Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.1991, Page 4

Fréttir
ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER, 1991.
Nýir kj arasamningar í undirbúningi:
Upp á líf og dauða að
ná vöxtunum niður
- og ég veit hvernig á að fara að því, segir Einar Oddur Kristjánsson, formaður VSÍ
Nýir kjarasamningar standa fyrir
dyrum. Og enda þótt formlegar við-
ræður um kaup og kjör séu ekki
hafnar eru menn farnir að tala
óformlega saman. Einar Oddur
Kristjánsson, formaður Vinnuveit-
endasambandsins, hefur rætt við
menn innan Verkamannasambands-
ins um komandi kjarasamninga.
„Enda mikið af alvörugæjum þar,“
eins og hann komst að orði. Einar
Oddur er með hugmyndir að nýjum
kjarasamningum, samkvæmt heim-
ildum DV.
„Það er nú kannski of mikið sagt
en auðvitað er maöur með allan hug-
ann við þetta. Ég er þá helst að reyna
að snúa ofan af þeirri kenningu að
það eigi aldrei að draga úr neinni
neyslu. Þegar tekjurnar minnka þá
eigi bara að eyða meiru. Frá þessu
verður að hverfa á samdráttartím-
um. Gamla leiðin til að ná þessu fram
var að fella gengið. Nú erum við búin
að verðtryggja krónuna og verði hún
felld fer allt á fulla ferð. Vextir fara
Þegar hinir sögulegu þjóðarsáttarsamningar voru undirritaðir. Hvað gerist
nú?
upp og áhrif hennar renna í gegnum verkafólk sæti eftir með sitt óbætt.
samfélagið á örfáum vikum og aðeins Þetta myndi gerast vegna þess að við
erum orðin svo vísitöluþróuð þjóð,“
segir Einar Oddur Kristjánsson.
- Hvernig er þá hægt að ná fram ein-
hverjum kjarabótum?
„Það er ekki nema ein leið fær, þáö
er að fara undir OECD-löndin í verð-
bólgu. Það þarf að draga úr peninga-
umsvifum ríkis og sveitarfélaga upp
á nokkra milljarða, eina tvo til þrjá,
bara hjá sveitarfélögunum. Það þarf
að draga úr eyðslunni. Draga úr hús-
byggingum, minnka viðskiptahall-
ann, helst eyða honum alveg og
draga úr ýmsum öðrum eyðsluþátt-
um. Verkalýðshreyfingin á að standa
með okkur í að krefjast þessa.
Þegar þetta hefur tekist getum við
fariö til lífeyrissjóðanna, bankanna
og tryggingafélaganna og krafist
vaxtalækkana. Sumir kalla þetta of-
beldi, ég kalla það sátt. Það er hægt
að koma raunvöxtum niður í 4 til 5
prósent og við vitum hvernig á að
fara að því. Þetta hefur verið gert á
mörgum stöðum með sátt. Þjóðverjar
eru frægastir fyrir þetta og Japanir
fóru eins að og síðan aðrar A-Asíu-
þjóðir. Stjórnleysiskjaftæði manna í
þessum málum er bara rugl. Þegar
þetta hefur verið gert eru menn bún-
ir að koma nafnvöxtum undir 10 pró-
sent en þeir eru nú á milli 25 og 30
prósent. Þá er fyrst er orðin einhver
von fyrir þann hallarekstur sem nú
er hjá undirstöðuatvinnugreinunum
að lifa við óbreytt gengi. Þá um leið
heldur verðvitund fólksins áfam.
Núorðið nær hún til alls nema vaxta.
Lækkun raunvaxta hefur veruleg
áhrif á kaupmátt verkafólks, hvort
sem það er reiknað og mælt í vísi-
tölum eða ekki. Ég ætla að halda því
fram að vaxtalækkun skipti nokkrar
þúsundir fjölskyldna öllu um það
hvort þær halda húsnæði sínu eða
lenda á götunni. Það eru allir hrædd-
ir við að verðbólgan fari úr böndun-
um og ég held að þegar menn hafi
skoðað málið ofan í kjölin verði þeir
mér sammála, “ sagði Einar Oddur
Kristjánsson.
-S.dór
Boðar gerbreytingu á Fiskifélagi íslands
hugmyndinni ekki vel tekið meðal starfsmanna félagsins
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra boðaöi í ræðu á fiskiþingi
í gær algera breytingu á starfsemi
Fiskifélags íslands. Hann sagði aö
stjórnsýsla á sviði sjávarútvegs heföi
breysts og aukist mjög á síðustu 15
árum, bæði að eðli og umfangi. Það
væri ekki síst vegna ýmissa laga um
stjómun fiskveiða. Þess vegna væri
nauðsynlegt að koma á lægra stjórn-
sýslustigi en sjávarútvegsráðuneytið
er. Slíkar skipulagsbreytingar hefðu
verið í undirbúningi í ráðuneytinu
síðustu vikurnar. Sagði hann að rætt
hefði verið við stjórn Fiskifélags ís-
lands og milliþinganefnd þess sem
hefur fjallað um skipulagsbreytingar
á félaginu. Sagðist Þorsteinn telja
breytingarnar óumflýjanlegar og
vildi hann gera þær á grunni Fiskifé-
lagsins.
Hugmyndir Þorsteins Pálssonar
ganga út á það að tvískipta Fiskifé-
lagi íslands. Undir stjórn þess féllu
félagsmálin, svo og útgáfumál og
önnur félagsleg starfsemi.
Hins vegar yrði verksvið fiskimála-
stjóra breikkað til muna. Undir hann
félli, samkvæmt hugmyndum sjávar-
útvegsráðherra, útgáfa veiðileyfa,
úthlutun aflamarks, flutningur afla-
heimilda, eftirlit á sjó, eftirlit með
vigtun afla, eftirlit með framleiðslu,
samanburður gagna, aflaupplýsing-
ar, framleiðsluupplýsingar, íjárhags-
upplýsingar, rekstur tölvudeildar,
hreinlæti og búnaður, gæðastjórnun
framleiðslu, mat afurða og tengsl við
gæðakröfur viðskiptalanda og aðila.
Hér því ekki um neitt smáverksvið
að ræöa.
Þeir sem best þekkja til segja að
þetta verði stofnun með um eða yfir
100 starfsmenn.
Þeir starfsmenn Fiskifélagsins sem
DV ræddi við í gær taka þessum
hugmyndum heldur Ola. Þeir segja
það glapræði að ætla aö gera Ríkis-
mat sjávarafurða að lítilli deild innan
þessarar stofnunar. Þeir bentu á að
vegna aukinna gæðakrafna frá
Bandaríkjunum og þegar evrópska
efnahagssvæðið verður að veruleika,
veitti ekki af aö stórefla Ríkismatiö
sem sjálfstæða stofnun.
Um þetta mál verður ítarlega fjall-
að á 50. fiskiþingi sem nú stendur
yfir.
-S.dór
í dag mælir Dagfari
Dagfari hefur áður gert að umtals-
efni þá merku hugmynd forsætis-
ráðherra að hjálpa fólki til að flytja
frá átthögum sínum. Forsætisráð-
herra hefur fundið það út í störfum
sínum sem stjórnmálaforingi og
formaður stærsta stjómmála-
flokksins að fólk er að bugast yfir
því að þurfa að búa heima hjá sér
og hann telur það rétta ályktun hjá
sér að leggja tíl að þessu fólki verði
hjálpað til að komast í burtu. For-
sætisráðherra hefur bent á aö þetta
sama fólk hafi það gott í launum
og atvinnu, það eigi hús og bíla og
samt vúji það ekki vera lengur þar
sem það er. Að vísu hefur það ekki
verið sagt opinberlega, en augljóst
er að ráöherrann hefur heyrt þetta
á ferðalögum sínum um kjördæmin
og því hefur verið hvíslað í eyru
hans og hann hefur séð með eigin
augum hvernig fólkið kvelst og líð-
ur fyrir það aö búa þar sem þaö býr.
Þess vegna er þetta göfug hug-
mynd og mannúðleg að vilja hjálpa
því til að flytja. Þaö hefur enginn
þorað að segja þetta opinskátt fyrr
en Davíð kom og sagði Sjálfstæðis-
flokknum frá því. Davíð hefur ver-
ið borgarstjóri í Reykjavík um
langan tíma og ekki haft tækifæri
til að tala við fólk úti á landi fyrr
verki er ekkert að gera fyrir þing-
mennina og þá missa þeir sæti sín
og þá missir flokkurinn þingmann
og allir sjá að það er miklu hag-
kvæmara að hafa þingmenn heldur
en kjósendur, svo ekki sé minnst á
þau ósköp að hafa enga kjósendur
lengur til að halda þingmönnun-
um.
Ef Davíð ætlar að fara að útvega
peninga tfi að fólkið getið selt, þá
er fjandinn laus. Þess vegna verður
að þagga niður í forsætisráðherra
og koma honum í skilning um að
það sé öllum fyrir bestu að reyra
áttahagafjötrana og stöðva fólks-
flóttann. Með góðu eða illu.
Þetta er hugsunarhátturinn og
þetta er nú öll ástin sem þingmenn-
inrir hafa á kjósendum sínum,
loksins þegar stjómmálaforingi rís
upp í landinu sem ætlar að frelsa
kjósenduma úr álögum. En hvað
sem illgjarnir þingmenn segja
verður ekki göfugmennskan frá
Davíð tekin. Hann er maður að
meiri fyrir að vilja koma fólkinu
frá heimahögum sínum og hjálpa
bágstöddum. Þetta er nokkurs kon-
ar hjálp í viðlögum og hafi ráðherr-
ann þökk fyrir.
Dagfari
Hreppaflutningarnir
en nú, á allra síðasta ári. Hann
hefur haft tækifæri til að kynna sér
aðbúnað þeirra veslinga sem ekki
hafa komist til Reykjavíkur og skil-
ur nú betur þá aðstöðu sem þessu
fólki er búin. Hann sér eymdina í
samnburði við höfuðborgina og
hann heyrir þrána í röddum þeirra
og kökkinn í hálsi þeirra sem hann
hittir þegar hann má vera að því
að bregða sér út á landsbyggðina.
Er nema von að Davíð láti þessi
orð falla? Hann hryllir viö þeim
bæjarfélögum og útkjálkum þar
sem fólk hírist undir húsveggjum
en vill þó ekkert frekar en að kom-
ast sem lengst í burtu. Þaö er af
þessum ástæðum sem Davíð vill
taka upp þá mannúðarstefnu að
hjálpa fólkinu til aö flytja.
Það er svo eftir öðru að þingmenn
og jafnvel samflokksmenn Davíðs
forsætisráðherra hafa tekið þetta
óstinnt upp. Út af fyrir sig er það
skiljanlegt. Þingmenn landsbyggð-
arinnar vilja halda sem lengst í
kjósendur sína og þeir hafa alltaf
verið þeirrar skoðunar að lands-
byggðarfólk væri ekki of gott til að
búa á landsbyggðinni. Þeir vilja
njörva fólkið niður 1 afskekktum
sjávarplássunum og ekki heyra á
þaö minnst að nokkur maður flytji.
Það eru bara landráðamenn sem
flytja.
Þetta er og hefur verið pólitíkin
og ef Davíð ætlar að ráðast gegn
þessari pólitík, þá skal hann hafa
verra af. Enda er stefnan sú að fólk
megi bara þakka fyrir að eiga hús
og bíl og það hefur einmitt verið
stefnan að gera húsin verðlaus til
aö halda plássunum í byggð. Meðan
enginn getur selt getur enginn flutt.
Svo einfalt er það.
Hingað til hafa þingmenn hlotið
kosningu fyrir þá ræktarsemi sem
þeir hafa sýnt fólkinu í landinu
með þvi að vera svo góðir að útvega
þessu sama fólki fjármagn til að
halda uppi atvinnu og snúast fyrir
það í bankana og telja því trú um
að það sé hvergi betra að vera en
einmitt þar sem það býr. Ef þing-
menn geta ekki gegnt þessu hlut-