Dagur - 19.12.1987, Page 28

- DAGUR 19. DESEMBER 1987
„Það var eins og það sæti
atltaf í okkur að tka heim“
- spjallað við Magga og Kiddu á Sauðárkróki, sem bjuggu 19 ár í Ástralíu
„Nei, það er eins og við höfum farið í gær. Þó að bær-
inn hafi stækkað mikið síðustu árin, er umhverfið það
sama og fólkið hérna jafnelskulegt og áður,“ sögðu
hjónin Magnús Jónsson og Kristín Helgadóttir sem í
vor komu aftur heim til Sauðárkróks eftir að hafa búið
í Ástralíu í 19 ár. Það var vegna langvarandi heilsuleys-
is Magnúsar að fjölskyldan flutti til Ástralíu árið 1968.
Ofnæmi þjakaði hann, læknar fundu ekki af hverju það
stafaði, en töldu þó að það tengdist eitthvað andrúms-
loftinu og það yrði til bóta fyrir hann að breyta um
loftslag.
Bæði eiga Magnús og
Kristín rætur sínar að
rekja til Sauðárkróks og
nágrennis hans. Magnús er fædd-
ur á Króknum árið 1925 og ólst
þar upp meðal fjögura systkina.
Kristín er fædd í Laxárdal í
Húnavatnssýslu árið 1927 en for-
eldrar hennar fluttu síðar í
Tungu í Gönguskörðum og þar
ólst hún upp frá 8 ára aldri í stór-
um barnahópi. Leiðir þeirra lágu
síðan saman og um jólin 1946
opinberuðu þau trúlofun sína í
föðurhúsum Magnúsar í litla hús-
inu að Aðalgötu 17, þar sem þau
búa í dag. Þau keyptu það hús
við heimkomuna frá Ástralíu sl.
vor.
Mánaðarferð frá
Southampton til Perth
Þó að þau Maggi og Kidda segist
aldrei hafa haft neinar áhyggjur
af morgundeginum, alltént hafi
þær ekki haldið fyrir þeim vöku,
að sögn Kiddu, hlýtur að hafa
verið kvíði í fjölskyldunni þegar
hún hélt upp í langt ferðalag til
fjarlægrar heimsálfu í febrúar
árið 1968. Sigríður, yngri dóttir-
in, var þá aðeins 5 ára, Hilmar 12
ára, Unnur á fjórtánda ári og Jón
Björn varð 18 ára daginn sem
lagt var í ferðina suður á bóginn.
Sjöundi fjölskyldumeðlimurinn
Helgi sem var 20 ára kom ekki
með. Hann hafði þá í nokkurn
tíma verið í siglingum á skipum
Eimskipafélagsins og ár var liðið
frá því hann sá fjölskyldu sína.
Helgi fór síðan veturinn eftir í
Stýrimannaskólann og er í dag
stýrimaður á Hofsjökli.
Sexmenningarnir kusu að fara
langleiðina til Ástralíu með skipi.
Ævintýraþráin blundaði undir
niðri og þeir vildu sjá svolítið
meira af heiminum áður en fast
land yrði undir fótum í nýjum
heimkynnum. Tók ferðin frá
Southampton í Englandi til Perth
á vesturströnd Ástralíu 4 vikur. í
þessari borg, sem er sú lang-
stærsta á vesturströndinni með
um milljón íbúa, bjó fjölskyldan
af Króknum í öll árin 19. En
hvernig var koman til Ástralíu,
voru viðbrigðin ekki mikil?
„Ég læt það allt vera. Við kom-
um út í mars, einmitt þegar
haustið var nýgengið í garð og
regntíminn byrjaður. Það var því
ekki mikill hiti á daginn og
beinlínis hráslagalegt á nóttunni.
Við bjuggum í múrsteinshlöðnu
húsi með timburgólfi, sem súgur-
inn komst vel undir svo það var
dálítill gegnumtrekkur í því. Eini
varminn í húsunum þarna er frá
arineldinum svo að við söknuð-
um hitaveitunnar svolítið. Ann-
ars var fyrsti veturinn okkar sá
langkaldasti af þeim sem á eftir
komu og ekki var hægt að kvarta
undan tíðarfarinu. Það var alveg
himneskt og okkur leið ákaflega
vel þó að við kunnum betur við
okkur hérna heima,“ sagði
Magnús.
Smiður án sveinsbréfs
- Hvað fékkst þú að gera eftir að
þú komst út?
„Síðustu 5 árin hérna heima
hafði ég unnið á trésmíðaverk-
stæði. Þegar við komum út hafði
íslendingur, sem þarna var
Kidda og Maggi heima í stofu á Aðalgötunni.
búsettur og ég var í sambandi
við, ráðið mig sem smið á tré-
smíðaverkstæði, þó að ég hefði
engin smiðsréttindi. Ég vann síð-
an á verkstæðinu í 5 ár. Fór þá að
vinna sjálfstætt við að girða lóðir.
Kristín fékk vinnu á matsölustað
og vann þar lengst af hálfan
vinnudag."
- Batnaði þér ofnæmið við að
fara út?
„Já, það hvarf algjörlega og
Kidda sem hafði haft eymsli í
eyrum varð miklu betri í þeim.“
- Og hefur verið allt í lagi eftir
að þið komuð heim?
„Já. Við höfum ekki kennt
okkur neins meins. Hitann úti
Ásamt fjölskyldu sonarins Hilmars.
þoldum við vel, utan ég síðustu 2
árin. Þegar ég kom heim í vor lét
ég mæla í mér blóðþrýstinginn og
kom þá í ljós að ég var með allt
of mikið blóð og þurfti að dæla
heilmiklu úr mér. Það hefur lík-
lega verið ástæðan fyrir því að ég
var farinn að þola hitann illa.“
- Hvernig er heilbrigðisþjón-
ustan í Ástralíu?
„Hún er ágæt, en samt ekki
eins góð og hér. Og við erum
sannfærð um að við eigum mun
færari lækna en þeir. Það var allt-
ént mín reynsla af þeim,“ sagði
Magnús.
í kvöldskóla ásamt fólki
frá mörgum þjóðlöndum
- Hvernig gekk ykkur að ná mál-
inu?
„Ég átti í svolitlum erfiðleikum
með það, vegna þess að í minni
vinnu á trésmíðaverkstæðinu
hafði ég frekar lítil samskipti við
annað fólk. Það var miklu auð-
veldara fyrir Kiddu þar sem hún
umgekkst svo marga í sinni vinnu
á matsölustaðnum. Við fórum í
kvöldskóla, en mér fannst erfitt
að nema þar. Þegar maður er
búinn að vinna allan daginn,
kominn á þennan aldur, er mað-
ur ekkert sérstaklega móttækileg-
ur á kvöldin," sagði Magnús.
„Þarna var fólk frá 6-7 þjóð-
löndum sem allt hafði sinn
framburð. Kennarinn var léttur
og skemmtilegur karl og sagði
alltaf: Very good, very good. Ég
var stundum að hugsa um það
hver bæri þetta nú rétt fram.
Krökkunum gekk öllum mjög
vel í skóla og þeir voru fljótir að
ná málinu. Þetta var svolítið
erfitt í fyrstu fyrir yngstu krakk-
ana. Hilmar var 12 ára og kunni
auðvitað ekki stakt orð. Hann
þurfti til að byrja með að læra
með mun yngri krökkum, gott ef
hann byrjaði ekki í fyrsta eða
öðrum bekk. í frímínútunum
voru krakkrnir svo að sýna hon-
um hvað þessi og þessi hlutur héti
og hann var mjög fljótur að ná
þessu. Eins var með Siggu þegar
hún var komin af stað, en hún var
voðalega neikvæð í fyrstu. Það
var heilmikil! grátur fyrstu 2
mánuðina og ég þurfti yfirleitt að
fara með henni í skólann. Hún
gat ómögulega skilið af hverju
hún þyrfti að fara í skólann. „Ég
skil engan og enginn skilur mig,“
sagði hún. Eftir 2 mánuði talaði
ég við kennarann og þá sagði
hann að hún læsi eins vel og hinir
krakkarnir,“ sagði Kristín.
- Nú er hásumar í Ástralíu
þegar jólahátíðin gengur í garð.
Jól við steikjandi sól
og flugnager
„Já, okkur fannst fyrstu jólin svo-
lítið skrýtin. Okkur var boðið í
garðveislu til finnskrar konu sem
við kynntumst. Það var steikj-
andi hiti og allt morandi af flug-
um og okkur fannst síður en svo
jólalegt."
- Er jólahaldið hjá þeim líka
öðruvísi?
„Vegna sumarsins og hitans er
fólk lítið inni við á þessum tíma
og leggur því mun minna upp úr
mat en við gerum. Annars er
annað umstang í kringum jólin
svipað. Sölumennskan söm við
sig, farið að auglýsa ýmsan varn-
ing löngu fyrir jól og jólasveinin-
um, sem þeir kalla Father
Christmas, er komið fyrir í stóru
vörumörkuðunum.“ Kristín
sagði að sér hefði fundist þetta