Dagblaðið Vísir - DV - 08.01.1993, Side 15

FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1993.
15
Ræðuskörungar Alþingis
„Fyrir jólin höföu hinir 63 þingmenn
Islendinga notað lengri tíma í ræðu-
höld um EES en 1500 þingmenn EFTA-
ríkjanna þurftu samtals til að afgreiða
samninginn á sínum þingum!“
„Þetta er vitaskuld ekkert annað en ein tegund málþófs og þjónar því
einu að drepa málinu á dreif,“ segir Össur m.a. í greininni.
ísland er eina EFTA-ríkið sem
exm á eftir að taka afstöðu til Evr-
ópska efnahagssvæðisins. Á Al-
þingi er eigi að síður mjög traustur
meirihluti fyrir aðild að EES.
Stjómarandstaðan hefur hins veg-
ar dregið umræðumar á langinn,
þannig aö þrátt fyrir skýran meiri-
hluta hefur þinginu ekki tekist að
afgreiða samninginn.
Aðildin er geysilega mikilvæg
fyrir íslenskt athafnalíf. Hún leiðir
ekki aðeint til tollalækkana á sjáv-
arfangi sem nema 1,5 til 2 milljörð-
um á ári, heldur opnar hún mark-
aði fyrir nýjar, fullunnar afurðir
sem skila auknum gjaldeyri heim
til íslands. Engan þarf því að undra
þó öll mikilvægustu samtök at-
vmnulífsins hvetji til þess að Al-
þingi samþykki aðildina sem fyrst.
Með hliðsjón af vaxandi atvinnu-
leysi er það hreint glapræði af
stjómarandstöðunni og í beinni
andstöðp við hagsmuni íslendinga
að beita málþófi til að tefja aðild
okkar að Evrópska efnahagssvæð-
inu.
96 ræður um þingsköp!
Fyrir áramót var þó engu líkara
en hluti þingmanna stjórnarand-
stöðunnar hefði einsett sér að
hindra lýðræðislega kjörinn meiri-
hluta í að ná fram markmiðum sín-
um. Það lýsir þessu háttalagi best
að á þeim tíma sem fór undir aðra
umræðu um EES fyrir áramótin
vora einungis fluttar 17 efnislegar
ræður um málið. Aftur á móti sá
stjórnarandstaðan ástæðu til að
halda hvorki meira né minna en
96 fullkomlega óþarfar ræður um
þingsköp! Þetta er vitaskuld ekkert
annað en ein tegund málþófs og
þjónar því einu að drepa málinu á
dreif.
KjaUarinn
Össur Skarphéðinsson
formaður þingflokks
jafnaðarmanna
Það er býsna athyglisvert að
skoða hve miklum tíma þjóðþing
hinna EFTA-ríkjanna hafa verið til
afgreiðslu á EES. Austurríska þjóð-
þingið þurfti aðeins 8 tíma til að
afgreiða samninginn, sænska þing-
ið 13 tíma, norska stórþingið 2 daga
og finnska þingið sömuleiðis 2
daga. Fyrir jólin höfðu hinir 63
þingmenn íslendinga notað lengri
tíma í ræðuhöld um EES en 1500
þingmenn EFTA-ríkjanná þurftu
samtals til að afgreiða samninginn
á sínum þingum! Þó var afgreiðsla
Alþingis tæpast hálfnuð. Er nema
von að þjóðin setji spumingar-
merki við ábyrgð og verklag stjórn-
arandstöðunnar?
Teflt á tvær hættur
Með háttalagi sínu er stjórnar-
andstaðan ekki aðeins að koma í
veg fyrir að meirihlutinn nái fram
vilja sínum sem var yfirlýstur af
hálfu beggja stjórnarflokkanna
fyrir síðustu kosningar. Hún er líka
að tefla mikilvægum hagsmunum
íslendinga í tvísýnu.
Ástæðan er einfóld: Öll hin
EFTA-ríkin, sem hafa samþykkt
EES, hafa jafnframt sótt um aðild
að Evrópubandalaginu. Danir, sem
nú era í forsæti bandalagsins, hafa
lýst yfir að þeir muni hraða eftir
megni agfreiðslu á umsóknum
þeirra. Nái stjórnarandstaðan á ís-
landi að tefja máhð úr hömlu er
líklegt að áhugi annarra þjóða á
EES fjari út og í staðinn verði öll
áherslan lögö á aö flýta inngöngu
hinna EFTA-ríkjanna í Evrópu-
bandalagið.
íslendingar stæðu þá einir utan
tollmúra sem girtu þá frá hinum
mikilvægu mörkuðum Evrópu en
til þessa hafa 75% af sjávarafurð-
um okkar farið þangað. Keppinaut-
ar okkar, Norðmenn, Danir, Bret-
ar, Frakkar og Spánveijar, nytu
hins vegar fullkomins tollfrelsis á
þessum mörkuðum. Það þarf ekki
að fara mörgum orðum um mögu-
leika íslendinga í svo ójafnri sam-
keppni.
Málþóf stjómarandstööunnar er
þess vegna í fuUkominni andstöðu
við hagsmuni þjóðarinnar.
össur Skarphéðinsson
Evrópuhraðlest?
Einhver mesta sneypufor stjóm-
málamanns á Síðari tímum hiýtur
að vera heimsókn Nevilles nokkurs
Chamberlains til Hitlers fyrir rúm-
um fimmtíu áram. Forsætisráð-
herrann breski kom heim sigri
hrósandi og spáði eins og mönnum
í stétt hans er lagið „friði á okkar
tímum“. Tveimur árum síðar geis-
aði heimsstyrjöld.
Að vísu þurfti Chamberlain á sín-
um tíma að eiga við einhvem kver-
úlant sem kallaðist Churchill og
neitaði að trúa því sem Hitler hafði
lofað upp á æra og trú. En Churc-
hill var í minnihluta og hafði þess
vegna auðvitaö rangt fyrir sér.
Þessir spámennskuhæfileikar
stjórnmálamanna koma greinar-
höfundi stundum í hug þegar hann
heyrir Mið-Evrópufréttir Ríkisút-
varpsins, ef skarkalinn á stutt-
bylgjunni yfirgnæfir ekki kunnug-
legar raddir. Hver pólitíkusinn af
öðrum kemur fram og lýsir yfir
kostum eða göllum þess að gera
hitt og þetta og ekki draga menn
af sér þegar talað er um EEess-
samninginn.
Oftast heyrir maður þó raddir
þeirra sem segja að við græðum
heilmikið á þessu, hagvöxtur yrði
minni ef hann yrði ekki samþykkt-
ur og þar fram eftir götunum.
Reyndar hefur mönnum mátt skilj-
ast að allir muni græða á þessum
Kjallariim
Gauti Kristmannsson
nemi í Þýskalandi
samningi og þess vegna hafi hann
verið gerður. (Sauðheimskur ís-
lendingurinn spyr. þá bara, hver
borgar ef allir græða? Japan-
ir?)
Endastöð í hagsæld
Til samanburðar má til dæmis
taka árstíðabundið fyrirbrigði,
fjárlögin. Sömu póhtíkusar með
sömu sérfræðinga sér við hhö setj-
ast niður á hverju ári og reikna út
svoköhuð fjárlög. Þetta er auðvitað
þrælskynsamlegt, maður ætti að
gera þetta sjálfur. Sá sem hefur,
segjum hundrað þúsund á mánuði,
ætti ekki að eiga í erfiðleikum með
þetta, hann þarf bara að stjórna
eyðslunni.
En hvað gerist? Áður en hann
veit af koma nýjar forsendur: vext-
ir hækka, gengið fehur, verð á op-
inberri þjónustu hækkar (kerfis-
breytingar auðvitað, annað væri
ótækt, vísitölunnar vegna), uppá-
haldsviskítegundin hækkar og
hann fær ekki meiri eftirvinnu. Og
aumingja fiármálaráðherrann
lendir í sömu ógöngum.
Og nú eiga íslendingar aö taka
sér sæti á öðru farrými með Evr-
ópuhraðlestinni sem sfiórnmála-
mennimir segja hafa endastöð í
hagsæld og friði (á okkar tímum?)
en úrtölumennimir óttast hins
vegar stórveldisdrauma, smákónga
og einangranarstefnu. (Hvernig
var annars með þetta Gatt? Ó, já,
það verður að bíða eftir kosningum
í Frakklandi.)
Valdið í stjórnklefann?
Það verður spennandi að fylgjast
með ferðalagi því, það verður áreið-
anlega aht annað en spámennimir
segja eins og dæmin sanna. Ma-
astricht-eimreiðin er þegar farin að
hökta, og einn af helstu höfundum
sáttmálans með sama nafni, John
Major (hann er þó ekki skyldur
Chamberlain?), hefur orðið að
fresta staðfestingu hans heima fyrir
af því að danskir sfiómmálamenn
trúa því ekki að þjóðin meini nei
þegar hún segir nei.
íslendingar era hins vegar aUt of
heimskir til aö gera upp við sig
hvort EEess sé hagstætt (peninga-
lega) eður ei og láta sína forvitru
póUtíkusa um þetta. Þeir gera
kannski minna af sér á meðan. -
Eða hvað?
Gauti Kristmannsson
„Og nú eiga Islendingar að taka sér
sæti á öðru farrými með Evrópuhrað-
lestinni sem stjórnmálamennirnir
segja hafa endastöð í hagsæld og friði
(á okkar tímum?)... “
„Við fiár-
stóðum við
framini fyrir
því aðjöfnun-
argjald, sem
lagt var á
fiestar iðnaö-
ur út en það SleingiimurAri Ara-
gaf á síðSa
ári 500 núUj- <Íármálaráðherra.
ónir í tekjur. Þá þurfti að finna
einhvetjar tekjur í staðinn. Enn
var bætt við í tengslum við efna-
hagsráöstafanir ríkisstjómarinn-
ar og ákvoðið að ná 280 mifijónum
til viðbótar þessum 500. Það sem
réttlætir þetta að okkar viti er að
við stöndum frammi fyrir því að
lækka fiárlagahaUann á sama
tíraa og skatttekjur era aö dragast
saman vegna efiiahagssamdrátt-'
arins og útgjöldin að aukast. Það
er stefnt að því að halda heUdar-
skatttekjum ríkisins óbreyttum
miUi ára og færa skattheimtuna á
neyslu einstaklinganna. Þetta er
hækkun á neysluskatti sem leggst
á innflutta vora og er tíl þess faU-
in að draga úr erlendu skulda-
söfhuninni og ætti ekki að vera
of íþyngjandi fyrir atvinnurekst-
uxinn.
Þótt það sé forgangsverkefhi að
ná fiárlagahallanum er Uka verið
að draga úr viðskiptahalla og er-
lendri skuldasöfhun með þessari
ákvörðun. Minni notkun bifreiða
kemur fram í minni innflutningi
á bensíni og nýjum bifreiðum.
Að því leyti kemur það þjóðarbú-
inu tU góða."
Lýsir hug-
myndafátækt
stjórnmáia-
„Meginrök-
in gegn þess-
ari bensín-
íiækkun er að
nú er of iangt
gengiö í skatt-
heimtu á bif-
reiðaeigend-
ur. Eför þess- „ 4U. A1 .
ar síðustu að- "unó'fc*' ^abson,
gerðir ríkis- ^kv^sttóri
stjórnarinnar F,B'
áætlar ríkið sér hátt í 3 milljarða
i umfraratekjur af bifreiðaeigend-
um.
Bensínhækkunin lýsir hug-
myndaleysi sfióramálamann-
anna sem nota það sem þrauta-
lendingu að hækka benstn 1 stað
þess að jaftia álögurnar. Bensín
hefiir hækkað um 15% frá 23.
nóveinber en á sama tíma vorum
viö að horfa upp á lækkun á
heimsmarkaði.
Að meðaltali er bensín um það
bU */3 af heUdarrekstrarkostnaði
bifreiðarinnar og er þá tekinn
stofnkostnaður og fiármagns-
kostnaður í útreikningana. Ég get
ekki ímyndað mér að það sé hægt
að seílast frekar í vasa bifreiða-
eigenda. Bensinverð hérlendis er
með þvf albæsta sem gerist og þar
sem bifreið er aðalsamgöngutæki
fólksins vegna dreifðrar byggðar
væri eðlUegra að horfið yrði frá
því að gera það að svona gífur-
legri tekjuiind fyrir ríkissjóð. Um
þaö bU 70% af verði bensínlítra
renna í ríkissjóð.
Þessar áiögur leggjast mjög
ójafnt á þegnana þvi þeir sem
mest þurfa á einkabífreið að
halda era einstæðir foreldrar,
sem þurfa að koma bömum í
pössun, og íbúar í dreifbýU sem
eiga engan kost á almennings-
samgöngum." -JJ