Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1992, Síða 14

14
MÁNUDAGUR 25. MAÍ 1992.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JONAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaöamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerö:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð i lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Alsæla heitir það
í frétt DV á fóstudaginn segir aö lögreglan hafi lagt
hald á nýtt fíkniefni, svokallaöa alsælu. Hér er um aö
ræöa sambland af amfetamíni og kókaíni og hefur mik-
il örvunaráhrif. Þetta efni hefur náð útbreiðslu í Banda-
ríkjunum, á suðlægum slóðum í Evrópu og sömuleiðis
á Bretlandi. Nú virðist dreifmg þessa eiturefnis hafa
náð til íslands. Eiturefni er það, vegna þess að skaðsemi
af notkun þess er mikil. Að mati lækna og annarra sér-
fræðinga eru fráhvarfseinkenni sterk. Þau lýsa sér í
sljóleika og þunglyndi og neytandinn þarf á geðlæknis-
hjálp að halda. Afleiðingar geta komið fram í ofsóknar-
brjáiæði og lystarleysi.
Alsæla dregur nafn sitt af Ecstasy og má það vera
rétt þýðing. En hvílíkt öfugmæli! Hvílíkt rangnefni að
kalla það alsælu, sem býður neytandanum upp á
skammvinn örvunaráhrif en veldur varanlegu tjóni á
líkamlegu og andlegu ástandi neytandans. Fíkniefnin
eitra út frá sér, spilla geðheilsu, binda viðkomandi í
ávana vímunnar og fjötra þeirra lífshátta, sem enda
með spillingu og glötun. Eiturefni af þessu tagi eru
hættulegasti óvinur samfélagsins, ekki síst fyrir þá sök
að unga fólkið er dregið á tálar og þar er að finna flest
fórnarlömbin.
Því er haldið fram að alsælan sé gefm í byrjun til að
koma neytandanum á bragðið. Því er haldið fram að
dansleikir og partí séu skipulögð með það fyrir augum
að koma efninu á framfæri. Því er jafnvel haldið fram
að tilteknar útvarpsstöðvar stuðh að útbreiðslunni með
stöðugri og ómældri kynningu á samkvæmum, þar sem
efnið er haft á boðstólum.
Þjóðfélagið verður að bregðast við af hörku. Hér duga
engin vetthngatök. Hér er verið að leita uppi unghng-
ana, börnin okkar, og freista þeirra með einhverju töfra-
lyfi, sem ekkert mein á að gera og engan skaða að hafa.
Þetta er tískan, segja sölumennimir, sem einskis svífast
til að hafa unglingana að féþúfu og steypa þeim í glöt-
un. Þeim er rétt sama um afdrif þessara sömu ungl-
inga, örvæntingu þeirra, geðheilsu þeirra og örvinglan,
skipbrot þeirra um langa framtíð.
Það þarf ekki vitnanna við. Eiturlyfjaneysla er böl
sem setur vaxandi mark sitt á þjóðfélögin. Alls staðar
í hinum vestræna heimi má setja samasemmerki mihi
umkomuleysis og fíkniefna hvers konar, milh örbirgðar
og ánauðar eiturlyfjasjúkhnga, milh glæpa og dauðaleit-
ar að næsta skammti.
Viljum við kalla þessi vandamál yfir okkur? Viljum
við íslenskri æsku þessi örlög? Sumir segja að eiturlyfja-
sjúklingar á íslandi séu í lágmarki. Því er haldið fram
að útbreiðsla fíkniefna hér á landi sé í lágmarki. Gott
er ef satt reynist. En hættan er fyrir hendi og ef íslensk
ungmenni hafa upp til hópa þrek og vit th að vísa neyslu
þessara efna á bug, þá þarf að fylgja því eftir, auka
fræðslu, efla eftirht og hækka refsingar gagnvart þeim
sem eru sölumenn dauðans.
Það er sífellt verið að bjóða og lokka með nýjum efn-
um. Þá fylgir jafnan sögunni að nú sé komið á markað-
inn skaðlaust efni. Fyrst var það hassið, sem átti að
vera skaðlaust, síðan var það amfetamínið, sem „var
bara venjulegt læknislyf‘. Svo var það kókaínið, sem
engan átti að meiða, meðan það var tekið í smáum
skömmtum, og nú er það nýjasta efnið með þessu fína
nafni, alsæla, sem á að vera meinlaust örvunarlyf. Þeir
deyja ekki ráðalausir, sölumenn fíkninnar og freisting-
arinnar. EllertB. Schram
200 mílna landhelgin. - „Ef kvartmilljónarþjóö þarf aö ráöa yfir hálfu Norður-Atlantshafi til að geta lifaö kynnu
einhverjir i þéttbýlli löndum aö fara að efast um tilverurétt hennar," segir Valdimar meðal annars í grein sinni.
Af fámennri þjóð
og fjölmennri
Ungmennafélagshreyfingin, sem
byggði mikið á íslenskri þjóðemis-
stefnu, var og er jákvæður þáttur
í þjóðlífinu, enda fóstruð af vopn-
lausri smáþjóð sem hafði enga
nærtæka nágranna til að abbast
upp á.
Áþekkar hreyfingar í Þýskalandi
lentu í tröllahöndum og komu
heiminum í slíkt uppnám að fyrst
hálfri öld síðar fór að sjá fyrir end-
ann á ósköpunum.
Reynslunni ríkari tóku Þjóðverj-
ar upp fyrri iðjusemi en bættu við
hófsemi í samskiptum við ná-
granna sína.
„Lebensraum“
íslendingar hófu hins vegar út-
þenslustefnu um miðja öldina og
færðu landhelgina úr þremur míi-
um í fjórar, síöan í tólf og ytri tólf,
þá í 50 mílur og aö lokum í 200
mílur. Þessir sigrar unnust án
nokkurra mannfóma þrátt fyrir að
ekki mætti stundum miklu muna.
Vissulega var málið í heild stórsig-
ur fyrir hinn íslenska brautryðj-
anda og þótti svo mikið réttlætis-
mál að upp var tekin ný heimsskip-
an á höfunum.
En mikið vill meira. Lagagrúsk-
arar sáu að við gátum krækt okkur
í hafsvæði við Jan Mayen, og er
ástæöuiaust að gagnrýna það.
Frændur okkar Norömenn hafa jú
nóg fyrir sig að leggja. En aftur var
tekið til við að rýna út á hafið og
að þessu sinni í áttina að skerinu
Rockall sem frá okkar bæjardyrum
séð er ekki langt undan Bretlands-
eyjum. Sumir vitnuðu í sjókort og
sögðu að mæhngar sýndu að dýpi
væri meira suðaustan við skerið
heldur en norðvestan við það og
þyrfti þá ekki lengur vitnanna við
um okkar rétt til hafsbotnsins á
þessum slóðum.
En þá er spumingin hvort krafa
smáþjóðarinnar um réttindi á
Rockall-svæðinu sé ekki siðlaus
þótt hún kunni að vera lögleg sam-
kvæmt einhverjum lagakrókum.
Ef kvartmilljónarþjóð þarf að ráða
yfir hálfu Norður-Atlantshafi til að
geta lifað kynnu einhverjir í þétt-
býlh löndum að fara að efast um
tilverurétt hennar. „Lebensraum"
hverrar þjóðar verður að vera inn-
an eðhlegra marka, ekki síst eftir
aö heimurinn hefur skroppið svo
mjög saman sem raun ber vitni.
Enda má hafa í huga orð Árna Páls-
sonar próf. frá fyrri hluta aldarinn-
ar að ef ísland væri stórveldi vildi
hann ekki búa í nágrannalandinu.
Kjallariim
Valdimar Kristinsson
cand oecon., B.A.
Að fá eitthvað fyrir sinn snúð
Fyrir nær tveimur áratugum
hófst gosið í Heimaey. Tjón varð
mikið og söluskattur var hækkað-
ur til að bæta það að hluta. Enginn
kvartaði. Flestum eða öhum ís-
lendingum fannst sjálfsagt að rétta
hjálparhönd. Vissulega vilja fáir
borga hærri skatta en það er ekki
sama í hvað féð er notað.
Eftir langvarandi hörmungar
slapp meirihluti Þjóðverja vestur
fyrir járntjald, hinir sátu áfram í
prísundinni. Fáir sáu fram á breyt-
ingar í fyrirsjáanlegri framtíö. En
þá hrundi spilaborgin allt í einu.
Hiö ómögulega varð mögulegt.
Kanslarinn hvatti til sameiningar
þýsku ríkjanna hiö skjótasta, enda
myndi sameiningin svo sem ekkert
kosta.
Þegar svo annað kom í ljós urðu
Þjóðverjar ekki aöeins erghegir
upp á íslenskan máta heldur stór-
hneykslaðir. Samkvæmt því hafa
þeir haft þá ofurtrú á kanslara sín-
um að af vörum hans myndi ekkert
ósatt orð hrjóta. Afsökunin var þó
sú aö ástandið í Austur-Þýskalandi
var mun verra en nokkum hafði
óraö fyrir. - Morgunblaðslygin
reyndist sem sagt ekki vera nema
háifur sannleikurinn.
Á fyrri hiuta aldarinnar virtist
sem Þjóðverjar legðu nánast glaðir
lifið í sölumar th þess að stækka
föðurlandið. Nú kvarta þeir sáran
yfir því að þurfa að taka upp budd-
una th að ná í hluta af gamla land-
inu til baka. Oft er sagt að velmeg-
un geri fólk friðsamt og værukært
en fyrr má nú vera breyting á einni
þjóð.
Vestur-Þjóðveijar höfðu Rauöa
herinn nánast í bakgaröinum eða
í rúmlega 100 km fjarlægð frá Rín.
Með sameiningu Þýskalands fer
þessi sami her austur fyrir Pólland
og verður í nær 1000 km fjarlægð
frá Rín. Margir myndu telja þaö
góð kaup jafnvel þótt minna fengist
fyrir peningana.
Auk þess fá Þjóðverjar í vestri
tækifæri th að hjálpa samlöndum
sínum sem í nær hálfa öld máttu
hírast handan járntjaldsins meðan
þeir sjálfir nutu frelsis og æ meiri
velmegunar. Mismunandi hlut-
skipti þessara þjóðarhelminga er
svo yfirþyrmandi að það hlýtur að
vera nokkurs virði að fá að bæta
þama nokkuð um þótt fortíðinni
verði aldrei breytt.
Aö drekka hálfa ævina
Svo mikiö sem endurreisn Aust-
ur-Þýskalands kostar á öllum svið-
um (svo ekki sé minnst á Albaníu)
er furðulegt aö fjöldi fólks skuli
hafa lagt ævi sína í að reyna að
koma þessu hörmungarskipulagi á
sem víðast, - einnig hér á landi.
Jafnvel þeir sem sáu ósköpin með
eigin augum létu sér ekki bregða
þegar heim var komið og héldu
áfram að vhla um fyrir fólki árum
og áratugum saman.
Þegar svo kemur að afmæhs- og
minningargreinum þá má ekki
minnast á þennan þátt í lífshlaup-
inu. Það er svipað og þegar óreglu-
fólk á í hlut, sem getur að sjálf-
sögðu hafa haft ýmsa góða hlæfi-
leika, en ekki má nefna að það hafi
drukkið hálfa ævina.
Valdimar Kristinsson
„Furðulegt að fjöldi fólks skuli hafa
lagt ævi sína í að reyna að koma þessu
hörmunparskipulagi á sem víðast -
einnig her á landi. Jafnvel þeir sem sáu
ósköpin með eigin augum létu sér ekki
bregða þegar heim var komið og héldu
áfram að villa um fyrir fólki...“