Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.1991, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 12. FEBRÚAR 1991.
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK, SiMI (91)27022 - FAX: (91)27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1100 kr.
Verð í lausasölu virka daga 105 kr. - Helgarblað 130 kr.
Frestur er beztur
Blönduvirkjun var upphaflega afsökuö með því, að
við þyrftum að vera byrjaðir að virkja fyrir stóriðju til
að geta farið út í tugmilljarða samninga á borð við þá,
sem nú standa yfir milli Landsvirkjunar og Atlantals.
Sjálfir höfum við ekkert að gera við orku frá Blöndu.
Samt var ekki gert ráð fyrir kostnaði við virkjun
Blöndu, þegar reiknað var út, hvað mundi kosta að selja
orku til álversins á Keihsnesi. Þeir, sem áður höfðu ýtt
okkur út í þessa virkjun, sögðu, að Blönduvirkjun væri
bara mistök, sem ekki mætti reikna upp á álverið.
Þetta minnir á aðferðir Vegagerðar þingmanna, þegar
hún lætur fyrst undirbyggja vegi í strjálbýli, afskrifar
svo framkvæmdirnar sem sagnfræðilega vitleysu úr
þingmönnum og reiknar arðsemi í slitlagið eitt og sér,
því að undirbyggingin hafi verið til á staðnum.
Landsvirkjun hefur alltaf þurft að hafa orkuver í
smíðum, meðal annars til að halda uppi verkefnum fyr-
ir fjölmennt starfslið. Hún hefur vanáætlað kostnað við
allar virkjanir til að selja stjórnmálamönnum og al-
menningi hugmyndina um að láta reisa orkuverin.
Sigalda fór mjög langt fram úr áætlun. Hún átti að
vera fremur ódýr, en samt kostar rafmagnið frá henni
sem svarar 25 mills. Hún jafnast þó engan veginn á við
Blöndu, sem er þegar komin 50% fram úr kostnaðar-
áætlun, án þess að öll kurl séu komin til grafar.
Landsvirkjun er meðal annars búin að greiða meira
en 700 milljónir króna í ýmsar skaðabætur til landeig-
enda á svæðinu. Fulltrúi þeirra er þingmaðurinn á
Höllustöðum og stjórnarmaður Landsvirkjunar, sem nú
er að semja við Atlantal til að koma Blöndu í rekstur.
Undirbúningur samninganna við Atlantal hefur verið
sérkennilegur í meira lagi. Hann byrjaði með því að
Landsvirkjun flutti vinnuskúra til Búrfells. Þetta óðagot
sagði aðstandendum Atlantals, að þeir gætu verið harð-
ir í samningum af því að okkur væri svo mikið mál.
Næst efndi Jón Sigurðsson orkuráðherra til mikils
kapphlaups sveitarfélaga og samtaka sveitarfélaga á
Suðurnesjum, í Eyjafirði og á Austurlandi um að bjóða
niður lóð, höfn og aðra þjónustu hvert fyrir öðru, svo
að Atlantal fengi sem hagstæðust kjör á Keilisnesi.
Síðan ritaði orkuráðherra í október á síðasta ári und-
ir rammasamning, sem gerði ráð fyrir fremur litlum
mengunarvörnum og allt of mikilli áhættu íslendinga
vegna tengingar orkuverðs við heimsmarkaðsverð á
áli, án nokkurs verðlágmarks á innlendu orkunni.
Þegar farið var að rífast í þessum atriðum, fór for-
stjóri hins sænska Gránges í fýlu í sænska útvarpinu
og hélt því fram, að íslenzkir þingmenn væru að klúðra
máhnu með sjálfsfremdarpoti og ósamlyndi. Sú fýla lýs-
ir sér nú í sífelldum töfum á undirritun samnings.
Því miður tefst málið varla svo, að við missum af
þátttöku í happdrætti, þar sem miðinn kostar 42 millj-
arða króna og vinningur er jafn ósennilegur og í hverju
öðru happdrætti. Okkar menn þykjast þurfa að finna
kaupanda að orkunni frá Blöndu, hvað sem það kostar.
Því miður er Atlantal ekki reiðubúið að greiða fyrir
raforku það verð, sem við þurfum að fá til að standa
undir virkjanakostnaði. Þetta neita samningamenn okk-
ar að viðurkenna og hörfa því úr einu víginu í annað
til að ná einhvers konar nauðungarsamningum.
Það er gott, að niðurstaða skuli frestast til hausts,
því að alltaf er á meðan fræðilegur möguleiki á, að
máhð eyðist af sjálfu sér. Frestur er á ihu beztur.
Jónas Kristjánsson
Nefna má að 2ja herbergja þjónustuíbúð með bílskýli kostaði á síðasta ári u.þ.b. 7 milljónir króna.
Lækkun f ast-
eignagjalda
fyrir aldraða
Á síðasta borgarstjórnarfundi
þann 7. febrúar létu borgarfulltrú-
ar Nýs Vettvangs enn á það reyna
hvort ekki mætti ná fram lækkun
fasteignagjalda fyrir þá Reykvík-
inga sem náð hafa 67 ára aldri.
Á fundinum var borin fram vara-
tillaga okkar þar sem slegið var af
ýtrustu óskum varðandi niðurfell-
ingu fasteignagjalda fyrir aldraða
Reykvíkinga en áður höfðum við
flutt tillögu sem gekk mun lengra.
Markmið þeirra var að gera sem
flestum kleift að búa í eigin hús-
næði eftir að komið er á efri ár, án
þess að íþyngja þeim um of með
opiriberum álögum. Báðar voru til-
lögumar felldar.
Réttlátara tekjumark
Upphaflega lögðum við til að ein-
staklingur með tekjur undir sextíu
þúsund krónum á mánuði fengi
fulla niðurfellingu fasteignagjalda
og að hið sama gilti um hjón sem
sameiginlega hefðu allt að níutíu-
þúsund krónur mánaðarlega. í var-
atillögunni hefur tekjumarkið hins
vegar verið lækkað í 56 þús. króna
mánaðartekjur einstaklings. Sú til-
laga gengur auk þess mun lengra
til móts við núverandi kerfi en sú
fyrri, enda var okkur máhð hug-
leikið og vildum frekar sjá ein-
hvern árangur en engan.
Þess má geta að skattleysismörk-
in eru um 57 þúsund krónur á
mánuði og með tilliti til þess töld-
um við sanngjamt að miða niður-
fellingu fasteignagjalda við sam-
bærilegt tekjumark. Samkvæmt
tillögu sjálfstæðismanna - en hún
gerir ráð fyrir óbreyttu ástandi -
miðast full niðurfelling við 39.700
króna mánaðartekjur einstaklings
og 62.700 króna mánaðartekjur
hjóna.
Sú tilhögun gerir einungis ráð
fyrir þremur afsláttarþrepum
(100%, 80% og 50%). Tillögur Nýs
vettvangs gera hins vegar ráð fyrir
fjórða afsláttarþrepinu (30% niður-
felhngu). Með því hugðumst við ná
réttlátari niðurstöðu fyrir þá sem
eru í útjaðri tekjuviðmiðunar.
Ekki er að orðlengja það að máhð
var feht á síðasta borgarstjórnar-
fundi með öllum atkvæðum ann-
arra en borgarfuhtrúa Nýs vett-
vangs. Þar með var fyrir borð borin
sú von að Reykjavíkurborg myndi
KjaUariim
Olína Þorvarðardóttir
borgarfulltrúi Nýs vettvangs
getur verið dýrt í rekstri og við-
haldi. Sá kostnaður minnkar ekki
við það að tekjurnar rýrna með
aldrinum, þannig að margt aldrað
fólk býr í húsnæði sem er í sára-
htlu samræmi við tekjur þess nú.
Engu að síður er oft óhagstætt
fyrir fólk að minnka við sig. Fast-
eignaverð er hátt og má nefna að
2ja herbergja þjónustuíbúð með
bílskýli kostaði á síðasta ári u.þ.b.
7 milljónir króna. Er þá ónefndur
tilfinningaþátturinn sem bindur
margan þéttingsfast viö híbýh sín.
Eitt í orði - annað á borði
Það er umhugsunarefni í þessu
sambandi hversu stjórnmála-
mönnum hefur orðið tíðrætt um
það í seinni tíö að gera öldruðum
kleift að búa heima svo lengi sem
„Reykjavíkurborg hefur afar lítil úr-
ræði fyrir aldrað fólk og ekki fyrirséð
að úr rætist í bráð. Þau vandkvæði eru
flestum ljós - ekki síst borgarfulltrú-
um.
koma th móts við aldraða þegna
sína með lægri álögum. Mótrökin
voru m.a. þau að sú lækkun sem
lögð var til fæh í sér misrétti þar
sem ungt fólk á lágum launum með
þunga skuldabyrði greiddi full fast-
eignagjöld af eignum sínum.
Gerum fólki kleift
að búa heima
Við þessa röksemd er ýmislegt
aö athuga. í fyrsta lagi ber á þaö
að líta að fólk er tæplega komið
með skuldlausar eignir sem bera
fulla eignarskatta fyrr en þaö er
komið vel á fuhorðinsár. Síst þeir
sem eru meö tekjur undir 76 þús.
krónum á mánuði. Eignaskattur-
inn, sem greiðist th ríkisins, kemur
ofan á fasteignagjöldin sem fólk
greiðir th borgarinnar. Aldrað fólk
greiðir þ.a.l. fuha eignarskatta og
fasteignagjöld aö auki.
Flest hefur þetta fólk haft meiri
tekjur um dagana heldur en í ell-
inni. Það hefur byggt yfir sig hús-
næði i samræmi við þáverandi
efnahag; húsnæði sem þar að auki
kostur er. Allir vita hversu hart er
í ári varðandi öldrunarþjónustuna
sem annar engan veginn eftir-
spum. Margir eru þeirrar skoðun-
ar að í stað þess að leggja alla
áherslu á uppbyggingu stofnana
beri að bæta og efla heimaþjónustu
við aldraða, þó ekki væri nema til
þess að fresta innlögn á hjúkrunar-
heimhi eða vistun á elliheimhi.
Þetta er skiljanlegt sjónarmið - sem
ég hef tilhneigingu th að taka und-
ir, svo framarlega sem tryggt er að
allir fái aðbúnað og þjónustu við
hæfi. Því miður er reyndin ekki sú.
Reykjavíkurborg hefur afar líth
úrræði fyrir aldraö fólk og ekki
fyrirséð að úr rætist í bráð. Þau
vandkvæöi eru flestum ljós - ekki
síst borgarfuhtrúum. Því hlýtur
það að valda verulegum vonbrigð-
um þegar borgaryfirvöld eru ekki
reiðubúin að mæta þörfum þessa
stóra hóps sem fyrir löngu hefur
lagt dijúgan skerf th samfélagsins
og skilaö sínu verki vel.
Ólína Þorvarðardóttir