Dagur - 16.04.1992, Side 11

Fimmtudagur 16. apríl 1992 - DAGUR - 11
Viðurkenning í smásagnasamkeppni Dags og MENOR:
Orðin í rykmii
- Höfundur: Rósa Jóhannsdóttir
seðlum ... ég splæsti meira að
segja á mig mellu ... helvíti
flott stelpa ... ég fór nú illa út
úr því ... hún smitaði mig af
helvítis pöddum, en ég fékk
pensilínsprautur á stíminu
heim og hálf haltraði í
land ... ég var svo marinn á
rassgatinu ... en kerlingin
slapp við pöddurnar ... hún
komst aldrei að þessu ...
strákarnir þögðu náttúrlega
eins og einn maður ... ég var
svo helvíti fullur ... djöfuls
bölvað kæruleysi maður ...
það borgar sig ekki að fikta
við mellurnar, þær eru stór-
hættulegar ... djöfull átti
maður af peningum þá. Nú
má maður þakka fyrir að
verða ekki gerður upp af hinu
opinbera ... annars er nú ekki
um auðugan garð að gresja
hjá mér ... kerlingin hirti allt
eftir skilnaðinn ... eða réttara
sagt, hún sat eftir í skuldasúp-
unni ... ég setti bara mitt haf-
urtask oní ferðatösku og flaug
suður ... enda er ég frjáls
maður ... ekki lífsgæðaþræll
eins og hinir ... mér leið alltaf
vel á sjónum ... djöfuls bölv-
aður þrældómur auðvitað ...
en samt ... maður finnur eitt-
hvert frelsi þegar maður velt-
ist þetta úti á ballarhafi og sér
ekkert nema blautan sjó og
himin allt í kring ... það var
oft helvíti kalt að staulast út á
dekk á morgnana með stír-
urnar í augunum ... en maður
vann sér bara til hita ... það
var gott að slappa af eftir
vaktina ... maður las ... ég
las þennan rússneska ... hvað
heitir hann? ... evskí eitt-
hvað ... hann myrðir ein-
hverja samansaumaða kerl-
ingu með öxi fyrir einhverja
smáaura ... Dostójevskí
já ... alveg rétt ... glæpur og
refsing ... helvíti fín bók ...
mér fannst hún dálítið þung
fyrst ... en svo náði ég að
komast inn í hana ... djöfull
mögnuð saga ... Raskolni-
koff ... það er sko minn mað-
ur ... maður skilur hann svo
vel ... ég ætti kannski að fara
vestur aftur? Kýla þennan
dela sem er að hoppa á kerl-
ingunni? ... Andskotinn ...
það hefur nú lítið upp á
sig ... ég er orðinn svo léleg-
pr ... ég er viss um að ég get
ekki einu sinni slegist leng-
ur ... til hvers svo sem ... ég
bankaði kerlinguna nokkrum
sinnum ... það gekk náttúr-
lega ekki til lengdar - enda
finnst mér ódrengilegt þegar
karlmenn berja konur, þær
eiga það stundum skilið að
danglað sé aðeins í þær, það
er ekki það ... það er samt
bara eitthvað lúalegt við
það ... ég var nú alltaf svo
fullur að ég mundi ekkert eftir
því ... síðast endaði hún
kjálkabrotin upp á spítala ...
ég skrölti þangað uppeftir
með blóm ... það sást varla í
hana fyrir umbúðum - hún
fékk taugaáfall þegar hún sá
mig ... þeir hentu mér út með
djöfuls látum ... krakkagrisl-
ingarnir skíthræddir við
mig ... ég lagði aldrei hendur
ákrakkana ... mérþykirvænt
um börnin mín. Ég hef komið
vel fram við þau ... kom heim
frá Grimsby með fulla ferða-
tösku af fötum, leikföngum,
gotteríi og alls konar helvítis
drasli ... þau urðu alveg alsæl
með það ... fínir krakkar ...
helvíti fínir ... ætli maður sjái
þau nema endrum og sinnum
næstu árin ... veistu hvað mér
finnst verst í sambandi við
þessa krakka? Maður fær
aldrei almennilega að fylgjast
með þeim vaxa úr grasi, það
var nú svona og svona þegar
maður sjálfur var að alast upp
- ég strengdi þess heit að vera
almennilegur við börnin
mín ... en svo var maður
náttúrlega alltaf úti á
sjó ... hitti þau sjaldan,, svo
eru þau slitin frá manni einn
góðan veðurdag ... maður sit-
ur uppi einn og vitlaus ...
manstu þegar löggan drap alla
kettina mína ... og Grá-
mann ... Grámann gamli,
það var helvíti fínn köttur og
þeir stútuðu honum fyrir
framan mig ... maður var
bara krakki þá - en það er
sama ... mér þótti vænt um
kettina mína ... manni þykir
vænt um allan fjandann ...
kerlinguna líka ... lífið ... þó
að það sé helvíti skítt
stundum ..."
Ég sá að heljarmennið
Grímur Jónsson var um það
bil að tárast. Hann kyngdi
kekkinum sem hann var kom-
inn með í hálsinn og ég hélt
að hann væri hættur að tala í
bili, en svo hélt hann áfram.
„Það er til dæmis helvíti
skítt núna ... Grímur Jóns-
son, maður á besta aldri,
sjötíu og fimm prósent
öryrki ... af eintómum þræl-
dómi, skuldugur upp fyrir
haus ... ég er ekkert að vor-
kenna mér, þetta er bara
svona ... eins og að spila í
happdrætti, stóri vinningurinn
fer til þeirra sem eiga nóg fyr-
ir ... hinir halda áfram að
leggja í púkkið handa næsta
vinningshafa ... svona gengur
það ... hring eftir hring eftir
hring ... það er engin tilviljun
að núll skuli vera táknað með
hring ... þegar hringurinn
lokast þá stendur ekkert eft-
ir ... ekkert ...“
Hann reikaði út af barnum
án þess að kveðja. Ég horfði á
eftir honum. Hann sneri sér
við á miðri leið, veifaði til mín
og kallaði: „Alli - djöfull var
gaman að hitta þig ... heyrðu,
heldurðu að Grámann gamli
hafi ekki farið til himna?“
„Jú, alveg örugglega“, kall-
aði ég á móti. Ég sá hann
hverfa í snjómugguna fyrir
utan.
Ég kláraði úr glasinu mínu
og komst að því, að litlu
vandamálin mín væru afskap-
lega lítilsverð og í raun auð-
leysanlegri en mig hafði órað
fyrir. Ég gekk fagnandi út í
hríðina og naut þess að finna
kaldan vindinn bíta mig í
kinnarnar.
Það var orðið hrörlegt.
Húsið. Gamalt.
Og enginn hafði búið þar
svo lengi. Enginn. Það hafði
staðið autt. Lengi.
Hún stóð við fúið garðs-
hliðið. Horfði upp eftir gang-
stígnum. Hálf földum. í grasi.
Upp tröppurnar og á útidyrn-
ar.
Horfði. Á gluggana sem
störðu tómum, hálfluktum
augum hússins. Störðu á hana
þar sem hún stóð og studdi
hendi á hliðið. Þau störðu á
hana myrkum augum hússins
sem hún hafði eitt sinn yfir-
gefið.
Það héngu ennþá gardínur
fyrir þeim. Gluggunum. Eng-
inn hafði haft sinni á að taka
þær niður. Enginn hafði haft
sinni á að taka eitt né neitt
niður.
Hún kreisti lykilinn í hend-
inni. Kreisti svo að hann
skarst inn í lófann.
Hún klappaði laust á hliðið.
Nokkrum sinnum. Laust.
Eins og til að heilsa.
Eins og til að sýna að hún
væri vinveitt.
Eins og til að milda þessi
myrku, sársaukafullu augu
sem störðu svo stíft á hana.
Augu sem hún hafði eitt sinn
yfirgefið.
Eins og til að biðjast fyrir-
gefningar á að hafa farið. Far-
ið svona fyrirvaralaust. Farið
og skilið allt eftir.
Þungbúin skýin voru lögst
niður við jörð. Grétu tárun-
um sem hún hafði skilið eftir.
Og hún opnaði hliðið.
Gekk upp stíginn. Gekk upp
tröppurnar. Stóð kyrr. Hall-
aði sér upp að hurðinni. Lagði
vangann að hurðinni. Útidyr-
unum. Eitt andartak. Strauk
flagnaða málninguna burt.
Með fingrunum.
Hún fálmaði eftir skránni.
Stakk lyklinum í og snéri.
Snéri hægt. Það ískraði.
Hún stóð á þröskuldinum
og horfði inn. Gamalkunn
lyktin kom á móti henni.
Gamalkunn. Mettuð ryki
margra ára.
Hún gekk inn ganginn.
Skildi eftir sig spor í rykinu.
Kveikti ljósin í stofunni.
Það var allt eins. Allt eins.
Eins og það var þá. Nema
rykið. Óskýrar útlínur undir
ryklagi. Óskýrar.
Hún lokaði augunum.
Hljóðnaður hlátur þessa
húss bergmálaði gegnum
veggina. Hló að henni.
Þöglar raddir fortíðarinnar
þrengdu sér gegnum þykka
þögnina. Þrúgandi, rykmett-
aða þögnina.
Orð sem voru aldrei sögð
þyrluðust upp með rykinu.
Þegar hún snerti. Þegar hún
hreyfði sig.
Órð sem voru aldrei sögð.
Blönduðust hlátri hússins.
Hlógu að henni.
Orð. Sem hefðu breytt svo
miklu. Breytt öllu.
Orð. Sem verða aldrei
sögð.
Löngu gengið fótatak nálg-
aðist hana. Hendur gripu um
axlir hennar. Horfnar hendur.
Snéru henni við. Sakbitin
augun. Löngu lokuð. Horfðu
á hana. Og orðin.
Orðin dunuðu í eyrum
hennar. Dundu á henni eins
og hagl. Þrifu hana með sér.
„Þér getur ekki verið
alvara. Segðu að þér sé ekki
alvara.“
Þau svifu um í loftinu þessi
orð. Flögruðu í kringum
hana. Voru skrifuð yfir allt.
En hvar, hvar var svarið?
Svarið hennar. Svarið sem
aldrei kom. Svarið sem tætti
hana í sundur. Ennþá.
Ennþá.
Fótatakið fjarlægðist.
Mjúkt fótatakið. Hulið lík-
klæðum tímans. Hurðinni
skellt. Hún hrökk við. Þannig
hafði hann skellt.
Og hún var ein. Alein.
Aftur. Aftur. Aftur.
Andlit hennar var vott af
tárum. Tárum sem hún hafði
ekki úthellt fyrr en nú. Bann-
að sjálfri sér af stolti. Og nú
duttu þau ofan í kóngulóar-
vefinn í sófanum. Festust í
honum eitt af öðru. Eitt. Af
öðru. Regndropar. Regn-
dropar fortíðarinnar.
Hún gekk upp stigann. Það
brakaði og brast. Þannig hafði
það alltaf verið. Brakaði í
hverju spori. Allt rykfallið
uppi líka.
Hún sá óljósa mynd sína í
speglinum. í gegnum skúmið.
Speglinum hennar. Hún hafði
keypt hann sjálf. Sett hann
upp sjálf. Og nú var hann hul-
inn skúmi. Hún virti fyrir sér
andlit sitt. Tárvott. Hún hörf-
aði. Það var ekki hennar
andlit. Það var hann. Það var
spegilmynd hans. Óljós. Hul-
in skúmi. Ósjálfrátt snéri hún
sér við. Enginn. Hún leit aftur
í spegilinn. Sorgmædd augun.
Hún stóð kyrr. Negld. Ríg-
negld við gólffjalirnar. Horfði
í augun. Augun hans.
Kökkurinn fyllti upp í háls-
inn á henni. Þrengdi sér út.
Út. Hún þreif ilmvatnsglas af
snyrtiborðinu.
Öskrið reif þögnina í
sundur. Reif þögnina í smá-
parta sem hrundu niður með
spegilbrotunum. Hrundu
niður. Dreifðu sér. Yfir
borðið. Gólfið. Yfir hana.
Hún starði. Starði á tóma
spegilumgjörðina. Ilmvatns-
glasið datt á gólfið. Það sem
eftir var af því. Datt á gólfið.
Ofan í glerbrotin og skildi eft-
ir sig smáskell. Sem sveif um í
rykinu. Hún rankaði við sér.
Gekk fram á ganginn. Út að
glugganum. En þá sá hún
hana aftur. Spegilmyndina.
Af honum. í glugganum. Tár-
vott andlit. Sorgbitin augun.
Kökkurinn í hálsinum. Fyllti
út í. Þrengdi sér út um augun.
Blautur.
Hún þreif gólfvasann. Lét
hann vaða út. Út um glugg-
ann. Gegnum andlit hans. Út.
Út í gráu skýin. Og hann
með. Tárvott andlitið samein-
aðist rigningunni fyrir utan.
Brothljóðið bergmálaði í hús-
inu. Þrengdi sérinn í hana.
Hún hrökklaðist út í horn.
Lak niður. Sat á gólfinu. í
hnipri. Grét í rykið: Rykið á
gólfinu.
Það voru gluggar alls stað-
ar. Og speglar í herbergjun-
um. Hann vildi hafa það
þannig. Hún skildi það núna.
Skildi það. Hún myndi aldrei
losna. Aldrei. Mistökin
myndu elta hana alla tíð. Hún
fengi ekki að lifa í friði. Hann
yrði þar alltaf líka.
Vindurinn ýlfraði inn um
gluggann. Það hafði hvesst.
Það hafði dimmt. Hún skalf
og nötraði. Af ekka. Skalf.
Og nötraði. í vindinum sem
blés inn um gluggann.
Hún staulaðist á fætur.
Gekk inn ganginn. Inn í hin
herbergin. Leit í speglana.
Gluggana. Hann var þar líka.
Braut.
Síðasti spegillinn. Hún lyfti
hendinni. Tilbúin að brjóta.
Mola hann. Horfði í sorg-
mædd augu hans. Grænu aug-
un sem hún hafði þekkt svo
vel. Óskýr af tárum. Hennar
eigin tárum. Og þau bergmál-
uðu. Bergmáluðu gegnum
vegginn. Gegnum spegilinn.
Orðin. Orðin hans:
„Þér er ekki alvara. Þér
getur ekki verið alvara. Segðu
að þér sé ekki alvara.“
Mjúk. Biðjandi orðin.
Hún lét höndina síga. Snart
hann mjúklega. Strauk fingr-
um yfir kinnina. Yfir tárin.
Strauk þau í burtu. í burtu
með skúminu. Strauk yfir var-
irnar. Kyssti þær.
„Nei.“
Orðin streymdu yfir þögn
hússins. Orðin hennar.
Streymdu. Skriðu. Seytluðu í
gegnum veggina. Eins og vatn
um sprungur í klettum. Klett-
um þagnarinnar. Seytluðu
mjúklega. Frusu. Og
sprengdu.
„Nei! Mér er ekki alvara.
Mér var ekki alvara. Aldrei
alvara...“
Og þau urðu að hvísli.
Hvísli sem hríslaðist um
kóngulóarvefina. Settist að í
rykinu. Til að vera þar um
aldur.
„Fyrirgefðu.“
Hurðin lokaðist á eftir
henni. Ojg hún gekk niður
stíginn. An þess að kveðja.
Út um garðshliðið. Sem lok-
aðist líka.
Augu hússins störðu á eftir
henni. Horfðu á hana hverfa
inn í skýin. Þokuna.
Og húsið var aftur eitt.
Tómt. Rykfallið. Fótspor í
rykinu. Glerbrot út um allt.
Spegilmynd í brotunum.
Mynd af sorgbitnum augum.
Grænum augum.
Og svo regndropamir. Sem
hún skildi eftir í kóngulóar-
vefnum.
Regndropar fortíðarinnar.
Fastir í kóngulóarvef fram-
tíðarinnar. Sem einn góðan
veðurdag hverfur.
Hverfur undir líkklæði
tímans.