Dagblaðið Vísir - DV - 07.05.1992, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 7. MAÍ 1992.
Fréttir
Skýrsla sjömannanefndar um mjólkurframleiðslu:
Fækkun mjólkurbúa
og aukin hagræðing
spamaður ríkissjóðs næstu tvö árin áætlaður 850 milljónir
Halldór Blöndal landbúnaöarráöherra, sem hér kynnir skýrsluna ásamt Ásmundi Stefánssyni, forseta Alþýðusam-
bandsins, segir tillögur sjömannanefndar málamiðlun sem allir geti sætt sig við. DV-mynd BG
Sjömannanefnd hefur skilað land-
búnaðarráðherra áfangaskýrslu um
hagræðingu í mjólkurframieiðsl-
unni. Samkvæmt tillögum nefndar-
innar er gert ráð fyrir aö heildar-
stuðningur hins opinbera verði hlið-
stæður við þaö sem verið hefur.
Spamaöur ríkissjóðs á næstu tveim-
ur árum er hins vegar áætlaður um
850 milljónir. Samstaða náöist í
nefndinni um tillögumar.
í stað niðurgreiðslna til afurða-
stöðva leggur nefndin til að teknar
verði upp beinar greiðslur til bænda
þegar um næstu áramót, útflutnings-
bótum verði hætt og að verðábyrgð
ríkissjóðs verði afnumin. Þá leggur
nefndin til að virkur framleiðslurétt-
ur verði skertur um 4,5 milljónir lítra
til að aðlaga framieiðsluna að innan-
landsmarkaði.
Hvað varðar breytingar á rekstrar-
umhverfi afurðastöðva leggur nefnd-
in til að skipting landsins í sölusvæði
og einkaréttur til sölu falli niöur og
aö ábyrgð á vöruframboði verði af-
numin. Að auki gerir nefndin tillögu
um aö verðábyrgð ríkissjóðs á fram-
leiðslu og birgðum mjólkurafurða
falli niður, svo og afkomutrygging
vegna verðmiðlunar. Lagt er til að
verðlagning afurða á heildsölustigi
verði gefin frjáls og aö heimilað verði
að nýta fjármuni Verðmiölunarsjóðs
til úreldingar á einstökum afuröa-
stöövum.
Hagræðingarkrafa upp
á 6 prósent
Samkvæmt tillögum nefndarinnar
mun afurðaverö til bænda lækka um
6 prósent á næstu tveimur árum. Á
seinni hiuta þessa árs verði lækkun-
in 1 prósent, 2,5 prósent á árinu 1993
og 2,5 prósent á árinu 1984. Á hinn
bóginn er gert ráð fyrir aö verð til
þeirra hækki um 1,5 prósent í næsta
mánuöi.
Sama hagræðingarkrafa er gerð til
afurðastöðva. Hún taki á sig 6 pró-
sent raunverðslækkun til og með
1994 og faili frá samþykktri 1,5 prósnt
hækkun umbúða. Nefndin gerir ráö
fyrir að fimmmcmnanefnd starfi
áfram og að verð á vinnslumjólk
verði það sama úti um allt land. Hins
vegar gerir hún ráð fyrir aukinni
samkeppni á sviði vinnsluvara.
Stefnt að þjóðarsátt
um búvörusamning
Sjömannanefnd var upphaflega
komið á fót til að skapa þjóðarsátt
um nýjan búvörusamning við bænd-
ur. Síðastliðið vor skilaði hún tiliög-
um að samningi við sauðfjárbændur
og í framhaldi af því tók hún mjólk-
urframleiösluna fyrir. Formaður
nefndarinnar er Guðmundur Sig-
þórsson, skrifstofustjóri í landbún-
aðarráðuneytinu, en auk hans sitja
í henni fulltrúar BSRB, ASÍ, VSÍ,
VMSS og Stéttarsambands bænda.
Míkil offramleiðsla
AIls nam innvegin mjólk á síðasta
ári um 104,5 mifijónum lítra. Heildar-
framleiðslurétturinn er hins vegar
107,5 miHjónir litra, en af honum er
réttiu- upp á þrjár mifijónir lítra
óvirkur vegna leigu til Framleiðni-
sjóðs. Til aö aölaga framleiðsluna
þarf því að skeröa hana um 4,5 millj-
ónir lítra.
Samkvæmt tillögum sjömanna-
nefndar er gert ráð fyrir að verja um
250 milljónum króna úr Verðmiðlun-
arsjóði til uppkaupa á þessum rétti.
Fyrir hvem lítra sem kúabændur
þurfa að taka á sig af skeröingunni
munu þeir fá allt að 50 krónur í bæt-
ur. Gerð er tillaga um að öll höft
varöandi sölu á framleiðslurétti milli
bænda verði afnumin.
Fækkun mjólkurbúa
fyrirsjáanleg
Alls eru starfandi 15 mjólkurbú
víðs vegar um landið og alls hafa
tæplega 600 manns vinnu í þeim.
Ljóst er að þessum búum mun fækka
verulega á næstunni. Talað hefur
verið um ekki sé rekstrargrundvöll-
ur fyrir fieiri en fimm til sex bú.
Nefndin bendir ekki á þau bú sem
leggjast af en í því sambandi hefur
heyrst talað um mjólkursamsölum-
ar á Patreksfirði, Búðardal,
Hvammstanga, Blönduósi, Vopna-
firði, Neskaupstað og Höfn.
Til að liðka fyrir úreldingu mjólk-
urbúa gerir nefndin ráð fyrir að um
450 milljónir renni úr verðmiðlunar-
sjóði. Þau bú er sæki um styrk til
úreldingar fyrir 1. júní 1993 fái 90
prósent af bókfærðu verði fasteigna
og véla. Bú sem sæki um slíkan styrk
eftir þann tíma en fyrir 1. júrií 1994
fái hins vegar einungis 80 prósent af
verðinu.
-kaa
Innvegin mjólk og ársverk ímjólkuriðnaði árið 1991
Ms. Ísafíröi
1,7 milUltr.

9 ársverk
Ms, Patreks-
• flrði
Ms. Sauðárkróki
8,5 miilVltr.
25 ársvork
• «
Ms. Hvamms-
tanga
1,0 mliMtr. *
4 ársverk • . ,
12 ársverk
Ms. Húsavlk
6,2 mill^ltr.
25 ársverk
!^B,u1dUÓSl Ms. Akureyri
4,1 millTltr. jQ 5 mMI7]lr
12 ársverk
Ms. Reykjavik
4,2 miliyitr. *
235 ársverk
Mb. Flóamanna
37,7 miliyitr.
119ársverk
Ms. Vopnafirði
0,8 mlllVltr.
3 étsverk
• .
Ms. Egllsstöðum
2,9 millTItr.
11 ársverk • a
Ms. Neskaupstað
0,6 mUVltr.Kgf
3 ársverk
V
Ms. Höfn
1,9 mllMtr.
10ársverk
Innvegin mjólk samtals 105 mlllM
ársverk samtals 587 _______
Davlð Oddsson um EES-samninginn sem er 20 þúsund blaðsíður á íslensku:
10 þúsund mínútur að lesa hann
Tvö fyrstu bindin af EES-samn-
ingnum eru komin í hendur alþingis-
manna. Búið er að þýða samninginn
yfir á íslensku og verður hann 20
þúsund blaðsíður í bókarformi.
„Ætli það tæki mig ekki um tíu
þúsund mínútur að lesa allan EES-
samninginn ef ég hefði ró og næði
og læsi í hjjóði," sagöi Davið Oddsson
forsætisráðherra í samtali viö DV í
gær.
Þetta þýðir aö Davíö Oddsson sæti
við lestur í 8 tíma á dag, fimm daga
vikunnar og skilaði 40 stunda vinnu-
viku við lesturinn tæki það hann
rétt rúman mánuð að komast í gegn-
um samninginn.
„Ef ég læsi hann vandlega og
merkti viö, færi svo aftur yfir aðal-
atriðin, þá yrði ég búinn einhvem
tímann upp úr páskum á næsta ári,“
sagði Ólafur Ragnar Grímsson.
„Ég er nokkuð fljótur aö lesa en ég
vil ekkert segja um það hve lengi ég
yrði að lesa allan samninginn. En
hitt er annað að þessi samningur og
drögin að honum hafa verið á borð-
um þeirra alþingismanna sem áhuga
hafa á málinu um tveggja ára skeið
og sumt lengur. Ég er ekki viss um
að neinn einn maöur lesi samninginn
frá orði til orðs,“ sagði Jón Sigurðs-
son iðnaöarráðherra.
„Ég ætía ekki að lesa allan samn-
inginn. Ég tel mig afskaplega fljótan
aö lesa en ég legg ekki í þetta allt.
Hjörleifur Guttormsson með tvö
fyrstu bindin af tólf af EES-samn-
ingnum á íslensku. DV-mynd BG
Maður verður að meta og vega hvað
maður velur úr. Ég segði það lyginn
mann sem segðist ætla að lesa allar
20 þúsund blaðsíðurnar," sagði Matt-
hías Bjamason alþingismaður.
„Ég þori ekki að skjóta á það hve
langan tíma það tæki mig að lesa
þetta allt. Ég tel ljóst að það sé nokk-
urra mánaða vinna að fara í gegnum
þetta fyrir þann sem ekki hefur
kynnt sér máhð áður,“ sagði Hjörleif-
ur Guttormsson alþingismaður.
„Þaö getur enginn maöur fariö í
gegnum þetta allt aö neinu gagni. En
hvaö ég yrði lengi? Það þori ég ekki
að segja til um,“ sagði Eyjólfur Kon-
ráð Jónsson alþingismaður.
-S.dór
Stærsta og þekktasta uppboðs-
fyrirtæki í heimi hefur ákveðið
að efiia til málverkauppboðs hér
á landi á verkum þekktra núlif-
andi íslenskra listamanna. Einn
þekktasti uppboðshaldari Sothe-
by’s, Michael Bing, mun stjóma
uppboðinu sem fer fram aö Hótel
Sögu 31. maí.
Sotheby’s hefur boðið Barna-
heill að styrkja stofnun rami-
sóknarsjóðs um stööu veglausra
barna og skilnaöarbama á ís-
iandi en rannsóknir á stöðu vega-
lausra og skilnaöarbama em
engar hérlendis.
Helmingur þess verðs sem fæst
fyrir listaverkiö raun annars veg-
ar renna í hinn nýja rannsóknar-
sjóð Bamaheilla og hins vegar til
viðkomandi listamanns. Sothe-
by’s mun gefa alla sína vinnu og
er uppboðið framlag til þessa
framtaks.
Meðal þeirra listaraanna sem
eigamunu verk á uppboðinu eru
Sigurður Guðmundsson, Kidstján
Daviðsson, Helgi Þorgils Frið-
jónsson, Leifur Breiðflörö og Sig-
urður Örlygsson. Listaverkin
verða til sýnis nokkmm dögum
fyriruppboöið. -HK
Akureyri:
Ekki gróður-
skemmdirnema
frysti meira
Gjdfi Kristjánsaan, DV, Akureyri:
„Gróður er ekki kominn langt
á veg þótt einstaka tegundir séu
famar aö springa út. Ég hef því
ekki trú á því að þetta kuldakast
muni valda gróðurskemmdum
nema það frysti þeim mun
meira,“ segir Ámi Steinar Jó-
hannsson, garðyrkjustjóri á Ak-
ureyri.
Árni segir að auövitaö hægi
kuldakastið á gróðrinum, en það
sé miklu betra aö fá slíkt kuldak-
ast nú heldur en síðar þegar gróð-
urinn er komfirn lengra á veg.
„Þetta er yfirleiti verst hvað
varðar blómstrandi runna en þó
ekki alvarlegt ef þetta verður
ekki verra en nú er,“ sagði Ámi
Steinar.
Hann vildi benda fólki á aö
hægt væri aö kaupa akrýl-dúka
til að leggja yfir plöntur og iúifa
þeim þannig en sennilega væru
það ekki nema „gæluplöntur”
sem fengju þannig meðferð.
Mágniis é&jisson, DV,
Nýir eigendur hafa tekiö viö
rekstri Hótel Blönduóss hf. Það
em hjónin Ásrún Ólafsdóttir og
Gunn?' "''•hardsson á Blönduósi
sem k.. ,.oi hlut samvinnuféiag-
anna í Austur-Húnavatnssýslu í
fyrirtækinu. Aðrir hluthafar eru
Blönduósbær, A-Húnavatnssýsla
auk nokkurra smærri hluthafa.
Nýju eigendumir höföu opið
hús á hóteiinu aö kvöldi l. maí.
Þar mættu á fjórða hundrað
manns. Skólalúðrasveit Biöndu-
óss spilaði þar, leikarar á Blöndu-
ósi fóru með gamanmái og Karla-
kór Bóistaðarhliðarhrepps söng.
Þá afhenti Guösteinn Einarsson
kaupfélagssljóri Ásrúnu Ólafs-
dóttur lykilinn aö hótelinu.
Síðan lék hljómsveitin Gammel
dansk frá Borgamesi fyrir dansi.