Dagblaðið Vísir - DV - 02.10.1993, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1993
Kvikmyndir
Hér er leikstjórinn aö vinnu.
Peter Greenaway
í essinu sínu
Þótt ekki sé búið að sýna síðustu
mynd Peter Greenaway, Prospero’s
Book, hér á landi þá er hann búinn
að senda frá sér nýja mynd sem ber
heitið The Baby of Macon. Hún er eins
og flestar myndir hans tengd trú, úr-
kynjun og dauða sem virðist vera orð-
inn hans stíll, eins og sást best í The
Cook, the Thief, His Wife & Her Lo-
ver. Myndin er látin gerast árið 1650
og er uppbyggð sem leikrit í þremur
þáttum. Við erum stödd í sveitahéraði
þar sem samfélagið hefur þjáðst af
ófrjósemi. Ástæðan er talin vera refs-
ing guðs því sveitungamir hafa látið
dómkirkjuna í Macon fara í niðurn-
íðslu vegna áhugaleysis á trúmálum.
Efnisþráðurinn er sérkennilegur
eins og oftast áður hjá Greenaway.
Eftir lesinn formála fá áhorfendur að
fylgjast með þegar fullorðin kona,
komin vel yfir barneignaraldur, fæðir
ungan svein. Syninum er komið fyrir
hjá 18 ára gamalli systur sinni, sem
heldur því fram að hér hafi átt sér
stað kraftaverk og ákveður að gera sér
fé úr þessu með því að leyfa ófijóum
konum að snerta bamið gegn gjaldi í
von um lækningu. Og svo má ekki
gleyma að blessun barnsins fylgir í
kaupbæti.
Dularfullur dauðdagi
En hlutimir ganga ekki eftir áætlun.
í veislu, sem slegið er upp til að fagna
fæðingu barnsins, mætir bæði biskup-
inn og sonur hans. Unga stúlkan reyn-
ir að tæla biskupssoninn til lags við
sig en þegar þau em að ná saman birt-
ist ungbarnið og sérkennileg röð at-
vika leiðir til þess að biskupssonurinn
lætur lífið. Biskupinn er ekki lengi að
úrskurða að unga stúlkan sé ófær um
að ala barnið upp og tekur það undir
Umsjón
Baldur Hjaltason
verndarvæng kirkjunnar. Hins vegar
heldur kirkjan áfram að hafa barnið
að féþúfu fyrir sig.
Þriðji þáttur fjallar um hefnd ungu
stúikunnar sem ákveður að kæfa
bamið. Hún telur sig geta komist upp
með það á þeirri forsendu að það séu
við lýði lög sem banni að lífláta hreina
mey, sem hún er. En eftir að glæpur-
inn uppgötvast er farið með hana í
varðstöð þar sem hermenn nauðga
henni. Á þessum stað í myndinni slít-
ur Peter Greenaway böndin milli leik-
ritsins og raunveruleikans, því her-
mennirnir í leikritinu eru látnir lifa
sig svo inn í atbuðarásina að þeir
nauðga leikkonunni sem leikur hlut-
verk ungu stúlkunnar. Myndin endar
á því að barnið er jarðað á þann máta
sem Peter Greenaway væri einum trú- ■
andi til að festa á filmu.
Misjafnir dómar
Myndin hefur hlotið afskaplega mis-
munandi dóma. Flestum finnst þó að
Peter Greenaway skjóti orðið yfir
markið og sé farinn út fyrir mörk vel-
sæmis í myndum sínum. Myndin er
hins vegar pökkuð inn í fallega um-
gjörð af hönnuði The Baby Macon,
-sem dregur úr hryllingnum í verstu
atriðunum. En aðdáendur Peters Gre-
enaway eru vanir ýmsu. Hann hefur
verið kallaður öfuguggi yfir í að færa
„stórkostlegt framlag til kvikmynda-
sögunnar", eins og einn gagnrýnandi
bresks blað komst að orði. Það má
heldur ekki gleyma að Peter Gre-
enaway hefur gaman af að hneyksla
og ganga fram af fólki. Hann er út-
skrifaður úr listaskóla og var farinn
að sýna verk sín áður en hann gerði
sína fyrstu kvikmynd 1966, sem bar
heitið Train and Tree. Fram til 1980
gerði Greenaway íjölda stuttra mynda
ásamt því að myndskreyta bækur og
skrifa sögur til að framfleyta sér.
Það var hins vegar þriggja tíma
mynd, The Falls, sem varð þess vald-
andi að Greenaway fékk hin eftirsóttu
verðlaun Bresku kvikmyndastofnun-
arinnar, sem festu hann í sessi endan-
lega sem leikstjóra. Af helstu myndum
hans, sem ekki hafa verið talda upp
áður, eru The Draughtman’s Daug-
hter, Drowning by Number og Belly
of an Architect. Þess má einnig geta
til gamans að Greenaway heldur
áfram aö mála og er aö ljúka við skáld-
sögu.
The Baby of Macon mun án efa
verða vinsæl á kvikmyndahátíðum og
meðal aðdáenda Peters Greenaway en
efni myndarinnar og meðferð leik-
stjórans á því gerir hana aldrei vin-
sæla.
Heimildir: Variety, Sight & Sound, Emp-
ire.
Atrlði úr The Baby of Macon.
Þessa dagana er aö heíjast
gerö kvikmyndarinnar lnter-
view with a Vampire. Þetta er
ef til vill ekki í frásögur færandi
ef aðalhlutverkið væri ekki í
höndum Tom Cruise, sem hefur
verið að gera það gott að und-
anfórnu í myndinni The Firm.
Nú eru um 17 ár síðan Anne
Rice skrifaði samnefnda bók og
á ýmsu hefur gengið áður en
Tom Cruise tók að sér hiutverk
blóðsugunnar Lestat. Sam-
kvæmt íslensku alfræðioröa-
bókinni þá telst blóðsuga eða
vampíra vera „draugur í
mannsmynd, sem yfirgefur gröf
sína um nætur til aö sjúga blóð
úr mönnum, oftast af gagn-
stæðu kyni; þekkist m.a. á stór-
um beittum augntönnum, rauð-
um vörum og samvöxnum
augabrúnum". Þaö má því meö
sanni segja að Tom Cruise hafi
valiö sér í Interview wifii the
Vampire eins ólíkt Mutverk og
hægt var samanborið viö lög-
fræðinginn Mitch McDeere í
The Firm. Það er einnig athygl-
isvert aö sjá aöra stórraynd um
blóðsugur því fyrir nokkru var
sýnd myndin Dracula, sem
Francis Ford Coppola leik-
stýrði. Kannski verða það blóö-
sugur sein taka viö af risaeðlum
á nassta ári.
Góður leikstjóri
En það var ekki ást Tom Cru-
ise á blóðsugura sem fékk hann
til aö taka þetta hlutverk að sér
heldur aðdáun hans á leikstjóra
jnyndarinnar, Neil Jordan.
Hann sló svo sannarlega í gegn
bæði í Evrópu og vestanhafs
með hinni snilidarlegu mynd
sinní The Crying Game. Af öðr-
ura eftirminnilegum myndum
Jordáns má nefna The Comp-
any of Wolves (1985), sem QaU-
aði um voveiflega atburði sem
gerðusl í þorpi í Bretlandi, og
svo Mona Lisa (1986), sem gerð-
ist í undirheimum Lundúna-
borgar.
Þegar Paramount kvik-
my ndaverið keypti kvikmynda-
réttinn að bók Anne Rich fyrir
17 árum var reynt að fá John
Travolta í hlutverk Lestat. Síð-
an gekk rétturinn á milli kvik-
myndavera og fjöldi handrita-
höfunda kom við sögu, meðal
annars Michael Christopher,
sem skrifaði handritið að Bon-
fire of the Vanities.
Hjólin fara
að snúast
En það var þó ekki fyrr en
Neil Jordan kom til sögunnar
að hjólin fóru aö snúast. Hann
talaði viö marga leikara, eins
og Mel Gibson og Richard Gere,
en enginn lagöi í hlutverk blóð-
sugunnar. Þaö var ekki fyrr en
Daniel Day-Lewis gafst líka upp
fyrir nokkrum mánuðum aö
Tom Cruise kom til sögunnar
og gengið var frá samningum.
Hann fær góöa leikara með sér
því Brad Pitt mun leika blóö-
suguna Louis.
■ Fyrir utan þær 15 milijónir
dollara sem Tom Cruise fær
fyrir leik sinn þá tekur hann
óneítanlega nokkra áhættu.
Hann hefur yfirleitt leikið
barnslegan, hreim'æktaðan
Bandaríkjamann, sem alltaf
hefur rétt fyrir sér og kemst upp
meö það. Þetta eru myndir eins
og The Firm, A Few Good Men
og Top Gun. Það er þvi spurn-
ing hvernig áhorfendum líður
þegar Tom læsir tönnunum í
félaga sinn aðeins tiu mínútum
eftir að myndin hefst. Og þar
að auki er félagi hans karlkyns.
En hins vegar gæti hann upp-
skorið töluvert og sýnt fram á
hve flölhæfur leikari hann er
ef vel tekst til.
Heimíldir: Empire, Moving. l*ict-
ures, Vnriety.