Dagblaðið Vísir - DV - 13.02.1993, Page 20

20
LAUGARDAGUR13. FEBRÚAR1993
Kvikmyndir
Baráttan um óskarinn
Hlýtur einhver þessara mynda óskarsverðlaunin?
Líkt og annar iönaður lítur banda-
ríski kvikmyndaiðnaðurinn árlega
ujn öxl og veltir fyrir sér hvemig
árið 1 fyrra hafi gengið fyrir sig. Sam-
keppnin er mikil, tilkostnaöur eykst
og þar með áhættan. Forsvarsmenn
stóru kvikmyndaveranna hafa verið
að reyna að spoma við himinháum
launakröfum þekktustu leikaranna
sem geta numið hundmðum milljóna
íslenskra króna auk hlutdeildar í
hagnaði myndarinnar. Þetta gekk vel
í fyrstu en svo viröist sem flestir
hafi látið undan stórstjömunum þeg-
ar fór að líöa á árið og undirbúningur
hófst að jólamyndunum. Það er hins
vegar athyglisvert að engin mynd frá
1992 komst á listann yfir tíu tekju-
hæstu myndir allra tíma í Bandaríkj-
unum og það þurfti að fara niður í
15. sætið á listanum til að finna tekju-
hæstu myndina fyrir árið 1992. En
listinn fyrir 1992 lítur svona út.
Tekjuhæstu
myndimar í Banda-
ríkjunum 1992
1. Home alone 2:.C. Columbus
2. Batmanreturns......T.Burton
3. Lethalweapon3......R.Donner
4. Sister act...............E. Ardolino
5. Aladdin.............J. Anim
6. Wayne’s world...P. Spheeris
7. A league of their own .P. MarshaU
8. Basic Instinct..P. Verhoeven
9. The bodyguard....M. Jackson
10. Afewgoodmen........R.Reiner
Það er athyglisvert við þennan Iista
að flestar þessar myndir vora frum-
sýndar rétt fyrir jól og sýnir vel hve
jólahátíðimar og skólafríin skipta
miklu máh hvað varðar kvikmynda-
húsaaösókn.
Framhaldsmyndir
Einnig er forvitrúlegt að 3 efstu
myndimar era aUar framhaldsmynd-
ir sem endurspeglar vel hve kvik-
myndaframleiöendur era orðnir treg-
ir til að taka mikla áhættu og vUja
heldur halda áfram með gamla
lummu heldur en reyna eitthvað nýtt.
Það má hins vegar virða þeim tU vor-
kunnar að þetta er það sem fólk viU
sjá, samanber aðsóknartölur, og því
ekki að færa fóUdnu sem það viU?
Fyrr í mánuðinum birtist í Morg-
unblaðinu Usti yfir mest sóttu mynd-
imar hér á íslandi. Af tíu mest sóttu
myndunum á Ustanum mátti finna
helming þeirra á Ustanum yfir tekju-
hæstu myndimar í Bandaríkjunum.
Þegar einnig er haft í huga að í öðra
og þriðja sæti á íslenska Ustanum
vora íslensku myndirnar Veggfóður
- erótísk ástarsaga og Sódóma
Reykjavík, þá sést vel að íslenskir
kvikmyndahúsaeigendur era fljótir
aö koma með vinsælustu myndirnar
vestanhafs hingað heim. Þess má svo
geta aö samkvæmt þessum Usta var
Basic Instinct langmest sótta myndin
af okkur íslendingum. Hún bar raun-
ar höfuð og herðar yfir aðrar erlend-
ar myndir því sú sem kom næst á
eftir, Cape Fear, var aðeins rúmlega
hálfdrættingur á viö Basic Instinct.
Að lokum skulum við Uta á hvaöa
erlendu myndir, þar sem ekki var
töluð enska, voru vinsælastar í
Bandaríkjunum þar herrans ár 1992.
1. Medierraneo.............ítalía
2. Raise the red lantem... Kína/Japan
3. Europa, Europa.Þýskal./Frakkl.
Sister Act var ein vinsælasta mynd-
in 1992.
4. DeUcatessen..........Frakkland
5. Lovers...................Spánn.
Að venju stöndum við íslendingar
okkur ekki illa því það er búið að
sýna tvær þessara mynda í Regnbog-
anum og von er fljótlega á frönsku
myndinni LOVERS.
Helstu heimildir: Variety
Þá er komið að hinni árlegu útnefn-
ingu til óskarsverðlaunanna 1993
sem bandaríska kvikmyndaakadem-
ían veitir kvikmyndagerðarmönnum
og leikurum sem þykja skara fram
úr á sínu sviði. Verðlaunin eru kennd
við verðlaunagripinn, 34 sm háa
bronsstyttu af karlmanni. Viður-
nefnið Oskar fékk styttan árið 1927,
fyrsta árið sem verðlaunin vora
veitt, þegar einn ritari akademíunn-
ar hafði það á orði að hún minnti sig
svo mikiö á Óskar frænda. Nú eru
hins vegar Uðin 66 ár og á þessum
tíma hefur sjálf útnefningin orðið aö
viðamikilU athöfn sem hefur veriö
sjónvarpað víða um heim af ABC
sjónvarpsstöðinni. Mörgum finnst þó
nóg um yfirborðsmennskuna og
skjaUið og gefa lítiö fyrir verðlaunin
en það er þó staðreynd að aðsókn
eykst aUtaf að þeim myndum sem fá
óskarsverðlaun, m.a. vegna aukins
umtals.
Góðlátlegtgrín
Johnny Carson gerði góðlátlegt
grín að verðlaunaafhendingunni árið
1979 þegar hann líkti henni við
tveggja tíma skemmtiþátt sem stæði
yfir í fjóra tíma. Nokkuð til í því.
Við íslendingar urðum líka gripnir
nokkurs konar óskarsæði fyrir hönd
Friðriks Þórs Friðrikssonar þegar
mynd hans, Börn náttúrannar, var
tilnefnd til óskarsverðlauna 1992 sem
ein af bestu erlendu myndunum 1
Bandaríkjunum sama ár. Myndin
þótti líkleg tíl að fá verðlaunin og
fréttir þess efnis birtust í öUum
íjölmiðlum og oft á áberandi stað og
stundu. Það var gerð heimildarmynd
Umsjón
Baldur Hjaltason
um reisu Friðriks til HoUywood og
þar sáum við m.a. hann ásamt fylgd-
arfólki veifa brosandi til íslensku
kvikmyndagerðarmannanna þegar
gengið var til verðlaunaveitingar-
innar, líkt og aðrar stjörnur hafa
tíðkað um árabU. Þetta var HoUy-
wood, Hollywood eins og hún getur
gerst best eða verst.
Hververður
fyrirvalinu?
Það sem flestir eru spenntir fyrir
er ekki hvaða mynd veröur vaUn sem
besta erlenda myndin heldur hver
verður vaUn besta bandaríska mynd-
in, besti leikstjórinn og svo besti leUt-
ari og leikkona í aðalhlutverkum.
Að venju era margir kaUaði tU og
fáir útvaldir. Þeir sem era taldir eiga
bestu möguleikana að verða tilnefnd-
ir í ár sem besti leikstjórinn og þá
jafnvel að mynd þeirra yrði einnig
tUnefnd sem besta myndin era þeir:
James Ivory fyrir.Howard’s end
Robert Altman fyrir.The player
Rob Reiner fyrir..A few good men
CUntEastwoodfyrir...Unforgiven
Coppola fyrir .Bram stoker’s Dracula
SpUíe Lee fyrir.....Malcolm X
George MUler fyrir..Lorenzo’s oU
Penny MarshaU fyrir
............A league of their own
Michael Mann fyrir
..........The last of the mohicans
MartinBrestfyrir ..Scentofa woman
NeU Jordan fyrir The crying game
Robert Redford fyrir
............A river runs through it
Malcolm X var líklega umdeildasta myndin 1992.
Svo er að sjá hvort þessar ágisk-
anir séu réttar. Það er þó athygUs-
vert að meðal þessara mynda era
nokkrar eftir sjáfstæða kvikmynda-
gerðarmenn, þ.e. myndir sem era
ekki runnar undan rifjum stóra
kvikmyndaveranna svo sem Par-
amount, Disney eða Universal. Þetta
era myndimar Howard’s End, Play-
er og svo The Crying Game. En hvaða
myndir hafa fengið undanfarin ár
óskarsverðlaunin sem besta mynd-
in?
Óskars-
verðlauna-
myndir
1982-1992
1992 .The silence of the lamb
1991....Dances with wolves
1990.....DrivingmissDaisy
1989..........Rainman
1988 ..Thelastemperor
1987 .........Platoon
1986 .....OutofAfrica
1985 .........Amadeus
1984 ..Th'erms of endearment
1983.......... Ghandi
ValdamikJir leikarar
Eins og sjá má eru þetta aUt
metsölumyndir sem flestir kann-
ast við. En þessi Usti gefur einnig
til kynna þær breytingar sem eru
að gerast í HoUywood. Veldi og
vægi leikaranna virðíst vera að
aukast á kostnað leikstjóranna.
Þaö eru ófáir leikarar sem hafa
verið tilneíhdir tíl óskarsverð-
launa sem besti leikstjórinn jafn-
vel eftir framraun sína. Tökum
sem dæmi Kevin Costner með
Dances with Wolves. Robert Red-
ford með Ordinary People og
Woody Allen með Anne Hall en
þess má geta að Woody Allen
hefur 4 sinnum verið tilnefndur
til verðlauna sem besti leikstjór-
inn. Þetta var mjög fátitt áður
fyrr og sýnir aukin áhrif leikara
á stóru kvikmyndaverin.
Það or einnig athýgUsvert að
stóru nöfnin eins og Steven Spiel-
berg, Martin Scorses og Robert
Altman hafa Hkt og forverar
þeirra, Ernst Lubitsch, Alfred
Hitchcock og Cedl De Mille aldr-
ei unnið sjálfir til neinna af stóru
óskarsverðlaununum. Þetta sýn-
ir að vinsældir eöa þekkt nöfn
tryggja kvikmyndum ekki endi-
lega óskarinn. En það er þó ailtaf
jafn gaman að fylgjast meö hvetj-
ir verða útnefndir og ekki síður
hver hneppir hnossið á hverju
ári.
Hvað var vinsælast 1992?