Dagur - 19.12.1992, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - Laugardagur 19. desember 1992
„Gjöf á gjöf‘
Jólamerkimiðarnir „Gjöf á gjöf" fást f
öllum bókabúðum á Akureyri:
Bókabúðinni Möppudýrinu Sunnuhlíð, Bókvali,
Bókabúð Jónasar, Bókabúðinni Eddu,
auk þess hjá Slysavarnadeild kvenna, Akureyri.
Samtals 1770 vinningar.
Dregið verður 31. desember 1992.
^---------------— ■ - *
Skóþrepiö er vönduö tslensk
framleiösla úr krómuöu stáli.
Sala og dreifinrj:
Dak-mann
Pöntunar- og póstkröfusími
91-686 882
Milli kl. 18-22
„Vi snakker ikke dansk!“
Hver hefði trúað því að
ekki yrði dönskukennsla í
Menntaskólanum á Ak-
ureyri, því forna mennta-
setri í gömlum „dönsk-
um” bæ? Pó er því þann-
ig varið í vetur - nýnem-
ar læra enga dönsku.
Astæðan fyrir þessu er sú að Tryggvi Gíslason
skólameistari lýsti því yílr í útskriftarræðu 17.
júní síðastliðinn að hann myndi einungis ráða
kennara með réttindi til starfa við skólann.
Þrátt fyrir ítrekaðar auglýsingar fannst enginn
slíkur og því fór sem fór. Mál þetta hefur vakið
töluverða athygli - og ugg - og það meðal
margra sem spyrja sig hvort þetta sé það sem
búast megi við í skólum landsins; fækkun
námskeiða vegna skorts á hæfum kennurum.
Aðrir telja að um óþarfa smámunasemi sé að
ræða. - Áður hafí skólar komist bærilega af
án þess að hafa einungis á skipa lærðum ein-
staklingum. En hver eru rök Tryggva
Gíslasonar og hvaða áhrif hefur þetta á þá
nýnema er um ræðir?
Þarfaþing
»Skóþrepiö
hlífir bak-
inu þegar
fariö er í
skó, þeir
reimaöir
eöa
burstaöir.
Sannkallaö þarfaþing í
hverju anddyrl, hvort
sem er á heimiiinu eöa
á vinnustaönum.
Sérlega nytsöm og
vönduö gjöf á abeins
kr.6.900.-
um að ræða sömu aðstöðu að ári?
„Ég sé ekki að það hefði breytt
neinu. Ég lýsti því yfir í ræðu
minni 17. júní í sumar að ég
myndi hvorki ráða fólk í dönsku,
stærðfræði né aðrar greinar nema
viðkomandi hefðu fullgilda Þetta
mál er ekki bundið dönsku eða
neinni annarri grein - þetta er
kennaravandamál. Margt bendir
til þess að það þurfi að stokka upp
íslenska skólakerfið, m.a. vegna
skorts á menntuðum kennurum.
Þessu neita menn að trúa og segja
að þetta sé allt saman að batna -
það er bara ekki svo. Það eina
sem bjargar okkur nú er þessi
„velsignaða pest“ eins og menn
hér á Islandi hafa stundum nefnt
atvinnuleysið. Það er einungis
vegna kreppu og aukins atvinnu-
leysis að fleiri menntaðir kennarar
sækja inn í skólana. Að öðrum
kosti væri vá fyrir dyrum í skóla-
kerfi landsins.“
„Það eru margar ástæður fyrir
því að kennarar fást ekki til starfa.
Meginástæður eru léleg kjör og
lágt kaup. Kennarastarfið er mjög
erfitt starf og slítandi þó það sé
skemmtilegt. Sjálfur hef ég unnið
margvísleg störf og kennarastarfið
er það erfiðasta sem ég hef gegnt.
Það er ekki fyrir alla að standa
frammi fyrir stómm hópi fólks og
gera grein fyrir flóknum málum.
Nemendur geta verið grimmir,
eftirgangssamir og miskunn-
arlausir en það veitir líka aðhald.“
- Hver hafa viðbrögðin við
niðurfellingu dönskukennslu ver-
ið?
„Þegar ég var búinn að auglýsa
starfið þrívegis vildu þeir hjá
menntamálaráðuneytinu að ég
reyndi að auglýsa ennþá einu
sinni. Ég sagði þeim þá að þetta
væri það kennarastarf á 20.öldinni
sem best hefði verið auglýst því
þetta vakti feikna athygli og ég
hef fengið mikil viðbrögð. Þau
hafa verið af ýmsum toga sem
eðlilegt er. Þó finnst mér yfirleitt
að menn skilji þetta mjög vel og
langflestir styðja ákvörðunina.
Algengast er að réttindalausir
kennarar séu þessu andvígir því
þeir óttast um hagsmuni sína.
Menn gleyma því oft þegar rætt
er um miklar efnahagsframfarir,
t.d. í Japan, Þýskalandi og
nokkrum Asíulöndum, að gald-
urinn að baki þeim er ávalt bætt
menntun. Ég fullyrði að hugvit og
menntun eru að baki öllum fram-
förum og öllum árangri - alveg
sama hvar borið er niður - það er
mannvitið, hugvitið og menntunin
sem byggja verður á.
Þetta er skoðun mín,“ segir
skólameistari MA að lokum.
Tryggvi Gíslason skólameistari
Menntaskólans á Akureyri
hefur með ákvörðun sinni beint
sjónum manna að þeim vanda
sem íslenskt skólakerfi virðist
vera komið í. Erfitt er að fá
lærða kennara til starfa, skera
verður niður námskeið, o.s.frv.
Tryggvi segir að því miður trúi
menn á íslandi ekki á menntun.
„Sem dæmi má nefna að
erfiðleikarnir í íslenskum sjáv-
arútvegi stafa af því að það
skortir sárlega menntun en ekki
þorsk.“
En af hverju tók Tryggvi
Gíslason þá ákvörðun að ráða ekki
til réttindalausa kennara?
„í fyrsta lagi ber mér skylda til
að sjá til þess að skólinn fari að
settum lögum og reglum. í lögum
um framhaldsskóla og í lögum um
embættisgildi kennara er kveðið á
um að ekki skulu aðrir ráðnir til
starfa en þeir sem hafa fulla
menntun og réttindi. Ég tel þetta
náttúrulega vera hluta af því að
reka skólann í samræmi við lög og
reglur.
í öðru lagi vil ég auka virðingu
kennarastarfsins. Ég er búinn að
fást við þetta sjálfur í 30 ár á
öllum skólastigum, frá bamaskóla
og upp í háskóla og mér finnst
ástæða til þess að auka virðingu
kennara.
í þriðja lagi er ástæðan e.t.v. sú
að ef líta má á starf kennarans sem
Tryggvi Gíslason, skólameistari: „Það er ekki fyrir alla að standa frammi
fyrir stórum hópi fólks og gera grein fyrir flóknum málum.“
fullgilda starfsmenntun þá á auð-
vitað að fara eftir því. Það dettur
engum í hug að leggjast undir
hnífinn hjá jámsmiði eða bakara
en aftur á móti virðist vera mjög
algengt að fólk telji að allir geti
kennt. Því fer fjarri. Einstaka
maður eða kona hefur fengið
þennan hæfileika í Guðs gjöf en
langflesta þarf að búa til í skólum.
I fjórða lagi em kjör kennara.
Þetta er að mínum dómi liður í
kjarabaráttu kennara. Þau kröppu
kjör sem kennarar búa við em
þannig í dag að við getum ekki
borið okkur saman við iðnaðar-
menn, hvað þá háskólamenntaða
stjómarráðsfulltrúa og alþingis-
menn eins og var hægt fyrir um 20
ámm. Alþingismönnum hefur
ekki þótt ástæða til að standa vörð
um kjör kennara."
„Ég hef engum menntuðum
kennara kynnst sem að ég hef
getað kallað vondan kennara.
Fólk, sem hefur aflað sér mennt-
unar, finnur fljótlega hvort það er
starfinu vaxið og hættir ef svo er
ekki. Þannig er það í mínum
augum mikil trygging fyrir því að
fá góðan starfskraft að fá mennt-
aðan kennara.“
- En hefði skólameistarinn
staðið jafn fast á ákvörðun sinni ef
hann hefði ekki vitað að
Ragnheiður Gestsdóttir dönsku-
kennari mun snúa til starfa á
hausti komandi og því verður ekki
Sú staðreynd að ekki er kennd danska við Menntaskólann á Akureyri í
vetur, hefur beint sjónum manna að þeim vanda sem íslenskt skólakerfi virð-
ist komið í.
„Það skortir sárlega
menntun en ekki þorsk“