Þjóðviljinn - 09.07.1983, Blaðsíða 9

Helgin 9-10. júlí 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
Fersk fœða er best fœða:
C-vítamín vinna gegn
krabbameinsvöldum
Talsmenn alþjóðlegu
krabbameinsrannsóknastöðv-
arinnar IARC í Lyon í
Frakklandi telja að c-vítamín
geti verndað fólk fyrir
krabbameini í maga og reyndar
í öllum meltingarfærum.
Nýlegar rannsóknir sýna að c-
vítamíngjöf getur stöðvað
myndun þeirra
krabbameinshvetjandi efna
sem líkaminn sjálfur framleiðir.
í Lyon hefur verið fundin upp ný
aðferð sem gerir mönnum kleift að
skoða hvernig nítrósamín myndast
í líkama mannsins. Nítrósamín eru
einmitt í flokki þeirra krabba-
meinshvetjandi efna sem líkaminn
getur myndað sjálfur. Nítrit, sem
er m.a. að finna í venjulegu salti,
getur breyst í nítrosamín þegar það
kemst niður í þarmana.
Tilraunir á dýrum hafa sýnt, að
nítrosamín geta valdið krabba-
meini allhratt með því að brjótast
inn í frumurnar og breyta erfðaefni
þeirra, DNA. En til þessa vissu
Veistu:
að fyrir 20 árum mátti telja íbúa
Breiðholts á fingrum annarrar
handar en nú búa þar 10%
þjóðarinnar
að algengasta karlmannsnafnið á
íslandi nú er Þór. Það var ekki
til um síðustu aldamót
að Einar Benediktsson skáld var
upphafsmaður að því að skíra
börn fuglanöfnum. Börn hans
hétu Valur, Svala, Örn, Erla,
Már og Hrefna
að Erlendur Patursson þingmaður
og fv. ráðherra í Færeyjum er
íslenskur í móðurætt
að núverandi handhafar forseta-
valds eru Steingrímur Her-
mannsson forsætisráðherra,
Jón Helgason dóms- og land-
búnaðarráðherra og Þór Vil-
hjálmsson, eiginmaður Ragn-
hildar Helgadóttur mennta-
málaráðherra.
að ráðherrum á íslandi fer sífellt
fjölgandi. Árin 1904-1917 var 1
ráðherra, 1917-1939 voru 3
ráðherrar, 1939-1942 5 ráð-
herrar, 1944—19586ráðherrar,
1959-1974 7 ráðherrar,
1974-1978 8 ráðherrar, 1978-
1979 9 ráðherrar og frá 1980
hafa verið 10 ráðherrar
að kvenmannsnöfnin Helga og
Olga eru í raun og veru sömu
nöfnin. Helga barst til Rúss-
lands á víkingaöld og varð Olga
en hefur síðan komið til baka í
fiví formi inn í norræn mál
safjarðarkaupstaður stendur
ekki við ísafjörð heldur við
Skutulsfjörð
að Keflavíkurkaupstaður stendur
við Stakksfjörð
að viðÖnundarfjörðerufjórirbæ-
ir sem allir heita Kirkjuból
að Bakkabræður voru frá Bakka í
Svarfaðardal
að eitt sinn var prentsmiðja Þjóð-
viljans á Bessastöðum
menn ekki nákvæmlega hvernig
nítrosamín valda æxlum í fólki.
Dregið hefur úr magakrabba á
Vesturlöndum á undanförnum
árum og er það rakið tii þess, að
menn neyti nú meira af ferskum
mat og minna af söltuðum og
niðursoðnum en áður. En í löndum
þar sem menn enn borða mikið af
söltuðum og niðurlögðum mat eins
og í Kína og Japan er magakrabbi
enn algengur.
Á svæðum í Norður-Kína, sem
IARC hefur rannsakað, er þar að
auki óvenjulega lítið um c-vítamín.
Og þar er magakrabbi útbreiddur
og einnig krabbamein í ristli og
barka.
Einföld aöferö
Þau efnið sem nítrit þarf til að
verða hættulgt (ýmis köfnunarefn-
issambönd) eru að sjálfsögðu til
staðar í margskonar fæðu. En í
Lyon tókst vísindamönnum að
finna einfalda og praktíska aðferð
til að fylgjast með því hvernig nítrit
verður að nítrosamínum í líkam-
anum.
Það tókst að einangra efnið prol-
ín, sem finnst m.a. í grænmeti.
Þetta efni er notað sem „merki-
efni“ sem hægt er að fylgjast með
út í þvagið - og er óskaðlegt með
öllu. Þetta kemur að góðu haldi því
áður var erfitt að fylgjast með því
nítriti sem menn fengu ofan í sig -
það breyttist í líkamanum.
Kínverjarnir sem voru til rann-
sóknar drukku grænmetissafa til að
fá í sig nítrit og síðan drukku þeir
prolín. Sólarhring síðar var þvagið
úr þeim rannsakað.
Mikill munur
Einn hópurinn fékk 100 milli-
grömm af c-vítamíni í formi appel-
sínusafa þrisvar á dag með mál-
tíðum. Munurinn var geysimikill.
Þessir menn mynduðu mjög lítið af
nitrosamínum, eða rétt eins og þeir
byggju á svæði þar sem hætta á
magakrabba var tiltöluleg.a lítil.
Og einn af þeim sem stýra rann-
sóknunum, Helmut Barsch, kemst
svo að orði, að þegar menn hafi
fundið aðferð til að kortleggja
hvernig manneskjan myndar
krabbameinshvata í líkama sínum,
þá sé og opnuð leið til að bregðast
við.
Þessar rannsóknir tengjast og
rannsóknum á magasafa á maga-
sjúklingum sem fara fram í Frakk-
landi, Finnlandi, á Ítalíu og ís-
landi.
(Byggt á DN).
UTBOÐ
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í gerð
Norðausturvegar frá Jökulkinn að vega-
mótum Austurlandsvegar. Útboðið nefnist
Norðausturvegur á Vopnafjarðarheiði.
Helstu magntölur eru eftirfarandi:
Lengd 5,8 km
Fylling 70000 rúmmetrar
Skering 7000 rúmmetrar
Burðarlag 3000 rúmmetrar
Verkinu skal að fullu lokið eigi síðar en 30.
sept. 1983.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu Vega-
gerðar ríkisins, Reyðarfirði frá og með mánu-
deginum 11. júlí n.k. gegn 1000 kr. skila-
tryggingu.
Fyrirspurnir ásamt óskum um upplýsingar
og/eða breytingar skulu berast Vegagerð
ríkisins skriflega eigi síðar en 18. júlí.
Gera skal tilboð í samræmi við útboðsgögn
og skila í lokuðu umslagi merktu nafni útboðs
til Vegagerðar ríkisins, Reyðarfirði, fyrir kl.
14.00 hinn 20. júlí 1983 og kl. 14.15 sama
dag verða tilboðin opnuð þar að viðstöddum
þeim bjóðendum, sem þess óska.
Reykjavík, í júlí 1983.
Vegamálastjóri.
Happdrætti
heyrnarlausra ’83
Dregið var í happdrættinu þ. 1. júlí s.l. Vinningsnúmer
eru þessi:
1. 30.024 9. 23.056
2. 18.334 10. 27.896
3. 32.176 11. 15.394
4. 23.741 12. 11.189
5. 33.364 13. 15.385
6. 13.312 14. 21.870
7. 17.250 15. 15.756
8. 23.809
FÉLAG HEYRNARLAUSRA,
KLAPPARSTÍG 28,
SÍMI13560.
FELAGI
HEYRNARLAUSRA
Utboð
BSF - Vinnan og BSF - Starfsmanna SÍS
óska eftir tilboðum í uppsteypu á undirstöð-
um og kjallara fjölbýlishúsa við Laxakvísl og
Fiskakvísl á Ártúnsholti. Útboðsgögn verða
afhent frá og með þriðjudeginum 12. júlí
1983, á Verkfræðistofu Guðmundar Magn-
ússonar Hamraborg 7, Kópavogi gegn 3000
kr. skilatryggingu. Tilboðin verða opnuð á
sama stað fimmtudaginn 21. júlí 1983 kl. 11
að viðstöddum þeim bjóðendum er þess
óska.
Lausar stöður:
Við leikskólann Lönguhóla, Höfn Hornafirði
eru lausar 2 fóstrustöður og ein staða starfs-
manns. Æskilegt er að umsækendur geti
hafið störf 22. ágúst. Umsónarfrestur til 18.
07. 83. Nánari upplýsingar gefur forstöðu-
kona í síma 97-8315.
VELJUM ÍSLENSKT!
VELJUM ÍSLENSKT!
VELJUM ISLENSKT!
Maður eyðir 'A af nvinni í svefn og hvíld. For-
senda þess aö vakna hress og endurnæröur aö
morgni er að sofa á góöri og hæfilega stífri
dýnu. Vaknir þú þreyttur og lerkaður skaltu að-
gæta dýnuna þína. Ef hún er orðin slakleg
hringir þú í okkur og viö munum sækja hana aö
morgni. Sama kvöld færðu hana sem nýja og
næsta morgun vaknar þú sem nýr og hressari
maöurl
Ef dýnan er lúin og áklæðið Ijótt
þá lát okkur vita í síma.
Listavel skulum við lag’ana og fljótt,
— þú lagast á örskömmum tímal
Framleiöum einnig nýjar dýnur eftir máli.
DÝNU-0G
BÓLSTURGERÐIN
Smiðjuvegi 28, 202 Kópavogi, sími 79233.
Póstsending