Þjóðviljinn - 13.02.1977, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 13.02.1977, Blaðsíða 3
Sunnudagur 13. febrúar 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA — 3 Skörp hríð’að heilbrigðisþjónustunni: Þýði nga r la usa r, dýra r og skað- legar rannsóknir Heilbrigðisþjónustan gæti sparað gífurlegar fjárhæð- ir með því, að læknar hættu að panta allsendis ónauð- synlegar rannsóknir og röntgenmyndatökur. Þess- ar rannsóknir eru oft alveg út í hött og stundum bein- línis skaðlegar fyrir sjúkl- ingana. Menntun lækna er svo háttað, að þeir hafa enga raunverulega mögu- leika til að fara rétt með þá tæknilegu möguleika sem sjúkrastofnanir hafa upp á að bjóða. Niðurstaðan verður siðlaus fjáraustur. Þetta eru niöurstööur Tore Patricks Störtebecker, sem ný- lega hefur látiö af störfum sem yfirlæknir á taugadeild viö Sahlgrensjilkrahúsiö í Gauta- borg. Hann hefur gefiö út kapp- ræöubók sem heitir „Slöser Sverige meö sjukvárden?”, um sóun i heilbrigöiskerfinu, og er liklegt aö margt sem þar stendur eigi ekki aöeins viö um Sviþjóö. í mörgum hinna efnaöri landa ger- ast þær raddir æ háværari sem vara viö þvi aö heilbrigöiskerfinu sé breytt I einskonar sjálfvirkan svelg, sem skapi sér æ fleiri verk- efni hraöar en þau eru leyst, sem fyrir voru. I viötali viö DN segir bókarhöf- undur á þessa leiö: — Menn röntgenskoöa höfuö manns, enda þótt hver læknir ætti aö sjá, aö hönd eöa fótur hefur skaddast — og öfugt. Þaö er bruölaö meö athuganir á rann- sóknastofum, sem standa i engu sambandi viö ástand sjúk- lingsins. Breytingar Til aö vinna gegn þessari þýöingarlausu misnotkun þarf aö breyta mjög sjálfri kennslu læknanema. Þaö þarf aö leggja meiri áherslu á grundvallarþekkingu á mannslikamanum og þar meö á þvl, hvar I likamanum skynsam- legt er aö leita sjúkdóms. Dr. Strörebecker skýrir frá um fjörtiu tilfellum máli sinu til stuönings, og kveöst hann sjálfur hafa komiö nokkuö viö sögu þeirra á undanförnum árum. Til aö mynda nefnir hann áttræöan mann sem kom á há- skólasjúkrahús vegna þess aö vinstri hönd hans dofnaöi litla- fingurmegin. Læknirinn setti manninn i þrennskonar sérstakar rannsóknir — röntgenskoöun á hnakkanum, skrásetningu á raf- virkni heilans og heilarannsókn sem nefnist isotopencefalografi. Hér er um gróflega fáfræöi aö ræöa, segir Störtebecker. Jafnvel græningi i læknadeild ætti aö vita, aö hér hlyti aö vera um aö ræöa bilun i taugum vinstri handar sjálfrar, annaöhvort viö olnboga eöa handarkrika. Timburmanna- svimi Og hann heldur áfram aö tina til dæmi. Kona sem fær doöa I fót, vegna þess aö hún gengur i of þröngum skóm, er sett I sérstaka rannsókn vegna þess aö læknir grunar aö á feröinni sé erfiöur taugasjúkdómur sem kallast MS. Timbraöur maöur, sem kvartar yfir svima daginn eftir nýjár, er settur i heilaskoöanir allsendis aö óþörfu. Enn verra er þaö, aö sjúklingar sem liggja fyrir dauöanum meö ólæknandi krabbamein eru sendir I vita þýöingarlausar röntgen- skoöanir vegna þess aö myndast hafa I þeim „dótturæxli” sem hafa áhrif á taugakerfiö. Þaö sem fram kemur viö þess- ar athuganir getur aldrei haft áhrif á meöferö sjúklingsins. Rannsóknirnar hafa aöeins I för meö sér ónauösynlegar þrautir fyrir aldraöan og banvænan sjúkling. Dr. Störtebecker er sannfæröur um aö þessar ónauösynlegu rann- sóknir hafi i för meö sér miljaröaútgjöld i heilbrigöiskerf- inu. — Hugsum okkur, aö hver og einn okkar 5000 lækna byrjuöu Rannsóknartækni hefur fleygt fram — en hún er ofnotuð af lygilegri léttúö Leikfélag Kópavogs Glataðir snillingar eftir William Heinesen og Caspar Koch. Sýning sunnudag kl. 20,30. Miðasala opin frá kl. 17,00 — Sími 4-19-85. Aðeins þrjár sýningar eftir þegar i dag aö velta þvi fyrir sér, hvort einhverjar af ávisunum þeirra á rannsóknir séu ekki óþarfar — lika frá sálrænu sjónarmiöi. Ef aö útkoman yröi sú, aö hver sparaöi eina beiöni á dag, mundu viö þaö eitt sparast sem svarar 50 miljónum islenskra króna á dag (i Sviþjóö aö sjálfsögöu). Hér viö bætast óþörf útgjöld sem fylgja þvi aö sjúklingum er haldiö inni á heilsugæslustofnun- um meöan þeir eru rannsakaöir. Vondar venjur Dr. Störtebecker vill koma ábyrgö á þessu ófremdarástandi aö verulegu leyti yfir á lækna- námiö eins og þaö nú er. Fylgst er meö þekkingu stúd- entanna meö svo nefndum val- kostaprófum, en i þeim merkja þeir viö eitt af nokkrum svörum sem þeim er boöiö upp á. Oft er i spurningunum talin upp heil runa af rannsóknum og aö- eins spurt aö þvi, hver þeirra sé sist viöeigandi. Þar meö venja læknastúdentar sig einmitt á aö gera ónauösyn- legar athuganir. Hér er rétt aö bæta þvi viö, aö þó nokkrir læknar sem vinna á rannsóknastofum og röntgen- læknar hafa andmælt þessum flaumi ónauösynlegra rannsókna. En ef maöur vill vera svolitiö ill- kvittinn má bæta þvi viö, aö þessi andmæli hafa ekki heyrst fyrr en á allra siöustu árum — eöa eftir aö afnumdar voru sérstakar greiöslur til þessara sérfræöinga fyrir hverja rannsókn. Ósiðlegt athæfi Störtebecker telur, aö misnotk- un heilbrigöiskerfisins i Sviþjóö og öörum þróuöum löndum (hann segir aö ástandiö sé enn verra i Bandarikjunum) sé ekki aöeins óhagkvæmt,heldur einnig ósiölegt athæfi. Einkum ef tekiö er tillit til þess hve knappt er vlöa um læknisfræöilega þekkingu og tækni. Hann vitnar m.a. i hinn þekkta hagfræöing Gunnar Adler-Karls- son, sem sagöi: „Viö veröum meö opnum huga aö skoöa þann hábölvaöa vanda, sem er I þvi fólginn, aö velja á milli þess aö okkar eigin afi eigi kost á aö lifa einn mánuö i viöbót, eöa aö tiu börn i snauöu landi fái — fyrir sama kostnaö — mögu- leika á aö lifa eölilega manns- ævi”. . 1ZZ^ ''o&dais INTERNATiONAL MULTIFOODS Fæst í kaupfélaginu

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.