Þjóðviljinn - 31.12.1976, Side 11

Föstudagur 31. desember 1976 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA
— 11
RAGNAR ARNALDS, FORMAÐUR ALÞÝÐUBANDALAGSINS
Áramótahugleiöingar
Ragnar Arnalds, formaður Alþýðubandalagsins.
Frá 33. þingi Alþýðusambands tslands.
ASÍ-þingið og eftirmáli þess
Þing Alþýðusambandsins
var tvimælalaust einn merkasti
atburður liðins drs. Þar sveif rót-
tækur andi yfir vötnum, og af-
greiðsla mála á þinginu bar aug-
ljósan vott um þá hreyfingu til
vinstri, sem nú á sér stað meðal
fólksins i landinu. Rikisstjórnin
var afhrópuð i sérstakri
samþykkt og verk hennar
fordæmd með mjög miklum
meirihluta atkvæða (176:97), og
ályktun gegn bandariskri hersetu
i landinu og aðild Nató var
samþykkt með öruggum meiri
hluta (202:157).
Með samþykkt nýrrar stefnu-
skrár liggur það fyrir, að ASÍ
ætlar sér ekki það eitt að vera
ópólitisk fyrirgreiðslustofnun
verkalýðsfélaga til að auðvelda
þeim gerð kjarasamninga, heldur
setur sér það mark að berjast
fyrir hvers konar hagsmuna-
málum alþýðu og tekur ákveðna
afstöðu til fjölmargra baráttu-
mála, sem efst eru á baugi hverju
í stefnuskrá ASl segir m.a.:
„Alþýðusamband
tslands vill:
• efla þjóðfélagsvald
verkalýðsstéttarinnar,
• koma á lýðræði i
atvinnulifinu,
• byggja upp efnahags-
lýðræði, m.a. með þvi að
samfélagið stjórni
mikilvægustu fjármála-!
stofnunum og öðrum
stofnunum, sem veita
almenna þjónustu.
• efla heilbrigðan og
lýðræðislega upp-
byggðan samvinnu-
rekstur og þá sér-
staklega samvinnufélög
neytenda, einnig annan
þann atvinnurekstur,
sem byggir á aimanna-
eign fyrirtækja,
• afnema einkaeignar-
rétt að þvi leyti, sem
hann hindrar þróun lýð-
ræðis og hagkvæma og
skipulega nýtingu
náttúruauðlinda þjóðar-
innar”.
1 stefnuskránni er vikib að
hættunni af erlendum auð-
hringum: „tröllaukin fjölþjóða-
fyrirtæki leika lausum hala um
flesta heimshluta óháð landa-
mærum og einoka með háska-
legum hætti æ fleiri mikilvæga
þætti framleiðslu og heims-
verslunar. Ofurvald þessara
auðhringa er ein geigvænlegasta
ógnunin gagnvart verkalýð alls
heimsins og gegn sjáifstæði þjóða
og frekast þeirra sem smæstar
eru”.
1 inngangi stefnuskrárinnar
segir ótvirætt, að verkalýðs-
hreyfingin berjist „gegn ihlutun
erlendra auðhringa i atvinnu- og
fjármálum.
Þessar tilvitnanir sýna, að
stefnuskrá ASl mótast af vinstri
sinnuðum viðhorfum. Það kemur
engum á óvart. Eðlis sins vegna
hlýtur verkalýðshreyfing að vera
vinstrihreyfing. Hún hlýtur að
skipa sér andspænis gróðaöflum
þjóðfélagsins. Þar á milli er vig-
linan dregin, og hitt er pólitiskur
öfuguggaháttur að standa báðum
megin viglinunnar. Slikt getur
komið fyrir einstaklinga, jafnvel
einstök verkalýðsfélög, en
sjaldnast hreyfinguna i heild.
A þessu Alþýðusambandsþingi
var öfugsnúin verklýðshyggja á
hröðu undanhaldi. Verkalýðs-
forysta Sjálfstæðisflokksins á
þinginu féllst á hina nýju
stefnuskrá nánast án þess að
mögla og samþykkti þar með
ýmsar grundvallarkröfur vinstri
manna, eins og sjá má á fyrr-
nefndum tilvitnunum. 1 sannleika
sagt virtist ekki komið við
kaunin á ihaldsmönnum á
ASl-þingi, nema þegar rikis-^
stjórnin sjálf var nefnd á nafn eða
bandariski herinn. Þá brugðust
þeir ókvæða við. Að öðru leyti létu
þeir gott heita. Þeir gerbu sér
fyllilega ljóst, að hægri maður,
sem jafnframt ætlar að vera
forystumaður i verkalýðshreyf-
ingunni, verður að vera svolitið
tvöfaldur i roðinu.
Það var sjálfsagt mál, að and-
stæðingar núverandi rikis-
stjórnar hefðu sem nánast
samstarf með sér á ASl-þingi.
Jafnframt var það býsna almenn
krafa, sem náöi fram að ganga,
að vinstri menn á þinginu tækju
ekki neina ábyrgð á kosningu
ihaldsmanna i miðstjórn ASt.
Alþýðuflokksmenn reyndust þó
ekki reiðubúnir að halda sjálf-
stæðismönnum algjörlega utan
við miðstjórnina, og fór þvi fram
kosning, sem annars vegar ein-
kenndist af samstarfi Alþýðu-
bandalags, Alþýðuflokks og
Framsóknarmanna um skipan tiu
sæta i miðstjórn, en hins vegar af
tvisýnni kosningu um þrjú sæti,
þar sem baráttan stóð milli
Alþýðubandalagsmanna og
ihaldsmanna.
Styrkur Alþýðubandalags-
manna á þessu þingi var meiri en
nokkur hafði búist við. Það er
rétt, sem ritstjóri Timans sagði i
forystugrein nokkrum dögum
eftir þingið, að ekki mátti miklu
muna, að Alþýðubandalagsmenn
yrðu I hreinum meirihluta að
lokinni þessari kosningu. Þetta
var áhætta, sem Alþýðuflokks-
mennirnir tóku fremur en að
standa meðihaldinu. Niðurstaðan
varð sú, að kjörnir voru 6 Alþýðu-
bandalagsmenn (i stað 4 ábur), 2
óháðir, 4 Alþýðuflokksmenn
(óbreytt), einn Framsóknar-
maður (tveir áður) og 2 Sjálf-
stæðismenn.
Alþýðuflokknum
hótað hörðu
Reiði forystumanna Sjálf-
stæðisflokksins yfir þessum
málalokum kom fljótt i ljós.
Morgunblaðið fór i kaldastriðs-
ham og skoraði heims-
kommúnismann á hólm. Reiði-
kast Morgunblaðsins byggðist þó
ekki fyrst og fremst á þvi, að
áhrif Sjálfstæðismanna i mið-
stjórn ASl hefðu minnkað og
tveir þingmenn flokksins fallið út
úr miðstjórn, Guðmundur
Garðarsson og Pétur Sigurðsson,
sá fyrri að visu sjálfviljugur á
siðustu stundu. Gremjan stafaði
ekki siður af hinu, að Sjálfstæðis-
menn töldu Alþýðuflokkinn hafa
svikið sig i tryggðum.
Morgunblaðið hikaði ekki við að
benda Alþýðuflokksmönnum á
það meðstærilæti þess, sem telur
sig hafa húsbóndavaldið, að
seinustu áratugi hefðu þeir verið
upp á náð ihaldsins komnir innan
ver kalý ðsh rey f inga rinna r.
. Þannig segir i Staksteinapistlum
Framhald á næstu siðu