Þjóðviljinn - 02.02.1986, Blaðsíða 12

islenska járnblendifélagið hf,
VERKFRÆÐINGUR EÐA
EÐLIS/EFNAFRÆÐINGUR
íslenska járnblendifélagiö hf. auglýsir starf
verkfræðings eöa eðlis/efnafræöings laust til
umsóknar. Rafmagnsverkfræöingur mun aö
ööru jöfnu hafa forgang.
Starfið er einkum fólgiö í daglegri umsjón
járnblendiofna. Ennfremur þarf viökomandi
að sinna ýmiss konar sérverkefnum.
Nauðsynlegt er aö viökomandi hafi reynslu í
stjórnun. Ennfremur er kunnátta í meðferð
PC tölva æskileg.
Allar nánari upplýsingar um starfið veitir Sig-
tryggur Bragason, framleiðslustjóri, í síma
93-3344 á vinnutíma og heima í síma 93-
2153.
Umsóknirskulu sendarjárnblendifélaginu hf.
eigi síöar en 10. febrúar n.k.. Umsókn fylgi
ítarlegar upplýsingar um náms- og starfsferil
ásamt prófskírteinum.
Grundartanga, 21. janúar 1986.
ÁHUGAFÓLK UM
KVENNARANN-
SÓKNIR
Næsti fundur á vegum áhugahóps um ís-
lenskar kvennarannsóknir veröur mánudag-
inn 3. febrúar kl. 20.30 í Skólabæ, Suöurgötu
FUNDAREFNI: Kvennarannsóknir og
stjórnvöld
1. Afgreiðsla Alþingis á tillögum um fjár-
veitingu til kvennarannsókna. Stutt fram-
saga: Sigríður Dúna Kristmundsdóttir.
Umræöur.
2. Nýleg embættisveiting í íslenskum bók-
menntum: Forsendur og afleiöingar fyrir
kvennarannsóknir og jafnrétti. Stutt fram-
saga: Helga Kress, Ragnhildur Richter.
Umræður.
Framkvæmdanefndin.
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar auglýsir til sölu
snjótroðara fyrir Bláfjallanefnd, gerð Kássbohrer P.B.
39145 D árg. 1975, ásamt tilheyrandi búnaði. Troðar-
inn er keyrður um 6000 klst. og í góðu ásigkomulagi.
Allar nánari upplýsingar gefur Þorsteinn Hjaltason
umsjónarmaður í Bláfjöllum.
Tilboðum skal skila til Innkaupastofnunar Reykja-
víkurborgar, Fríkirkjuvegi 3, Reykjavík, eigi síðar en
mánudaginn 10. febrúar nk.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVIKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 Simi 25800
Djúpfryst sæði er geymt í mjóum plaströrum í Blóðbankanum I Reykjavík við mínus 196°C. Sæðið kemur hingað frá
stærsta sæðisbanka i Evrópu, Central Sædbank í Kaupmannahöfn. Árangur við tæknifrjóvgun með frystu sæði er talinn
vera um 10-15% lakari en með fersku sæði og er frystiþol sæðisins sérstaklega kannað þegar sæðisgjafar eru valdir.
Jóhannes Long tók þessa mynd fyrir tímaritið Heilbrigðismál, sem gaf leyfi til birtingar hennar hér.
Framhald af bls. 11
sem sæðisgjafa. Ekki er hægt að
nota sæði úr nema um 20% þeirra
sem gefa sig fram, þar sem mjög
ítarleg læknisskoðun, auk ættar-
og heilsufarssögu þurfa að liggja
til grundvallar. Þá er kannað
frystiþol sæðisins, sem skiptir
einnig miklu máli. Nú hafa bæst
við ítarlegar rannsóknir vegna
alnæmishættu og hefur danski
sæðisbankinn, sem við höfum átt
samvinnu við ekki sent frá sér
sæði um nokkurn tíma vegna
þeirra.“
„Gætum við komið okkur upp
aðstöðu hér til rannsókna á
sæði?“
„Þetta eru mjög dýrar rann-
sóknir og auk þess er ýmislegt
sem mælir með notkun erlends
sæðis á íslandi. Vegna fámennis-
ins hér er talið að sú leynd sem
nauðsynlegt er í kringum tækni-
frjóvgun verði tæplega haldin hér
ef notað er innlent sæði og einnig
er alltaf meiri hætta á skyldleika-
tengslum í svo fámennu landi sem
íslandi."
„Eru engin sérstök læknis-
fræðileg vandkvæði sem hafa
komið í Ijós við þungun og fæð-
ingar barna eftir tæknifrjóvgun?"
„Nú orðið er talið að tíðni fóst-
urláta eftir tæknifrjóvgun sé ekki
meiri en eftir venjulegan getnað,
þyngd barnanna er einnig eðlileg
og kynskipting sömuleiðis. Hins
vegar má ekki gleyma því að
frjóvgun tekst ekki nema í nálægt
70% tilfella og fer það m.a. eftir
aldri kvennanna. Yfirleitt er til-
raunum hætt eftir 6 mánuði, ef
ekki hefur tekist frjóvgun."
„Nú þurfa bæði hjónin að
skrifa undir yfirlýsingu vegna
tæknifrjóvgunar, samkvæmt
þeirri vinnureglu sem nú er við-
höfð. Bendið þið fólki sem á við
ófrjósemi að stríða á þennan
möguleika?"
„Já, ef ófrjósemin stafar af því
að karlinn er ófrjór er fólki oftast
kynntur þessi möguleiki. Fólk
hefur jafnan nokkurn tíma til að
hugsa sig um, því fylgjast þarf
með konunni nokkurn tíma áður,
skrá egglos o.fl. Að sjálfsögðu
skrifar fólk ekki undir svona yfir-
lýsingu nema að vel athuguðu
máli. Yfirleitt er þetta fólk búið
að reyna nokkuð lengi að eignast
barn, en þó er ekki óalgengt að
aðeins annað hjónanna óski eftir
tæknifrjóvgun. Oft er það ekki
síður karlinn en konan sem telur
þetta æskiiega lausn. Almennt er
talið að það sé fólk í haldgóðum
hjónaböndum sem fer fram á
tæknifrjóvgun, enda sýna banda-
rískar skýrslur að skilnaðartíðni
hjóna sem hafa eignast börn með
þessum hætti er lægri en almennt
gerist.“
„Nú hafið þið eingöngu sinnt
hjónum/sambýlisfólki. Hvað
með einhleypar konur?“
„Það er nokkur vandi að velja
fólk í þessa meðferð. Hingað til
hef ég verið einn í þessu og nánast
stuðst við brjóstvitið eitt, en víða
erlendis hafa læknar stoð af sál-
fræðingum við þetta val.
Varðandi einhleypar konur
eða ógiftar er óneitanlega enn
meiri vandi á höndum. Auðvitað
óskar maður hverju barni að eiga
bæði föður og móður. Þó held ég
að niðurstaða mín yrði sú að neita
ekki konu á þeirri forsendu einni
að hún ætti sér ekki karl að maka.
Við höfum til þessa stuðst við
sömu reglur og Danir. Biðtíminn
er um eitt ár og hlutfall tækni-
frjóvgana miðað við fólksfjölgun
er allhátt. Það er því öllum til
bóta að skýrari ákvæði verði sett
sem fyrst," sagði Jón Hilmar enn-
fremur.
Lœknavfsindin
í þágu allra?
Vonandi verður þess ekki langt
að bíða að skipuð verði nefnd til
að kanna réttaráhrif tæknifrjóvg-
unar og þess má vænta að hún
geri síðan tillögur um lagasetn-
ingu þar að lútandi. Það er ljóst
að örar framfarir í læknavísind-
um munu opna fleiri möguleika
til getnaðar og þungunar en til
þessa hafa þekkst og raunar eru
þegar komin fram erlendis mörg
slík tilfelli. Glasabörn þykja ekki
lengur fréttamatur og meðgöngu-
mæður fæða nú fólki börn, sem
ella hefur ekki eygt þann mögu-
leika. íslenskir læknar fylgjast vel
með þessari þróun og þess er að
vænta að við munum taka þátt í
henni ekki síður en tæknifrjóv-
gununum. Eftilvillerslíkt aðeins
tímaspurning, enda margt sem
kallar á að allir möguleikar til
fólksfjölgunar séu nýttir, nú þeg-
ar er kominn mikill afturkippur í
fæðingar á íslandi.
Margir eru þeirrar skoðunar að
læknavísindin eigi fyrst og fremst
að koma til hjálpar, þegar um er
að ræða hjóna eða sambýlisfólk,
þar sem það hljóti alltaf að vera
til bóta fyrir barn að eiga bæði
föður og móður en aðeins annað
hvort, sé þess nokkur kostur.
Þarna þarf að setja skýrar reglur
og taka af öll tvímæli um það
hvort tæknifrjóvgun sé fyrst og
fremst lausn þar sem ófrjósemi
eða erfðasjúkdómur karls komi í
veg fyrir að hann geti eignast
barn, eða hvort þetta skuli
skoðast sem ný fólksfjölgunar-
leið fyrir litla þjóð án tillits til
hjónabandsstöðu einstakling-
anna. Umræður um erfðir og
uppeldisáhrif eru sveiflukenndar
og hafa nokkur áhrif bæði þegar
um tæknifrjóvganir er rætt og
ættleiðingar barna frá öðrum
löndum. Telji menn æskilegast
að börn, hvort sem þau eru getin
með tæknifrjóvgun eða á annan
máta, eigi bæði móður og föður,
er spurning hvort ekki sé rétt að
gera barneign sambúðarfólks eða
hjóna æskilegan kost með félags-
legum og efnahagslegum aðgerð-
um. Um leið er hæpið að unnt sé
að synja einhleypum konum al-
farið um þessa leið til barneigna á
íslandi. Framfarir á sviði læknis-
fræði og líffræði þurfa að nýtast
til að auka hamingju fólks og það
þarf að beita aukinni þekkingu af
skynsemi og forsjá. Það verður
væntanlega verkefni þeirrar
nefndar sem skipuð verður, ef
þingsályktunartillagan sem nú
liggur fyrir Alþingi, verður sam-
þykkt.
þs
Heimildir:
Tæknifrjóvgun: Ritgerð Jóns H.
Höskuldssonar, Tæknifrjóvgun
með frystu gjafasæði: grein í
Læknablaðinu eftir Jón Hilmar
Alfreðsson, Tillaga til þings-
ályktunar um réttaráhrif tækni-
frjóvg., Heilbrigðismál, Ny tid,
Le Nouvel Observateur, o.fl.
12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 2. febrúar 1986