flestir þeirra sem keyptu hluta-
bréf í desember ætli að eiga þau
áfram,“ segir Svanbjöm.
Að sögn Svanbjöms seldust hluta-
bréf í hiutabréfasjóðum fyrir samtals
900 miUjónir í desember og 1,2 millj-
arða á öllu síðasta ári.
Heildarviðskipti með hlutabréf á
síðasta ári vora hins vegar um 5,7
andi skrifaði nafn sitt og framseldi
bréfin en starfsmanni Kaupþings
sást yfir að láta kaupandann, þann
sem síðar höfðaði málið, skrifa nafn
sitt við framsalið þannig að tryggt
væri að bréfin væru þar með á nafn.
Bréfunum var komið í innheimtu
í Útvegsbanka íslands og var greitt
af þeim í fyrstu með vöxtum og verð-
bótum. Þegar skuldabréfin fóra í
vanskil voru þau send í lögfræðilega
innheimtu og var óskað eftir uppboði
á hinni veðsettu eign. Hún var seld
á nauöungaruppboöi í júlí 1988.
Úrskurður uppboðsréttar
Það var þá sem það gerist. Upp-
boðsréttur taldi bréfln ekki uppfylla
skilyrði verðtryggingar samkvæmt
hinum svokölluðu Olafslögum frá
árinu 1979, þar sem þau voru ekki á
nafni kaupandans, og voru þau þess
milljarðar króna.
Miðað við að 5 prósent af seldum
hlutabréfum í hlutabréfasjóðum fyr-
ir 900 milljónir í desember hafi kom-
ið til baka í janúar gerir þaö um 45
milljónir króna.
Starfandi era fimm hlutabréfasjóð-
ir hjá verðbréfafyrirtækjunum. Auð-
lind hjá Kaupþingi, Almenni hluta-
bréfasjóðurinn hjá Fjárfestingarfé-
laginu, íslenski hlutabréfasjóðurinn
hjá Landsbréfum, Hlutabréfasjóður
Verðbréfamarkaðar íslandsbanka og
loks Hlutabréfasjóðurinn hf. en hann
hefur verið starfræktur í nokkur ár.
Hinir fjórir vora allir stofnaðir á síð-
asta ári.
-JGH
í stað reiknuð eins og þau væru
handhafabréf.
Ávöxtun bréfanna breyttist við
þetta. í hlut kaupanda bréfanna
komu 1.854 þúsund krónur í stað
2.893 þúsund krónur. Þennan mis-
mun krafði hann Kaupþing um og
hefur unnið málið fyrir Borgardómi.
Pétur segir að kaupandi bréfanna
hafi vegna mikilla affalla við kaup á
bréfunum engu að síður fengiö um
11 prósent raunávöxtun út 1.854 þús-
und króna hlutinn.
„Ég er óhress meö að við skyldum
ekki getað varið okkur í uppboðs-
rétti þegar bréfin var úrskurðuð
handhafabréf. Tjónsupphæðin, sem
okkur er gert að greiða, er metin í
máli sem við gátum ekki varið okkur
í.
Einnig er undarlegt að dómarinn
skyldi ekki breyta vöxtunum líka
Þórhaliur Asmundsson, DV, Norðurl. vestra;
Atvinnufeysi á Sauðárkróki var
heldur minna í janúar nú en á sama
tíma í fyrra. Nú vora atvinnuleysis-
dagar 1414 í stað 1620. Munar þar
fyrst hann ákvað að bréfin væru
óverðtryggð. Hann lætur 8 prósent
vexti, sem voru ofan á verðtrygg-
ingu, halda sér sem nafnvexti eftir
að hann kippti verðtryggingunni úr
gildi og bréfin voru orðin óverð-
tryggð. Eðlilegra hefði verið að
hækka vextina í þá nafnvexti sem
giltu á þessum tima á óverðtryggðum
skuldabréfum. Meira að segja núna,
þegar verðbólgan er miklu minni,
eru 8 prósent nafnvextir lágir á
óverðtryggðum skuldabréfum."
Fyrningartími
Þá segir Pétur að menn séu ekki
sammála um firninguna í þessu máh.
Kaupþing telji að miða eigi við des-
ember 1984 þegar gengið er frá um-
boðssölu bréfanna. Út frá því sé mál-
ið fyrnt. Dómurinn miði hins vegar
við árið 1988 þegar úrskurður upp-
mestu um betra atvinnuástand í
frystihúsunum sem kemur fram í því
aö 104 færri atvinnuleysisdagar eru
hjá verkakonum nú en í fyrra. Alls
era 60 manns á atvinnuleysiskrá nú
í stað' 79 í fyrra.
boðsréttar Uggur fyrir.
Samkvæmt lögum um verðbréfa-
viðskipti í dag er skylt að hafa öU
skuldabréf, sem fara um verðbréfa-
fyrirtæki, á nafni
-JGH
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækurób. 3-3,5 Lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 3-4 Lb,Sp
6mán. uppsögn 4-4,5 sP
12mán. uppsögn 5 Lb.ib
18mán. uppsögn 10 lb
Tékkareikningar, alm. 0,5-1 Bb.Lb.Sp
Sértékkareikningar 3-3,5 Lb
Innlán verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1,5 Allir
6 mán. uppsögn 2.5-3.0 Allirnema Ib
Innlán með sérkjörum 3-3,25 Ib
Innlángengistryggð
Bandarikjadalir 6-6,25 Bb
Sterlingspund 12-12.6 Sp
Vestur-þýsk mörk 7.75-8 Bb.Sp
Danskarkrónur 8,5-9 Sp
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennirvíxlar(fon/.) 13,75 Allir
Viðskiptavixlar(forv.)(1) kaupgengi
Almennskuldabréf 13,5-14,25 Lb
Viöskiptaskuldabréf(1) kaupgengi Allir
. Hlaupareikningar(yfirdr.) 17,5 Allir
Utlán verötryggð
‘ Skuldabréf 7,75-8,75 Lb
Útlántilframleiðslu
Isl. krónur 13,25-14 Lb
SDR 10,5-11,0 Lb
Bandaríkjadalir 9,5-10 Lb
Sterlingspund 15,5-15,7 Allir nema Sp
Vestur-þýskmörk 10,75-11,1 Lb.lb
Husnæðislán 4,0
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 21,0
MEÐALVEXTIR
óverðtr. jan. 91 13,5
Verötr. jan. 91 8.2
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitala feb. 3003 stig
Lánskjaravisitalajan. 2969 stig
Byggingavísitala feb. 565 stig
Byggingavísitala feb. 176,5 stig
Framfærsluvísitala jan. 149,5 stig
Húsaleiguvisitala 3% hækkun 1 . jan.
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa veröbréfasjóða
Einingabréf 1 5,353
Einingabréf 2 2,895
Einingabréf 3 3,516
Skammtímabréf 1,795
Kjarabréf 5,264
Markbréf 2,803
Tekjubréf 2,050
Skyndibréf 1,568
Fjölþjóðabréf 1,270
Sjóðsbréf 1 2,567
Sjóðsbréf 2 1,823
Sjóðsbréf 3 1,782
Sjóðsbréf 4 1,540
Sjóösbréf 5 1,074
Vaxtarbréf 1,8088
Valbréf 1,6954
Islandsbréf 1,112
Fjórðungsbréf 1.064
Þingbréf 1,110
Ondvegisbréf 1,100
Sýslubréf 1,119
Reiöubréf 1,090
HLUTABRÉF
Solu- og kaupgengi að lokinni jófnun TVV. 100
nafnv.:
KAUP SALA
Sjóvá-Almennar hf. 6,55 6,88
Eimskip 5,64 5,92
Flugleiðir 2.43 2,55
Hampiðjan 1.76 1,84
Hlutabrófasjóðurinn 1.76 1,84
Eignfél. Iðnaðarb. 1.91 2,00
Eignfél. Alþýöub. 1,40 1.47
Skagstrendingur hf. 4,15 4,35
Islandsbanki hf 1,45 1.52
Eignfél. Verslb. 1,36 1,43
Olíufélagið hf. 6,00 6,30
Grandi hf. 2,28 2,38
Tollvörugeymslan hf. 1,07 1,12
Skeljungur hf. 6,40 6,70
Armannsfell hf. 2,35 2,45
Fjárfestingarfélagið 1,28 1,35
Útgerðarfélag Ak. 3,50 3,68
Olís 2,15 2.28
Hlutabréfasjóður VlB 0,95 1,00
Almenni hlutabréfasj. 1,01 1,05
Auðlindarbréf 0,96 1,01
Islenski hlutabréfasj. 1,02 1,08
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Bb= Búnaðarbankinn,
ib = Islandsbanki Lb = Landsbankinn,
Sb = Samvinnubankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkaö-
inn birtast i DV á fimmtudögum.
Landinn situr á gullinu:
Lítið um innlausn
hlutabréfa
Minna atvinnuleysi
á Sauðárkróki
- betra atvinnuástand í frystihúsunum
konur karlar
1985 8.760 5.352 3.408
1986 8.644 5.126 3.518
1987 5.203 2.725 2.478
1988 5.492 2.561 2.931
1989 10.953 6.277 4.676
1990 10.945 6.260 4.685
Heildaratvinnuleysi siðustu ára á Sauðárkróki.