Dagur - 06.11.1992, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Föstudagur 6. nóvember 1992
Övægni
Óvægni er stór þáttur í daglegri
hegðun okkar, ef við teljum okk-
ur hafa hag af í einhverri mynd.
Þetta kemur víða fram í sam-
skiptum okkar hvort við annað; í
umferðinni og víða annars staðar
þar sem fólk kemur saman til við-
skipta eða skemmtunar.
Aldrei að víkja!
Að gefa eftir virðist vekja hjá
okkur einhvern ótta um að við
séum að missa af einhverju, jafn-
vel að við séum að brjóta odd af
oflæti okkar og stolti. Þegar ég er
í umferðinni og sé menn gera
afglöp af einhverju tagi, þá finnst
mér eins og ég sé að horfa í
spegil. Þannig er þetta, það þarf
ekki annað en að horfa á aðra, þá
sér maður sín eigin afglöp í
umferðinni. Við erum í raun
stórhættuleg í umferðinni vegna
Brynjólfur Brynjólfsson.
Óvægin einkaafnot af gangstétt. Takið eftir skiltum á staurnum.
Ðúasala!
Vegna mikillar eftirspurnar vantar
okkur árgerðir ’89-’92 á söluskrá.
Ath. 80% afsláttur af sölulaunum á
l)íluin sem standa hjá okkur.
Bílasala Norðurlands
Srnil 21213
þessa eðlisþáttar okkar. Við
ökum á miklum hraða og sveigj-
um sitt á hvað milli akreina af
ótta við að aðrir verði á undan
okkur. Að gefa stefnuljós í
umferðinni til merkis um ak-
reinaskipti getur allt eins þýtt að
bifreiðin sem er næst þér færi sig
nær, svona til að tryggja að þú
farir ekki fram úr.
Áróður og tilmæli yfirvalda til
okkar í umferðinni hrína ekki á
okkur vegna óvægni. Umferða-
skilti og það sem þau standa fyrir
er eitthvað fyrir aðra, en ekki
mig, smákónginn. Arkitektar
teikna fyrir okkur mannvirki
ýmiss konar og verja svo þessi
hugverk sín með slíkri óvægni að
hinn venjulegi maður skilur ekki
tilganginn. Oft kemur í ljós við
notkun mannvirkjanna að nota-
gildi þeirra yrði meira og betra ef
ákveðin breyting yrði gerð á
þeim. Það er ekki auðsótt mál,
jafnvel ekki í gegnum dómstóla.
Óvægin viðbrögð
Fiskifræðingar hafa á hverju ári
komið með upplýsingar um hvað
skynsamlegt sé að veiða mikinn
fisk. Viðbrögð útgerðarmanna,
sjómanna og stjórnmálamanna
hafa verið óvægin í garð fiski-
fræðinganna. Þeir hafa efast um
hæfni þeirra til þessa að meta
ástandið og ekki talið ástæðu til
að fara eftir ráðum þeirra.
Afleiðingin er alþjóð kunn.
Lögreglan er í viðbragðsstöðu
allan sólarhringinn okkur til
öryggis og hjálpar; okkur dettur
lögreglan fyrst í hug ef við lend-
um í einhverri vá. Samt eru það
lögreglumennirnir, sem mest
verða fyrir þessari óvægni okkar
og er sumt í framkomu okkar við
þá ótrúlegt - og eins og sagan
sýnir, þeim stórhættuleg.
Skynsamari en börnin?
Fuglaáhugamenn hafa haft uppi
tilmæli til skotveiðimanna um að
, hlífa rjúpunni við veiði þennan
vetur, vegna þess hvernig varpið
fór í sumar í norðanáhlaupi sem
gerði á varptímanum. Augljóst
ætti að vera, jafnvel skotveiði-
manni, að ef ekki er veidd rjúpa í
vetur, þá koma fleiri rjúpur til
varps næsta sumar. Það mundi
koma veiðimönnum til góða
næsta vetur. En hér eru það
óvægnin og eðli veiðimannsins
sem fléttast saman og því er ekki
hægt að verða við þessum tilmæl-
um.
Norðlendingar -
Ferðafólk
Opið alla daga frá kl. 10.00 til 22.00
Verið velkomin
Veitingaskálinn Brú
Hrútafirði
Þungavinnuvélum bæjarins ásamt einkabílum lagt á grasið.
Myndir: Brynjólfur Brynjólfsson
Það eru líka þessir eðlisþættir
samtvinnaðir sem hafa eytt hinum
eiginlega hrygningarstofni þorsks
við ísland. Þessi þáttur gerir
snemma vart við sig í okkur. Það
sjáum við ef við horfum á börn
að leik. Oft getur fullorðið fólk
orðið hissa á óvægni barna hvert
við annað en þarna er verið að
horfa í hinn eilífa spegil lífsins.
Þarna er á ferðinni það sama og
við höfum í frammi hvert við
annað þótt við þykjumst
skynsamari en börnin.
Ákvaröanir stjórnvalda
Ýmsar ákvarðanir stjórnvalda
bera keim af þessum þætti í eðli
okkar. Þar nefni ég til aðstöðu-
gjald sem lagt er á fyrirtæki. Það
skal greitt hvort sem fyrirtæki
hefur hagnast eða tapað fé. Aug-
ljós hlýtur að vera sú óvægni sem
fólgin er í þessum skatti.
Ýmislegt í umhverfi okkar er
ætlað til sameiginlegra nota, til
öryggis eða ánægju. Óvægni er
oft mikil í notkun á þessu, t.d.
gangstéttum og grasflötum. Ég
læt fylgja hér með tvær myndir
sem sýna þetta mjög vel. Það sem
mér þykir verst við aðra myndina
er þátttaka bæjarstarfsmanna í
athæfinu.
Taktar Kára bónda í Garði
Nýjasta óvægnin, og sú sem er
efst á baugi í dag, eru smákónga-
taktar Kára bónda í Garði. Ég
undrast þá aðdáun sem þetta
uppátæki hans hefur hlotið. Við
erum skammsýnir, íslendingar,
ef við sjáum ekkert nema gott við
þetta. Hverjir eru þessir milliliðir
sem Kári bóndi og viðskipta-
menn hans eru að forðast? Það er
fátækt láglaunafólk í kjötvinnslu-
stöðvum og verslunum, sem sagt
þeir sem vinna hin ýmsu störf í
landinu. Við erum öll skyldug til
að leggja okkar af mörkum svo
eðlileg vinna haldist í landinu. Ég
sé ekkert sniðugt við þetta hvern-
ig sem á það er litið.
Það er séreinkenni á þessum
eiginleika okkar að við finnum
hann mjög auðveldlega í fari
annarra, en ekki í okkar eigin.
Brynjólfur Brynjólfsson.
Höfundur er matreiðslumeistari á Akur-
eyri.
Helgi Sæmundsson, ritstjóri, Sigfús Halldórsson, tónskáld og Bragi Þórðar-
SOn Útgefandi. Ljósm.: Árni Guðmundsson.
Ljóðasafii VilhjáJms frá
Skáholtí komið út
Hörpuútgáfan á Akranesi hef-
ur sent frá sér bókina „Rósir í
mjöll“, ljóðasafn Vilhjálms frá
Skáholti.
Vilhjálmur frá Skáholti (1907-
1963) var uppreisnarmaður og
byltingarsinni í nýstárlegum og
eftirtektarverðum skáldskap á
örlagaríkum tíma. „Rósir í
mjöll“ er heildarsafn ljóða
skáldsins og hefur að geyma allar
fjórar bækur þess: Næturljóð
(1931), Vort daglega brauð (1935
og 1950), Sól og menn (1948) og
Blóð og vín (1957).
„Rósir í mjöll er táknrænt og
skáldlegt heiti og réttnefni um
kvæði Vilhjálms frá Skáholti.
Hann gróðursetti blóm í köldum
reit. Oft næddi líka um manninn
og skáldið, en Vilhjálmur barði
sér stundum til hita,“ segir í frétt
frá Hörpuútgáfunni um útkomu
bókarinnar.
Helgi Sæmundsson bjó kvæðin
til prentunar og reit inngang að
bókinni um ævi og sérstöðu Vil-
hjálms frá Skáholti. Sigfús Hall-
dórsson myndskreytti bókina.
Rósir í mjöll er 208 blaðsíður að
stærð.