Dagur - 30.01.1993, Síða 9

Laugardagur 30. janúar 1993 - DAGUR - 9
að halda áfram orgelnáminu, hafði lokið |
fjórða stigi hér hjá Sigríði, en ef ég ætlaði að
halda áfram við Tónlistarskólann í Reykja-
vík varð ég fyrst að hafa lokið þriðja stigi í
píanóleik. Ég stundaði því píanónám hér í
eitt ár, lauk þriðja stigi hjá Katrínu Sigurð-
ardóttur. Ég fór síðan til Reykjavíkur, fyrst
í undirbúningsdeild, en síðan tók við fjög-
urra ára nám í tónmenntakennaradeild.
Þarna fékk ég góða undirstöðumenntun í
tónlist.
En það var búið að stofna tónfræðadeild
við skólann, og að setja saman lög var nokk-
uð sem ég hafði alltaf haft áhuga á. Nám við
þessa deild tók þrjú ár, því lauk ég og það
jafngilti BAprófi.
í millitíðinni hafði ég dvalið eitt ár hér á
Húsavík, starfað sem kórstjóri og organisti
við kirkjuna og kennari við tónlistarskól-
ann. Það var einum of mikið að gera en lík-
lega hef ég haft gott af þeirri reynslu.
Fyrir sunnan fór ég að hafa áhuga á
tölvum, en áður hafði ég haft mikinn áhuga
á raftónlist og hljóðgerflum. Áhuginn jókst
og ég heyrði að hægt væri að nota tölvu til
aðstoðar við tónsmíðar og við gerð raftón-
Iistar. Tölvur var þá líka hægt að nota við
nótnaskrif, á svipaðan hátt og við ritvinnslu.
Ég fékk mér tölvu og hafði í fyrstu aðeins
áhuga á að nota hana við nótnaskrifin, en
þegar ég þurfti að hugleiða hvernig hún
ynni, fannst mér það svo skemmtilegt að
áhugi minn á tölvum og forritum jókst.
Við háskólann í Englandi var ég að læra
hvernig hægt er að notfæra sér tölvur við
tónlistarkennslu, við heimsóttum líka skóla
og sáum hvað verið var að gera á þessu
sviði, en slíku var ekki til að dreifa hér á
landi. Ég lauk MAprófi haustið ’89 í
örtölvutækni við tónlistarkennslu.“
Fékk konuefnið að tölvunni
- Hvernig kynntist þú konuefninu?
„Okkar kynni eiga rót sína að rekja til
tölvu. Ég vissi vel hver hún var og við sótt-
um að hluta til sömu fyrirlestrana. Við átt-
um samt sáralítil samskipti. Um sumarið
þurftum við að flytja milli garða. Þá spurði
hún hvort ég gæti gert henni greiða. Hún
þurfti að ljúka MAritgerðinni sinni sem
fyrst og hafði ekki nægan tíma í almenna
tölvuverinu, það var lokað fyrr á kvöldin en
hún kærði sig um að hætta að vinna. Hún
vissi að ég var með tvær tölvur og bað um að
fá að vinna á þá tölvu sem ég var ekki að
nota. í framhaldi af þessu fórum við að
spjalla saman, og ég varð mjög hrifinn af
henni þó ég léti það ekki í Ijós. Við vorum
vægast sagt mjög upptekin á þessum tíma.
Mig langaði að kynnast henni nánar og eftir
að ég kom heim til íslands fór ég að hugsa
um að senda henni bréf, en varð mikið feg-
inn þegar hún varð fyrri til og ég fékk bréf
frá henni. Við vorum síðan í bréfasambandi,
og hún kom í heimsókn sumarið eftir og þá
fór sambandið að þróast. Um jólin heim-
sótti ég hana til Hong Kong.“
Saknaði Englands
Natalia segir að fjölskylda sín sé ekki auðug.
Hún hafi sjálf unnið fyrir Englandsdvölinni,
auk þess sem foreldrar hennar hafði lánað
henni peninga sem hún hafi greitt aftur þeg-
ar hún fór að vinna á ný.
„Það var ekki auðvelt að fara til náms í
landi sem er svo ólíkt Hong Kong. Svo
margt er öðruvísi: veðrið, maturinn,
menningin. Ég var undrandi hve ánægð ég
var þetta ár í Englandi. Strax þegar ég kom
til landsins fór ég til skólasystra minna og
þær fóru með mig til Vatnahéraðsins. Þar er
mjög fallegt og mikið af vötnum. Þegar ég
horfði í kring um mig og naut hins fagra
útsýnis hugsaði ég - Ó, ég elska þetta land.
Flestar helgar fór ég til London, sótti m.a.
óperur, söngskemmtanir, hljómleika, leikrit
Shakespeares, og hafði mikla ánægju af.
Ekkert af þessu var að finna í Hong Kong,
ég hafði mína þekkingu á því af bókum.
Þegar ég kom til Englands gat ég séð þetta
með eigin augum, fundið það eða snert. Þar
er mikill munur á. Mér fannst ég betur
aðlagast vestrænni menningu en austur-
lenskri.
Eftir að ég kom aftur til Hong Kong var
fyrsta árið mér mjög erfitt, því ég saknaði
Englands svo mikið og langaði til baka eins
fljótt og hægt væri.
Ég var samtals hjá þremur söngkennurum
þegar ég var við háskólanám í Hong Kong
og Reading, en Yung Ho Do, sá sem hafði
mest áhrif á mig, kenndi mér eftir það. Ég
hef alltaf séð eftir því að hafa ekki sótt tíma
hjá honum fyrr, því að mér finnst kennslan
hjá hinum kennurunum þremur hafa verið
mesta tímaeyðsla. Hann er sú tegund
kennara sem, eins og læknir, getur læknað
nánast allar tegundir kvilla. Hann getur
kennt allt frá colorotuna sópran til dýpsta
bassa. Hann er útskrifaður frá hinum fræga
Santa Cecilia Conservatory í Róm á Ítalíu.
Hann er það góður að eftir inntökuprófið
kallaði skólastjórinn hann fyrir í sérstakt
viðtal og tók hann síðan með sér til að koma
fram og syngja vítt og breitt um Ítalíu.
Hann útskrifaðist með 96 stig sem er nálægt
hámarki og var hann sá eini sem náði svo
hárri einkunn, ekki einu sinni ítölsku nem-
endurnir náðu svo langt.
Ég hafði tileinkað mér marga slæma
ávana í söng áður en ég fór til hans. En það
var fyrst eftir að ég hóf nám hjá honum sem
ég gerði mér grein fyrir því hvernig á að
syngja á réttan og heilbrigðan hátt. Rödd
mín gjörbreyttist til hins betra eftir með-
ferðina hjá honum. Ég er mjög stolt í hvert
skipti sem ég minnist á hann og ég sakna
mikið kennslustundanna hjá honum og er
hreint ekki viss um að mér auðnist að fá jafn
góðan kennara nokkursstaðar í heiminum
aftur.
Fellur vel viö íslendinga
Áður en ég fór frá Englandi var ég mjög
þreytt, þá höfðu atburðirnir á Torgi hins
himneska friðar átt sér stað, þegar lögreglan
skaut stúdentana sem voru þar með mót-
mælaaðgerðir. Ég tók þátt í mótmæla-
aðgerðum vegna þessa í London, auk fjölda
kínversks fólks alls staðar að af Bretlands-
eyjum. Það kom með flugvélum snemma á
morgnana til að mótmæla. Við Kínverjarnir
mótmæltum, þó ekki sé hefð fyrir slíku í
Kína. Vegna þessara atburða fór ég strax
að hugsa um að Hong Kong væri ekki leng-
ur staður fyrir mig, því samningar eru um að
Hong Kong sameinist Kína 1997. Fólk í
Hong Kong hefur því verið að flytja til
Kanada, Ástralíu, Englands, Ameríku og
Singapore. Ég sótti um vinnu í Englandi og
fékk boð um vinnu við kennslu í heimavist-
arskóla. Ég tók því ekki strax heldur fór til
Hong Kong til að kynna mér ástandið þar,
en vegna þess að ég var með kínverskan
ríkisborgararétt fékk ég ekki vegabréfsárit-
un til Englands aftur og því var erfitt að
taka stöðunni þar. Ég varð því að finna mér
vinnu í Hong Kong og halda áfram að lifa
lífinu. Við Helgi vorum í bréfasambandi og
þegar ég nefndi hugmynd um að sækja tón-
listarráðstefnu í Evrópu, bauð hann mér í
heimsókn til íslands. Þegar ég kom að
heimsækja Helga sumarið ’91 fór ég að
elska þetta land, þó illa gengi að fá hér mat
sem mér líkaði.
Mér fellur vel við fókið hérna, það er með
hlýlegt viðmót og mjög indælt, mikið indælla
en Bretar, og hér eru ekki sömu kynþátta-
fordómarnir og í Bretlandi. Mér þótti þetta
því álitlegur staður að búa á, þrátt fyrir
mikla erfiðleika í sambandi við tungumál,
veður og vinnu.“
„Eftir að hún var farin aftur til Hong
Kong urðu bréfaskiptin jafnvel enn þá
örari,“ segir Helgi. „Það má segja að það
hafi verið flókið mál að hún flytti hingað og
auðvitað voru þetta ástarbréf í leiðinni. Við
þurftum mörgu að velta fyrir okkur, sjá
hvaða erfiðleikar kæmu upp og hvernig best
væri að taka á þeim. Það þurfti að útvega
atvinnuleyfi, dvalarleyfi og búferlaflutning-
urinn var heilmikið mál.“
Dregin öfug gegnum grenjandi byl
„Ég flutti til landsins seint í apríl í fyrravor.
Ég fór ekki strax að vinna, en undirbjó tón-
leika. Um haustið fór ég til Hong Kong til
að ganga frá ýmsum málum og þegar ég
kom til baka fór ég að vinna við tónlistar-
skólann og grunnskólann. Þá gerði ég mér
grein fvrir að marga erfiðleika þarf að yfir-
stíga. Ég kynntist þó erfiðleikum áður en ég
fór að vinna í sambandi við reynsluheim,
menningu, fæðið. Fæðið hér er ekki það
sama og ég er vön svo ég á daglega við melt-
ingarörðugleika að stríða. Ég gerði mér
ekki grein fyrir áður hve matur er lífsnauð-
synlegur.
Tungumálaerfiðleikarnir urðu augljósari
þegar ég fór að kenna. Um sumarið sem ég
kom í heimsókn töluðu allir hérna ensku, en
við nánari kynni kom í ljós að enskan dugði
ekki til náins samstarfs. Ég hef lagt mig hart
fram við íslenskunámið núna og gengur vel.
íslenskan er mjög erfið fyrir Kínverja, ensk-
an er það líka, en ekki eins. Mörg hljóðin í
íslensku eru ekki til í kínversku og við not-
um ekki tíðir, kyn eða föll. Mállýskan sem
við tölum í Hong Kong er kentonska. En ég
er söngvari, og þeim er ætlað að vera góðum
í tungumálum. 1 háskólanum er okkur ætlað
að syngja á fimm tungumálum á prófinu. Og
svo má náttúrlega ekki gleyma því að ég hef
góðan íslenskukennara. Ég hugsa að þetta
komi með tímanum, ef ég legg hart að mér.
Því meira sem ég læri í íslensku, því meiri
ánægju hef ég af að læra málið og það er
mér hvatning. Fram að jólum töluðum við
Helgi saman á ensku en þá sagði ég honum
að hér eftir skyldum við tala saman á
íslensku."
- Síðustu vikurnar hefur allt verið á kafi
í snjó hjá okkur. Hvernig líst þér á?
„Þetta var fyrsta reynsla mín af hvítum
jólum. Aldrei á æfinni hef ég lifað slík jól. í
Hong Kong fer hitinn sjaldan niður fyrir 10
gráður og þá finnst okkur mjög kalt. Þegar
ég sá snjóinn langaði mig svo mikið að
reyna að fara á skíði, en það hef ég ekki gert
enn. Inni er hlýtt og þetta er ekki svo slæmt
ef ég klæði mig vel þegar ég fer út. Ég er að
venjast þessu, það er ekki svo slæmt. Ég fer
samt ekki út í mjög slæm veður. Viku fyrir
jól var stórhríð að loknum tónleikum hjá
tónlistarskólanum. Ég gat ekki gengið og
Helgi og faðir hans drógu mig á milli sín
afturábak.
Nemendatónleikar í undirbúningi
Veðrið er ekki það versta. Ég er vön miklu
úrvali af ávöxtum og grænmeti og er orðin
mjög leið á kínakálinu sem fæst hérna. For-
eldrar mínir hafa sent mér mikið af þurrk-
uðum kínverskum mat. Stundum sakna ég
matarins heima svo hræðilega að mig langar
til Hong Kong bara til að borða. í Englandi
eru þetta ekki svo erfitt því þar er mikið af
kínverskum veitingahúsum."
Texti:
Ingibjörg Magnúsdóttir
Þegar Natalia er spurð hvernig henni þyki
hegðun íslenskra barna hlær hún og vill sem
minnst segja. Hún er vön gjörólíku uppeldi,
t.d. að jafnt yngri sem eldri nemendur sýni
kennurum sínum mikla og skilyrðislausa
virðingu. Þetta byrjar strax á heimilunum
þar sem börnin sýna foreldrunum virðingu,;
ávarpa þau aldrei með nafni og komast ekki
upp með neina háreysti.
Natalia segir að þessar umgengnisvenjur
séu þó ekki aðalatriðið. Henni þyki ekki
ónotalegt að umgangast nemendurna hérna,
þau séu í rauninni góðir krakkar sem hafi
ekkert illt í huga þrátt fyrir óróleikann. í
sumum skólanna í Hong Kong séu ekki
fyrirmyndamemendur, unglingar neyti eitur-
lyfja, berjist, myndi óaldarflokka og eigi við
erfiðleika að stríða í þjóðfélaginu. Krakk-
arnir hér séu hreinlyndir og alin upp í góðu
umhverfi, en vammleysi varðveitist almennt
síður í stórborgunum.
Natalia hætti kennslu við grunnskólann
um áramót en kennir áfram söng við tónlist-
arskólann og líkar vel. Nemendur koma til
hennar bæði frá Öxarfjarðarhreppi og
Reykjadal. Hún er að undirbúa nemenda-
tónleika sem væntanlega verða haldnir í
apríllok. Verið er að æfa nokkur atriði úr
óperettunni Mikado eftir Gilbert og Sullivan
til að flytja á tónleikunum og hún vonar að
nemendurnir hafi gott af þeirri reynslu og
tækifærinu til að koma fram.
Helgi og Natalia eru með sumartónleika á
áætlun, vonast til að geta haldið þá í kirkj-
um á Húsavík, Akureyri, í Mývatnssveit og
víðar. Einnig eru þau tilbúin að koma fram
við ýmsar athafnir og skemmtanir. Og söng-
fuglinn frá Hong Kong gæti t.d. skapað svo-
lítið óvenjulega stemmningu á þorrablótinu.
Langar aö syngja inn á plötur
Aðspurð um framtíðina segir Natalia: „Nú
einbeiti ég mér að því að læra málið og þeg-
ar ég verð farin að geta talað það vel er ég
viss um að ég fæ mörg verkefni til að takast
á við. Ég hef mjög mikinn áhuga á kórstjórn
og starfaði við hana í Hong Kong í mörg ár.
Ég hafði mikla ánægju af slíku starfi og mér
líkar að þjálfa raddir og láta þær hljóma vel.
Ég hef áhuga á að láta hljóðrita og gefa út
plötur með söng mínum. Ég vonast til að
geta sungið inn á röð af plötum, plötur með
íslenskum lögum, plötur með ausurlenskum
lögum, ég vona að ég geti þetta eins fljótt og
mögulegt er.
Ég vildi að ég hefði fleiri nemendur og
meiri mannafla til að geta sett upp óperett-
ur. Og mig langar að koma á fót nemenda-
kór fólks sem ég hef þjálfað, til að syngja
fallega með þjálfuðum röddum. Spurningin
er um að hafa nægum nemendafjölda á að
skipa. Ég furða mig á hvað það eru margir
sem syngja í kórum en fara ekki í raddþjálf-
un. Ahuginn er almennur en eins og fólk
hafi sig ekki í að læra að syngja sér til
ánægju. í Hong Kong er fólk á biðlistum
eftir að komast í raddþjálfun, en fólk hér
með áhuga og hæfileika drífur sig ekki í að
læra söng, og ég á svolítið erfitt með að
skilja það.“
- Hvað ert þú að gera núna, Helgi?
„Ég kenni við tónlistarskólann, á píanó
og orgel, og tónfræðigreinar. Á þessu skóla-
ári var sett á stofn tónlistarbraut fyrir
nemendur framhaldsskólans og þar er
kennd hljómfræði og tónlistarsaga, auk
tónfræðinnar sem hingað til hefur aðallega
verið kennd á fyrstu stigum námsins. Einnig
er ég stjórnandi jazzkórsins NA12.“
- Hvað um framtíðina. Þið hafið mennt-
un sem gæti nýst ykkur víða um heim, ekki
satt?
„Maður skapar sér tækifærin sjálfur, það
er meira tilviljunum háð ef þau detta upp í
hendurnar á manni og því borgar sig ekki að
bíða mikið eftir þeim. Við búum við marga
kosti hérna. Ég vil álíta mig frekar værukær-
an og því er samfélagið héma ákaflega hent-
ugt fyrir mig. Þetta er umhverfi sem ég er
vanur og þekki mjög vel og finnst gott að
búa í. Hér veit maður að hverju maður
gengur, og það er ekki lítils virði.
Eins og er, þá er ég nokkuð ánægður með
það sem ég er að gera. Mér finnst Natalia
frekar fljót að átta sig á hvemig hlutimir
virka hérna. í bili er mér mikið í mun að
hún geti hrint sínum áformum í fram-
kvæmd, því það hlýtur að vera niðurdrep-
andi fyrir manneskju að koma á nýjan stað
og geta ekki framkvæmt það sem metnaður-
inn stendur til. Það er ekki hægt að ætlast til
að henni líki vel að vera hérna nema hún fái
svolítið jákvæð viðbrögð." 1M
„Dauðleið á
Kínakálinu“
— segir eini Kínverjinn á Húsavík — Natalia Chow
og Helgi Pétursson, tónlistarfólk í helgarviðtali