Þjóðviljinn - 07.03.1978, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓDVILJINN Þriðjudagur 7. mars 1978
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis

Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaði:
Arni Bergmann.

Pálsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Sfðumúla 6, Simi 81333
Prentun: Blaðaprent hf.
100 þús.þá —
145 þúsund nú
Þegar verkalýðssamtökin báru fram
kröfuna um 100 þúsund króna lágmarks-
laun á mánuði fyrir dagvinnu fyrir um 15
mánuðum siðan, töldu flestir að þar væri
um sanngjarna kröfu að ræða.
í hópi þeirra sem lýstu i orði stuðningi
við þessa kröfu voru ýmsir liðsoddar i
stjórnarflokkunum, — einn þeirra var
Ólafur Jóhannesson, formaður Fram-
sóknarflokksins.
Þegar á reyndi kom þó i ljós að þessar
stuðningsyfirlýsingar voru gjörsamlega
marklausar.
Þótt verkalýðshreyfingin næði allgóðum
árangri i kjarasamningunum i fyrra, sér-
staklega hvað varðar visitölutrygginguna,
sem nú hefur verið ónýtt með lögum, þá
vantaði samt mikið á, að krafan um 100
þúsund króna lágmarkslaun miðað við
verðlag 1. nóv. 1976 næði fram að ganga.
Talsmenn stjórnarflokkanna og at-
vinnurekenda reyna að telja fólki trú um
að verkalýðshreyfingin sé alltaf að heimta
hærri krónutölu kaups, en láti sig raun-
gildi launanna litlu skipta. Ekkert er fjær
sanni en slikar fullyrðingar. Það er aðeins
raungildi launanna, sem skiptir máli, ekki
krónutalan. Sú er afstaða verkalýðshreyf-
ingarinnar og það þekkja allir launamenn.
Þess vegna þýðir krafan um 100 þús.
króna lágmarkslaun á mánuði, sem sett
var fram i nóvember 1976, og miðuð við
þáverandi verðlag, allt aðra og hærri tölu
nú i mars 1978.
Samkvæmt opinberri visitölu hefur
framfærlukostnaður alþýðuheimilanna
hækkað um 45% frá 1. nóv. 1976 til 1.
febrúar 1978. (Framfærsluvisitalan
hækkaði úr 645 stigum i 936 stig).
Þess vegna er krafa verkalýðshreyf-
ingarinnar ekki lengur um 100 þúsund
krónur i lágmarkslaun á mánuði, heldur
um 145.000 ,- krónur, og er það þó alveg
nákvæmlega sama krafan og Ólafur Jó-
hannesson lýsti stuðningi við fyrir um það
bil ári siðan.
Hins vegar ætti þjóðarbú okkar að hafa
betri möguleika en þá var til að tryggja
þessi lágmarkslaun, þar sem þjóðartekj-
urnar hafa reynst hærri en þá var reiknað
með, og þvi meira til skipta.
En hafa ólafur Jóhannesson og aðrir
ráðherrar athugað, hvað lágmarkslaunin
þyrftu að hækka til þess að gamla krafan
um 100 þúsund króna lágmarkslaun næði
fram að ganga? Eftir kjararánið, sem
rikisstjórnin framdi nú með ólögum sinum
þyrftu lægstu laun að hækka um svo sem
30% til að vera i samræmi við kröfuna,
sem mótuð var á Alþýðusambandsþingi
um 100 þúsund króna lágmarkslaun.
Verkamaður, á lægstu launum, sem
hefur um þriðjung heildartekna sinna
fyrir yfirvinnu svo sem algengt er, hann
hefur nú i mars kr. 112.000,- i dagvinnu-
tekjur en aðeins meira, ef hann vinnur alls
enga eftirvinnu.
Það var m.a. þetta fólk, svo og tekju-
lausir elli- og örorkulifeyrisþegar, sem
rikisstjórnin og þingmeirihluti hennar var
að svipta umsömdum verðbótum á laun og
lifeyri með ólögunum frá Alþingi.
Hámark skal
vera tvöföld
verkamannalaun
Stefna Alþýðubandalagsins er launa-
jofnunarstefna. Þess vegna hafa þing-
menn Alþýðubandalagsins ár eftir ár flutt
á Alþingi tillögu um að hámarkslaun fyrir
dagvinnu verði eigi hærri en nemur tvö-
földum vinnulaunum verkamanns.
Þessi tillaga er nú flutt af þing-
mönnunum Stefáni Jónssyni, Helga Seljan
og Jónasi Árnasyni, og kom til umræðu á
Alþingi fyrir nokkrum dögum.
í tillögunni segir m.a.: „Alþingi skorar
á rikisstjórnina að láta undirbúa löggjöf
um hámarkslaun, þar sem kveðið verði á
um að ekki megi greiða hærri föst laun hér
á landi, en sem svarar tvöföldum vinnu-
launum verkamanns miðað við 40 stunda
vinnuviku. Jafnframt verði loku fyrir það
skotið, að einstaklingar gegni nema einu
fastlaunuðu starfi, og eins fyrir hitt, að átt
geti sér stað duldar launagreiðslur i formi
neins konar friðinda, um hámarkslaun.”
Ef þjóðfélagi okkar er þannig stjórnað,
að ekki sé hægt að tryggja vinnandi fólki
150.000,- krónur i lágmarkslaun á mánuði,
þá eru launagreiðslur fyrir dagvinnu eina
umfram kr. 300.000,- á mánuði ósæmilegt
athæfi, svo að ekki sé talað um þaðan af
margfalt hærri laun.
Þess vegna á tillaga Stefáns, Helga og
Jónasar brýnt erindi, og þá ekki sist það
ákvæði hennar að komið verði i veg fyrir
að menn þiggi kaup fyrir fleira en eitt
fastlaunað starf i senn.
Nú viðgengst það hins vegar að jafnvel
fjölmargir þingmenn, svo sem meirihluti
þingmanna Alþýðuflokksins og ýmsir
þingmenn stjórnarflokkanna fá ekki
aðeins greitt þingfararkaupið, sem vissu-
lega er a.m.k. nógu hátt, heldur lika 60%
launa fyrir önnur hálaunuð embættisstörf
hjá rikinu. Svona launagreiðslur eiga
engan rétt á sér, og á Alþingi hefur Lúðvik
Jósepsson flutt um það sérstaka tillögu að
þær verði felldar niður.
Kyssið á vöndinn
— kjósið D
Morgunbla&ið býður verka-
lýðnum að kyssa á vöndinn — og
kjósa D i kosningunum i vor.
Þetta kemur fram i forystu-
grein Morgunblaðsins á sunnu-
daginn. Þar er þvi jafnframt
lýst yfir að kjaraskerðingarlög-
inveröiekkinuminúrgildi. ,,Að
sjálfsögðu verður þeirri laga-
setningu ekki breytt”, segir
Morgunblaðið. Og ennfremur:
,,Nú er timi til sáttagerðar...”
Það þarf mikla kokhreysti til
þess að senda frá sér aðrar eins
yfirlýsingar eftir að afturhaldið
hefur rænt miljörðum af verka-
fólki handa auðstéttinni. Loka-
setningu i leiðara Morgunblaðs-
ins sl. dag, er heimsmet i
ósvifni, en þar segir að þjóðin
vænti þess að „verkalýðsfor-
ingjar hafi þroska til að taka i
framrétta hönd”!! Með öðrum
orðum að verkalýösforingjar
hafi þroska til þess að kyssa á
vöndinn, þakka kærlega fyrir
kjaraskerðinguna með handa-
bandi og með þvi að kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn i kosningunum i
vor.
Við hlið
atvinnurekenda
Vitað er að einn verkalýðs-
IHorBunblobib!
nUGLVSinGOR
—o2248D
l'IIID.H'DALCR 19 FCIIIII'AII 1971
Verzlunarfólk í verkfall — aðrir frest^
t_______________________________________
Fyrirsögn Morgunblaðsins 19. febrúar 1974.
leiötogi i landinu mun fara að
boðum Morgunblaðsins: hann
mun kyssa á vöndinn og standa
fast meö ihaldinu i kosninga-
baráttunni enda maðurinn i
framboði i stærsta kjördæmi
landsins. Þessi maður heitir
Guðmundur H. Garðarsson.
Hann hefur um árabil náð meiri
árangri i hræsni en nokkur ann-
ar maður i Sjálfstæöisflokknum
og er þá langt til jafnað. Hann
hefur verið launaður blaðafull-
trúi einna öflugustu atvinnu-
rekendasamtaka landsins, Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna
erf á sama tima verið formaður
Verslunarmannafélags Reykja-
vikur.
Guðmundur H. Garðarsson
kvartaði nýlega yfir þvi á
alþingi að rikisfjölmiðlarnir töl-
uðu aldrei við hann — bara hina
verkalýðsleiðtogana. Ekki hafði
hann fyrr sleppt orðinu en hann
var fenginn i umræðuþátt i sjón-
varpi. Þar geröist sl. föstudag
og þar var hann settur atvinnu-
rekendamegin á móti Snorra,
Kristjáni og Óskari. Var sú nið-
urröðun einkar vel við hæfi.
Sama skólpið
I sjónvarpsþættinum reyndist
Guðmundur H. Garðarsson
verkalýðsleiðtogi ekki hafa
miklar áhyggjur af kjörum
launafólks. Alþingismaðurinn
Guðmundur H. Garðarsson lýsti
þvi hins vegar yfir hvað eftir
annað að hann hefði áhyggjur af
þvi að verkalýðsleiðtoginn
Guðmundur H. Garðarsson yrði
of valdamikill. Lýsti hann
áhyggjum sinum sama þurra
steingervingssvip og forsætis-
ráðherra landsins hefur tamið
sér fyrir framan myndsegul-
bönd Sjólfstæðisflokksins i
Bolholti, augu verkalýðsleiötog-
ans urðu alvarleg eins og augu
forsætisráðherrans þegar hann
skoraði á sjálfan sig að taka
ekki völdin af Guðmundi H.
Garðarssyni alþingismanni.
Málflutningur Guðmundar H.
Garðarssonar i sjónvarpsþætt-
inum var nákvæmlega sama
skólpið og málflutningur ann-
arra atvinnurekenda þar — lit-
urinn var að minnsta kosti sá
sami. Eini munurinn var sá að
Guðmundur H. Ga arsson
deildi fastar á verkalýðsleiðtog-
ana en Ólafur Jónsson talsmað-
ur atvinnurekendasambands-
ins.
Þá fór Guð-
mundur í verkfall
En það er misskilningur ef
menn halda aö Guðmundur H.
Garðarsson hagi sér alltaf
þannig sem verkalýðsleiötogi.
Astæða er til þess að rifja upp
fyrri afrek hans ef einhver ætl-
aði að hafa hann fyrir rangri
sök: Snemma árs 1974 stóð yfir
kjaradeila. Verkalýðsfélögin
höfðu boðað til verkfalls, en
verkfallinu var frestað þar sem
margt benti til þess að samning-
ar væru að takast. Einn verka-
lýðsleiðtogi, Guðmundur H.
Garðarsson tók sig þá út úr og
verkfall Verslunarmannafélags
Reykjavikur hófst. „Verslunar-
fólk i verkfall — aðrir fresta” ^
sagði Mogginn glaður yfir
frammistöðu Guðmundar i 5
aálka fyrirsögn 19. febrúar 1974.
Daginn eftir sagði Mogginn frá
þvi að verkfallsverðir hefðu
stöövað Loftleiðavél — verk-
fallsverðir Verslunarmannafél-
ags Suðurnesja. Kvað við allt
annan tón i þeirri frétt en frétt-
um ihaldsblaðanna nú um það
er Dagsbrúnarmenn stöðvuðu
verkfallsbrot i verkfallinu 1. og
2. mars sl.
Þá var Sjálf -
stœðisflokkurinn
ekki í ríkisstjórn
Þannig stóð Guðmundur H.
Garðarsson sig 1974. En hvað
hefur breyst? Hefur maðurinn
breyst? Hafa forsendurnar
breyst? Ástæðan til þess að
Guðmundur H. Garðarsson
æddi út i verkfall eins og blót-
neyti 1974 var sú að þá var Sjálf-
stæðisflokkurinn ekki i rikis-
stjórn. Nú er Sjálfstæðisflokk-
urinn hins vegar i rikisstjórn og
alþingismaðurinn Guðmundur
H. Garðarsson einn þeirra sem
stóð að kjaraskerðingarlögun-
um. Þannig notar Guðmundur
H. Garðarsson aðstöðu sina i
verkalýðshreyfingunni á lúaleg-
asta hátt.
1 siðasta þingi ASl var þvi
hafnað að taka þennan flugu-
mann auðstéttarinnar inn i mið-
stjórn ASl, nú þurfa kjósendur
að hafna honum. Til þess gefst
tækifæri eftir fáeinar vikur. —s.