Þjóðviljinn - 07.01.1984, Qupperneq 3

_r>' „ ,,< *. A íiWÓW - A*íi
Helgin 7.-8. janúar 1984 ÞJOÐVILJINN - SH
SÍÐA 3
Bréf til Svölu
Frá Þorgeiri Þorgeirssyni
Reykjavík 4. janúar 1984.
Frú
Svala Thorlacíus hdl.
Húsi verslunarinnar
Kringlumýri
Reykjavík.
Kæra frú Thorlacíus!
Þann 27. desember s.l. hafið þér
skrifað ríkissaksóknara Pórði
Björnssyni bréf sem mig varðar að
nokkru og degi síðar hafið þér sent
út fréttatilkynningu til fjölmiðla
um innihald þessa bréfs. Bréfið
innihélt kæru (í formi beiðnar um
„opinbera rannsókn") sem greint
var frá mjög afbakað í fréttatil-
kynningu yðar.Allt þetta gerið þér
vitaskuld fyrirhönd lögreglufélags-
ins í Reykjavík.
Sem þér nú hafið valið þá leið að
syngja þennan einsöng yðar með
Lögreglukórnum í dagblöðunum
sé ég mér naumast annað fært en
gera mínar athugasemdir þar líka,
enda þótt ég telji mig löngu vera
búinn að gera skyldu mína við lög-
reglu þessa bæjar á þeim vettvangi.
Úr því þér stefnið mér í dagblöðin
mæti ég þar einsog hver annar lög-
hlýðinn borgari og reikna með því
að þau ljái pláss undir svar mitt
einsog mórölsk skylda vitaskuld
býður.
Ég sendi þeim líka texta bréfs
yðar.til Þórðar og vænti þess að
hann verði birtur óstyttur svo al-
menningur geti lesið það svart á
hvítu um hvað er að ræða. Jafn-
framt vil ég mega gera fáeinar at-
hugasemdir við skrifið.
Um greinarnar tvær sem stefnt
er útaf segir í bréfi yðar til Þórðar:
„Stjórn Lögreglufélags Reykjavík-
ur telur að hér sé um svo alvarlegar
ásakanir að ræða í einu víðlesnasta
blaði landsins að brýna nauðsyn
beri til að mál þetta verði
rannsakað til hlítar svo að stétt lög-
reglumanna verði hreinsuð af
áburði þessum.“
Það sem lögreglan hefur fengið
yður til að kalla ásakanir birtist
raunar í alvíðlesnasta blaði lands-
ins og var eindregin ósk mín til
dómsmálaráðherra um það að
barsmíðamál lögreglunnar sem al-
mennt ganga núorðið undir nafn-
inu Lögregluvandamálið yrði
rannsakað til hlítar af hlutlausum
aðilum. Hversvegna getið þér ekki
bara tekið undir þá frómu ósk
mína?
Ég ræddi þann 28. desember við
fulltrúa á lögfræðistofu yðar (þér
tókuð ekki síma) og hann tjáði mér
að meiningin væri að mál þetta
gengi frá saksóknaraembættinu til
Rannsóknarlögreglu ríkisins.
Nokkuð góð hugmynd það, kann-
ski jafnvel lögleg — en fyrirgefið
mér líkinguna, kæra frú - væri það
ekki glannaskapur að hafa lög um
hundahreinsun í landinu þannig að
hundarnir ættu sjálfir að sjá um þá
framkvæmd? Mundi ekki sulla-
veikin þá breiðast útum landið á
ný? Ég er hræddur um það.
í þessum orðum mínum felst
ekki nokkur aðdróttun, hvorki að
lögreglunni né hundum almennt,
en hitt afturámóti að það er mín
eindregin skoðun að lögreglufé-
lagið sé ekki réttur kæruaðili í
þessu máli, síst af öllu væri þó rétt
að kæra það til lögreglunnar sjálfr-
ar. Gæti hún með nokkru móti stillt
sig um það að snúa uppá hendurnar
(í yfirfærðri merkingu náttúrlega) á
vitnum og vottorðagjöfum í þeirri
stöðu? Kannski gæti hún það og
húrra fyrir því! En hver mundi trúa
slíku? Enginn nema sá einn sem
lenti í þvílíku kraftastillingarverki.
Og hver tryði honum svosem?
Og það er náttúrlega fyrst og
fremst lögreglunnar vegna sem
ótækt verður að lögreglan kæri
Lögreglúvandamálið til umfjöllun-
ar hjá lögreglunni?
Má ég líka bæta því við að sak-
sóknari er líkasttil vanhæfur, eins-
og það mun heita á lögmannamáli,
í þessu sambandi vegna fyrri skrifa
minna um hann og embættið.
Þeirri ábendingu vísa ég áfram til
ráðherra sbr. grein dr. Eysteins
Sigurðssonar í Þjv. 21/12 1983. En
það er nú bara smáræði sem rætt
verður ef þar að kemur.
Þér leggið meginþungann í bréfi
yðar til Þórðar á meiðyrðaþátt
þessa máls og væri því eðlilegra að
beina málinu á þær brautir sem
meiðyrðamál almennt fara. Hvers-
vegna gerið þér það ekki? Ég held
að lögfræðileg ráðgjöf yðar sé
kannski að veita lagavörðunum
þyngri högg en þeir áður hafa feng-
ið í almenningsálitinu. Fólk er að
spurja: Hversvegna vill löggan
stefna málinu einmitt þangað?
Hvaða tengsl eru þarna á bakvið
Lögreglufélag
Reykjavíkur
Krefst
rannsóknar
á áburði
Þorgeirs
Stjóm Lögreglufélags Reykja-
víkur hefur faliS lögfræ.Singi sínum
aS krefjast þcss aS rflússoksóknari
láti fara fram opinbera rannsókn
vegna greina Þorgeirs Þorgeirsson-
ar ritböfundar í Morgunblaflinu
um lögreglumenn, 7. og 20. des-
ember sl.
f bréfi lögfræðinga Lögreglufé-
lags Reykjavíkur segir að í báðum
greinum Þorgeirs, einkum þeirri
sem á undan kom, komi fram
grófur áburður, dylgjur og æru-
meiðandi aðdróttanir í garð lög-
reglumanna. Alvarlegasti áburður
greinahöfundar sé sá að ungur
maður hafi slasast svo af völdum
lögreglu að hann hafi hlotið af
mikla og varanlega örorku. Telur
stjóm Lögreglufélags Reykjavíkur
að hér sé um svo alvarlegar ásakan-
ir að ræða í einu víðlesnasta dag-
blaði landsins að brýna nauðsyn
berí til að mál þetta verði
rannsakað til hlítar svo að stétt lög-
reglumanna verði hreinsuð af
áburði þessum. Stjórn félagsins
leggur þunga áherslu á það að leiði
rannsókn í Ijós að ásakanir Þor-
geirs séu réttmætar verði þeim seka
«ða seku stefnt til fuHrar ábyrgðar
vérkum sínum.
tjöldin? Eru þessir feðgar? Eru
hinir gamlir starfsfélagar? Frímúr-
arar kannski? Oddfellowar? Lyons
eða Kiwanis? Mágar kannski eða
frændur?
Lögregluvandamálið felst ekki
hvað síst í brostnum trúnaði milli
almennings og lögreglu og hræddur
er ég um það að persónufræðingar
Reykjavíkur færu nokkuð létt með
það að finna slík tengsl hvprt sem
þau yrðu fyrir hendi eða ekki og
hvert sem ríkissaksóknari mundi
senda málið.
Því miður.
Bréf til ríkis-
saksóknara
Frá Svölu Thorlacíus
Embœtti ríkissaksóknara,
Hr. Pórður Björnsson
ríkissaksóknari,
Hverfisgötu 4-6,
Reykjavík.
Reykjavík 27. desember 1983.
Til mín hefur leitað stjórn Lög-
reglufélags Reykjavíkur og falið
mér að óska eftir því við yður að
fram fari opinber rannsókn vegna
eftirfarandi máls:
Miðvikudaginn 7. desember s.l.
birtist í Morgunblaðinu 281. tbl.
70. árg. grein eftir Þorgeir Þor-
geirsson rithöfund undir fyrirsögn-
inni: „Hugum nú að. Opið bréf til
Jóns Helgasonar dómsmálaráð-
herra“.
Þriðjudaginn 20. desember s.l.
birtist í 292. tbl. Morgunblaðsins
önnur grein eftir sama höfund
undir yfirsögninni „Neyttu á með-
an á nefinu stendur....“
í greinum þessum báðum, eink-
um þó þeirri fyrri kemur fram
grófur áburður, dylgjur og æru-
meiðandi aðdróttanir, í garð lög-
reglumanna.
Alvarlegasti áburður greinar-
höfundar er sá að ungur maður hafi
slasast svo af völdum lögreglu að
hann hafi hlotið af mikla og varan-
lega örorku.
Stjórn Lögreglufélags Reykja-
víkur telur að hér sé um svo alvar-
legar ásakanir að ræða í einu víð-
lesnasta blaði landsins að brýna
nauðsyn beri til að mál þetta verði
rannsakað til hlítar svo að stétt lög-
reglumanna verði hreinsuð af
áburði þessum.
Stjórn Lögreglufélags Reykja-
víkur leggur einnig þunga áherslu á
það, að leiði rannsókn í ljós að á-
sakanir þessar séu réttmætar, verði
þeim seka eða þeim seku stefnt til
fullrar ábyrgðar á verkum sínum.
ftreka ég því hér með fyrir’hönd
Það er beinlínis óráðlegt í þessari
stöðu að lögreglan komi með
beiðni um það að fá bæði að ráða
umfangi og vettvangi þeirrar
könnunar sem nú verður trauðla
umflúin lengur. Væri hér réttarríki
en ekki lögregluríki þætti bréf yðar
til Þórðar beinlínis siðferðilega gal-
ið.
Það er skrifað í nafni rangra að-
ila til vanhæfrar persónu. Innihald
þess er kámug ósk um vafasama
„hreinsun" á kæruaðilanum. Drag-
ið þetta bréf til baka, kæra frú, ef
þér vilj ið lögreglukórnum yðar vel.
Fyrr mun hann aldrei syngja
hreinan tón á almannafæri. Og
sækið mig þá heldur fyrir meiðyrði
eftir vanalegum leiðum ef yður
sýnist það vænlegt ráð.
En gerið þó eitt fyrir mig áður en
þér skrifið nýja meiðyrðakæru.
Flettið upp í orðabók Menningar-
sjóðs á orðunum áburður, dylgjur,
aðdróttun, ásökun og skoðið vel
merkingu orðanna. Látið sérfróð-
an textagreinanda fara yfir það
með yður hvort eitthvert þessara
orða gæti átt við svo mikið sem eina
setningu í greinunum tveim sem
kært er útaf.
Þetta segi ég einkum vegna setn-
ingarinnar: „í greinum þessum
báðum, einkum þó þeirri fyrri
kemur fram grófur áburður, dylgj-
ur og ærumeiðandi aðdróttanir, í
garð lögreglumanna". Þessi full-
ýrðing yðar í nafni lögreglu-
sveitanna er dálítið raunaleg og
mikið fljótræði. Lögreglan er
nefnilega hvergi ásökuð í greinum
mínum, a.m.k. ekki í þeirri fyrri.
Þar er greint frá því heiðarlega og
hispurslaust að mér þyki almenn-
ingsálit hér gagnvart lögreglunni
orðið háskalegt og krafist er hlut-
lausrar könnunar á því hvort slíkt
almenningsálit gæti átt við rök að
styðjast. Fyrst er semsé að rann-
saka hvort það er söguburðurinn
eða lögreglan sem er galin. Og sú
rannsókn þarf að vera hlutlaus.
Niðurstaða slíkrar könnunar skæri
úr um það hvort ásakanir mínar
eiga við lögregluna eða söguburð-
inn. Nema lögreglan vilji strax játa
á sig þessa sök - einspg raunar gert
er með fyrrnefndri setningu í bréfi
yðar. í mínu bréfi (sem þér stefnið
útaf) var alveg gjörsamlega vísvit-
andi sneitt hjá ærumeiðandi ásök-
unum. Þar er hvergi vitnað til hluta
sem ég hef sjálfur séð til lögregl-
unnar, öllu slíku er viljandi sleppt
vegna þess að þá hefði einmitt
komið til meiðyrða. Gætum að því.
Meiðyrðatal yðar byggist því á
nokkuð veikum grunni.
En að lokum þetta:
Fyrir nokkru var hér á ferð vel
þekktur bandarískur sérfræðingur í
refsirétti. Hann mun hafa kynnt sér
stöðu sakborninga í fáeinum mál-
um hér í dómskerfinu. Að loknum
fyrirlestri sem þér hafið kannski
hlustað á var hann spurður nánar
útí þessi dæmi sem hann kynnti sér
hérna. Þau voru, trúi ég, nokkuð
ljót. Hann vara spurður beint hvort
hann áliti mögulegt að slík dæmi
gerðust í nálægum löndum. Hann
mun hafa svarað að bragði:
- Ekki neinsstaðar nær okkur en
í Suður-Afríku!
Þorgeir Þorgeirsson
Þannig er staða sakbornings hér-
lendis. Vitaskuld er yður mætavel
kunnugt um þetta og því eruð þér
nú væntanlega að útvega mér þá
stöðu með kæru yðar. Nýlega skrif-
aði lögregluvarðstjóri grein í DV
og var þar með hótanir um það að
taka af mér rithöfundartitilinn og
láta mig hafa annan titil í staðinn.
Þetta gengur víst upp. Þessum lög-
regluvarðstjóra ætla ég að senda
rithöfundartitil minn í bréfi. Það
sparar honum aðgerðirnar og titil-
greyið er mér sama um. Hitt er svo
annað mál hvort þessum Sturl-
ungufróða lögga tekst að hemja tit-
ilskömmina hjá sér. Greyið hefur
einlægt skilað sér heim fram að
þessu.
En sleppum því öllu.
Máski tekst yður, frú Thorlací-
us, að bola mér inní þungbæra
stöðu sakborningsins í þessu máli,
og þá með einhverslags rangind-
um. Vafalaust mætti þá lumbra á
mér einhverjum til ærinnar gleði.
En það „hreinsar“ bara ekki
lögregluna.
Þessvegna eruð þér vondur ráð-
gjafi lögreglunnar og valdið henni
meiri skaða en nokkur ástæða sýn-
ist til.
Nema þarna sé jafnmikið að fela
og almenningur núorðið gerir sér í
hugarlund. Þá væri að sjálfsögðu
öllu til fórnandi útfrá sjónarmiði
ykkar.
Einhver skaut því að mér fyrir
skemmstu að plan ykkar mundi
vera það að láta setjast á málið,
jafnvel gleyma því. Skilja mig
þannig eftir sem ákærðan glæpa-
mann án þess að þurfa frekar við
mig að glíma.
Það væri svosem nógu góð hug-
mynd.
Sé nú þannig í pottinn búið
megið þér eins búast við því að ég
komi öðru hvoru og klappi upp
þennan einsöng yðar með Lögregl-
ukórnum.
Þó tónar séu óhreinir, þá sungið
er.
Með bestu kveðjum,
Þorgeir Þorgeirsson
Svala Thorlacíus
stjórnar Lögreglufélags Reykja-
víkur þá kröfu að fram fari opinber
rannsókn vegna framannefndra
blaðagreina þannig að allir aðilar,
sem hlut gætu átt að verði látnir
standa fyrir máli sínu.
Meðfylgjandi eru umræddar
greinar úr Morgunblaðinu.
Virðingarfyllst,
f.h. stjórnar
Lögreglufélags Reykjavíkur,
Svala Thorlacíus hdl.

Svart-hvít Ijósrnyndaþjónusta sf.
Auóbrekku 14,200 Kópavogi,
P.O. Box301, Sími 46919
UMFERÐARMENNING~^I]~^n
STEFNULJÓS skal jafna gefa
í tæka tíð.
IUMFERÐAR
Irao
J