Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.1993, Blaðsíða 15

I
ÞRIÐJUDAGUR 5. JANÚAR 1993.
EES og pólitískar
öfgar í Evrópu
í umræðum um evrópska efna-
hagssvæðið á Alþingi 14. desember
síðastliðinn reifaði formaöur
Framsóknarflokksins ýmsar
ástæður þess að vera á móti því.
Rök hans: meðal annars vaxandi
útlendingahatur, öfgastefna í Evr-
ópu sem Islendingar yrðu að varast
að sogast inn í.
- Þetta eru alvarlegar fullyrðing-
ar sem brýn ástæða er til að ræða.
Svart og hvítt í pólitík
Það er einkenni á andstæðingum
EES á íslandi að þeir draga saman
allt það sem þeim dettur í hug á
móti samningnum án þess að
stinga upp á neinu sem gæti komið
í stað aðildar íslendinga að Efna-
hagssvæðinu. Slík rökfærsla er
vitnisburður um dæmigerða gam-
KjaHaiinn
Einar Heimisson
sagnfræðingur
„Evrópa var raunar áður betri en hún
er núna að dómi formanns Framsókn-
arflokksins: Þegar hann hóf sjálfur
samningagerð við EB um viðskipta-
hagsmuni okkar íslendinga... “

Steingrímur Hermannsson, formaður Framsóknarflokksins. - Ræða hans
er dæmigerð, gamaldags sönglist - hún snýst um það sem er svart i
Evrópu, segir greinarhöf. m.a.
aldags stjómarandstöðu: póhtík
sem nokkuð bendir til að brátt fari
að heyra sögunni til, viki fyrir upp-
byggilegri, „konstrúktífri" stjóm-
arandstöðu í sænskum stíl - það
er boð þessara tíma sem hafa sann-
að það fyrir öhum, sem ekki vissu
það fyrir, að htir stjórnmálanna
eru síst af öllu svartur og hvítur.
En ræða formanns Framsóknar-
flokksins í Evrópumálum er dæmi-
gerð, gamaldags sönghst - hún
snýst um það sem er svart í Evr-
ópu.
Evrópa var raunar áður betri en
hún er núna, að dómi formanns
Framsóknarflokksins: þegar hann
hóf sjálfur samningagerð við EB
um viðskiptahagsmuni okkar ís-
lendinga var þar mestur hagvöxtur
okkar heimshluta, svo að vitnað sé
til orða hans sjálfs. Núna er það
hins vegar ekki svo: við þurfum,
að dómi hans, að umgangast þessa
álfu með varúð, gæta þess að lok-
ast þar ekki inni - ekki hvað síst
vegna glæpaverkanna sem núna
ber svo mjög á í Evrópu og gætu
borist hingað til íslands sem vog-
rek af viðskiptaeiningunni.
Hermdarverk í Þýskalandi
Athugum það sem formaðurinn
nefndi sérstaklega: hinar póhtísku
öfgar sem gera Evrópu verri en ella
sem viðsemjanda okkar.
Á þessu ári hafa árásir á saklausa
innflytjendur sett mark sitt á frétt-
ir frá Evrópa. í því landi álfunnar
sem flesta flóttamenn hefur tekið,
Þýskalandi, hefur þetta verið meira
áberandi en áður. Á það skal hins
vegar minnt að póhtískt fylgi
þeirra sem helst gætu tahst öfga-
menn er óverulegt, kringum 5 pró-
sent í Þýskalandi.
Á sjöunda áratugnum var fylgi
slíkra flokka raunar meira en nú -
og það er söguleg staðreynd að
Wihy Brandt komst einmitt th
valda árið 1969 sakir þess að slíkur
flokkur komst mjög nálægt því að
fá 5 prósent atkvæða til þings, ná
skhyrðinu fyrir því að fá menn
kjöma þannig að öfgaatkvæðin
féhu burt, dauð og ómerk.
Húsin og fólkið brenna
í Los Angeles
Ef Evrópa er svört, hvað er þá
hvítt? Formaður Framsóknar-
flokksins nefndi það reyndar ekki,
thtók enga hvíta valkosti okkar.
En em það th dæmis Bandaríkin,
sem okkur stendur reyndar ekki
einu sinni th boða að gera mark-
aðsbandalag við? - Era þau hvítur
kostur á mæhstiku öfganna?
Þegar fréttaannálar ársins koma
í sjónvarpinu um áramótin rifjast
heimurinn umhverfis Evrópu upp
fyrir formanni Framsóknarflokks-
ins og þá getur hann líka rifjað upp
atburði ársins í Bandaríkjunum og
séð húsin og fólkið brenna í Los
Angeles - og bætt inn í þingræður
sínar um svart og hvítt eftir ára-
mótin.
Einar Heimisson
EES - Höfnum aðfld
Gjörbyltingar era fyrirsjáanleg-
ar í lífsháttum þjóðarinnar sem
orðið geta örlagaríkar og ákvörð-
unarvald er í verulegum mæh flutt
úr landi. Ég legg áherslu á að þess-
ar breytingar verða svo örlagarík-
ar að fuh ástæða er th að fara hér
fram með fuhri gát. Horfa ekki
aðeins á peningalegan hagnað
augnabhksins heldur og ekki síður
að gaumgæfa örlög íslensku þjóð-
arinnar í framtíðinni, örlög ís-
lenskrar tungu og annarra menn-
ingarverðmæta.
Hvert er stefnt?
í ölduróti þeirra þjóðarsamninga
sem hér er unnið að er öryggi smá-
þjóðar á þessu sviði engan vegin
tryggt th framtíðar.
Skoðanir bæði lærðra og leikra
era skiptar um hvort þessi samn-
ingur sé eða sé ekki brot á stjórnar-
skránni ef hann nær fram að ganga
á Alþingi. Það mál er óleyst ennþá
og meðan svo er má telja ógerlegt
að samþykkja hann. Sumir telja
óþingræðislegt að láta þjóðina
kjósa um samninginn. Það er híns
vegar lýðræðislegt sem skiptir
meira máh. Þingið starfar í umboði
kjósenda.
Verst af öhu varðandi EES-aöhd
KjaUaiinn
Eggert Haukdal
alþingismaður
ht-samkomulag kveður á um mjög
nána samvinnu ríkjanna, nánast
einingu þeirra. Danir hafa hafnað
því og Sviss hefur hafnað EES.
Enginn veit á þessu augnaþhki
hvert stefnt er.
Að öhu þessu athuguðu er htt
efdrsóknarvert að tengjast þessu
ríkjasambandi markaðslögmál-
anna þar sem óstöðugleiki og geig-
vænlegt atvinnuleysi ríkir. Ef við
vinnum bug á atvinnuleysinu mun
fólk úr þessum löndum flykkjast
hingaö tugþúsundum saman og
setja aht úr skorðum.
Einingu skortir
Þjóðaratkvæðagreiðslur, sem
fram hafa farið í Danmörku og
Sviss, benda th þess að fólkið í þess-
„Niðurstaða mín er því þessi: Höfnum
aðild en freistum tvíhliða samnings -
með fullu sjálfstæði okkar í orði og á
borði.“
er þó að við vitum ekki hvert við um löndum vhji ekki EB eða EES.
erum að fara. Svonefnt Maastric- Aðhd er hins vegar kappsmál
stjórnmálamanna, sem e.t.v. sjá
hhla undir tylhstöðu hjá hinu tröll-
aukna ríkjasambandi í Brassel og
vhja semja, jafnvel í andstöðu við
þjóð sína og þjóðarvitund.
í öllum flokkum hér á landi skort-
ir á einingu í máhnu. Framsókn
hefur verið tvístígandi og tvíklofm
í þessu máh sem öðrum og sinna-
skipti Ingibjargar Sólrúnar Gísla-
dóttur eru dularfuh.
Niðurstaða mín er því þessi:
Höfnum aðhd en freistum tvíhhða
samnings - með fuhu sjálfstæði
okkar í orði og á borði. Sjálfstæðis-
flokkurinn var stofnaður með
samrana íhaldsmanna og frjáls-
lyndra 1929 th þess að framfylgja
sjálfstæðisbaráttunni við Dani th
lokasigurs. Hann á enn að standa
vörð um sjálfstæðið svo að hann
kafni ekki undir nafni. Að ríkis-
stjóminni standa ungir menn sem
hafa ekki kynnst sjálfstæðisbarátt-
unni og landhelgisdehunni nægi-
lega vel. Þeir og við öh íslendingar
höfum fengið sjálfstæði landsins og
200 mhna lögsögu í arf. Því fylgir
mikh ábyrgð að gæta þessa fjör-
eggs.
Eggert Haukdal
15
„Því liefur
oft veriö
fleygt að há-
skólamenn
feh sig í fíla-
beinsturni
þar sem eng-
inn nær th
þeirra og að I ... „ ..
þeir séu ekki Valdimar Jóns"
í neinum $on- Pró,e$sor 1
tengslum við verk,raedi'
þjóöina eða atvinnulífið í land-
inu. Efþetta hefur einhvern tima
átt við rök að styðjast held ég að
svo sé ekki lengur. Háskóhnn og
starfsmenn hans taka nú orðið
virkan þátt í þjóðfélagsumræðum
og skipta sér af málefnum at-
vinnulífsins í víötækustu merk-
ingu þess orðs.
Að vísu heyrast þær raddir inn-
an Háskólans aö hann verði að
sinna grunnrannsóknum, sem
atvinulifið hafí engan áhuga á,
en það kreflist hins vegar tafar-
lausra svara. Égtel að þessi skoð-
un eigi þverrandi fylgi aö fagna
mcöal starfsfólks Háskólans, sem
flest telur að nú sé þörf fyrir
meiri kynningu á rannsóknar-
starfsemi i ékólanum. Svo Há-
skóhnn njótl meira trausts og
virðingar atvinnulífsins þarf að
efla enn betur samskipti þeirra.
Mín reynsla af samskiptum við
atvinnulifiö, þau 20 ár sem ég hef
starfað við Háskólann, hefur ver-
iö ba;ðí mikh og viðburðarík og
reynst mér mikhl styrkur, bæöi
viö rannsóknir og kennslu. Á
hinn bóginn er ég ekki í vafa um
að atvinmdífið hefur notíð góðs
af saravinnu við Háskólann. Um
Má ekki
verða ambátt
w*
skóla og
vinnulífs era
skilgreind aht
ofþröngt.Há-
skóliira er
sem hefur
skyldur fýrir
aht þjóðfélag- ®£,mi <’°tW80n-
ið. HAnn hef- ÞnMe*sor í fsiensku.
ur i raun þá
einu skyldu að útskrifa hæfa
menn. Allir sem koma frá Há-
skólanum vinna í þjóðfélaginu,
eru hluti af atvinnulifinu. Þá er
Háskólinn sjáh'stæð menningar-
og rannsóknarstofnun sem má
aldrei verða ambátt einhverra
imyndaðra fyrirtækjasamsteypa.
Spumingin um frekari teng-
ingu Háskóla í slands við atvinnu-
hflð er út í hött þar sem Háskól-
inn hefur ahtaf verið reiðubúinn
að sinna öllum þeim verkefnum
sem boðin era th hans og geta á
einhvern hátt stutt við bakiö á
atvinnulifinu. En þetta gerist
ekki nema fé sé látiö fylgja th
rannsókna og vinnu. Tengsl Há-
skóJans við atvinnulífið geta ekki
málamönnum og framleiðslu-
stofnun og svo er talað um að
hann eigi að þjónusta eitthvað
sera heitir atvinnulíf. Það er tóm
blekking, slagorð manna sem vita
liii