Þjóðviljinn - 31.10.1981, Blaðsíða 17

Þjóðviljinn - 31.10.1981, Blaðsíða 17
Hélgin 31. okt. — 1. nóv. 1981 ÞJÓÐYILJINN — SIÐA 17 GLÆPA- SAGAN sem fagurbókmenntir og þjóöfélagsgreining Rætt við sænska rithöfundinn MAJ SJÖWALL Sænski rithöfundurinn Maj S jövall er nú stödd hér á landi i boði Norræna hússins og Máls og menn- ingar. Maj Sjövall er þekkt hér á landi fyrir lög- reglusögur þær, sem hún skrifaði i samvinnu við eiginmann sinn, og komið hafa út hjá bókaforlagi Máls og menningar á undanförnum árum. Maj Sjövall er stödd hér á landi i tilefni þess að nú er að koma út sjöunda bókin i þessum bóka- flokki, Maöur uppi á þaki i þýð- ingu Ólafs Jónssonar. Við núðum tali af Maj Sjövall og inntum hana eftir þvi, hver hefðu verið til- drögin að þvi að hún hóf að rita lögreglusögur i samvinnu við eiginmann sinn, Per Wahlöö. Hef mikinn áhuga á afbrotafræði — Við unnum bæði við blaða- mennsku á þeim tima, og Per fékkst við afbrotafréttir en ég hafði alltaf haft mikinn áhuga á afbrotafræði. Per hafði skrifað nokkrar pólitiskar skáldsögur en þær náðu aðeins til litils lesenda- hóDS miðað við útbreiðslu glæpa- reyfara eftir Mai Lang og fleiri. Okkur fannst þeir glæpareyfarar sem þá voru skrifaðir i Sviþjóð vera skrifaðar út frá þröngum og borgaralegum sjóndeildarhring. Viðvildum lýsa á raunsæjan hátt hvernig lögreglan starfar og koma af stað umræðu um hlut- verk hennar i þjóðfélaginu. Jafn- framt var það markmið okkar að draga upp raunsanna mynd af uppbyggingu þjóðfélagsins eins og hún birtist i meðferð afbrota- mála. — Höfðuð þið nokkra persónu- lega reynslu af starfi innan lög- reglunnar? — Nei, en við áttum góðan vin innan lögreglunnar, sem veitti okkur nytsamar upplýsingar. Bækur okkar urðu hins vegar til þess að vekja upp umræður i Svi- þjóð um ýmsa þætti i starfi lög- reglunnar, sem áður höfðu legið i þagnargildi. — Nú er það nokkuö óvenjulegt að skáldsögur séu ritaðar i sam- vinnu. Getur þú frætt okkur nokkuð um hvernig samvinnu ykkar var háttað? Einmanalegt starf — Jú, skáldsagnaritun er venjulega einmanalegt starf, en þar sem við höfðum að mörgu leyti mjög likan hugsunarhátt og ritstil þá hentaði þessi samvinna okkur vel. Við gerðum i upphafi áætlun um að skrifa 10 bækur, 30 kafla hver, og áttu þær að mynda eina heild. Okkur tókst að ljúka þessu verki á 12 árum áður en Per dó. Hver bók byrjaði með óljósri hugmynd, sem við ræddum siðan okkar á milli. Þegar hugmyndin hafði tekið á sig ákveðnari mynd sömdum við eins konar efnisúr- drátt fyrir hverjum kafla. Áður en til þess kom þurítum við þó oft að vinna all mikla rannsóknar- vinnu varðandi staðhætti og efnisatriði sögunnar. Síðan hófst hin eiginlega söguritun með þeim hættiaðégskrifaðit.d. 1. kaflann, Per þann annan og ég þann þriðja o.s.frv. Siðan hreinrituðum við kafla hvors annars. Við unnum þetta alltaf á nóttunni og hættum ekki fyrr en sagan var fullgerð. Þetta var hægt vegna þess að hugmyndir okkar og ritstill fóru saman. — Hafa bækur ykkar náð mik- illi útbreiðslu? — Ég get ekki kvartað undan þvi, þær hafa verið þýddar á um 20 tungumál. Viðtökur hafa reyndar orðið betri i Danmörku en i Sviþjóð. Ég held að Danmörk sé meira menningarland en Svi- þjóð og bókmenntaáhugi þar meiri. Aðstæður i Danmörku og Sviþjóð eru lika svipaðar. Hins vegar kom það nokkuð á óvart, að bækur okkar hafa lika selst mjög vel i Japan, og þar kunna þver- öfugar ástæður að liggja að baki. Fjórar af sögum okkar hafa verið kvikmyndaðar, þar á meðal Maður uppi á þaki.sem Bo Wide- berg gerði (og sýnd var i Austur- bæjarbiói fyrir fáum árum — innsk. Þjv.) Breyttur smekkur — Hefur orðið þróun i ritun lög- reglusagna á undanförnum árum? — Ég held að smekkur lesenda hafi breyst með tilkomu raun- særri glæpaskáldsagna. Yfirleitt hefur verið gerður mjög stifur greinarmunur á glæpareyfurum annars vegar og fagurbók- menntum hins vegar. En viðhorf bókmenntagagnrýnenda til glæpasagnanna hafa breyst á undanförnum árum og þær fá nú oft hliðstæða meðhöndlun og aðrar bókmenntir. Staðreyndin er sú að það getur oft verið erfitt að greina á milli hvað séu fagurbók- menntir og hvaö sé reyfari. Kannski var Glæpur og refsing eftir Dostoyevski fyrsti glæpa- reyfarinn? — Skrifarðu áfram glæpa- sögur? — Nei, hin upphaflega áætlun okkar var 10 bækur, og það nægir að nota 12 ár af æfinni til sliks verkefnis. — Hvert er viðfangsefni þitt um þessar mundir? — Núna yrki ég ljóð. Norræa húsið og bókaforlag Máls og menningar gangast fyrir bókmenntakynningu á verkum Maj Sjöwall og Per Wahlöö i Norræna húsinu á laugardaginn kl. 16. Þar mun Ólafur Jónsson flytja stutt erindi um verk þeirra, Maj Sjöwall mun tala um eigin ritstörf og Hjalti Rögnvaldsson leikari mun lesa kafla úr bókum þeirra hjóna. Aðgangur er öllum frjáls. ól.G. i Dersú Uzala í MÍR- salnum á sunnudag Dersú Ozala, hin fræga > verðlaunamynd Akira Kúro- Isawa sem hann vann aö i Sovétrikjunum um miöjan siðasta áratug, veröur sýnd i • MÍR-salnum, Lindargötu 48, sunnudaginn 1. nóvember kl. 16. Sunnudaginn 8. nóv. fell- ur kvikmyndasýning niður, þar sem MIR efnir þá til sið- degissamkomu i Þjóðleik- húskjallaranum (kl. 15) i til- efni 64 ára afmælis Október- byltingarinnar og þjóðhátiö- ardags Sovétrlkjanna. Næstu 3 sunnudaga verða sýndar jafnmargar 10 - 15 ára gamlar grúsiskar kvik- myndir: 15. nóv. Fangaeyjan (frá 1968), 22. nóv. Frestur- inn rennur út I dögun (1967) og 29. nóv. Hlýja handa þinna (1972). Aörar kvik- myndir, sem sýndar verða I MlR-salnum fram að ára- mótum eru: 6. des. Maður með byssu (1938), 13. des. Riddari af Gullstjörnunni (1951), 20 des. Tengdadóttir- in (1972) og 27. des. Sadko (1951). Aögangur aö kvikmynda- sýningunum i MlR-salnum er ókeypis og öllum heimill. Rangæingafélagið með kaffisamsæti í Bústaðakirkju Rangæingafélagið i Reykjavik heldur kaffisamsæti I safnaðar- heimili Bústaðakirkju sunnudag- inn 1. nóvember að lokinni messu sem hefst kl. 14. Eldri Rangæingar sérstaklega boðnir. Möskvar Siguröur A. Magnússon morgundagsins Þetta er sjálfstætt framhald sögunnar Undir kalstjörnu og söguhetjaner9áraerfrásögnin hefst. Af einstakri nærfærnier hér lýst sárum tilfinningum eftir móðurmissinn og erfiðri leit að ástúð sem bætir hann upp. Um leið kynnumst við umkomu- leysi og þrjóskufullri baráttu drengsins við óbærilegar að- stæður heima fyrir og með augum hans sjáum við þær breyt- ingar sem ganga yfir í kringum hann. Kreppuárunum lýkur, hernámið tekur við, heimilislífið gjörbreytist - og ekki til hins betra. Sögunni lýkurer Jakobtelst vera kominn í „fullorðinnamanna tölu” og sjónarmið unglingsins eru að taka við af hugrenning- »■ m um barnsins. Þannig kynnist lesandinn ólíkum viðhorfum söguhetjunnar, þroska hennar og vaxandi forvitni, og af yfir- vegun fullorðna mannsins fléttar höfundur einnig inn skilningi sínum á atburðarás bernskuáranna. Möskvar morgundagsins er ekki síður en fyrri bókin fallegt og átakanlegt listaverk og um leið sérstæð aldarfarslýsing af þeim sviðum Reykjavíkurlífs þessara ára sem litt hefur verið hampað fyrr i bókum. Frásögn Sigurðar A. Magnússonar af vettvangi uppvaxtarára sinna fékk frábærar viðtökur er bókin Undir kalstjörnu kom út haustið 1979. Hún varð ein mesta sölubók liðinna áratuga á íslandi og metsöluhöfundinum tekst ekki síður upp er hann rekur söguna áfram í Möskvum morgundagsins. Mál IMI og menning

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.