Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.1992, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1992.
Kvikmyndir__________________________________________
Bitter Moon, ný kvikmynd Romans Polanski:
Skuggahliðar sálar-
lífsins kannaðar
Nákvæmlega þijátíu ár eru liöin
frá því fyrsta kvikmynd Romans
Polanski í fullri lengd, Knife in the
Water, var tekin til sýningar. Ellefu
kvikmyndum síðar er að koma ný
mynd frá Polanski, Bitter Moon, en
handritið skrifaði Polanski ásamt
Gerard Brach og John Brownjohn
sem lengi hafa unnið með honum og
er handritíð skrifað eftir skáldsögu
Pascal Bruckners, Lunes de Fiel.
Á þessum þrjátíu árum, sem liðin
eru frá fyrstu kvikmynd, hefur Rom-
an Polanski verið mikils metinn
kvikmyndagerðarmaður þótt stund-
um hafi á móti blásið. Hann er mik-
ill stílistí, fer eigin leiðir og er með
mjög persónulegan smekk í kvik-
myndagerð.
Ejölbreytni hefur einkennt feril
Polanskis og hefur hann jafnt fengist
við klassískar bókmenntir, leynilög-
reglusögur, ævintýrasögur og sál-
fræðiþrillera svo eitthvaö sé nefnt.
Persónumar í myndum hans eru oft
í sálarkreppu og Polanski er meistari
Hugh Grant og Emanuelle Seigner
í hlutverkum sinum í Bitter Moon. Á
innfelldu myndinni er Roman Pol-
anski að störfum.
í að rugla áhorfandann með alls kyns
fléttum sem stundum er erfitt aö átta
sig á. Nóg er um slíkt í Bitter Moon.
sem hefur hið klassíska þema, ástar-
samband manns og konu. Polanski
fer sem fyrr ótroönar slóðir og fljót-
lega í myndinni fer hann að kanna
dimmar hliðar sálarlífs aðalpersón-
anna.
Fjórar
aðalpersónur
Bitter Moon gerist um borð í
skemmtiferðaskipi og kynnumst viö
fyrst Bartdaríkjamanninum Oscar,
sem er í hjólastól. Hann tekur ungan
Englending, Nigel, tali og segir hon-
um að mikil ástríða sé búin að eyði-
leggja líf hans. Sú sem völd er að
miklum þrengingum í sálarlífi hans
er eiginkona hans, Mimi, og í svip-
myndum til fortíðarinnar fáum við
innsýn í líf þeirra tveggja á ýmsum
stígum, líf sem byggist á ást, hatri,
leiðindum, tilfinningaskorti, eðlilegu
sem og óeðlilegu kynlífi og sjálfstor-
tímingu.
Sagan um Oscar og Mimi hefur
mikil áhrif á Nigel og eiginkonu
hans, Fionu, og dragast þau ósjálfr-
átt inn i líf Oscars og Mimi, án þess
að gera sér grein fyrir að þau eru
aðeins peð í hættulegum og ástríðu-
fullum leik þeirra hjóna.
Eins og áður sagöi er Bitter Moon
byggð á skáldsögunni Lunes de Fiel,
en eins og Polanskis er von og vísa
fer hann mjög fijálslega með efhi
bókarinnar þannig að sagan verður
nánast hans eigin og dulúðin og kyn-
ferðisleg þráhyggja sem einkennir
myndina kannast þeir viö sem fylgst
hafa með ferli Polanskis.
Aðalhlutverkin eru fjögur. í þau
hefur Polanski vahð franska, banda-
ríska og breska leikara. Bandaríski
leikarinn Peter Coyote leikur Oscar.
Hann hefur oftast leikið traustvekj-
andi persónur í myndum eins og
E.T., Outrageous Fortune og Jagged
Edge. Allt annað er upp á teningnum
hér, Oscar er langt í frá að vera
traustvekjandi persóna. Coyote segir
að hann hefði örugglega aldrei tekið
að sér aö leika Oscar hefði ekki Pol-
anski, sem hann telur meðal merk-
ustu leiksljóra samtímans, verið við
stjómvölinn.
Enski leikarinn Hugh Grant leikur
Nigel. Þessi ungi leikari á að baki
tvær eftirminnilegar kvikmyndir,
Maurice og Impromptu, en í þeirrí
síðamefndu lék hann tónskáldið
Chopin.
Eiginkona Romans Polanski, Em-
manuelle Seigner, leikur Mimi. Hún
er frönsk og lék einnig aðalhlutverk-
ið í síðustu mynd Polanskis, Frantic,
á móti Harrison Ford.
Fjórða aðalhlutverkið, Fionu, leik-
ur enska leikkonan Kristin-Scott
Thomas sem er þekktust fyrir leik
sinn í The Handful of Dust sem er
meðal betri kvikmynda sem komið
hafa frá Englandi á síðustu árum.
Viðburðaríkur
ferill
Roman Polanski fæddist í París
1933 en hann ólst upp og hlaut
Kvikmyndir
Hilmar Karlsson
menntun í Póllandi. Æska Polanskis
var hroðaleg. Þegar hann var átta
ára vom foreldra hans settir í útrým-
ingarbúðir nasista þar sem móðir
hans dó. Sjálfur lenti hann á flakki
um Pólland og varö vitni aö mörgum
hræðilegum atburðum ásamt því að
lenda sjálfur í höndum nasista sem
meðal annars notuðu hann sér til
skemmtunar. Er ekki aö efa að þessi
ár hafa markað djúp för í sálarlíf
Polanskis og sú hræðsla sem er svo
einkennandi fyrir persónur í kvik-
myndum hans er ömgglega tilkomin
vegna þessarar lífsreynslu.
Hugur Polanskis stóð snemma til
leiklistar. Hann var aðeins 14 ára
þegar hann kom fyrst fram sem leik-
ari og tvítugur lék hann í kvikmynd
Andrzej Wajda, A Generation. Lék
hann í fieiri myndum fyrir Wajda.
Polanski lauk námi frá hinum virta
kvikmyndaskóla í Lodz. Meðfram
náminu þar leikstýrði hann stutt-
myndum sem vöktu athygli. En það
er síðan með Knife in the Water sem
Polanski vekur heimsathygli. Mynd-
in hlaut gagnrýnendaverðlaunin á
kvikmyndahátíðinni í Feneyjum og
var tilnefnd til óskarsverðlauna sem
besta erlenda kvikmyndin.
Leið Polanskis lá síðan yfir sundið
tíl Englands þar sem hann leikstýrði
næstu þremur kvikmyndum sínum,
Repulsion, Cul de sac og The Fear-
less Vampire Killers. Fyrsta kvik-
mynd Polanskis í Bandaríkjunum
var Rosemary’s Baby, 1968, mynd
sem í dag er talin meðal klassískra
hryllingsmynda. Á næstu árum
flakkaði Polanski um hinn vestræna
heim í gerð mynda, gerði Mackbeth
í Englandi, What á Ítalíu, The Tenant
í Frakklandi og Chinatown í Banda-
ríkjunum, en sú mynd var tilnefnd
til ellefu óskarsverölauna. Chin-
atown var síðasta myndin sem hann
geröi vestanhafs. Polanski var
ákærður fyrir mök við stúlku undir
lögaldri og flúði frekar en að mæta
við réttarhöldin. Hefur hann síðan
búið í París. Fyrsta kvikmynd hans
eftir þennan atburð var Tess sem
hlaut mikið lof gagnrýnenda og var
meðal annars tilnefnd til margra
óskarsverðlauna og fékk þau fyrir
bestu kvikmyndatökuna.
Fimm ár liðu þar til hann leik-
stýrði næstu mynd sinni, Pirates,
gamansamri sjóræningjamynd með
Walter Matthau í aöalhlutverki. 1988
leikstýrði hann síðan þrillernum
Frantic sem fékk góöar viðtökur.
Á síðari árum hefur Roman Pol-
anski í ríkum mæh snúið sér að leik-
sviöi og sett upp sýningar í París og
Múnchen sem vakið hafa heimsat-
hygli. Má nefna uppfærslu hans á
Amadeus og óperunum Ævintýri
Hoffmans og Rigoletto.
Bitter Moon er alveg ný kvikmynd
og er verið að frumsýna hana um
þessar mundir víða í Evrópu og verð-
um viö hér á landi engir eftirbátar
því Stjömubíó mun taka hana til
sýningar síðast í þessum mánuöi.
-HK
DV
Kínverskmynd
hlýtur
gullljónið
íFeneyjum
Kínverska kvikmyndin Sagan
af Qui Ju var valin besta kvik-
myndin á Kvikmyndahátíöinni í
Feneyjum sem lauk um síðustu
helgi og hlaut hún gullljónið.
Myndin íjallar um kotbændur og
er leikstýrt af hinum þekkta leik-
sljóra Zhang Yimou. Sérstök
verölaun dómnefhdar fóra til ít-
ölsku kvikmyndarinnar Dauði
stærðfræðingsins frá Napólí, sem
leikstýrt er af Mario Martone.
Besti leikarinn var valinn Jack
Lemmon fyrir leik sinn i Gleng-
arry Glen Rose og besta leikkon-
an Gong Li fyrir leik sinn í Sagan
af Qui Ju. Þxjár kvikmyndir
hlutu silfurljónið, spánska mynd-
in Jamon, jamon, franska mynd-
in Un Coeur en Hiver og rúm-
enska myndin Hótel de lux.
Altman safnar
fríðuliði
ínýjamynd
Robert Altman er aftur kominn
í þá aðstöðu að geta valið og hafn-
að og nú er hann að láta gamlan
draum rætast og kvikmynda
nokkrar smásögur Raymond
Carver undir heitínu Short Cuts.
Altman endurtekur leikinn frá
The Player og fær marga þekkta
leikara til að leika misstór hlut-
verk í myndinni. Þeir sem þegar
hafa samþykkt eru Tim Robbins,
Bruce Davison, Jack Lemraon,
Matthew Modine, Jennifer Jason
Leight, Andie MacDowell, Anne
Archer, Lori Singer og Fred
Ward. Myndin mun að öllu leyti
gerast 1 Los Angeles.
OliverStone
stendurí
stórræðum
Oliver Stone stendur í stórræð-
um eins og svo oft áður. Nú er
verið að kvikmynda lokakafla
Vietnam trílógíu hans, When
Heaven and Earth Changed Place
með Haing S. Ngor og Joan Chen
í aðalhlutverkum. Ngor er þekkt-
astur fýrir leik sinn í annarri
Vietnammynd, Killing Fields.
Fyrri tvær myndirnar I seríu
Stones era Platoon og Born on the
Fourth of July. Auk þess hefur
Stone verið önnum kafinn við að
kvikmynda einn hluta af nýrri
sjónvarpsseríu sem gerist í Los
Angeles árið 2000. í þeim hluta,
sem Stone leikstýtrir, leika David
Wamer og Angje Dickinson aðal-
hlutverkin,
Gamansöng-
leikurumlífið
í Hollywood
James L. Brooks, sem ekki hef-
ur leikstýrt kvikmynd síðan
hann gerði BroadcastNews, 1987,
er að byrja tökur I’U do Anything
sem verður sjálfsagt ein dýrasta
kvikmyndin sem sýnd verður á
næsta árl. Um er að ræða kvik-
rnynd í söngleikjaformi þar sem
þemaö er lífið þjá listamönnum í
Hollywood. Brooks sem undanf-
arin ár hefur aö mestu haldið sig
við sjónvarpið og er meðal annars
einn framleiöandi hinna vinsælu
þátta um Simpson íjölskylduna
þykir taka mikla áhættu með
mynd þessari, en þær fáu söng-
leikjamyndir, sera geröar liafa
veriö undanfarin ár, hafa aliar
kolfallið. Aðalleikarar eru Nick
Nolte, Anjelica Huston, Albert
Brooks, Tracey UUman, Mary
Louise Parker, Julie Kavner og
hin fimm ára Whittni WrighL