Þjóðviljinn - 06.05.1978, Qupperneq 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 6. mal 1978
Félagar.
í grundvelli Rauðsokkahreyf-
ingarinnar er það skýrt tekið
fram að hreyfingin telur að
kvenfrelsisbarátta og stéttabar-
átta verði ekki aðskildar. 1'
samræmi við þennan grundvöll
hefur Rauðsokkahreyfingin tek-
ið þátt i aðgerðum Rauðrar
verkalýðseiningar og Baráttu-
einingaridag, 1. mai, sem sjálf-
stæður aðili.
Lífvænleg laun
fyrir 8 stunda
vinnudag
Rauðsokkahreyfingin hefur
sett fram skýrar kröfur um ráð-
stafanir er stuðla að frelsun
kvenna og stefnir að fjölda-
baráttu fyrir þeim Við berj-
umst fyrir lifvænlegum launum
fyrir átta stunda vinnudag.
Ástandið i þjóðfélaginu i dag
leyfir ekki þá bjartsýni að
helstu mál verkalýðs-
hreyfingarinnar og kvenfrelsis-
hreyfingarinnar nái fram að
ganga án harðrar baráttu.
Lifvænleg laun fyrir átta
stunda vinnudag eru aðeins
raunveruleiki hálaunamanna —
þeirra sem hafa margföld laun
verkakvenna i fastakaup á
mánuði.
Verkafólk þarf hins vegar i
raun að skila sextán stunda
vinnu eða mun meiru til þess að
geta séð fyrir fjölskyldu. Þess
vegna er sjaldnast um einn
framfæranda að ræða. Það eru
báðir aðilar sem vinna utan
heimilis. Og ekki hefur ástandið
batnað á siðustu mánuðum —
ólög rikisstjórnarinnar hafa
orðið til þess að vinnuþrælkunin
hefur orðið enn meiri en áður
var — og var þó ekki á bætandi.
Á meðan slikt ástand rikir í
þjóðfélaginu er ekki að búast við
þvi að verkafólk hafi mikinn
tima aflögu til þess að sinna
félagsmálum, svo ekki sé talað
um baráttuna fyrir betri kjör-
um.
Góð og ókeypis
dagvistunarheimili
fyrir öll börn
— fleiri
skóladagheimili!
Móðurhlutverkið og hefð-
bundin störf kvenna á heimilun-
um eru óspart notuð gegn kon-
um þannig að margar konur
veigra sér við að fara út á
vinnumarkaðinn — þvi hvar á
að hafa blessuð börnin á meðan
unnið er úti?
Samfélagið hefur einlægt
neitað að gangast við þeirri
ábyrgð sem fylgir yngstu þegn-
um þjóðfélagsins. Það hefur
neitað þessum þegnum um þau
sjálfsögðu mannréttindí að öðl-
ast þroska við leik og störf undir
handleiðslu sérmenntaðs fólks á
meðan foreldrarnir vinna úti.
Hin samfélagslega aðstoð við
heimilin hefur ekki vaxið I sam-
ræmi við aukna atvinnuþátttöku
I I kvenna. Þess vegna krefjumst
I | við góðra og ókeypis dagvist-
I I unarstofnana fyrir öll börn.
Umsjón:
Dagný K.risT|ansaomr
Elisabet Gunnarsdóttir
Helga ólafsdóttir (
Helga Sigurjónsdóttir
Silia Aðalsteinsdóttir /
Kvenfrelsisbarátta verður
ekki skflin frá stéttabaráttu
Ræða Guðrúnar Ögmundsdóttur á útifundi við Miðbæjarskóla
1. maí
Það virðist sem samfélagið
hafi gjörsamlega gleymt þess-
um aldurshópi. Gert er fastlega
ráð fyrir þvi i öllu skipulagi að
alltaf sé einhver heima til þess
að taka á móti börnunum þegar
þau eru i hléum vegna margslit-
ins skóladags. En það eru fá
börn þess aðnjótandi að hafa
einhvern heima fyrir þegar
skóladegi lýkur eða hlé mynd-
ast.
t Reykjavik eru 6—7000 börn á
aldrinum 6—10 ára, en skóla-
dagheimilin i borginni rúma að-
eins 100 börn en það eru tæp 2%
af öllum þessum hóp. I Breið-
holti eru til dæmis tæplega 5000
börn á skólaaldri — en ekkert
skóladagheimili. Hversu mörg
börn skyldu ganga um sjálfala
meginhluta dagsins?
A þessum tölum má sjá að
ástandið er vægast sagt ógn-
vænlegt og orsakanna er að leita
i þvi að á íslandi lifum við i auð-
valdsþjóðfélagi þar sem allar
fjárfestingar miðast við gróöa-
sjónarmið. Fjárfestingar i dag-
vistunarstofnunum og skóla-
dagheimilum gefa augljóslega
ekki skjótfenginn gróða.
Baráttan fyrir hagsmunum
barnanna er þáttur i mun víö-
tækaribaráttu fyrir breytingum
á þjóðfélaginu — baráttu fyrir
nýju samfélagi þar sem tekið er
Guðrún ögmundsdóttir
tillit til barna og gert ráð fyrir
þeim á öllum sviðum.
Við viljum einnig að báðir for-
eldrarnir eigi kost á félagslegri
þátttöku: við viljum að vinnu-
dagurinn verði endurskipulagð-
ur þannig að hann yrði mun
styttri fyrir hvern einstakling
og við viljum að báðir einstakl-
ingarnir eigi kost á breytilegum
vinnutima.
Atvinna og atvinnu-
öryggi fyrir alla
Eins og áður sagði þá gefur
ástandið á íslandi i dag ekki til-
efni til mikillar bjartsýni.
Verkafólk vinnur myrkranna
á milli fyrir lúsarlaunum en
hluti verkafólks hefur ekki einu
sinni rétt til þess arna — þvi að
konur búa við skert atvinnu-
öryggi og einnig við atvinnu-
leysi-.
Þvi er þannig farið að margar
konur láta ekki skrá sig á at-
rvinnuleysisskrá þó svo að at-
vinnurekendur hafi sagt þeim
upp og sent þær heim úr vinnu.
Einnig eru til fjölmargar konur
sem fá ekki vinnu vegna aldurs
eða félagslegra aðstæðna.
Atvinnurekendur hafa aldrei
farið dult með það að þeir vilja
einungis ungar konur til starfa,
en ekki konur sem hafa um ára-
bil veriðheima og unnið við það
að koma nýjum þjóðfélagsþegn-
um á legg. Fyrir það fæst engin
umbun þegar á reynir.
Þá hefur einnig verið erfitt að
fá vinnu fyrir konur er eiga von
á barni — atvinnuöryggi þeirra
er litið og þeim er óspart sagt
upp störfum.
Þetta sýnir svo ekki verður
um villst tvöfeldnina sem rikir
gagnvart konum i þessu þjóð-
félagi. ,,Oss vantar islendinga”
segir Mogginn, en svo er spark-
að framan i barnshafandi
alþýðukonur — þvi það eru þær
sem þurfa að vinna en fá það
ekki á meðgöngutimanum. I
beinu framhaldi af þvi fara kon-
urnar á mis við þau sjálfsögðu
mannréttindi að fá greitt
fæðingarorlof meðan á barns:
burði stendur.
Einnig er til hópur kvenna
sem vinnur hjá hinu opinbera og
hefur aðeins 9 mánaða ráðn-
ingu yfir vetrarmánuðina, s.s.
ritarar, gangaverðir, baðverðir
og fleiri. Það þýðir i rauninni
réttindaleysi hvað fæðingaror-
lof varðar. Þær fá ekkert slikt
og engan atvinnuleysisstyrk —
þvi rikið hefur engan slikan sjóð
til umráða.
Þvi hefur Rauðsokkahreyf-
ingin sett fram kröfuna um 6
mánaða fæðingarorlof fyrir alla
— þvi að við teljum að 3 mán-
aða fæðingarorlof sé engan veg-
inn nægjanlegt og um leið telj-
um við að nauðsynlegt sé að
báöir foreldrarnir eigi rétt á
sliku til að geta bæði annast
hinn nýja einstakling.
Þessi baráttumál
|kvenna ættu að
vera baráttumál
verkalýðshreyf-
ingarinnar!
Rauðsokkahreyfingin vill
minna á að þessi mál eru ekki
sérstök baráttumál kvenna —
heldur verkalýðshreyfingar-
innar i heild; þáttur i barátt-
unni fyrir mannsæmandi lifi —
óháðu gróðasjónarmiöum at-
vinnurekenda.
Það er staðreynd að barátta
kvenna verður ekki til lykta
leidd nema verkalýðshreyfingin
geri baráttumál þeirra að sin-
um vegna þess hversu veiga-
mikið hlutverk verkalýðs-
hreyfingin hefur i gangverki
þjóðfélagsins. Um leið þarf
verkalýðshreyfingin á sterkri
og sjálfstæðri fjöldabaráttu
kvenna að halda. Baráttumál
kvenna verða ekki að baráttu-
málum verkalýðshreyfingar-
innar af sjálfu sér. Aldagamlir
fordómar og hefðir standa i vegi
fyrir þvi. Þess vegna er þörf á
kvenfrelsishreyf ingu.
Kvenfrelsisbaráttan verður
hins vegar þýðingarlaus ef hún
er slitin úr samhengi við stétta-
baráttuna.
Kvenfrelsi verður aldrei að
veruleika I auðvaldsþjóðfélagi
og sósialismi verður aldrei að
veruleika án virkrar þátttöku
kvenna.
Guðrún ögmundsdóttir.