Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.1992, Qupperneq 12

12
Spumingin
ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚNÍ 1992.
Lesendur
Lífeyrissjóðimir:
SréttlSí
Kristiim skrifar:
Nú hefur maöur greitt í lífeyris-
sjóð á milli 35 og 40 ár. í þessu
tilviki býr lífeyrissjóðsgreiðandi
hjá aldraðri móður. Nýlegt dæmi
í þessu sambandi er þegar maður
fórst í slysi. Aldraða móðirin fær
ekkert af því sem sonur hennar
hafði borgað í lifeyrissjóð öll þessi
ár. Ríkiö hirðir hins vegar sitt.
Tillaga mín er sú að núverandi
keríi verði aflagt með öllu og ið-
gjöld vegna lífeyris greidd inn á
reikning í Landsbanka íslands. í
þessu tilfelli heföi móðirin átt
rétt á hlut sonar síns en ekki rík-
lö.
Sniðgöngum
þærþjóðir...
Friðrik hringdi:
Mér þykir þaö ekki sæma okk-
ur íslendingum ef við ætlum að
láta óátalið hvernig nokkrar
þjóöir hafa sýnt okkur litilsvirö-
ingu með því að ætla að fella til-
lögu um að halda íslenskum sér-
stöfum inni i alþjóðlegri tölvu-
stafaskrá. - Sem betur fer náði
þessi tillaga ekki fram að ganga.
Við ættum t.d. að rauna Dönum,
Bretum, jafnvel Tyrkjum, þetta
„vinarbragö“ eöa hitt þó heldur.
- Raunar ættum við að sniðganga
þessar þjóðir sem mest við meg-
um með þeim hætti sem okkur
er fært, t.d. aö ferðast ekki þang-
að nema i brýnum erindagjörð-
um og kaupa ekki þaðan vörur
umfram þaö nauðsynlegasta.
Jámbrautarferðir:
Engarupplýsingar
Þórarinn hringdi:
, Ég vildi kanna hvernig komast
mætti leiðar sinnar innan Evrópu
með járnbrautarlestum. Fór ég
því á nokkrar ferðaskrifstofur og
hringdi til einnar til að kanna
bæði tímasetningar og verð. - En
því miður, engin þeirra haföi
neinar upplýsingar. Mér finnst
þetta kyndug fyrirgreiðsla því að
lestarferðir eru vinsæll og viðtek-
inn ferðamáti í Evrópu og mun
hentugri en flug sem maður þarf
að bíöa eftir með tilheyrandi
brambolti á flugvöllum. Ég tel að
ferðaskrifstofur ættu að hafa hjá
sér handbækur um lestaferöir,
þótt ekki séu þær endilega í gildi
hvað varðar nýjasta verð eða
brottfarartíma, til að geía viö-
skiptavinum hugmynd um feröa-
tíma milli staöa og landa og verð-
hugmynd á einstökum leiöum.
Samkeppnin
lækkarverðið
Helga Ólafsdóttir skrifar:
Þaö er meira en tími til kominn
aö fá verulega samkeppni í gang
hér á landi hvaö varðar vöruverö
og þjónustuliö sem kaupa þarf
út. Samkeppnin í matarverslun-
um hefur viögengist um nokkurt
skeið og hún er farin aö hafa
raunveruleg áhrif á fólk. Það leit-
ar eftir besta veröinu og tilboð,
sem auglýst eru fyrir helgar, eru
grandskoðuö af mörgum. Sam-
keppnin lækkar verðiö, um það
er ekki aö villast.
Ennerhótaðmeð
verkföllum!
Baldur hringdi:
Ég var að lesa um sjúkraliðana
sem tala enn um að grípa til að-
gerða, t.d. verkfalla í styttri tima
og einhvers er þeir kalla „rað-
verkfóll". Það vantar ekki hug-
myndaflugið. - Og að sjálfsögðu
kemur ekki til til greina að lækka
laun sjúkraliða á landsbyggöinni.
Trúa menn því aö landsbyggðar-
fólk verði undanþegið því að taka
á þjóðarvandanum? - Verkfalls-
hótánir eru orðnar gamaldags og
seinVirkar í kjarabaráttunni.
Maria Þórisdóttir: Nei, og ég veit
ekki hvort ég sé hana. Ég sé hana
bara á myndbandi.
Jóhannes Þór Skúlason: Það hef ég
og fannst hún góð. Hún var mjög
spennandi.
Magga Lena Kristinsdóttir: Nei, en
mig langar til að sjá hana.
Niðurfærsluleið
og myntbreyting
Niðurfærsla verölags og kaupgjalds ásamt myntstyrkingu er nærtækasta
leiðin, segir i bréfinu.
Guðjón Magnússon skrifar:
í viðtali við Magnús Gunnarsson,
formann VSÍ, í sambandi við tillögur
um niðurskurö þorskafla setti hann
fram þá hugmynd að nota svokallaða
niðurfærsluleið til að mæta þeim
áfollum sem við íslendingar hljótum
allir að þurfa að taka á okkur fljót-
lega. í niðurfærsluleiðinni felst sú
aðgerð að færa allt verðlag, hveiju
nafni það sem nefnist, niður um ein-
hver prósentustig, jafnt kaupgjald
sem verölag. Þessi hugmynd hefin-
verið rædd áður en ekki talin henta
á þeim tíma. Ég tel að hræðslan við
þessa hugmynd stafi einungis af ótta
manna, ekki síst þeirra sem miklar
tekjur hafa, við aö missa spón úr
aski sínum. Það er hins vegar ekki
marktækur ótti.
Ef kaupgjald er fært niður, segjum
um 2-3%, og verðlag á vörum og
þjónustu sömuleiðis sitja allir við
sama borð. Virðisaukaskattur myndi
t.d. lækka til jafns við aðra kostnað-
arþætti. Þegar rætt var við forstjóra
Þjóðhagsstofnunar í sömu frétt og
viðtalið við formann VSÍ birtist, í
sjónvarpi (sl. miðvikudag), brá hann
einmitt fyrir sig þeirri röksemd að
hann vissi ekki til að þessi leið hefði
heppnast annars staðar. Ég man þó
lengra aftur í tímann. Finnar fóru
þessa leiö fyrir fáum áratugum og
breyttu mynt sinni á sama tíma.
Finnska markið var orðið ónýtur
gjaldmðfil en með breytingunni hjá
sér tókst þeim að færa verölag og
traust á gjaldmiðli sínum í réttan
farveg sem hefur haldist þar síðan.
Þegar við íslendingar breyttum
gjaldmiðli okkar síðast, um áramótin
1980, voru engar hliöarráðstafanir
gerðar, allir gátu fært verölagið
margfalt upp á við og gerðu það. Síð-
asta myntbreyting varð því svo til
gagnslaus. Það hefur og mátt segja
um flestar ráðstafanir okkar íslend-
inga síðan við fengum fullt sjálfstæði
árið 1944. Það er því tími til kominn
að taka til alvarlegrar athugunar
hugmynd formanns VSÍ nú um nið-
urfærsluieiðina og myntbreytingu
samhliða henni með þvi að taka enn
tvö núll aftan af krónunni. - Tenging
krónunnar við ECU á enn langt í land
þótt um það hafi verið rætt. Það er
ekki að búast við skjótum ákvörðun-
um hér um svo róttæka breytingu
hvort eð er, frekar en endranær. Nið-
urfærsla og myntstyrking með af-
námi tveggja núlla af krónunni er
því nærtækasta leiðin í dag.
Hefurðu séð myndina
Ógnareðli?
Anna Ragnarsdóttir: Nei, en ég
hugsa að ég sjái hana.
Ragnhildur Pétursdóttir: Já, og hún
var miög góð.
Hlynur Sigurðsson: Já. Ognareðli var
meiri háttar, rosalega góð mynd.
Verðlaunapeningar ís-spors
Sigurður Pétursson, framkvstj. ís-
spors, skrifar:
Miðvikud. 27. maí sl. birtist í Akur-
eyrarblaði DV viðtal viö Pétur Breið-
fjörð, gullsmið á Akureyri. - Mér
komu nokkur atriði í viðtahnu sann-
arlega á óvart. Fyrst og fremst sú
fullyrðing Péturs að fyrirtæki hans
sé „langstærsti aðili í sölu verðlauna-
peninga á landinu". Pétur nefnir síð-
an töluna 30 þúsund þessu til stað-
festingar.
Ég hefi undanfarin ár veitt forstöðu
fyrirtækinu ís-spor í Kópavogi og
hefur fyrirtækið um árabil verið
framleiðandi og innflytjandi að verð-
launapeningum og verðlaunagrip-
um. Við erum reyndar eina fyrirtæk-
ið á landinu sem framleiðir verð-
launapeninga og mörg íþróttafélög
láta okkur framleiða verðlaunapen-
inga með sínu merki. Þannig fram-
leiddum viö 20 þús. sérslegna verð-
launapeninga á síðasta ári. - Þar aö
auki fluttum við inn frá Ítalíu á sl.
ári rúmlega 30 þús. verðlaunapen-
inga.
Sú fullyrðing Péturs um að hans
fyrirtæki sé hið stærsta í þessari
grein stenst því ekki. Ég tel rétt að
þessi atriði komi fram því engum er
greiði gerður með ósönnum fullyrð-
ingum, jafnvel þótt í auglýsingskyni
sé. Hins vegar gleðst ég yfir því að
markaður fyrir þessar vörur er jafn-
stór og raun ber vitni því að fleiri
fyrirtæki en okkar Péturs selja verö-
launagripi. - Hefur enda verið um
mikla aukningu á alls konar íþrótta-
starfsemi að ræða á undanfórnum
árum og það kallar á meiri sölu í
verölaunagripum.
Eru stjórnmálamenn að missa tökin?
Ásgeir Sigurðsson skrifar:
Það fer varla fram hjá neinum sem
fylgst hafa með þjóðmálaumræðunni
síðustu árin og ekki síst síðustu mán-
uðina aö stjómmálamenn mega sín
æ minna um framvindu mála í þjóö-
félögum, hér á Vesturlöndum a.m.k.
Það eru aðiiar á vinnumarkaði, í at-
vinnulífinu sem setja skilyrðin,
leggja línumar um hvemig eða hvað
lögð er áhersla á, og þá fyrst koma
stjómmálamennimir tíl sögunnar og
skiptast í fylkingar, með og á mótí
þeim tillögum eða teiknum sem þeir
standa frammi fyrir. - Atkvæöin
skipta stjómmálamenn enn verulegu
máli og þeir hafa tilhneigingu til að
taka rangar ákvarðanir vísvitandi,
ef það má verða til þess að afla sjálf-
um sér fylgis eða styrkja þá sjálfa í
framtíöarsýn sem líklegust er tíl að
veröa ofan á í þann og þann tíma.
Dæmiö um niðurstöðu í þjóðarat-
kvæðagreiðslu Dana um svokallaö
Maastricht-samkomulag sýnir Ijós-
lega að stjómmálamenn í Danmörku
leggja ekki línur sem skipta máli.
Almenningur gerir það miklu skýr-
ar. - Þetta þýðir ekki það að stjóm-
málamenn í Danmörku eða annars
staðar séu áhrifalausir. Þeir þrýsta á
með sínum hætti rétt eins og hér á
landi. En vinnubrögð stjómmála-
mannanna em með þeim annmörk-
um að vera ómarkviss, leitandi, oft
samhliða skortí á þekkingu, bæði
grundvallarþekkingu, t.d. á atvinnu-
lífinu, og það sem er einna verst, inn-
byggðum dómgreindarskorti eða
jafnvel greindarskorti almennt talað.
Stjómmálafræðingar, hagfræöing-
ar og tölfræðingar hafa að stórum
hluta teldð við hlutverki stjómmála-
manna. Þeir hafa hugmyndirnar,
koma með útreikningana og spá í
spilin til framtíðar. Ekki svo að skilja
að stjómmálamennirnir hugsi ekki
líka. - Þeir hugsa bara fyrst og fremst
fyrir sig og kannski líka fyrir sína
umbjóðendur þegar best lætur.
| „Þeir leggja ekki línur sem skipta máli.“
þungt hugsi.
Hringid í síma
Danskir stjórnmálamenn eru
millikl. 14 og 16
-eða skrifið
Nafn og s imanr. verður aó fylRja brófum