Þjóðviljinn - 14.05.1983, Blaðsíða 11

Helgin 14.-15. maí 1983 þjÓÐYILJINN - SÍÐA 11
Drakúla. Þýsk trékista frá því um 1500.
Sagan um Drakúla-
fursta af Múnteníu
eftir Fedor Kurycin
Flestir sem heyra nafnið Drak-
úla setja það strax í samband við
blóðsugur, Transylvaníu, óhugn-
að og mystík. Ástæðan er sú að
enskur rithöfundur að nafni
Bram Stoker skrifaði vampýru-
skáldsögu árið 1897 og frá henni
eru ættaðar allar kvikmyndir og
teiknisögur sem fjalla um Drak-
úla. Transylvanía er landsvæði í
NV-Rúmeníu. Þetta er hinn bók-
menntalegi Drakúla.
En Drakúla var í raun og veru
til og hét í raun og veru Vlad og
hafði viðurnafnið Tepes (merkir
sá sem steglir). Hann ríkti í Val-
akíu í S-Rúmeníu á þremur tíma-
bilum: stuttan tíma árið 1448, ár-
in 1456-1462 og að lokum um
stutt skeið árið 1476. Sagn-
fræðingar í Rúmeníu eru ekki í
vafa um að hann var voldugur
höfðingi og herforingi. Honum
tókst með mikilli grimmd að
halda aðalsmönnum í skefjum og
notaði margs konar pyntingaraf-
tökur í því skyni. Honum tókst
einnig að halda Tyrkjum utan
landamæranna með öflugum her
sínum. Valakía var þá við landa-
mæri Tyrkjaveldis. Hann varð þó
að lokum að flýja inn í Transylv-
aníu og þar tók Matthías Corvin-
as Ungverjalandskonungur hann
höndum og hélt honum föngnum
í 14 ár. Þá var hann á ný settur
fursti yfir Múnteníu sem er
austasti hluti Valakíu, en var
drepinn af Tyrkjum eftir skamma
hríð.
Nafnið Drakúla þýðir sonur
Drakúls. Faðir hans var valakísk-
ur fursti er kallaður var Vlad
Drakúl vegna þess að þýsk-
rómverski keisarinn Sigismund
hafði sæmt hann drekaorðunni.
Drakúl er rúmenska orðið fyrir
dreka en getur einnig þýtt djöf-
ullinn.
Sögurnar sem hér eru birtar
um Drakúla erum komnar frá
rússneska sendiherranum Fedor
Kurycin sem hann heyrði við
ungversku hirðina á árunum
1482-1484 og flutti með sér til
Rússlands þar sem þær voru
skráðar. Þessar sögur urðu sér-
staklega vinsælar þar á tímum
Ivans grimma og voru sumar
heimfærðar upp á hann. Það sem
hér birtist í Þjóðviljanum er
aðeins brot af frásögnunum.
Eitt sinn átti heima í landi því er
Múntenía heitir fursti sem hét
Drakúla. Þannig er nafnið á rúm-
ensku en á okkar tungu þýðir það
Djöfull. Hann var grimmur maður
og líf hans var svipað og nafnið gef-
ur til kynna.
Einu sinni komu sendimenn til
hans frá tyrkneska soldáninum.
Þeir gengu inn og heilsuðu eins og
þeirra var vani án þess að taka of-
an. Og hann spurði þá:
„Þannig erum við vanir, herra, að
gera í heimalandi okkar“.
Þá sagði hann:
„Þá ætla ég að staðfesta lög ykkar
þannig að þið getið haldið fast við
þau“.
Að svo mæltu gaf hann skipun
um að festa húfurnar við höfuð
þeirra með járnnöglum. Síðan
sleppti hann þeim og sagði:
„Farið nú og segið herra ykkar að
hann sé e.t.v. vanur að þola þessa
skömm af ykkar hálfu en við séum
það ekki; hann á ekki að þröngva
venjum sínum upp á aðra höfð-
ingja sem ekki æskja þeirra, en
halda þeim fyrir sjálfan sig.“
Viðskipti
soldánsins og
Drakúia
Soldáninn varð ævareiður þegar
hann heyrði þetta og dró saman
mikinn her sem hann fór með á
hendur Drakúla í Múnteníu. Drak-
úla dró einnig saman allt það lið er
hann hafði og réðist á Tyrkina að
næturþeli og drap marga þeirra.
Síðan byrjaði hann að kanna lið sitt
sem hafði verið í bardaganum og
gerði þá að hetjum sem voru særðir
að framan og sýndi þeim mikla
virðingu en hinir sem voru særðir
að aftan voru stungnir í gegnum
endaþarminn á steglu. Við þá sagði
hann:
„Það er ekki nokkur manndómur
í ykkur, þið eruð kvenfólk".
Þegar soldáninn frétti þetta lagði
hann á flótta og hafði mikla skömm
af. Hann hafði misst ógrynni liðs og
lagði ekki í frekari bardaga.
Soldáninn sendi nú sendimann
til hans og krafðist þess að hann
borgaði skatta. Drakúla vottaði
sendimanninum mikla virðingu og
sýndi honum öll auðæfi sín og
sagði:
„Eg mun ekki aðeins gjalda sold-
áninum skatt heldur fara til hans
með allan her minn og alla peninga
mína og vera honum til þjónustu.
Ég mun vera honum til reiðu með
hvað það er hann óskar. Berðu
soldáninum þau skilaboð að hann
skuli gefa þá tilskipun út um land
sitt að enginn megi skerða hár á
Drakúla og liðsmönnum hans held-
ur þvert á móti heiðra þá í hví-
vetna. Ég mun leggja af stað rétt
eftir að þið eruð farnir og færa sold-
áninum sjálfur skattinn...“
Þegar soldáninn heyrði þessar
fréttir af vörum sendimannsins, að
Drakúla kæmi og yrði honum til
þjónustu, launaði hann honum vel
förina. Þetta gladdi hann mjög því
urn þessar mundir átti hann í ófriði
við granna sína í austri. Hann lét
þau boð út ganga um allt ríki sitt að
enginn mætti gera Drakúla mein
heldur þvert á móti heiðra hann í
hvívetna.
Drakúla lagði nú af stað með all-
an her sinn og menn soldánsins
fylgdu honum eftir og sýndu hon-
urn fulla virðingu. Hann gekk í
fimm daga um ríki soldánsins en þá
skyndilega sneri hann við og byrj-
aði að herja á bæi og borgir, tók
fjölda Tyrkja höndum og drap þá
síðan. Suma lét hann stegla, aðra
hjó hann í spað og brenndi síðan,
jafnvel smábörn. Hann eirði engu
og skildi landið eftir í auðn. Þá
kristnu herleiddi hann og lét þá
setjast að í Múnteníu. Þá tók hann
miicið herfang. Síðan sendi hann
sendiboða til soldánsins á ný með
mikilli virðingu og sagði við þá:
„Farið nú og segið herra ykkar
hvað þið hafið séð. Ég hef þjónað
honum eins vel og ég gat. Og ef
þjónusta mín hentar honum er ég
fús til þjónustu á sama hátt á nýjan
leik eftir því sem kraftar mínir
leyfa".
Og soldánin var gjörsamlega
varnarlaus gegn þessu og yfirbug-
aðist af skömm.
Réttlæti
Drakúla
Drakúla hataði svo hið illa í ríki
sínu að ef einhver gerði sig sekan
um þjófnað, rán, lygi eða annan
órétt hafði hann skilyrðislaust mis-
gert lífi sínum. Skipti þá engu máli
hvort viðkomandi var voldugur
aðalsmaður, prestur, munkur eða
bara venjulegur almúgamaður.
Enginn gat kvittað sig frá dauðan-
um, jafnvel þótt hann væri stór-
auðugur. Svo grimmur var
’Drakúla.
Á krossgötum í ríkinu var lind og
brunnur og þangað kom fólk
hvaðanæva að til að bergja á vatn-
inu því að það var kalt og ljúffengt.
Við brunn þennan lét Drakúla
setja stóran gullbikar og skyldi
hver sá sem vildi bergja á vatninu
drekka af bikarnum og setja hann
svo á sinn stað á ný. Og meðan
bikarinn var þar þorði enginn að
fjarlægja hann.
Eitt sinn lét hann þau boð út
ganga um gjörvallt ríkið að allir
sem væru sjúkir, fatlaðir eða gaml-
ir kæmu til hans. Og til hans safn-
aðist skari af fátæklingum og
krypplingum sem bjóst við stórum
gjöfum af hans hálfu. Hann bauð
þeim öllum að ganga í stórt hús sem
hann hafði látið reisa í þessu
augnamiði og bauð þeim að borða
og drekka. Og þeir snæddu og
drukku og höfðu það reglulega
skemmtilegt. Þá gekk Drakúla
sjálfur í húsið og sagði:
„Hvers meira óskið þiö ykkur?“
Og þeir svöruðu:
„Það ákveður Guð og yðar há-
tign, herra. Gerið það sem Guð
býður yðar að gera“!
„Viljið þið að ég geri ykkur
áhyggjulausa svo að ykkur þurfi
ekki að skorta neitt framar?“
Þeir bjuggust við einhverju stór-
kostlegu og sögðu allir í einu
hljóði:
„Já, það viljunr við, herra!“
Þá skipaði hann svo fyrir að hús-
inu yrði lokað og borinn eldur að
því, og allir brunnu þar inni. Drak-
úla sagði við hirðmenn sína:
„Vitið þið af hverju ég gerði
þetta? í fyrsta lagi vegna þess að ég
vil ekki að þetta fólk verði öðrum
til byrði og enginn skal vera fá-
tækur í mínu landi - allir eiga að
vera ríkir. í öðru lagi hef ég frelsað
þetta fólk. Hér eftir mun það ekki
þurfa að líða neyð eða sjúkdóma í
þessurn heimi."
Hvað kom fyrir
konurnar?
Ef kona sveik mann sinn lét hann
skera blygðun hennar af henni og
síðan var konan bundin nakin við
stólpa á aðaltorg bæjarins og
blygðun hennar hengd á stólpann.
Sama henti stúlkur sem gættu ekki
jómfrúrdóms síns og léttúðugar
ekkjur. Af sumum voru brjóstin
skorin og af öðrum var blygðunin
skorin og glóandi járntein stungið
þar inn og gegnum allan kroppinn
upp að munni. Og þannig þurftu
þær að standa, hlekkjaðar naktar
við staur þar til holdið skildist frá
beinunum eða þær urðu fuglafæða.
Eitt sinn er Drakula var á ferða-
lagi kom hann auga á fátækan
mann í lúinni og slitinni skyrtu og
spurði hann:
„Átt þú konu?“
Og hann svaraði:
„Já, herra!“
Og Drakúla sagði:
„Leiddu mig inn í hús þitt svo að
ég geti séð hana!“
Og hann sá að konan var ung og
heilbrigð og spurði mann hennar:
„Hefur þú ekki sáð líni?“
Og maðurinn svaraði:
„Ég á fullar geymslur af líni,
herra!"
Og hann sýndi honum allt línið.
En Drakúla sagði við konuna:
„Hvers vegna ertu svona löt?
Maðurinn þinn á að plægja og sá og
skaffa þér mat og það er þín skylda
að sjá til þess að hann gangi í
hreinum ogfögrum klæðum. En þú
sníður ekki einu sinni skyrtu á hann
þó að þú sért ung og heilbrigð. Þú
ert sú seka en ekki maðurinn þinn.
Ef hann hefði vanrækt línekruna
væri hann sekur.“
Og Drakúia fyrirskipaði að
höggva hendurnar af konunni og
stegla hana.
Eitt sinn sat hann að snæðingi en
allt í krinum matborðið voru
staurar sem fólk var fest upp á.
Hann sat þarna með líkin allt í
kring og hafði rnikla ánægju af. En
þjónninn sem færði honum matinn
á boðið gat ekki þolað nályktina og
setti höndina fyrir nefið og sneri sér
undan.
Drakúla spurði hann:
„Hvers vegna gerirðu þetta?“
Og þjónninn svaraði:
„Herra, ég get ekki haldið þessa
fýlu út!“ Drakúla lét þá umsvifa-
laust festa hann upp og sagði:
„Nú geturðu setiö þarna lengst
uppi svo að fýlan nái ekki til þín“.
Bjó sig undir
eilífa pínu
Eitt sinn fór ungverski konung-
urinn ineð her á hendur Drakúla og
er herjunum laust saman var Drak-
úla tekinn höndum Vegna þess að
hans eigið fólk sveik hann. Hann
var færður til konungsins sem
skipaði að setja hann í dýflissu. Og
hann sat sem fangi í Visegrad við
Dóná, rétt fyrir norðan Búda í 12
ár. Og annar fursti var settur yfir
Múnteníu.
Þegar sá fursti dó lét konungur
senda skilaboð í fangelsið um að
Drakúla gæti endurheimt fursta-
dæmið ef hann tæki rómversk-
kaþólska trú. Ef hann gengi ekki
að þeim skilmálum yrði hann að
enda líf sitt í fangelsi. En Drakúla
mat meira lystisemdir þessa heims
heldur en sælu Himnaríkis, hann
gaf hina réttu trú upp á bátinn, yfir-
gáf sannleikann og ljósið og lét sig
falla niður í myrkrið. Hann gat
ekki þolað stundlegar kvalir
dýflissunnar en bjó sig nú undir ei-
iífa pínu. Hann afneitaði okkar ort-
ódoksku trú og tók við villutrú ka-
þólskunnar. Konungur gerði hann
ekki aðeins að fursta í Múnteníu á
ný heldur gaf honurn systur sína
fyrir konu og með henni eignaðist
hann tvo syni. Hann lifði enn í 10 ár
og dó í villutrú.
(GFr þýddi úr Information)