Þjóðviljinn - 06.04.1975, Blaðsíða 15

Sunnudagur 6. aprll 1975. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 15
Gert við þak á einni af gróðurhúsatjörnum
Gullgeröarstofnunarinnar.
Ný tilraun til fæðuöflunar:
Gullgeröarmenn búa
VISNA-
ÞÁTTUR
S.dór.
Gefa sumir agnar ögn
til fisk „úr
Tveir bandariskir liffræðingar,
John Todd og Wiliiam McLarney,
hafa komið sér á fót tilrauna-
stofnun sem þeir kalla „Nýju
gullgerðarstöðina”. Hér er þó
ekki um að ræöa framhald af
hinni fornu leit að ráðum til að
breyta litt göfugum málmum I
gull. Þeir félagar eru að reyna að
finna ný ráð til framleiðslu á fæðu
þar sem orka vinds og sólar er
notuð beint I stað dýrra véla sem
brenna oliu eða kolum og reynt er
að komast hjá þeirri ofnotkun á á-
burði og skordýraeitri sem hefur
þegar valdið svo miklum usla.
Llffræðingarnir hafa einkum á-
hyggjur af þeim vítahring sem
mikil notkun skordýraeiturs hef-
ur I för með sér. Eitrið stuölar
fyrst að mikilli uppskeru, en um
leið hrakar jarðveginum og bá
verður uppskeran viðkvæmari
fyrir sjiikdómum allskonar. Þar
með er kallað á enn aukna notkun
eiturefna sem drepa skordýr,
sýkla og sveppi — og sem enn
meir raska þvl jafnvægi sem
náttúran vill hafa á hlutunum.
Örkin hans Nóa
Todd og McLarney hafa unnið
að þvi aö smlða „örkina hans
Nóa” fyrir landbúnaöinn. Þar
með er átt við sjálfstæða fram-
leiðsluhringrás eða kerfi, sem
nær m.a. yfir gróöurhús, fiski-
ræktartjörn, vindmyllu og tæki
sem safna hitaorku sólar. Þarna
eru þrjár yfirbyggðar fiskatjarn-
ir I mismunandi hæð. i neöstu
tjörninni eru ýmsar gómsætar
fiskategundir. Vatni úr þessari
engu”
tjörn er dælt með orku frá vind-
myllu yfir I sólarhitara og slðan
gengur það I gegnum mikið safn
skelja, sem innihalda ákveðnar
tegundir* af bakterium I efstu
tjörninni. Bakterlur þessar
hreinsa úrganginn frá fiskinum
og breyta honum i nltröt sem not-
uð eru sem áburður á þörunga I
öðrum hluta þessarar tjarnar.
Ekkert til spiliis
Slðan er vatnið, sem nú er aukið
þörungum, látið renna inn I mið-
tjörnina. Hinir örsmáu þörungar
sjá þar smákvikindum sem kall-
ast vatnaflær fyrir fæðu. Að lok-
um rennur þetta vatn, sem nú
inniheldur bæði þörunga og flær,
niður til fiskanna og ber þannig
með sér fullgilda fæðu fyrir fisk-
inn sem þar lifir.
Ekkert fer til spillis. I gróður-
húsaloftinu yfir hinum yfir-
byggðu tjörnum eru ræktaðar
ýmsar tegundir grænmetis, jafn-
vel um hávetur. Plönturnar fá á-
burð úr sama vatni og fiskarnir
nærast á. Til að vernda uppsker-
una fyrir skorkvikindum hafa
vlsindamennirnir I staöinn fyrir
eitur komið sér upp froskum,
köngurlóm og kamelljónum til að
halda þeim I skefjum.
Fræðimennirnir halda því
fram, að aðalfiskatjörnin gefi
meira af sér en hinar ágætu
tjarnir kínverja. Fordæmi þeirra
hefur vakið athygli I Bandarlkj-
unum, ekki slst vegna þess að
mannvirkin sem notuð eru kosta
ekki mikið (2.300 dollara). En of
snemmt er að spá um raunhæfa
þýðingu sllkra tilrauna.
SITT
ÚR
HVERRI
ÁTTINNI
Gláptu bara!
R.D. Laing heitir heimsþekkt-
ur skoskur geðlæknir, sem vill
að geðsjúkrahús séu rekin
þannig, að allir á sjúkrahúsinu
séu einsog ein stór fjölskylda.
Og skoðanir hans á geðheil-
brigði ber ekki alltaf saman viö
það sem flestu fólki finnst, t.d.
telur hann mörg þau einkenni
fullkomlega eðlileg, sem öðrum
finnst bera vott um sjúkleika.
Unglingsstúlka var send á
geðsjúkrahús af foreldrum sin-
um. Hún hafði fyrir sið að stara
á vegginn I herberginu slnu tvo
til þrjá tima I senn.
— En sjálfir sátu foreldrarnir
og gláptu sljóum augum á sjón-
varp i marga tlma á hverju
kvöldi, sagði Laing. Stúlkan
hafði hitt á ævafornt ráð til að
verja sig áhrifum umhverfisins
án þess að sofna. Ég nota oft
sjálfur þessa aðferð. En þegar
maður gerir eitthvað öðruvlsi
en allir aðrir lendir maður strax
I vandræðum.
Slíkur er sannleikurinn um
samfélag okkar.
■
„Látlaust”
brúðkaup
Lafði Leónóra Grovenor, dótt-
ir eins rikasta manns I Breta-
veldi, óskaði eftir látlausu brúð-
kaupi I kyrrþey þegar hún gifti
sig nýlega. Og foreldrarnir urðu
viö ósk hennar, — að svo miklu
leytisem þeim fannst mögulegt.
Meðal gestanna 1400 voru
þrjár drottningar, einn kóngur,
tveir prinsar og sjö prinsessur
auk þess sem bláasta blóð Eng-
lands átti þarna slna fulltrúa.
Fyrir utan brúðhjónin sjálf
beindist athyglin að Elísabetu
drottningu, drottningarmóður-
inni, Margréti prinsessu, Kon-
stantin af Grikklandi og önnu
Maríu.
Lafði Leónóra, sem er 25 ára
gömul, er dóttir hertogans af
Westminster, sem á stóran
hluta miðborgar Lundúna.
Brúðguminn, hinn 35 ára gamli
jarl af Lichtenfeld er svosem
ekki eignalaus heldur, á m.a.
stórt óðalssetur I Chester. Hann
var áður umtalaður glaumgosi.
Óskin uppfyllt
Þegar Nils Lundell I Dalhem á
Gotlandi i Sviþjóð fór I vetrarfri
setti hann skilaboð handa
mjólkurpóstinum á dyrnar:
„A ferðalagi. Ekki skilja neitt
eftir! ”
Við heimkomuna var búið aö
bæta við fyrir neðan:
„Gert! ”
Þjófar höfðu tæmt Ibúðina.
Jóhann Sveinsson sendi okkur
eftirfarandi vlsu sem hann segir
áð sé eftir Helga Sveinsson fyrr-
um prest I Hveragerði:
Til að öðtast þjóðar þögn
þegar þeir aöra véla,
gefa sumir agnar ögn
af þvl sem þeir steia.
Eftir að hafa hlustað á út-
varpsumræðurnar frá alþingi á
dögunum, þar sem stjórnarliðar
hældu sér mjög af tollalækkun á
hverskonar feiti til matargerðar
varö Hallgrimi Jónassyni að
orði:
Þeir eru að leysa þjóðarvanda,
þegna firra sulti og hrolli.
Ótal feiti ótal landa
öðlingarnir lækka i tolli
Min er ósk — að mestu leyti —
metin eftir frónskum siö,
að þeir hunda og fótafeiti
fengjust til að bæta við.
Svo koma hér nokkrar stökur
eftir Einar Hjálmar Guðjóns-
son.
Mammon:
Gamli Mammon glottir kalt
gegnum timans mistur.
Þykist vera okkur allt
engu siðri en kristur.
Vegur sannleikans
Litt er sannleiks gatan greið
grjóti og þyrnum falin,
er þvi tiðum önnur leiö
til annarra staða valin.
Dýrtiðin
Dýrtiðin er draugur sá
er dregur langan slóðann .
honum situr ókind á
sem allan hirðir gróðann.
Strið
Hljóta snauöir gas að gjöf
gjósa úr hauðri blossar.
Fram af dauðans dökkri nöf~
dynja rauðir fossar
Iðunn
Iðunn litið gerir gagn
— þó grynnist tárabrunnar
þegar brestur burðarmagn
breyskrar samviskunnar.
Fégirndin
Fégimdin er fingralöng
festir góma víða.
Lagaákvæði landsins röng
lætur hún þingið smiða.
Þá ætla ég að skjóta hér inni
ráðningum á visugátunum sem
við birtum síðast. Ráðningin á
visunni sem byrjaði svona — Ég
er djarfur mund I manns.... er —
pískur — en á hinni visunni er
ráöningin — refur —.
Þá koma hér nokkrar visur
eftir Baldvin skálda:
Tunnan spekir hugarhag,
harms i reki strauma.
A hana tek ég tár I dag
til aö vekja drauma.
Blómin hrynja blund i sjúk,
brim við dynja strendur.
Nú er kynja frost og fjúk,
féð I brynjum stendur.
Þá tilsvörun þekki ég
þjóð sem gjörir hæfa:
oft eru kjörin undarleg
og á förum gæfa.
Dal I þröngum drifa stif
dynur á svöngum hjörðum.
Nú er öngum of gott lif
uppi I Gönguskörðum.
Þrengjast kjörin mjög að mér,
mæðast gjörir lundin.
Ég er snörum heimsins hér
hreint óvörum bundinn.
Andans hækkar huggunin,
harms af stækkun skorin.
óðum lækkar lifssólin,
lúa fækka sporin.
Mér hefur fundist fátt I hag
falla lundu minni.
Kveð ég stundum kaldan brag,
komið er undir sólarlag.
Linnir aldurs leiði stirt
lifs um kalda sjáinn,
grafartjald þá geysimyrkt
geymir Baldvin dáinn.
Þá koma hér þrjár visur eftir
Hjörleif Jónsson bónda á Gils-
bakka I Skagafirði:
Sæti ég lagi, sigldi af gát,
sundin æ þótt bláni.
Oftast ræ ég einn á bát,
árar fæ að láni.
t mér búa öfgar tvær,
alvara og gaman.
En óviðfelldnar eru þær,
ef þeim lendir saman.
Margir hæla ást um of,
ýmsum var hún byröi.
Nái hún aðeins upp i klof
er hún litils virði.
Hér er svo ein visa eftir
Dómald Ásmundsson:
Heiminn þjakar þetta skass
þvi sjást biljón hreysi
ágirndar og okurs hlass
er hans gæfuleysi.
Allir sem hafa gaman af þvi
að kveðast á kannast eflaust við
hve erfitt getur verið að finna
visu sem byrjar á X en nokkuð
margar visur eru til sem enda á
X eins og til að mynda þessi:
Róa skulum Runki minn
rikidæmið óðum vex.
Gengið hafa i garðinn inn
gömul naut og svinin sex.
Og þá geta menn svarað með
þessum visum til að mynda:
X-ið vantar okkur núna bræöur
að x-inu verður einatt pex
x-ið gerir fjóra og sex.
Eða þá þessa:
X-ið rara er að sjá
eins og besta silkitau
Þegar kappar kveðast á
kunna þeir að bjóða au.
Hér er svo að lokum visa eftir
Adolf Petersen sem hann orti
eftir að hafa horft á glimu i
sjónvarpinu:
Endirinn gat Erling glatt
Unndórssonur grætur.
Ingi glirndi annar datt
Essdór reis á fætur.
Að lokum vil ég svo biðja
rauösokkuna sem ljóðaði Adolf
Petersen i siðasta þætti að gefa
honum upp nafn sitt, annars
segist hann ekki svara.
Frumleiki sölutækninnar
Sölumennskan er alltaf söm við sig. tbúar Lundúna hafa verlð skelf-
ingu lostnir vegna þeirra fjölmörgu sprengjutilreða sem gerð hafa
verið á ýmsum helstu verslunargötum borgarinnar, svo sem Picca-
dilly, Queenstreet, Regent Street og fleiri þekktum verslunargötum.
En sönnum sölumanni hinnar frjálsu samkeppni er slikt aðeins tilefni
til frumleika I sölutækni, eins og sjá má á meðfylgjandi mynd, sem
sýnir útsöluauglýsingu I verslun einni I Queenstreet.