Dagblaðið Vísir - DV - 31.05.1995, Qupperneq 4

4
MIÐVIKUDAGUR 31. MAÍ 1995
Fréttir
Breytt sjávarútvegsfrumvarp komið fram á Alþingi eftir erfiða fæðingu:
Ekki þingmeirihluti
fyrir óbreyttu frumvarpi
- litið er á niðurstöðuna sem samkomulag án sigurvegara
Þeir Einar K. Guðfinnsson, þingmaður Vestfjarða, og Sturla Böðvarsson,
þingmaður Vesturlands, voru ánægðir með niðurstöðuna sem fékkst úr
þeim deilum og samningum sem verið hafa undanfarna daga um breyting-
ar á sjávarútvegsfrumvarpinu. DV-mynd BG
Frumvarp til breytinga á stjómun
fiskveiða er loks komið fram eftir
gífurleg átök innan þingflokka
stjómarflokkanna og þá alveg sér-
staklega Sjálfstæðisflokksins. Til
stóð að leggja fmmvarpið fram í byij-
un þessa vorþings en vegna andstöðu
margra stjómarþingmanna úr bað-
um stjómarflokkum við 2. grein þess
hefur það dregist.
Þau Hjálmar Ámason og Siv Frið-
leifsdóttir vom hörðust gegn 2. grein
fmmvarpsins í þingflokki Fram-
sóknarflokksins en Einar Oddur og
Einar Kristinn, þingmenn Sjálfstæð-
isflokksins á Vestflörðum, og Guðjón
Guðmundsson og Sturla Böðvarsson,
þingmenn Vesturlands, í þingflokki
Sjálfstæðisflokksins.
Samkomulag náðist ekki fyrr en
síödegis á mánudag á sérstökum
fundi Þorsteins Pálssonar sjávarút-
vegsráðherra með þeim þingmönn-
um Sjálfstæðisflokksins sem sæti
eiga í sjávarútvegsnefnd. Þar í hópi
em þingmenn sem harðastir hafa
veriö gegn 2. grein frumvarpsins,
eins og Einar Oddur Kristjánsson.
Róðradagakerfið
Upphaflega var gert ráö fyrir því í
fmmvarpinu að allir smábátar yrðu
settir á aflamark, þaö er að segja að
þeim yrði úthlutað kvóta. Þetta var
það sem forystumenn LÍÚ vildu og
hafa alltaf barist fyrir. Smábátaeig-
endur segja að ef þetta hefði gerst
myndu sægreifamir svokölluðu
smám saman eignast allan kvótann
og smábátaútgerð leggjast af.
Margir stjórnarþingmenn vom
andvígir því að setja kvóta á smábát-
ana. Þeir kröfðust þess að banndaga-
kerfið gilti áfram þar til hægt væri
að taka upp svokallaö róðrakerfi eða
sóknardagakerfi, eins og sumir kalla
það. Það byggist á því aö smábátaeig-
endur velja sér sjálfir þá daga ársins
sem þeir vilja róa í stað þess að emb-
ættismenn deih banndögunum út án
samráðs við sjómenn.
Niðurstaðan í samkomulaginu um
fmmvarpið varð sú að nú geta
krókabátaeigendur valið á milli þess
að vera á banndagakerfinu þar til
róðradagakerfið tekur við eða farið
á aflamark samkvæmt eigin afla-
reynslu.
Þeir menn sem DV hefur rætt við
um máhð þora ekki að spá um hvora
leiðina krókabátakarlar fara og telja
að það verði nokkuð einstakhngs-
bundið eftir aöstæðum hvers og eins.
Banndagakerfið, samkvæmt nú-
gildandi lögum, hefði þýtt aht að 220
daga' stopp fyrir krókabátana á
næsta ári. En með því að stefna að
róðradagakerfinu segja þingmenn að
Fréttaljós
Sigurdór Sigurdórsson
notast megi við banndagakerfið þar
til hitt tekur við.
LÍÚ fór hamförum
Forystumenn Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna hafa beitt sér
af mikilli hörku gegn ýmsu í þessu
frumvarpi. Þeir gerðu aht sem þeir
gátu til að halda því ákvæði inni að
krókabátarnir færu á aflamark.
Einn alþingismaður Sjálfstæðis-
flokksins orðaði það svo að hann
hafi ekki fyrr vitað jafn vel skipu-
lagða andstöðu gegn þingmáh og hjá
LIÚ aö þessu sinni. Útgerðarmenn
landsins beittu sér af þunga og press-
uðu á ráðuneytið, sjávarútvegsráð-
herra og þingmenn sinna kjördæma.
Einnig voru ýmsir einstakhngar i
Kjördæmunum fengnir th að tala við
sína þingmenn.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra viðurkenndi í samtali við
DV í síðustu viku mikinn þrýsting
frá LÍÚ vegna frumvarpsins. Hann
sagðist heldur ekki hafa vanist því
að forystumenn LÍÚ verðu ekki hags-
muni sína af hörku.
Ekki þingmeirihluti
Sjávarútvegsráðherra var ekki
ljúft að breyta frumvarpinu og láta
þannig undan þeim þingmönnum
sem vhdu verja hag krókabáta og
hefðbundinna vertíöarbáta sem sam-
kvæmt frumvarpinu fá nú 5 þúsund
tonna kvótaaulmingu. Hann stóð
hins vegar frammi fyrir þvi að svo
mikh andstaða var við það ákvæði
frumvarpsins að setja krókabáta á
aflamark í báðum þingflokkum
stjómarflokkanna að ekki var meiri-
hluti fyrir því á Alþingi. Því neyddist
hann th aö semja um breytingar.
Afstýrðum voða
„Ég tel það mikilvægasta atriði
þess samkomulags sem náðist um
frumvarpið að sjávarútvegsráðherra
er heimht, um leið og hann telur þaö
framkvæmanlegt, að taka upp róðra-
kerfi í staö banndaganna. Við vitum
að það er framkvæmanlegt nú þegar
og ég tel að það eigi að framkvæmast
í haust. Það þarf ekkert gervihnatta-
eftirlit. Það er lóðs í öhum höfnum
landsins nema fjórum. Því er eftirlit
með róðrakerfinu framkvæmanlegt.
Það sem ég tel aðalatriðið í þessu
öhu er að koma í veg fyrir vetrarsókn
smábáta samkvæmt banndagakerf-
inu eins og hún hefði orðið sam-
kvæmt óbreyttum lögum. Við teljum
að það hefði verið slíkur voði að við
urðum að afstýra því og koma á
róðradagakerfi. Þannig færist sóknin
yfir á sumarið eins og eðlhegt er.
Banndagakerfið virkar einfaldlega
þannig að það er veriö að mana ofur-
hugana og getur ekki endað nema
með skelfingu," sagði Einar Oddur
Kristjánsson, þingmaður Vestfjarða,
í samtali við DV um máhð.
Aðrar breytingar
Samkvæmt frumvarpinu eru hert-
ar allar reglur varðandi endumýjun
og úreldingu flotans. Nú er ekki leng-
ur hægt að úrelda gamla vélarvana
kláfa og kaupa í staðinn nýtt og
öflugt skip. Nú er tekið tihit th ahra
þátta í getu skipanna, þess sem úrelt
er og þess sem keypt er í staðinn. Þar
er um að ræða vélarstærð, togkraft,
lengd og breidd.
Þá kemur fram annað frumvarp
með sjávarútvegsfrumvarpinu um
breytingar á lögum um Þróunarsjóð
sjávarútvegsins. Þar er gert ráð fyrir
að sjóðnum sé gert kleift að fara að
kaupa upp krókaleyfi, eins og hann
kaupir upp og úreldir fiskiskip og
fikskvinnslustöðvar.
„Með þessu erum við að koma í veg
fyrir að halda áfram aukningu flot-
ans og emm um leiö að kaupa upp
skip. Við erum að minnka flotann
þannig að hægt sé aö ná utan um
þetta svo að innan tíðar geti orðið
bærhegt að lifa við þetta fyrir þá sem
aö því stefna,“ sagði Einar Oddur
Kristjánsson.
Það er samdóma áht þeirra þing-
manna stjómarflokkanna sem tók-
ust á um þetta frumvarp að niður-
staðan sé fyrst og fremst samkomu-
lag. Þar standi enginn eftir sem geti
hrósað sigri á kostnað annars.
í dag mælir Dagfari______________
Ráðherrann til Sádi
Mikið var Dagfari feginn að heyra
að samgönguráðherra hefði farið
th Sádi-Arabíu th að kynna sér pí-
lagrímaflug Afianta þar austur frá.
ímyndið ykkur skandahnn ef Hah-
dór Blöndal sem er samgönguráö-
herrann á íslandi vissi ekkert um
pílagrímaflugið í Sádi-Arabíu?
Hann væri allsendis ófær um að
vera ráðherra, hvað þá ráðherra
fyrir samgöngumálum, hvað þá
gjaldgengur í ríkisstjóminni.
Hahdór er líka yfirmaður hóp-
ferða og hópferðabíla að því marki
að það fer enginn í hópferðir á ís-
landi nema til séu hópferðabílar og
ráðherrann yfir samgöngumálum
landsins þarf auðvitað að vera inni
í þeim málum. Hann þarf að kynna
sér hvemig hópferðir eiga sér stað
og hann þarf aö sjá th þess að hóp-
ferðir eigi sér stað og nú er skollið
á verkfah sem stöðvar ahar hóp-
ferðir í landinu og þaö er hlt í efni.
En hvað gera bændur þá? Auðvit-
að að bregða sér úr landi og kynna
sér samgöngumál í öðmm löndum!
Þó þaö nú væri. Ekki er hægt að
leysa verkfoll í hópferðum á íslandi
nema aö vera vel að sér um sam-
göngumál í fjarlægum löndum og
því lengra í burtu sem löndin era,
því betra. Þess vegna var það
bráðnayðsynlegt fyrir samgöngu-
ráðherra að bregða sér th Sádi-
Arabíu meðan verkfall geisar í
hópferðamálum á íslandi til að vita
hvað eigi að gera við hópana sem
ekki komast með rútunum. Th að
mynda senda þá th Sádi og efla píla-
grímaflugiö þar í landi. Eitthvað
veröur að gera til að efla þjóöar-
tekjur meðan ferðalangar komast
ekki leiðar sinnar hér á landi.
Hahdór Blöndal hefur áður farið
í utanferðir. Einu sinni fór hann th
Jórdaníu í opinbera heimsókn th
að kynna sér ferðamarkaöinn þar
í landi og þótti engum mikið. Hall-
dór hefur tekiö sérstöku ástfóstri
við arabalöndin og hefur heyjaö sér
þekkingu á aðstæðum í eyðimörk-
inni og honum er annt um píla-
grímana og pílagrímunum þykir
eflaust vænt um Hahdór og þess
vegna var for hans th Sádi nokkurs
konar friðarfór. Eða eigum við að
segja diplómatísk sendifór til að
tryggja öraggar samgöngur í Sádi,
meðan óvissan ríkir hér heima í
hópferðunum.
Frægt er þegar Halldór leysti
hnútinn í Atlanta-dehunni með því
að segja flugmönnunum aö þeir
ættu engra annarra kosta völ en
semja við Atlanta ef þeir vhdu
komast til Sádi í vinnu og Atlanta
hefur launað Halldóri greiðcmn
með því að bjóða honum í kynnis-
ferö th Sádi til að sjá hvemig th
hefur tekist með phagrímana og
ferðamálin þar í landi. Þó það nú
væri.
Hitt er öhu athyglisverðara að
Atlanta hefur ekki borgað ferðina
undir ráöherrann, þótt Atlanta hafi
eflaust boðið og sýnir það heiðar-
leika Hahdórs að hann þiggur ekki
mútur eða greiða þótt hann geri
öðram greiða. Nei, Háhdór ferðast
ekki á kostnað þeirra sem hann
gerir greiða heldur borgar hann
sjálfur eða þannig sko. Hann lætur
ríkissjóð um að greiða ferðakostn-
aðinn enda er haft eftir ráðherran-
um að hann hafi verið aö kynna
sér aðstæður og þetta er mikih flug-
rekstur hjá Atlanta á svæöinu.
Þó það nú væri að ráöherrann
kynnti sér þennan mikla flugrekst-
ur og borgaði sjálfur enda er hér
um að ræða þjónustu ráðuneytis-
ins sem stjómvalds! Minna má það
ekki vera.
Ráðherrann getur ekki ennþá
svarað því th hversu hár kostnaður
sé af þessu ferðalagi „enda hefur
dæmið ekki verið gert upp“. Hvers
vegna ættu menn hka að vera gera
upp það dæmi fyrir fram hvað eitt
skitið ferðalag kostar, þegar slíkir
hagsmunir era í húfi að ráðherr-
ann fái tækifæri th aö kynna sér
pílagrímaflugið í Sádi?
Ef þjóðin heldur að hún sé að
velja sér samgönguráðherra til
þess eins að standa í verkfalls-
vörslu vegna hópferðaeða siija hér
á sinni boru yfir engu, þá er það
mikih misskilningur. Samgöngu-
ráðherra hefur miklu víðtækara
hlutverk og samgöngumál í Sádi-
Arabíu og í arabalöndunum yfir-
leitt era hugðarefni og viðfangsefni
Hahdórs Blöndals, þó ekki sé til
annars heldur en aö fylgjast með
því þegar flugvélarnar hjá Atlanta
taka sig á loft Og hvemig phagrím-
arnir hta út.
Dagfari