Þjóðviljinn - 04.12.1982, Blaðsíða 18

18SÍÐA — ÞJ6ÐVILJINN Helgin 4. - 5. desember 1982
sHak
r,
Áskorenda-
einvígin
I. grein
í upphafí næsta árs hefjast einvígi
þau sem skákunnendur víða um
heim bíða nú eftir með mikilli
óþreyju, áskorendaeinvígin. A
liðnu sumri fór fram forval í Las
Palmas á Kanaríeyjum, Toluca í
Mexíkó og Moskvu. Tveir efstu
menn í mótunum komust áfram, en
fyrir höíðu unnið sér réttindi þeir
Viktor Kortsnoj, síðasti áskorandi
Karpovs, og Robert Hiibner, en
hann tapaði fyrir Kortsnoj í einvígi
sem hann ákvað hver fengi að kljást
við Karpov heimsmeistara.
Niðurstaða millisvæðamótanna
mun vera flestum kunn, en þó
verður hún tíunduð hér. Frá Las
Palmas koma Zoltan Ribli Ung-
verjalandi og Vasily Smyslov fyrr-
um heimsmeistari frá Sovétríkjun-
um. í Toluca unnu sér rétt Ung-
verjinn Lajos Portisch og Filipssey-
ingurinn Egunio Torre, en frammi-
staða hans ber með sér ný viðhorf í
skákheiminum; í fyrsta sinn í sögu
heimsmeistarakeppninnar tekur
skákmaður frá Asíu þátt í áskor-
endakeppninni. Að lokum skal svo
minnst millisvæðamótsins í Mosk-
vu, en þar sigraði sovéska ungstirn-
ið Harry Kasparov, en landi hans
Alexander Beljavskí kom í 2.
sætið.
Drátturinn fyrir keppnina fór
fram undir lok FIDE-þingsins í
Luzern sem haldið var í október -
nóvembermánuði. Niðurstaðan
kom mörgum á óvart, því sýnt þyk-
ir að stigahæstu skákmennirnir
munu tefla saman í 1. og 2. hrinu
einvígjanna. Þannig teflir Kaspar-
ov við Beljavskí og Kortsnoj við
Portisch. Sigurvegararnir úr þess-
um einvígjum munu síðan tefla
innbyrðis. í hinum helmingnum
tefla saman Smyslov og Húbner og
Torre og Ribli.
í þessum þætti og nokkrum
næstu er meiningin að gera grein
fyrir keppendum, skákferli þeirra
og möguleikum. Ég mun fyrst bera
niður hjá þeim sem flestir telja sig-
urstranglegastan, undramanninn
,frá Bakú, Harry Kasparov. Þrátt
fyrir ungan aldur, en hann er nú 19
ára gamall, hefur frammistaða
hans á undanförnum 3-4 árum ver-
ið slík, að menn rekur í rogastans.
Það mun hafa verið árið 1977 að
nafn Kasparovs bar fyrst fyrir augu
mín. Hann tefldi þá á heims-
meistaramóti syeina sem haldið
var í Cagnes Sur Mer í Frakk-
landi; er það mót sennilega þekkt-
ast fyrir hina mögnuðu frammi-
stöðu Jóns L. Arnasonar, en
hann hreppti þar efsta sætið og
varð fyrsti heimsmeistari íslend-
inga. Þá var Kasparov einungis 14
ára gamall, en hafði þó á árinu áður
tekið þátt í þessari sömu keppni.
Kasparov var nemandi í skákskóla
Mikhael Botvinniks, og lét
heimsmeistarinn fyrrverandi svo
um mælt, að Kasparov væri efni-
legasti nemandi sem undir sinni
handleiðslu hefði verið. Þó komu
Ifram á tímabili margir efnilegir
skákmenn og nægir að nefna Ana-
toly Karpov.
A árunum í kringúin 1977 var
fyrst og fremst litið á Kasparov sem
bráðefnilegan ungling sem um tví-
tugsaldurinn myndi öðlast nægi-
legan.þroska og skapstyrk til að
vinna stór afrek við skákborðið.
Frami hans tók beina stefnu uppá-
við þegar á árinu ’78. 1 undankeppni
sovéska meistaramótsins þetta
ár vann hann glæsilegan sigur,
hlaut 87z vinning úr 9 skákum og
ávann sér rétt til að tefla á sovéska
meistaramótinu, yngsti skákmaður
sem það hefur gert. Þegar mótið
hófst var hann einungis 15 ára gam-
all. Honum var ekki spáð miklum
árangri, en frammistaða hans var
3Ó í raun stórglæsileg. Sovéska
meistaramótið er jafnan eitt al-
Það feé vel á því að hafa þessa tvo menn saman á mynd. Hún var tekin á Olympíumótinu í Luzern þegar Sovétmenn háðu hina sögufrægu viðureign
við Svisslendingana. Þarna sitja að tafli tveir af mestu undramönnum skáksögunnar, Harry Kasparov og Mikhael Tal. Ekki síðan á dögum Tals og
Fischers, þ.e. þegar þeir voru uppá sitt besta, hefur komið fram jafn afgerandi skáksnillingur og Kasparov. Flestir spá því, að hann verði næsti
áskorandi Karpovs, og í tímans rás næsti heimsmeistari í skák.
Harry Kasparov
Staðan eftir 13. leik hvíts
Verðandi
áskorandi
Karpovs?
sterkasta mót hvers árs, og Kaspar-
ov gerði sér lítið fyrir og vann menn
á borð við Polugajevskí, Beljavskí,
Kusmin og fleiri ámóta. Tafl-
mennska hans var þá, sem ætíð síð-
an, geysilega hvöss og sókndjörf. f
mótslok hafði hann hlotið 87: vinn-
ing úr 17 skákum eða 50%.
Helgi
Ólafsson
skrifar
Það var þó skákmótið í Banja
Luka í Júgóslavíu sem færði
mönnum heim sanninn um það að
með Kasparov væri kominn fram
meiriháttar snillingur á skák-
sviðinu. Mótið var geysisterkt,
skipað 15 stórmeisturum og hinum
titillausa Kasparov. Þegar upp var
staðið hafði hann hlotið 1172 vinn-
ing úr 15 skákum og var 2 vinning-
um fyrirofan næstu menn, Smejkal
og Anderson. Þar á eftir kom Petr-
osjan.
Frammistaða Kasparovs á árinu
1980 renndi enn frekar stoðum
undir þessa kenningu manna,
Kasparov hlaut 5 72 v. úr 6 skákum í
úrslitum Evrópukeppni sveita í
Skara Svíþjóð, og stuttu síðar vann
hann geysisterkt alþjóðlegt mót í
heimaborg sinni Bakú, hlaut IP/2
vinning úr 15 skákum. Beljavskí
kom næstur með 11 vinninga.
Kasparov varð síðan heimsmeistari
unglinga á næsta auðveldan hátt í
Dortmund í V-Þýskalandi. Eftir að
ljóst var, að.Kasparov yrði meðal
þátttakenda, féll öðrum keppend-
um allur ketill í eld og reyndu ekki
að hafa upp á honum á toppi móts-
töflunnar. Á Möltu tefldi Kaspar-
ov sem 2. varamaður í sovésku
sveitinni og hlaut þar bestu útkomu
sovésku sveitarmeðlimanna, 972
vinnig úr 12 skákum. Karpov var
ásamt Kasparov máttarstólpinn í
sovésku sveitinni.
Kasparov tefldi tiltölulega lítið á
árinul981. í sovésku sveitakeppn-
inni, þar sem tefldu unglingalið So-
vétmanna, A-lið, B-lið og lið
skipað eldri skákmönnum, hlaut
Kasparov bestu útkomuna. Hann
fór langt með að vinna Karpov í
tveim fyrstu skákunum sem þeir
háðu. Karpov náði þó jafntefli í
þessum skákum, en samtals hlaut
heimsmeistarinn 372 vinning af 6
mögulegum á meðan Kasparov
fékk 4 vinninga.
Á því sterka stórmeistaramóti í
Moskvu 1981 varð Kasparov 12.-4.
sæti ásamt Smyslov og Polugajev-
skí. Þeir hlutu allir l'/i vinning af 13
mögulegum, en Karpov sigraði ör-
ugglega með 9 vinninga.
Tiltölulega slök frammistaða í
Tilburg, 50%, 5 72 vinningur af 11
mögulegum vakti nokkra athygli,
en Kasparov var óheppinn í
skákum sínum. Hann var með
gjörunnið á Spasskí, en tapaði og
fór of geyst í betri stöðu gegn Petr-
osjan.
Árinu lauk með sigri á sovéska
meistaramótinu. Lev Pshakis og
Kasparov háðu mikla og skemmti-
lega braáttu um efsta sætið og lauk
henni með því, að þeir urðu jafnir,
hlutu 1272 vinning af 17 mögu-
legum.
Á skákmótum í ár hefur Kaspar-
ov hvað eftir annað náð hreint stór-
glæsilegum árangri. Yfirburða-
sigur í Bugonjo, 97z vinningur af 13
mögulegum, öruggur sigur á milli-
svæðamótinu í Moskvu 10 v. af 13
mögulegum. Síðast en ekki síst
tefldi hann nokkrar frábærar
skákir á Olympíumótinu í Luzern;
sigraði menn á borð við Kortsnoj,
Gligoric, Alburt og Nunn. Hann
ætti nú að vera komin með u.þ.b.
2700 stig, þ.e. vera á sömu slóðum
og Karpov sem á miðju ári var með
2705 Elo-stig.
Af 6 sigurskákum Kasparovs 1
Luzern birtast hér fimm þeirra.
Sigur hans yfir Ný-Sjálendingnum
Sarapu í 1. umferð var ekki mikils
virði, en hinar vinningsskákirnar
voru það allar:
3. umferð:
Hvítt: Lev Alburt (USA)
Svart: Harry Kasparov (Sovétr.)
Kóngsindversk vörn.
46. Re3 Be7
47. h4 h5
48. Rd5 Bd8
49. Kf3 Re6
50. Dc6 Hd2
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
c4 g6
d4 Bg7
Rc3 Rf6
c4 d6
Be2 0-0
Bg5 Rbd7
Dcl c5
d5 b5
cxb5 a6
a4 Da5
Bd2 axb5
Rxb5 Db6
Dc2 Ba6
RO Bxb5
Bxb5 Dxb5
axb5 Hxal+
Bcl Rxe4
0-0 Ref
b4 Rxd5
Bd2 Hfa8
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
bxc5 Hxfl+
Kxfl Hal +
Ke2 Rxc5
Dc4 e6
b6 Rxb6
Db5 Rbd7
Be3 Bf8
Rd4 Ha2+
Ktl Hal +
Ke2 e5
Rc6 Ha2+
Kfl Hal+
Ke2 Ha2+
Kfl Ha6
Bxc5 Rxc5
g3 Hal +
Kg2 Re6
Db8 Hdl
Db2 Hd5
Db8 Hc5
41. Re7+ Kg7
42. Rc8 Hd5
43. Da8 Hd2
44. Rb6 Rc5
45. Rc4 Hd4
8
7
6
5
4
3
2
1
abcdefgh
51. Ke3 He2+ 55. Dxe4 Hxc3+
52. Kd3 e4+ 56. Kd5 Hc5+
53. Kc4 Hc2+ 57. Kxd6 Be5+
54. Rc3 Bf6 - Hvítur gafst upp.
4, umferð:
Hvítt: Harry Kasparov (Sovétr.)
Svart: Svetozar Gligoric (Júgósl-
avía)
Drottningarindversk vörn
1. d4 Rf6 27. exf5 Dc5+
2. c4 e6 28. Kfl Bd5
3. RO b6 29. Da3 Dxa
4. Rc3 Bb4 30. Bxa3 exf5
5. Dc2 Bb7 31. Bc5 Rc8
6. a3 Bxc3+ 32. Rc6 Kf7
7. Dxc3 d6 33. Rxa7 Rxa7
8. e3 Rbd7 34. Bxa7 Ke6
9. b4 0-0 35. Bd4 g6
10. Bb2 De7 36. Kf2 Rd6
11. Bd3 c5 37. Ke3 g5
12. dxc5 bxc5 38. g3 Rc4+
13. Be2 d5 39. Kd3 Rd6
14. cxd5 Bxd5 40. Kc3 f4
15. 0-0 cxb4 41.. Kb4 fxg3
16. axb4 Hfc8 42. hxg3 h5
17. Dd4 Rb6 43. Bf2 Rf5
18. Hfcl Hxcl+ 44. f4 gxf4
19. Hxcl Hc8 45. gxf4 Rg7
20. Hxc8 Rxc8 46. Kc5 Bg2
21. Re5 Rd6 47. Bd4 h4
22. O Dc7 48. Bxg7 h3
23. e4 Ba8 49. Bg4+ Ke7
24. b5 Rfe8 50. Bxh3 Bxh3
25. Da4 f5 51. Kb6
,26. Db3 Dc8 - Svartur gafst upp.
9. umferð:
Hvítt: Harry Kasparov (Sovétr.)
Svart: John Nunn (England)
Benoni - vörn
1. d4 Rf6 12. Bxd7+ Bxd7
2. c4 e6 13. f5 (stöðumynd)
3. Rc3 c5 13. ... 0-0
4. d5 exd5 14. Bg5 f6
5. cxd5 d6 15. Bf4 gxf5
6. e4 g6 16. Bxd6 8x^4
7. f4 Bg7 17. Hxa4 Dxd6
8. Bb5+ Rfd7 18. Rh4 fxe4
9. a4 Ra6 19. Rf5 Dd7
10. RO Rb4 20. Rxe4 Kh8
11. 0-0 a6 21. Rxc5
- Svartur gafst upp.
“ m&m&t
10. umferð:
Hvítt: Viktor Kortsnoj
Svart: Harry Kasparov (Sovétr.)
Benoni - vörn
1. d4 Rf6 12. h3 Hb8
2. c4 g6 13. Rc4 Re5
3. g3 Bg7 14. Ra3 Rh5
4. Bg2 c5 15. e4 Hf8
5. d5 d6 16. Kh2 f5
6. Rc3 0-0 17. f4 b5
7. RO e6 18. axb5 axb5
8. 0-0 exd5 19. Raxb5 fxe4
9. cxd5 a6 20. Bxe4 Bd7
10. a4 He8 21. De2 Db6
11. Rd2 Rbd7 22. Ra3 Hbe8
23. Bd2 Dxb2 30.
24. fxe5 Bxe5 31.
25. Rc4 Rxg3 32.
26. Hxf8+ Hxf8 33.
27. Del Rxe4+ 34.
28. Kg2 Dc2 35.
29. Rxe5 Hf2+ 36.
T g h
Dxf2 Rxf2
Ha2 Df5
Rxd7 Rd3
Bh6 Dxd7
Ha8+ Kf7
Hh8 Kf6
KO Dxh3+
- Hvítur gafst upp.
12. umferð:
Hvítt: Harry Kasparov (Sovétr.)
Svart: Mikhael Suba (Rúumeníu)
Benoni - vörn
1. d4 Rf6 25. b3 Hfe8
2. c3 e6 26. g4 Hd7
3. RO c5 27. O Rb5
4. d5 exd5 28. Re2 f5
5. cxd4 d6 29. gxf5 gxf5
6. Rc3 g6 30. Rg3 fxe4
7. Bf4 a6 31. fxe4 Kh8
8. a4 Bg7 32. Hfl Rd4
9. e4 Bg4 33. Hg2 Rxb3
10. Be2 0-0 34. Rf5 Hf8
11. 0-0 De7 35. Rfxd6 Hxfl +
12. Rd2 Bxe2 36. Kxfl Rxa5
13. Dxe2 Rh5 37. Re5 Hg7
14. Be3 Rd7 38. Ref7+ Kg8
15. a5 Bd4 39. Rh6+ Kf8
16. Ha4 Df6 40. Hf2+ Ke7
17. Dd3 Re5 41. Rhf5+ Kd7
18. Bxd4 Rxd3 42. Rxb7 Rd3
19. Bxf6 Rxf6 43. Rxa5 Rxf2
20. Rc4 Had8 44. Kxf2 Hg4
21. Hdl Rb4 45. KO Hgl
22. Hd2 Re8 46. e5 Hfl +
23. Hal Rc7 47. Re4 Hel +
24. Hel Kg7 48. Kf4 - Gefið