Dagblaðið Vísir - DV - 03.06.1995, Qupperneq 30

Dagblaðið Vísir - DV - 03.06.1995, Qupperneq 30
38 LAUGARDAGUR 3. JUNI 1995 Nú má fá framandi ávexti á íslandi: Nýtt og spennandi bragð í sumarsalatið Ekki eru mörg ár síðan það þótti fréttnæmt þegar epli fengust í versl- unum á íslandi. Yfirleitt voru eplin aðeins til íyrir jólin enda þóttu þau munaðarvara sem eingöngu skildi borðuð á hátíðar- og tyllidögum. En nú er öldin önnur og hægt er að fá aUs kyns framandi ávexti á íslandi. Ávexti sem fólk þekkir ekki né veit til hvers á að nota. I Hagkaup er geysimikið úrval af ókunnugum ávaxtategundum enda mun vera í gangi nokkurs konar könnun á því hvort íslendingar hafi áhuga á að prófa nýjar tegundir. Fyrir stuttu rákumst við á grein í norsku Allers um þessa framandi ávexti og fólki til glöggvunar birtum við þá umijöllun hér. Ávextina má nota í margs konar eftirrétti og tert- ur, þar að auki eru þeir ríkir af vítamínum og góðir sem næringar- ríkur biti milli mála. Á góðum sum- ardögum er mjög svalandi að blanda saman góðum ávöxtum svo úr verði gott sumarsalat. Stjörnuávöxtur Carambole hefur sérkennilegt og sterkt útlit. Ávöxturinn er grænn eða gulur með sérstöku hýði, sem er gegnsætt og líkist leðri. Þegar ávöxt- urinn hefur verið skorinn þversum minna sneiðarnar á stjömur og þess vegna er hann yfirleitt kallaður stjörnuávöxtur. Hann er ríkur af A- og C-vítamínum en hefur hátt inni- hald af öxelsýrum þannig að lítið þroskaður ávöxtur getur verið mjög súr. Ef ávöxturinn er borðaður eins og hann kemur fyrir er betra að velja hann gulan og stóran því þá inniheldur hann meira af ávaxta- sykri. Notkunarmöguleikar: Hægt er að borða hann einan og sér, í alls kyns ávaxtasalöt, til að punta fiskrétti, tertur og alls kyns drykki. Papaya Papaya er meðlimur fíkjufjöl- skyldunnnar og kemur frá Mið-Am- eríku. Ávöxturinn er perulaga en líkist melónu. Hýðið á ekki að borða en kjötið er safaríkt og laxableikt á lit. Hann er dýr en geymsluþolinn. Ávöxturinn er ríkur af A-, B- og C- vítamínum og kalsíum. Bragðið er milt og gott, minnir á ferskjur. Papaya inniheldur lítið af sýru og er þess vegna oft borinn fram með lime eða sítrónusafa og stundum sykri. Notkunarmöguleikar: Eins og melóna í forrétt með sal- ati og skinku, í ávaxtasalöt eða eins og hann kemur fyrir með sítrónusafa og sykri. Ástaraldin Granatepli eða ástaraldin hefur ekki fengið nafniö sitt af því að líkj- ast sprengikúlu - þvert á móti fékk ávöxturinn nafn sitt þar sem hann líkist granatepli sem er einn elsti og þekktasti ávöxturinn. Á íslandi kaU- ast hann hins vegar ástaraldin. At- huga verður að safinn úr ávextinum lætur frá sér lit sem erfitt er að fjar- lægja. Notkunarmöguleikar: Safinn kallast grenadin og notast sem bragðauki í marga drykki. Einnig er safinn oft notaður sem lit- arefni. Sterki rauði liturinn í aust- urlenskum teppum er t.d. litaður með grenadin. Ástaraldin er kannski ekki fullt af næringarefn- um en ávöxturinn er bragðgóður og frískandi. Blæjuber Physalis eða blæjuber er ekki i sömu ætt og stikilsber þrátt fyrir að ávöxturinn minni nokkuð á þau. Blæjuber eru mjög næringarrík og innihalda A-, B- og C-vítamín, járn, fosfór og kalsíum. Notkunarmöguleikar: Berin eru mjög dýr sem takmark- ar notkun þeirra. Blæjuberin eru mjög spennandi í eftirrétti og sem skreyting á ostabakka. Litchi og Rambutan Litchi er ber með harðri skel sem vex í klösum með 20-30 berjum á. Litchi og annar ávöxtur sem heitir Rambutan eru af sömu fjölskyldu, einungis útlitið skilur á milli. Báðir ávextirnir hafa framandi ilmmikið kjöt og eru oft nefndir ástríðuávext- ir. Rambutan virkar oft stærri en það er eingöngu vegna hins „loðna“ yfirbragðs. Ávextimir eru auðugir af C-vítamíni, steinefnum, sérstak- lega fosfór og kalsíum. Notkimarmöguleikar: Fjarlægið hýðið með fingrunum eða beittum hníf. Kjötið er borðað eins og það kemur fyrir og oft notað í púns og kokkteila. Mango Þó mango-ávöxturinn sé ekki mikið þekktur hér á landi er hann mjög vinsæll víða um heim. Ávöxt- urinn hefur orangelitað kjöt sem líkist ferskjubragði og er með stóran stein í sér miðjum sem situr fastur í kjötinu. Mango er kaloríusnauður en rikur af A- og C-vítamínum, járni og kalsíum. Safinn úr mangóinu get- ur skilið eftir sig bletti sem erfitt er að fjarlægja. Notkunarmöguleikar: Mangochutney, sem er tilbúið í krukkum og fæst í flestum verslun- um, er búið til úr óþroskuðu mangói og er gott með mat og í matargerð. Þá er mangó einn og sér góður eftir- réttur. Passíuávöxtur Passion, passíuávöxtur eða ástríöuávöxtur heitir hann þessi brúni skrítni ávöxtur. Hann vex á blómi eða runna er kallast passíu- blóm en það hefur verið túlkað af prestum sem tákn fyrir krossfest- ingu Krists og píslargöngu. Ávöxt- urinn hefur svipaða lögun og plóm- ur og er með hörðu óætu hýði. Þeg- ar ávöxturinn hefur verið skorinn í tvennt hefur hann ekki fast kjöt heldur safaríkan, gulleitan og hlaup- kenndan kjarna sem inniheldur lítil svört fræ. Ávöxturinn hefur litið af næringarefnum en hann er góður til að gefa bragð. Notkunarmöguleikar: Ávöxtinn er hægt að borða ein- tóman með teskeið eftir að hann hef- ur verið skorinn til helminga eða setja innihaldið sem viðbót í ávaxta- salat, á ís, jógurt eða sorbet Fíkja Fíkjan er ekki vel þekktur ávöxt- ur á íslandi. Hún inniheldur ficin sem er próteinríkt ensím og þykir mjög gott fyrir meltinguna. Fíkjan er rík af A- og B-vítamínum. Notkunarmöguleikar: Hægt er að borða fikjuna eins og hún kemur fyrir, skera hana niður og setja í ávaxtasalat. Einnig er gott að músa ávaxtakjötið og borða þannig. Fíkjuna má marínera í líkjör og bera fram með ís. Hún passar hins vegar ekki í hlaup eða frómas þar sem efnin í henni koma í veg fyrir að slíkir réttir stífni. Kiwi Kiwi hefur hlotið nafn sitt af fugl- um sem eru þjóðareinkenni Nýja- Sjálands. Ávöxturinn er mjög C- vítamínauðugur en hann inniheldur helmingi meira af því vítamíni en appelsína. Kiwi er kaloríusnauður ávöxtur en næringaríkur. Hann ætti ekki að nota í rétti sem eiga að stífna þar sem ensim er í honum. Kiwi-ávöxtur er þroskaður þegar hýðið lætur létt undan þegar þrýst er á það. Skræla á ávöxtinn áður en hann er borðaður. N otkunarmöguleikar: Gott er að skera ávöxtinn í tvennt og borða innihaldið með teskeið, einnig er kiwi gott í salöt, sem skreyting á ostabakka, með kjötrétt- um, í sósur og til marineringar. Kiwi gerir seigt kjöt meyrara. Þá er kiwi mjög vinsælt sem tertuskraut. Sharonávöxtur Sharonávöxtur er ný útgáfa af kakiávextinum. Enginn kjarni er í þessum ávexti og lítil sýra þannig að hann má borða þó hann sé ekki orðinn fullþroskaður. Ávöxturinn er auðugur af vítamínum, til dæmis A- C, kalsíum, járni og steinefnum. Fullþroskaður ávöxtur innheldur mikinn sykur. Notkunarmöguleikar: Hægt er að borða ávöxtinn með skeið, beint úr hýðinu eða bera hann fram með ís, rjóma, jógúrt eða öðrum ávöxtum. Hann má nota í alls kyns ávaxtasalöt og sem skreyt- ingu á tertur. Kaktusfíkja Kaktusfikja vex á ákveðinni kaktusplöntu. Ávöxturinn er egg- laga með grænt hýði meðan hann er óþroskaður. Ávaxtakjötið er appel- sínugult og inniheldur mikið af litl- um kjömum sem má borða. Ávöxt- urinn er kaloríusnauður og auðugur af kalsíum og C-vítamínum. Notkunarmöguleikar: Skerið báða endana af ávextinum og flysjið síðan eða skipið honum í helminga og skrapið út kjötið. Kakt- usávöxturinn þarf að bíða í kæli- skáp áður en hann er boröaður. Hann má nota í ávaxtasalat og á ostabakka.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.