Þjóðviljinn - 16.01.1982, Blaðsíða 9

( (*f? H
.2861 Jtci-vi .tr -X> znsjfaH ZMItJIVaOT.^ -
Helgin 16.— 17. janUar 1982. ÞJÓDVILJINN — SIDA 9
Verksmiðjuútsalan
Grensásvegi22
(á bak viðgamla Litavershúsið)
VOPNABÚNAÐUR
ORION P-3C
Flugsveit kafbáta -
leitarvéla bandaríska flot-
ans hefur verið staðsett á
íslandi síðan 1951. I riti
öryggismálanefndar um
Giuk-hliöið er bent á að
flugvélar i landi og á flug-
móðurskipum séu snar
þáttur í „gagnkafbáta-
hernaðarkerfinu", en her-
stöðin á Miðnesheiði hefur
frá upphafi verið mikil-
vægur hlekkur i því kerfi
sem Bandaríkjamenn hafa
byggt upp til þess að verja
eldflaugakafbáta sina á
Norður-Atlantshaf i og
granda sovéskum kafbát-
um, ef til átaka kemur.
í riti öryggismálanefndar segir
m.a.:
„Bándariski flotinn hefur yfir að
ráða tveimur gerðum kafbáta-
leitarvéla. Orion P-3 eru stað-
settar á landi vlðsvegar um heim-
inn en S-3A Víking eru á flug-
móðurskipum flotans. Flestar
vélanna i landi eru af gerðinni
Orion P-3C. Telja bandarisk her-
málayfirvöld aö þessar vélar i
samvinnu við SOSUS og annan
eftirlitsbúnað séu öflugustu tækin
i gagnkafbátahernaöi ef til
ófriðar dregur á svæðum þar sem
loftvarnir Sovétmanna eru veik-
ar.
Orion P-3C er arftaki eldri
gerða kafbátaleitarvéla: P-3A
non-Difar, P-3A/B Difar, P-3B
NAVMOD og P-3C NUD. Mis-
munurinn á þessum vélum felst
sérstaklega i mismunandi full-
komnum tæknibúnaði og á það
einnig við um Orion P-3C ger
ina, sem flokkuð er samkvæmt
tæknilegum endurbótum i Update
I, Update II og Updage III.
Eru fyrstu Update III flug-
vélarnar væntanlegar i flotann
1981. A eftirfarandi lýsing við um
Update II en flestar hinna 216
Orion flugvéla bandariska flotans
eru af þeirri gerð.
Orion P-3C getur athafnað sig i
allt að 2750 km radius frá heima-
velli, og nægir eldsneyti til að
vera á leitarsvæðum i u.þ.b.
fimm klukkustundir. Dugi sá timi
ekki til, tekur önnur vél við og eru
þá allar upplýsingar færðar á
milli með sérstökum fjarskipta-
búnaði.
Vélin er búin fullkomnum tækj-
um til kafbátaleitar og sér tölva
um samræmingu allra aðgerða
hvort heldur er i tengslum við
fjarskipti, siglingarfræði, leit,
staðsetningu skotmarka eða
annað.
Við kafbátaleit er aðallega
notuö hljóðtækni en einnig raf-
segulsviðs- og segulsviðstækni.
Einföldustu hlustunarduflin eru
gerð af hljóðnema, magnara,
senditæki og rafhlöðu. Þessum
búnaði er komið fyrir i hylki sem
skjóta má frá flugvél. Fallhlif
skilar hylkinu að yfirborði sjávar,
þar sem það marar i hálfu kafi en
hljóöneminn sigur niður á
ákveðið dýpi. 011 hljóð sem berast
eru send til flugvélarinnar. Aörar
gerðir hlustunardufla hafa marga
hljóðnema byggja á bergmáls-
tækni og hafa stefnumiðun.
Orion P-3C ber allt að 48
hlustunardufl. Staðsetning kaf-
báta fer fram á þann hátt aö
hlustunarduflunum er dreift yfir
Athugasemd
1 svari Guöna Guðmundssonar
rektors Menntaskólans I Reykja-
vik i siðasta Sunnudagsblaði
Þjóðviljans til Andreu Jónsdóttur
blaðamanns var farið rangt með
islenskukennslu i Háskólanum
sem rétt er að leiörétta. Þar sagði
Guðni m.a.:
,,Ég verð lika að koma hér öðru
innskoti sem er kannski öllu al-
varlegra, en það er, að nú orðið
skilst mér, aö menn geti tekið
lokapróf i íslenzku viö Háskóla ts-
lands, án þess að hafa tekið svo
mikið sem einn kúrsus sem varð-
ar forsögu íslenzks máls, eða
tengsl þess við önnur mál. Sic
transit gloria mundi.”
Undirritaður er á öðru námsári
1 islensku við Háskóla Islands. ís-
lenska til lokaprófs er metin til 60
eininga. Þar af er mér skylt aö
ljúka 20 einingum i málfræði. Inn-
an málfræöinnar er mér svo aftur
skylt að ljúka námskeiðinu ts-
lenskt mál að fornuog einu af eft-
irtöldum námskeiðum: Islensk
málsaga, Frumnorræna og rúnir,
Gotneska og Skyldleiki norrænna
mála. Hvert námskeið er metið til
5 eininga. Þvi er ekki rétt hjá
Guðna að stúdentar þurfi ekki að
taka neitt námskeið sem varði
forsögu islensks máls eða tengsl
þess við önnur mál.
Guðni telur samkvæmt svari
sinu að nauðsynlegt sé aö nem-
endur geti greint á milli góðs
máls og vonds og rétts máls og
rangs. Eftir lestur svarsins væri
synd að segja að Guðni væri til
fyrirmyndar i þeim efnum. Er-
lendar „slettur” hafa hingað til
ekki þótt gott mál, en það hindrar
Guðna hins vegar ekki i að nota
þær. Sem dæmi má nefna ídeó-
lógia, konkret, estetik, kúrsus.
1 greininni sagði Guöni einnig:
„Nákvæmni i vinnubrögðum er
öllum mönnum nauösyn, en ekki
sizt þeim sem fræði hyggjast
stunda.”
Tilraunir Guðna til að gera is-
lenskukennsluna i Háskólanum
tortryggilega bera ekki vott um
nákvæmni i vinnubrögðum. Full-
yrðingar að órannsökuðu máli
eru hins vegar vinnubrögð sem
ekki sæma stjórnanda elsta
menntaskóla landsins. Ekkert
heföi verið auðveldara en að
kynna sér málin i Kennsluskrá
Háskólans, sem ég trúi ekki aö
Menntaskólinn I Reykjavik eigi
ekki eintak af.
Kjartan Valg. Valgarðsson.
SOSUS og
ORION
P-3C ásamt
öörum eftir-
litsbúnaði
sem hér
má finna
stór svæði og upplýsingar frá
þeim samræmdar.
Annar kafbátaleitarbúnaður
Orion P-3C er eftirfarandi:
Sjónvarpsútbúnaður með
öflugum ijósmagnara til að
leita kafbáta á yfirborði.
Segulsviðsmæiar, mæla
staðbundnar breytingar á
segulsviöi jarðar t.d. ef kaf-
bátur nálgast yfirborð
sjávar. Þeir eru aðallega
notaðir til að bera kennsi á
kafbáta og staösetja þá.
Ratsjá er notuð til að finna
loftnet og loftinntak diesel-
kafbáta.
Kafeindatæki, nema ratsjár-
ioftnet kafbáta, bera kennsl
á og staðsetja þau.
Tæki, til að mæla varmaút-
geisiun frá kafbáti á yfir-
borði sjávar.
Orion flugvélina má búa mörg-
um tegundum vopna til gagnkaf-
bátahernaðar þ.á m. tundur-
skeytum, djúpsprengjum, kjarn-
orkudjúpsprengjum og tundur-
duflum. Meðfylgjandi tafla sýnir
vopnabúnað.
Vélin ber ekki allar þessar teg-
undir vopna i einu heldur ákveðna
samsetningu hverju sinni. I
heimildum, þar sem íjallað er um
vopnabúnað I gagnkafbáta-
hernaði kemur fram að megin-
vopnOrion P-3C er MK 46 tundur-
skeytið. A aðrar sprengjur er
yíirleitt ekki minnst nema Har-
poon stýriflaugina. Trúlega eru
þvi mörg framantalinna vopna
úrelt.
MK 46 tundurskeytið getur náð
niður á mikið dýpi, hel'ur 100
punda sprengjuodd og er bæði bú-
ið hlustunar- og bergmálssðnar.
Hæfi það ekki i fyrstu atrennu
snýr það við og leitar kafbátinn
uppi.
Nokkur hluti Orion-P3C Update
II flugflotans getur borið Harpoon
stýriflaugar sem beita má gegn
herskipum. Flaugin dregur að
likindum allt að 100 km og er með
stýringu, sem leitar uppi ratsjár
herskipa.
Ýmsar endurbætur eru i ráði
fyrir Update III flugvélarnar
þ,ám. ný gerð hlustunardufla
ásamt íullkomnari búnaði til
vinnslu upplýsinga, bætt segul-
sviðstækni og ný og endurbætt
tundurskeyti.
S-3A Viking kafbátaleitarvélar
flugmóðurskipa flotans eru i
grundvallaratriðum búnar með
sömu tækjum og vopnum og
Orion P-3C en hafa minna ílug-
þol”.
-e.k.h.
Sumir segja aö PARTNER-
verksmiðjuútsaian sé sannkölluð
fjö/sky/duskemmtun. Svo mikið
er víst að þar getur öH fjö/sky/dan
fundið eitthvað víð sitt hæfi
og prísarnir fá f/esta ti/ að brosa.
Opið /augardag kl. 10-19
Tengsl íslands við kjarnorkuvígbúnaðinn
MK 46 Tundurskeyti
MK 54 Djúpsprengja
B 57 Kjarnorkudjúpsprengja
MK 82 (Low Drag Bomb)
MK 83 (Low Drag Bomb)
MK 36 (Destructor)
MK 40 (Destructor)
• •
Oflugustu hemaðartækin
MK 52 (Sea Mine)
MK 55 (Sea Mine)
MK 56 (Sea Mine)
MK 20 (Cluster Bomb)
AGM-84 Harpoon stýriflaug
Smáflaugahólkar