Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.1994, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 14. OKTÓBER 1994
Utgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNUSSON
Auglysingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RViK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Hver ber ábyrgðina?
Upplýst er aö Guðjón Magnússon, skrifstofustjóri í
heilbrigðisráðuneytinu, fékk leyfi hjá heilbrigðisráðherra
til að taka að sér starf erlendis jafnframt því sem hann
gegndi starfi sínu í ráðuneytinu. Upplýst er að Guðjón
fékk greidd uppsöfnuð námsleyfi tíu ár aftur í tímann.
Upplýst er að Guðjón fékk dagpeninga frá ráðuneytinu
meðan hann dvaldi úti við störf sín þar. Samtals voru
það 145 dagar og dagpeningarnir námu 2,3 millj. króna
Það sem ekki er ennþá upplýst er hver tók þá ákvörð-
un að skrifstofustjórinn fengi dagpeningana. Læknafélag
íslands hefur greint frá því að dagpeningagreiðslan sé
ekki í samræmi við kjarasamninga. í þeim samningum
er skýrt kveðið á um það að sinni viðkomandi læknir
launuðu starfi í námsleyfi skulu ekki greiddir dagpening-
ar eða þá að dagpeningar séu dregnir frá launum. Bæði
ráðuneyti og ráðherra var fullkunnugt um að starf Guð-
jóns ytra var launað.
Þegar Guðjón Magnússon fékk umrætt leyfi var Guð-
mundur Bjamason heilbrigðisráðherra. Sighvatur Björg-
vinsson, núverandi heilbrigðisráðherra, tekur fram að
þegar hann tók við ráðuneytinu af Guðmundi hafi mál
Guðjóns Magnússonar verið það eina sem fyrirrennari
hans hafi séð ástæðu til að nefna og útskýra. Sighvatur
segir að mál Guðjóns hafi verið búið og gert þegar hann
(Sighvatur) tók við embættinu og ekki sé við hann að
sakast enda þótt greiðslurnar hafi verið inntar af hendi
í hans ráðherratíð.
Guðmundur Bjarnason hefur viðurkennt að hafa skrif-
að upp á samþykki fyrir því að skrifstofustjórinn sinnti
báðum störfum samtímis. Hann neitar hins vegar að
honum hafi verið kunnugt um að dagpeningar fylgdu
með í þeim pakka sem hann skrifaði upp á.
Ráðuneytisstjórinn segir aftur á móti að ráðherranum
hafi mátt vera fullkunnugt um kostnað sem af staríi
Guðjóns hlytist og þeim kjörum sem felast í því að menn
fái námsleyfi. Ráðuneytisstjórinn segist hafa farið að fyr-
irmælum.
Guðmundur Bjamason neitar því og telur sig ekki
hafa skrifað upp á annað en samningar segðu til um.
Þannig stendur máhð. Og þar við situr.
í fyrsta lagi er upplýst að Læknafélagið hafnar því að
læknar geti safnað upp námsleyfum til langs tíma. í öðru
lagi vekur það furðu að forstöðumaður 1 stóru ráðuneyti
geti stundað fullt starf erlendis og annað hér heima (í
Háskólanum) á sama tíma og hann stýrir skrifstofu stórs
ráðuneytis. í þriðja lagi mátti öllum þessum ráðamönn-
um vera ljóst að dagpeningagreiðslur til Guðjóns í fimm
mánuði, á sama tíma og hann þiggur laun fyrir störf sín
í Svíþjóð í námsleyfmu, stangast á við kjarasamninga. í
þórða lagi er þeirri spurningu ósvarað hver hafi á endan-
um ákveðið að skrifstofustjórinn fengi dagpeningana.
Hér skal enn og aftur áréttað að ekki stendur til að
heíja nomaveiðar eða persónugera þetta mál á kostnað
mannorðs Guðjóns Magnússonar. Máhð snýst ekki um
þann ágæta mann sem einstakhng, heldur um meðferð
almannaíjár og ákvarðantöku þeirra sem bera ábyrgð í
stjómkerfmu.
í þessu undarlega máh vísar hver á annan og svo virð-
ist að peningar hafi verið greiddir úr sjóðum ríkisins án
þess að nokkur hafi í rauninni leitt hugann að því hvort
löglega hafi verið að því staðið. Em fleiri mál í stjórnkerf-
inu með þessu marki brennd? Er ekkert eftirht með því
að farið sé að samningum? Er enginn ábyrgur fyrir svona
ráðslagi? Er nóg að hver vísi á annan?
Ehert B. Schram
„Bjöm Bjarnason hefur kosið að styðja keríi sem auðveldar skattsvik,“ segir Halldór m.a. í grein sinni.
íhaldið, Björn og
skattsvikin
Þessa dagana er Björn Bjarnason
einn aðalþátttakandinn í því sem,
Morgunblaðið hefur kallað „niður-
soðin stjórnmálabarátta". Til að
tryggja sér sæti á framboðslista
skrifar hann mikið í blöð en hefur
nú gerst ómálefnalegri en nokkru
sinni fyrr. Það verður varla til þess
að auka traust á þingmanninum
að hann skuli leyta sér að fara með
jafn miklar rangfærslur og hann
gerir í grein í DV. Björn Bjarnason
stillir orðunum „kerfi“ og „fólk“
upp sem andstæðum. Samkvæmt
því ættu öll kerfi að vinna á móti
fólkinu.
Ríkisendurskoðun til skaða?
Það má vel vera að það hljómi
vel í niðursuðupólitíkinni hjá
íhaldinu og sé vænlegt til að afla
fylgis. Sannleikurinn er hins vegar
sá að það verður ekki komist hjá
því að byggja upp tekjuöflunarkerfi
fyrir ríkissjóð. Spurningin er fyrst
og fremst sú hvort það kerfi er skil-
virkt og þjónar hagsmunum fjöld-
ans eða ekki. Kerfi sem er götótt
og flókið þjónar hagsmunum skatt-
svikaranna. Kerfi sem er einfalt og
skilvirkt þjónar réttíætinu í víðum
skilningi.
Björn Bjamason virðist hafa
skömm á öllum sem leyfa sér að
hafa aðra skoðun en hann og for-
sætisráðherra. Ríkisendurskoðun
er hlutíaus stofnun Alþingis sem á
að hafa eftirlit með framkvæmda-
valdinu. Nú hefur Ríkisendurskoð-
un leyft sér að gagnrýna það sem
ríkisstjórnin er að gera og þá telur
þingmaðurinn að stofnunin „skaði
málið“, svo notuð séu hans eigin
orð. Þetta er allt sett fram í anda
forsætisráðherra sem telur allt
vera mest og best sem núverandi
ríkisstjóm hefur gert og annað eigi
ekki að heyrast. Menn hljóta að
vantreysta slíkum mönnum til að
vera boðberar réttíætis og lýðræö-
islegrar umræðu.
Upplýsingum leynt
Á sl. hausti lagði ríkisstjórnin
Kjallariim
Halldór Ásgrímsson
formaður Framsóknarflokksins
mjög seint fram frumvarp til laga
um tvö þrep í virðisaukaskatti.
Hún leyndi upplýsingum um málið
og reyndi að koma í veg fyrir að
ég sem formaður efnahags- og við-
skiptanefndar fengi aðgang að
nauðsynlegum gögnum. Þing-
mönnum ber skylda til að setja sig
inn í mál og ég komst aö því að sú
aðgerð sem þarna átti að fara út í
væri ekki til þess fallin að jafna
tekjur í landinu en afleiðingarnar
yrðu aukin skattsvik og þar að
auki dýrari og flóknari fram-
kvæmd.
Ríkisendurskoðun hefur staðfest
þessa meginniöurstöðu. Samt held-
ur Björn Bjarnason því fram að
þetta flóknara kerfl, sem upp var
tekið, þjóni hagsmunum fólksins
og hann neitar staðreyndum.
Fjárlagafrumvarpið
staðfestir líka
í skýrslu Ríkisendurskoðunar
segir m.a.: „Ljóst er að lækkun
virðisaukaskatts á matvæli úr
24,5% í 14% var lang viðamesta og
dýrasta breytingin fyrir ríkið.“
Jafnframt segir „að breytingin var
ekki skilvirk leið til tekjujöfnunar
í samanburði við aðrar aðferðir".
í fjárlagafrumvarpinu, sem Björn
Bjarnason styður, segir m.a.:
„Horfið hefur verið frá því grund-
vallarmarkmiði að hafa aðeins eitt
skattþrep, a.m.k. um sinn. Þessar
breytingar hafa óneitanlega dregið
úr skilvirkni kerfisins og gert
framkvæmdina erfiðari en ella.
Það er óumdeilt að í skattalegu til-
liti er eitt þrep og sem fæstar und-
anþágur æskilegasti kosturinn."
Fyrir fólkið, ekki
skattsvikarana
Björn Bjarnason hefur kosið að
styðja kerfi sem auðveldar skatt-
svik. Hann neitar að ræða málefnin
á faglegum grundvelli. Slagorð og
málefnasnauður áróður hefur tek-
ið yfirhöndina. Þingmenn og flokk-
ar sem þannig hugsa eru ekki að
beijast gegn einni alvarlegustu
meinsemd þjóðfélagsins sem eru
skattsvik upp á 11 milljarða. Kerfið
á að vera fyrir fólkið en ekki skatt-
svikarana. Halldór Ásgrímsson
„Á sl. hausti lagði ríkisstjórnin mjög-
seint fram frumvarp til laga um tvö
þrep í virðisaukaskatti. Hún leyndi
upplýsingum um málið og reyndi að
koma 1 veg fyrir að ég sem formaður-
efnahags- og viðskiptanefndar fengi
aðgang að nauðsynlegum gögnum.“
Skoðanir aimarra
Dónaskapur menntamálaráðherra
„Umræðan um siðferöi í stjómmálum aö undan-
fórnu snýst að verulegu leyti um hinar óskráðu regl-
ur sem eiga að gilda. Meginkjarni slíkra reglna er
sá að stjórnmálamenn - og embættismenn - hagi sér
ekki þannig að óhóflega tortryggni veki... Mennta-
málaráðherra vinnur gegn þessum markmiðum.
Hann elur á tortryggni í garð stjórnmálamanna og
opinberrar stjórnsýslu og með dónaskap sínum tekur
hann þátt í að grafa undan virðingu og trú manna
á sjálfa sig og stofnanir hins opinbera."
Úr forystugrein Viðskiptablaðsins 12. okt.
Prófkjörsbaráttan
„Við lifum á tímum þar sem miklar breytingar
eiga sér stað í umheiminum og hröð þróun í öllu
okkar þjóðfélagsskipulagi.... Auðvitað ætti próf-
kjörsbarátta öðru fremur að vera lífleg umræða um
framtíðarstefnumörkun en ekki byggjast á tilgangs-
lausum myndbirtingum og niðursoðnum klisjum.
Stjómmáláflokkar em lifandi fyrirbæri rétt eins og
þaö þjóðfélag sem þeir lifa og hrærast í. Ef stjórn-
málaflokkamir og frambjóðendur þeirra dragast aft-
ur úr þeirri þróun sem á sér stað í þjóðfélaginu get-
ur það reynst þeim erfitt að fara fram á að leiða
hana.“ Úr forystugrein Mbl. 12. okt.
Sárasaklaus siðblinda
„Nómenklatúran botnar ekkert í hvaðan á sig
stendur veðrið. Hún þekkir ekki spillingu, vegna
þess að hún hefur aldrei séð fyrirbærið og þekkir
það ekki.... Enn sér ekki nema rétt í topp ísjakans,
sem er að koma í sjónmál... Fari svo ólíklega að
haldið verði áfram að moka flórinn, munu mörg
sárasaklaus andht koma á skjáinn og skilja ekkert
í af hverju er verið að draga þau þangað til að svara
fyrir sakir sem engar era, aö eigin áliti.“
OO í Tímanum 12. okt.