Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.1993, Blaðsíða 22

22
LAUGARDAGUR 21. ÁGÚST 1993
Sérstæð sakamál
Hamingjan snerist
upp í martröð
Brenda Rattray var aðeins tólf
ára þegar hún varð ástfangin.
Hann hét Andrew Morford og var
þremur árum eldri en hún. Árin
liðu en tilfmningar Brendu breytt-
ust ekki og þegar þau voru orðin
tuttugu og tveggja og tuttugu og
fimm ára ákváðu þau að ganga í
hjónaband. Brúðarmey var yngri
systir Brendu, Charline.
Ættingjar brúðhjónanna og vinir
voru á einu máli um að hamingju-
samari hjón hefðu ekki sést í litla
bænum Selukwe, en hann er eitt
hundrað og sjötíu kílómetra frá
Bullawayo í Afríkuríkinu
Zimbabwe, en þegar þessi saga
hófst hét það enn þá Rhódesía.
Með bami
Brenda og Andrew voru bæöi
komin af bændafólki en Andrew
hafði ekki áhuga á að feta í fótspor
foður síns og vildi heldur búa í
borg. Hann hafði því sótt um starf
í banka í Bullawayo og haföi þegar
hlotið viðurkenningu fyrir dugnað
í starfi þegar hann gekk í hjóna-
band. Þau hjón bjuggu nú í einbýl-
ishúsi í einu besta hverfi borgar-
innar.
í sjö mánuði gekk allt vel. Brenda
var hamingjusamari en hana hafði
nokkru sinni dreymt um aö hún
yrði og ekki dró úr gleði hennar
þegar heimilislæknirinn sagði
henni að hún væri með barni. En
þegar hún sagði Andrew að hann
yrði senn faðir var ekki að merkja
að fréttin yrði honum til neinnar
gleði. Það var sem honum stæði
alveg á sama og eftir að hafa setið
hugsi um hríð sagði hann konu
sinni að hann ætlaði í ökuferð.
Leynileg stefnumót
Undanfarna tvo mánuöi hafði
Andrew verið óvenjulega þögull en
Brenda hafði talið að ástæðan væri
sú að hann hefði mikið að hugsa
og gera vegna efnahagsþvingana
sem ýmis ríki beittu þá landið
vegna stjómmálaástandsins þar.
Hafði það komið illa niður á ýms-
um bönkum í landinu. En í raun
var það alls ekki staða bankans
sem olli Andrew áhyggjum. Frá því
skýrði tengdamóðir Brendu þegar
hún kom í heimsókn til hennar
einn daginn.
„Ég hef þagað um það í alllangan
tíma,“ sagði Vera Morford, „en ég
held að þú ættir að vita það.
Andrew á leynileg stefnumót með
systur þinni. Ég komst að því fyrir
hreina tilviljun. Mér finnst að þú
ættir að ræða máhð við hann.“
Að loknum kvöldverði þennan
sama dag spurði Brenda Ándrew
hvert samband hans væri við
Charline. Innst inni vonaði hún að
til væri einföld skýring en svar
hans kom henni úr jafnvægi.
Beiðni um skilnað
„Mér þykir það leitt, Brenda,"
sagði Andrew, „en bjónaband okk-
ar er á misskilningi byggt. Ég hélt
að ég væri ástfanginn af þér en í
raun er það Charline sem ég elska.
Ég vil því fá skilnað svo við Charl-
ine getum gift okkur. Auðvitað
mun ég sjá vel fyrir þér og barn-
inu.“
„Ég hef elskað þig eins lengi og
ég man,“ svaraði Brenda „og hef
ekki í hyggju að láta systur minni
þig eftir. Og reyndar engri annarri
konu heldur. Þess vegna samþykki
ég aldrei að þú fáir skilnað!"
Andrew.
Andrew var þögull um stund en
sagði svo: „Þá er aðeins eitt aö gera.
Við Charline verðum að búa saman
ógift."
Hann stóð síðan á fætur og gekk
út úr húsinu.
Vísað frá
Brenda tók nú saman nokkra
persónulega muni og lét þá niður
í tösku. Svo fluttist hún heim til
foreldra sinna. Charline var ekki
heima þegar hún kom til þeirra.
Hún var farin til móts við Andrew
og brátt fluttist hún inn í húsið sem
systir hennar hafði búið í.
Næstu daga reyndi Brenda að
ræða við mann sinn en þegar hún
hringdi í bankann fékk hún þau
skilaboð að herra Morford vildi
ekki tala við hana. Hún fór því
heim að húsinu sem hún hafði búiö
í. Systir hennar opnaði dyrnar.
„Hvað vilt þú hér?.“ spurði Charl-
ine ögrandi. „Hvorki Andrew né
ég kærum okkur um að sjá þig hér
svo það er best fyrir þig aö hverfa
á brott.“
Brenda reyndi að höfða til betri
hliðar systur sinnar en það bar
ekki árangur.
„Reyndu að horfast í augu viö
raunveruleikann, Brenda," sagði
Charhne. „Andrew er hættur við
þig fyrir fullt og allt. Þú getur ekki
þvingað neinn mann til að elska
þig. Hvers vegna viöurkennirðu
ekki hvernig komið er og samþykk-
ir að veita honum skilnað? Það er
það eina skynsamlega sem þú getur
gert. En farðu nú. Eg þarf að gera
ýmislegt."
Byssuleyfi
Brenda hélt nú til bankans og þar
tókst henni að fá viðtal við Andrew,
en hann var enn sömu skoðunar
og fyrr og í lok samtals þeirra lét
hann eftirfarandi orð falla: „Ef þú
hefur eitthvað fleira við mig aö
segja þá bið ég þig um að koma því
áleiðis fyrir milligöngu lögfræð-
ings.“
Næsta dag fór Brenda til lögregl-
unnar og fór fram á heimild til að
kaupa tvíhleypta haglabyssu. Leyf-
ið var auðfengið og með það í hönd-
unum fór hún í stærstu byssuversl-
un í Bullawayo og keypti bestu og
aflmestu haglabyssuna sem þar var
Vera Morford, móðir Andrews.
Doris Rattray, móðir systranna.
á boðstólum. Jafnframt keypti hún
pakka af haglaskotum.
Brenda ók nú til einbýlishússins
sem hún hafði búið í. Þar opnaði
Charline fyrir henni en hafði
greinilega ekki í hyggju að bjóða
henni inn fyrir frekar en áður.
Brenda sagðist þá aðeins vera kom-
in til að sækja nokkra muni sem
hún ætti sjálf. Charline vék þá til
hliðar fyrir systur sinni en bað
hana jafnframt um að hafa hraðan
á því hún ætti von á Andrew á
hverri stundu.
Örlagarík heimsókn
Þegar Charline hafði lokað dyr-
unum leit hún á systur sína og sá
þá ískalt auganráð hennar. í hönd-
unum var Brenda með haglabyss-
una sem hún hafði rennt undan
kápu sinni. Það sem nú gerðist tók
svo skamma stund að Charline
hefur vart haft tíma til að verða
hrædd. Brenda skaut hana í brjóst-
ið af tæplega tveggja metra færi.
Charline var látin áður en hún féll
á gólfið.
Brenda dró nú líkiö burt úr and-
dyrinu og lagði lítið teppi yfir blóð-
iö á gólfinu. Svo settist hún og beið.
Nokkru síðar kom Andrew. Hann
stakk lykli í skrána, opnaði úti-
dymar og gekk inn. „Ég er kominn
heim, elskan," kallaði hann.
Þegar hann hafði lokað dyrunum
og sneri sér við gekk kona hans
fram á móti honum með haglabyss-
una í höndunum. „Ég elskaði þig
en þú kastaðir mér frá þér eins og
rusli," sagði hún lágri og ógnandi
röddu. „Hún systir mín hefur gold-
ið fyrir þetta með lífinu og nú er
röðin komin að þér.“
Aftur tók Brenda í gikkinn. Svo
lagði hún byssuna frá sér, gekk að
símanum og hringdi í lögregluna.
Óvæntaðstoð
Brenda var hreinskilin við yfir-
heyrslur. Hún sagði skýrt og rólega
frá því sem gerst hafði og eftir frá-
sögn hennar var enginn í neinum
vafa um hvað hennar biði. Hún
yrði dæmd fyrir morð að yfirlögðu
ráði. En hún fékk óvænt talsmann.
Meðan hún sat í varðhaldi kom
til hennar, eins og annarra fanga,
félagsráðgjafi, Clifford Parker, tutt-
ugu og sjö ára gamall. Hann vildi
fá að vita hvort hann gæti gert eitt-
hvað fyrir hana. En hún afþakkaði
alla aðstoð.
Parker gaf sig þó ekki. Það var
hlutverk hans að hjálpa föngum og
hann hafði áhuga á að veita hð
þessari ungu, óléttu konu. Smám
saman fór Brenda að segja honum
það sem gerst hafði og þá lét Park-
er til sín taka. Hann átti vini í hópi
blaðamanna og hóf nú baráttu fyrir
því að tekið yrði öðruvísi á máli
Brendu en fyrirhugað var. Ræddi
hann því einnig bæði við saksókn-
arann og verjanda hennar.
Ákæru breytt
Skömmu áður en réttarhöldin í
málinu skyldu hefiast eignaðist
Brenda son og tóku foreldrar henn-
ar hann. Jafnframt fóru þeir og
foreldrar Andrews þess á leit við
ákæruvaldið að hún fengi mildan
dóm. Niðurstaðan varð sú að
Brenda var ákærð fyrir manndráp
en ekki morð. Sú breyting var gerð
þar eð ljóst þótti að hún hefði verið
undir miklu álagi þegar hún skaut
systur sína og mann og því ekki í
andlegu jafnvægi. Var sérstaklega
bent á að þegar atburðirnir gerðust
hefði hún verið ólétt og mætti ölum
vera ljóst hvemig það væri að fá á
meðgöngutíma yfirlýsingu mn að
eiginmaðurinn væri að fara af
heimilinu til að taka saman við
mágkonu sína.
ítarlega var fiallað um einstök
atriði málsins í réttarsalnum og í
lokin var lýst yfir því að Brenda
hefði gerst sek um manndráp. Hún
fékk tíu ára fangelsisdóm.
Fann hamingjuna
áný
Clifford Parker félagsráðgjafi var
persónulegur ráðgjafi og aðstoðar-
maður Brendu þann tíma sem hún
sat í fangelsinu. Brátt fóru þau að
verða hrifin hvort af öðru. Og þar
kom að þau gengu í hjónaband.
Nokru síðar fékk Brenda reynslu-
lausn.
Þau fóru í þriggja vikna brúð-
kaupsferðalag til Jóhannesarborg-
ar í Suður-Afríku en héldu síðan
heim aftur. Þau búa nú með syni
Brendu og dóttur sem þau hafa
eignast.