Þjóðviljinn - 23.05.1985, Blaðsíða 4

LEHDARI
fyrir samvinnu
samstarf í borgarstjórninni og fyrir næstu kosn-
ingar.”
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir frá Kvennafram-
í boöi bendir hins vegar á, aö þó samstarf sé
„alltaf góðra gjalda vert verður þaö aö vera á
einhverjum málefnalegum grundvelli, ekki bara
samstarf samstarfsins vegna.”
í viöbrögöum forystumanna stjórnarandstöö-
unnar kemur fram afdráttarlaus vilji til að efla
samvinnu, og skoöa niöur í kjölinn, hvort unnt sé
að ná samstööu á grundvelli sameiginlegra bar-
áttumála. Þetta er mjög jákvætt, og sennilega í
svipuöum dúr og þenkingar margra vinstri
manna. Sannleikurinn er sá, aö það eru mjög fá
mál í dag, þar sem vík er á milli vina. Ágreiningur
er einfaldlega ekki mikill á meöal stjórnarand-
stööunnar.
Einmitt þess vegna ríður á, aö menn reyni að
tala sig niður á einhvers konar samstarf, sem
myndi beinast aö aögerðum í ýmsum nauösynj-
amálum sem hingaö til hafa setið á hakanum,
og stjórnarandstaðan er sammála um aö þarfn-
ast úrlausnar.
Aukin samvinna yrði styrkur fyrir alla við-
komandi flokka.
Hættulegur leikur
Áhugi
í forystugrein í Þjóöviljanum í lok síöasta
mánaöar var hvatt til þess aö stjórnarandstöðu-
öflin í borgarstjórn Reykjavíkur tækju upp um-
ræöur um aukið samstarf. Bent var á, að lang-
sigurvænlegasti kosturinn væri aö bjóöa fram
sameiginlegan lista, væri kostur á því.
í kjölfar þessa hafa miklar umræður fariö fram
í fjölmiðlum um möguleika á vinstri samvinnu í
borgarstjórn. Meöal annars hefurdagblaöiö DV
staöið fyrir skoðanakönnun, þar sem fylgi viö
einstaka stjórnmálaflokka var kannaö. í þeirri
könnun var einnig athugaö hversu mikið fylgi
sameiginlegur listi stjórnarandstöðunnar myndi
njóta í kosningum. Frá því er skemmst að segja,
aö sameiginlegi listinn fékk um fjórtán pró-
sentustigunri meira fylgi en samanlagt fylgi
stjórnarandstöðuflokkanna, væri um sérframb-
oö aö ræöa. Með öörum orðum: miklu fleiri
reyndust reiöubúnir til aö veöja á stjórnarand-
stööuna, væri hún sameinuð undir einum hatti.
Niðurstöður könnunarinnar sýna það mjög
berlega aö fólkiö í borginni vill meiri samvinnu
milli stjórnarandstööuflokkanna, og aö henni
fenginni væru mun fleiri líklegir til aö gjalda
andstööunni atkvæöi í kosningum.
Ýmsir áhrifamenn stjórnarandstööunnar í
Reykjavíkurborg voru á svipaðri skoðun í viö-
tölum viö Þjóöviljann í gær. Þannig sagði Sigur-
jón Pétursson, Alþýöubandalagi, aö þaö væri
„krafa allra íhaldsandstæðinga í borginni aö
vinstri flokkarnir hafi með sér verulega aukiö
Framkvæmdastjóri Vinnuveitendasam-
bandsins, Magnús Gunnarsson, rennir sér út á
hálan ís í Morgunblaðinu í gær. Hann heldur því
fram í blaðinu aö stefna Verkamannasam-
bandsins sé ekki mótuö með hliðsjón af hags-
munum verkafólks, heldur séu forystumenn
sambandsins „að nota hagsmuni verkafólks í
landinu í kosningaleik.”
Á hvaða plánetu hefur framkvæmdastjórinn
eiginlega lifað síðustu árin? Hefur hann nokkuð
heyrt minnst á 30 prósent kaupskerðingu? Hef-
ur hann heyrt um fjölskyldur sem hreinlega
vinna ekki lengur fyrir sér þó vinnutíminn sé
ærinn? Hefur hann gleymt aö lágmarkslaunin í
fiskvinnu eru ekki nema rösk 14 þúsund á mán-
uði?
Vafalaust hefur hann gleymt þessu öllu. Hins
vegar er rétt aö minna á, aö viö síðustu kjara-
samninga voru óleyst ýmis erfiö mál hjá sumum
félögum VMSÍ. Loforð um lausn þeirra voru
handsöluð af forystumönnum VSÍ. Þrátt fyrir
marga fundi hefur hvorki gengiö né rekið. Það
eru þessi vinnubrögö sem hleypa hörku í fólk.
VSÍ hafði tækifæri til að leysa þessi mál á fag-
legum grundvelli. Þaö varekki notað. Meö pólit-
ískum slagorðaflaumi sínum í Morgunblaöinu í
gær sýnir framkvæmdastjóri VSÍ að hann hefur
ekki áhuga á faglegri lausn. Það er hans mál. En
VSÍ hefur nú hafiö hættulegan leik. _ÖS
KUPPT OG SKORID
Af skoðana-
könnunum
Þeir sem vinna á útvarpi segja
að þegar blaðaverkfall er, þá sé
ekkert í fréttum. Astæðan er ein-
föld: blöðin ekki aðeins birta
fréttir af tíðindum eins og mikilli
loðnugöngu eða hrakningum
fjallamanna - þau búa til fréttir.
Og þegar ekkert er svosem að
gerast þá liggur beinast við að
efna til skoðanakönnunar. Oftast
er þá spurt um fylgi flokka.
DV var með eina slíka uppá-
komu á mánudaginn var. Þar
kom í ljós að Reykvíkingar eru
feiknalega lukkulegir með borg-
arstjórnaríhaldið sitt. Af þeim
sem tóku afstöðu ætla um 70% að
kjósa lista Davíðs. Að vísu eru
það meira en 40% sem ekki
svara. Síðan geta menn lagt út frá
þessu á alla enda og kanta. Þegar
hægrivindar blása, eru menn -
hvað sem nafnleynd líður - fúsari
til að gefa sig upp í síma stuðn-
ingsmenn þeirra sem með völdin
fara. Það eru gömul og ný sann-
indi. Alþýðubandalagið fær alltaf
mun meira fylgi í kosningum en í
skoðanakönnunum og svipað má
segja um flest vinstriframboð.
Hefðu skoðanakannanir verið
komnar í tísku á árum kalda
stríðsins hefðu þær aldrei sýnt
nema brot af því fylgi sem Sósíal-
istaflokkurinn átti von á. Þá gátu
róttækir menn átt von á atvinnu-
ofsóknum hvenær sem var og
Klippari man svo langt að enn um
1960 voru sumir menn smeykir
við að láta sjá það, að Þjóðviljinn
væri borinn í hús til þeirra - þótt
þeir segðust annars gjarna vilja
kaupa blaðið.
Nú eru tímar skárri, en samt
ýmissa veðra von í vaxandi
þrengingum. Og það dæmi sem
var hér að ofan tekið minnir á eitt
það sem er mjög vafasamt í skoð-
anaupphringingum blaða eins og
DV. Það er þetta: að fylgjendur
hinna ýmsu flokka eru í raun og
veru ekki allir á sama báti að því
er varðar öryggi í samfélaginu.
En skoðanakannanirnar geta síð-
an orðið skoðanamyndandi í fjöl-
miðlaheimi - þær sýna fylgis-
breytingar sem eru stærri en
veruleikinn og ýta þar með á eftir
því að þær þróist í gefna átt.
Hvað
mæla þær?
Þessi grunur virðist fá nokkra
staðfestingu í öðrum hluta skoð-
anakönnunarinnar, sem DV birti
svo á þriðjudaginn. Þar kom það í
ljós, að ef Reykjavíkurdæminu
var stillt upp þannig, að menn
ættu völ á sameiginlegum lista
vinstriflokka annarsvegar og
Sjálfstæðisflokkslista hinsvegar,
þá eru allmiklu fleiri reiðubúnir
til að tjá sig. Nú eru þeir sem ekki
vilja svara þó ekki nema innan
við 25%. Og 10% fleiri játa sam-
eiginlegum vinstrilista en ein-
stökum listum samanlögðum.
En-þaðmálíkasegja, að þessi
mismunur mæli annað - og þá
fyrst og fremst að fólk sé þreytt á
sundrungu til vinstri. Og
sannleikurinn er sá, að það er
einatt mjög erfitt að vita hvað
það er sem skoðanakannanir eru
raun og veru að mæla.
Minnum til dæmis á fræga
könnun, sem í fyrra leiddi það í
ljós að Islendingar telja sig vera
öðrum þjóðum hamingjusamari.
Fáum dettur í hug að sú útkoma
gefi það upp, að Islendingar séu
öðrum þjóðum ánægðari með
sjálfa sig og tilveruna. Miklu lík-
legra að hér ráði miklu um sú
þrjóska, að aldrei skal ég viður-
kenna að mér hafi mistekist í lífs-
baráttunni. „Nógir peningar í
Sumarhúsum,” sagði Bjartur.
Annað dæmi: það kom nýlega í
ljós í skoðanakönnun á Bret-
landseyjum, að guð virtist eiga
betri aðgang að ríku fólki og
menntuðu en þeim sem ver voru
settir í tilverunni. Að minnsta
kosti voru þeir sýnu fleiri úr fyrr-
nefnda hópnum sem töldu sig
hafa orðið fyrir því sem kallað
væri trúarleg reynsla. Líklegasta
skýringin á þessum mun er svo
sú, að þeir sem betur eru settir og
vanari nokkuð svo „afstrakt”
spurningum skilji spurningar um
trúarreynslu með nokkuð öðrum
hætti en „samfélagshópur þrjú”
eins og alþýða manna heitir víst á
félagsfræðamáli.
Þriðja dæmi: fyrir nokkrum
árum voru íslendingar spurðir
um lestrarvenjur sínar. Þar kom,
að því er Klippara mínnir, í ljós,
að Meðaljóninn íslenski taldi sig
lesa bækur 5-6 stundir á viku.
Fyrir utan það, að hann horfði þó
nokkuð á sjónvarp, hlustaði á út-
varp og las blöð og tímarit upp á
hvern dag. Það er því miður lík-
legt að íslendingar hafi í þessari
könnun verið að ljúga upp á sig
meiri bóklestri en efni standa til.
Vegna þess að þeim er það
innrætt að bækur eigi menn helst
að hafa sér við hönd og varla
neinn maður með mönnum nema
hann geri það.
Svikamyllan
Skoðanakönnun, sem sýnir
gífurlegt fylgi Sjálfstæðisflokks-
ins á höfuðborgarsvæðinu, gefur
að sjálfsögðu til kynna vissa
hægrisveiflu, sem við íslendingar
erum enn ekki búnir að bíta úr
nálinni með. En hún sýnir líka
annað. Hún sýnir ístöðuleysi
hinna skoðanalausu gagnvart
þeim sem fara með völdin. Og í
því sambandi virkar á einkar læ-
víslegan hátt sú svikamylla sem
Sjálfstæðisflokkurinn rekur ekki
síst með aðstoð öflugra fjölmiðla
eins og Morgunblaðsins og DV.
Sú svikamylla snýst einmitt með
gný í ummælum Davíðs borgar-
stjóra um skoðanakönnunina í
DV. Hann sagði að könnunin
benti til þess að Reykvíkingar
vildu „láta flokkapólitík lönd og
leið.” Með öðrum orðum: með
ýmsum ráðum læða þeir sem
völdin hafa, því að fólki, að
stefna þeirra sé eiginlega ekki
pólitík. Hún sé bara mannlífið
sjálft, stjórnsýslan sjálf eða
eitthvað þessháttar. Pólitíkin er
eitthvað ljótt, sem kemur borgar-
stjóra til að mynda lítið við. Póli-
tíkin - það eru hinir, kratarnir og
kommarnir og guð má vita hvað.
Gáum að því. _ÁB
ÞJOÐVUJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, össur Skarphóðinsson.
Rlt8tjórnarfulltrúl: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Aðalbjörg Óskarsdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Guðjón
Friðriksson, Helgi Guðmundsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Mörður Árnason, ólafur Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson,
Víðir Sigurðsson (íþróttir).
Ljósmyndlr: Einar ólason, Einar Karlsson.
Útllt og hönnun: Filip Franksson, Þröstur Haraldsson.
Handrlta- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Framkvœmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrif8tofu8tjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreið8lu8tjóri: Sigríður Pótursdóttir.
Auglysingastjóri: Ragnheiður Óladóttir.
Auglý8ingar: Anna Guðjónsdóttir, Ásdís Kristinsdóttir,
Hreiðar Sigtryggsson.
Afgreiðslustjórl: Baldur Jónasson.
Afgrelðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Símavar8ia: Margrót Guðmundsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmœður: Bergljót Guðjónsdóttir, Ólöf Húnfjörð.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, auglýslngar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausaaölu: 30 kr.
Sunnudagsverð: 35 kr.
Áskrlftarverð á mánuði: 330 kr.
Afgreiðsla blaðsins er opin á laugardögum
frá kl. 9 til 12, beinn sími: 81663.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 23. maí 1985