Þjóðviljinn - 22.08.1986, Síða 21

HEIMURINN
Vinstrisinnaðir
skæruliðar í El Salvador eru nú
á fundum með fulltrúum
stjórnvalda El Salvador í Mex-
íkóborg. Ætlunin er að ná
samkomulagi um að koma af
stað friðarviðræðum. Tals-
maður Þjóðfrelsisfylkingar El
Salvador (FMLN) sagði við
fréttamenn I fyrradag að von-
ast væri til að deiluaðilar gætu
sameinast um að koma
deilumálum á „mannlegri"
grunn eins og hann orðaði
það. Siíkt væri höfuðatriði til
að eitthvað fengist út úr friðar-
viðræðum. í tilkynningu sem
samtökin sendu frá sér, sagði
að mikilvægt væri að komist
yrði að pólitísku samkomulagi
til að binda endi á borgara-
styrjöldina í El Salvador þar
sem 60.000 manns hafa látist,
mest allt óbreyttur almenning-
ur. FMLN lagði tii að samið yrði
vopnahlé í hvert sinn sem
friðarviðræður stæðu yfir. Því
hefur Jose Napoleon Duarte,
forseti landsins hins vegar
hafnað. Vinstriflokkar í El Sal-
vador og erkibiskupinn af San
Saivador, höfuðborg landsins,
iýstu því yfir nýlega að þeir
væru bjartsýnir á að sam-
komulag tækist nú í viðræðun-
um. Diplómatar telja slíkt hins
vegar ekki líklegt. Þeir segja að
þó samkomulag takist á fundi í
Mexíkóborg um að koma á
friðarviðræðum, sé ólíklegt að
deiluaðilar nái endanlegu
samkomulagi. Þeir segja einn-
ig að ástand mála hafi lítið
breyst frá 1984 og lítið hafi
komið fram að undanförnu
sem bendi til að von sé á
breytingum.
Trompet-
leikarinn
Thad Jones, er látinn, 63 ára að
aldri. Jones hefur undanfarin
ár verið starfandi og búsettur
ásamt fjölskyldu sinni í Kaup-
mannahöfn þar sem hann hef-
ur m.a. stjórnað Radioens Big
Band við góðan orðstír. Hann
tók við stórsveit Count Basie í
fyrra eftir að Basie lést. Jones
lést á sjúkrahúsi í Kaup-
mannahöfn í fyrradag eftir
nokkurra mánaða veikindi.
Ekki var tilkynnt um dánaror-
sök. Jones lék um tíu ára skeið
á trompet í stórsveit Count
Basie. Hann lék meðal annars
inn á hljómplötur með pían-
ósnillingnum Thelonius Monk
og saxófónleikaranum Sonny
Stitt. Kona Jones sagði í gær
að Miles Davis „hefði frekar
viljað heyra Thad Jones missa
úr nótu en að heyra Freddie
Hubbard spila allt á fullkominn
máta.“
Rafmagnsleysi
varð á öllum norðurhluta Fil-
ippseyja í gær, þar á meðal í
Manila, eftir að bilun varð í
tveimur raforkuverum á Luzon
eyju. Bilunin átti sér stað að
kvöldi til þannig að myrkt varð.
Rafmagnsleysið varð á sama
tíma og þess var minnst að
þrjú ár eru liðin frá því að Ben-
igno Aquino, eiginmaður nú-
verandi forseta Filippseyja,
Corazon Aquino, var myrtur
við heimkomu til Filippseyja
eftir margra ára útlegð. Orð-
rómur komst strax á kreik í
Manila um að stuðningsmenn
Ferdinands Marcosar hefðu
unnið skemmdarverk á rafork-
uverunum. Yfirvöld neituðu
þessum orðrómi harðlega.
Varaforseti fyrirtækisins sem
á raforkuverin sagði hins veg-
ar við fréttamann Reuter að
orsökin fyrir biluninni væri
ekki enn þekkt en rafmagn
væri smátt og smátt að komast
á. Orðrómur gekk einnig um
Manila að átök hefðu átt sér
stað í borginni en engar opin-
berar fregnir voru um slíkt.
Orsakir Tsjernóbíl slyssins
Mannleg
■ ■ ■ ■ ■
mistok
Sovéskir embœttismenn kynntu ígœr
heildarskýrslu um Tsjernóbílslysið þar
sem sagði að helsta orsökinfyrirþví
hefði verið sú að kœlikerfi voru allt of
lengi úr sambandi
Moskvu - Sex mistök leiddu til
þess að Tsjernóbíl slysið í So-
vétríkjunum átti sér stað, til-
kynntu sovéskir embættis-
menn í gær, þeir sögðu að
mannleg mistök hefðu átt stór-
an þátt í slysinu.
Embættismennirnir héldu í gær
fréttamannafund þar sem þeir
skýrðu frá niðurstöðum heildar-
skýrslu sovéskra vísindamanna
um orsakir slyssins. Skýrslan
verður bráðlega lögð fyrir Al-
þjóðlegu kjarnorkumálastofnun-
Mannleg mistök segja embættismenn.
manns látnir vegna þess.
ina. Staðfest var á fundinum að
nú hefðu 31 manneskja látist
vegna slyssins senr átti sér stað
26. apríl síðastliðinn. Einnig var
tilkynnt að yfir 200 manns hefðu
orðið fyrir alvarlegri geislun og
væru fárveikir. Einnig var til-
kynnt að 135.000 nranns hefðu
Palme morðið
Oryggismál vom í ólestri
Yfirmaður nefndar sem rannsakar hvernig örryggismálum var háttað þegar
morðið varframið á Palmefyrir hálfu ári síðan segir að sœnsk yfirvöld hafi haft
litla stjórn áþvísem gerðist eftir að morðið varframið
Stokkhólmi - Sænsk yfirvöld
voru á engan hátt undirbúin
þegar Olof Palme, fyrrum for-
sætisráðherra Svíþjóðar, var
myrtur fyrir næstum sex mán-
uðum síðan og voru allt of fljót
að gefa frá sér þá hugmynd að
um væri að ræða hernaðarlega
árás. Þetta var haft eftir yfir-
manni rannsóknarnefndar
sem kannar nú öryggismál
sem tengjast rannsókn morðs-
ins á Paime.
Per-Erik Nilsson, formaður
nefndarinnar sagði í viðtali við
Dagens Nyheter í gær að enn væri
allt margt á huldu um hvað gerð-
ist fyrstu klukkustundirnar eftir
morðið. „Enginn hafði minnstu
hugmynd um það hvort um var að
ræða verk brjálæðings, sérþjálf-
aðrar sveitar eða vel skipulagða
hryðjuverkaárás á fjölmarga ráð-
herra sænsku stjórnarinnar,"
sagði Nilsson í viðtalinu. Hann
lýsti þeirri skoðun sinni að æðstu
menn innan lögreglu og hers
landsins ættu stöðugt að bera á
sér tæki sem gæfi merki ef
nauðsynlega þyrfti að ná sam-
bandi við þá. Nefndin birtir end-
anlegar niðurstöður rannsóknar
sinnar snemma á næsta ári.
Öryggisgæsla var engin á
Palme þegar hann var myrtur,
hann hafði gefið lífvörðum sínum
tveimur frí þegar morðið átti sér
stað. Mikill fjöldi lífvarða er nú
hins vegar stöðugt umhverfis Ing-
var Carlsson sem tók við af Palme
sem forsætisráðherra og formað-
ur sænskra jafnaðarmanna.
Nilsson nefndin rannsakar nú
m.a. hvernig hinni umfangsmiklu
leit að morðingjunum hefur verið
hagað. Prátt fyrir yfirlýsingar
annað veifiö frá yfirmönnum lög-
reglunnar um að umtalsverður
árangur hafi náðst við rannsókn
morðsins, er ekki enn vitað hver
framdi morðið, né hefur morð-
vopnið fundist. Ekki er heldur
vitað hver var ástæðan fyrir
morðinu.
Samkvæmt heintildum úr varn-
armálaráðuneytinu sænska var
strax eftir morðið athugað á land-
amærunum hvort um innrás væri
að ræða.
Þeir segja einnig að nú séu rúmlega 30
verið fluttir burtu af svæðum um-
hverfis kjarnorkuverið í Úkra-
ínu.
Embættismennirnir sögðu að
verstu mistökin hefðu verið mjög
óregluleg notkun kælikerfisins í
fjórða kjarnaofni versins meðan
á mælingum stóð. Þær mælingar
áttu að finna út hversu lengi væri
hægt að halda uppi öruggu ork-
ustreymi eftir að skipt hefði verið
yfir á díesel rafal. „I næstum 12
klukkustundir var slökkt á kæii-
kerfinu í fjórða ofninum," sagði
Andronik Petrosjants, yfirmaður
ríkisnefndar um kjarnorkumál, á
fundinum. „Slíkt er algjörlega
gegn öllum reglum," bætti hann
við. Hann sagði að einnig hefði
liðið of langur tími þar til slökkt
var á kjarnaofninum eftir að ljóst
varð að ekki var allt með felldu.
Sovétríkin
Viöskiptaráöherra handtekinn
Moskvu - Fyrrum vara-
viðskiptaráðherra Sovétríkj-
anna, Vladimir Súskof, var
handtekinn nýlega í tengslum
við smyglhneyksli sem komið
hefur upp í Sovétríkjunum.
Það var dagblaðið Izvestia sem
sagði frá þessu í gær. I blaðinu
sagði að nokkrir tollstarfsmenn
hefðu „sett blett á búning sinn
með því að leyfa sér að tengjast
ýmsum vélabrögðum" meðan
„virðulegt" fólk sem hefði vald til
þess að ferðast erlendis og undir-
rita samninga færi í gegnum toll-
inn án nokkurrar athugunar.
Meðal embættismanna sem „not-
uðu tollinn eins og eigin heimili"
var einmitt Súskof sem handtek-
inn var nýlega að sögn Izvestia. I
blaðinu sagði einnig að sovéska
tollembættið yrði framvegis
undir beinni stjórn æðstu yfir-
valda. Hingað til hefur það til-
heyrt ráðuneyti sem sér um er-
lend viðskipti.
Izvestia gaf engar uppiýsingar
um það hvar eða hvenær Súskof
var handtekinn né hvað hann
hafði þá meðferðis. Súskof sem
er 66 ára gamall, var skipaður í
eitt af æðstu embættum viðskipt-
aráðuneytisins sem sér um erlend
viðskipti. I síðasta mánuði var
háttsettur embættismaður í við-
skiptaráðuneytinu og undirmað-
ur hans ásamt öðrum embættis-
manni úr sérstakri ríkisstofnun
sem hefur með höndum erlend
viðskipti, handtekinn. Þeir voru
hver um sig dæmdir í 15 ára fang-
elsi fyrir að taka við mútum áður
en samningar voru undirritaðir.
Norðurlönd
Berjatínsla
fyrir bí?
Osló - Berjatínsla á þessu
hausti, og líkast til á næstu
árum, er fyrir bí í Skandinavíu,
ástæðan er Tsjernóbíl kjarn-
orkuslysið.
Eins og kunnugt er af fréttum
hafa hreindýr á norðlægum slóð-
um orðið illa úti vegna slyssins og
hafa norsk neytenda- og náttúru-
verndarsamtök áhyggjur af því
að afleiðingar kjarnorkuslyssins
séu nú fyrst að koma í ljós.
Hreindýrin nærast mikið á skóf
og sú jurt tekur næringu úr lofti.
Skófin fékk í sig þá auknu geisla-
virkni sem varð vart við í Skand-
inavíu eftir Tsjernóbíl slysið.
Hvað varðar berin hefur komið í
ljós í nýlegum mælingum í Sví-
þjóð að þau eru óhæf til matar,
líkt og orðið hefur með fisk og
hreindýrakjöt. Geislavirkni er
enn að aukast.
Vestur-þýskir innflytjendur
hafa sett ber frá Svíþjóð á svartan
lista og innlendir kaupendur hafa
dregið mjög úr kaupum á blá-
berjum og rifsberjum frá norður
hluta Svíþjóðar.
Sósíalistaflokkur Japan
Kona næsti foimaður?
Tokyo - Það hefur vakið mikla
athygli í Japan að líklegt þykir
að kona hreppi formannssæti í
Sósíalistaflokki Japans, eins
af stærstu stjórnmálaflokkum
landsins.
Flokkurinn varð reyndar fyrir
rniklu áfalli í þingkosningunum
þar í landi um síðustu mánaða-
mót en talið er að þessi kona,
Takako Doi, eigi eftir að lífga
mjög upp á flokkinn, verði hún
formaður. Búist er við að niður-
staða fáist í formannskjöri á allra
næstu dögum. I japönskum
stjórnmálum eru karlmenn ráð-
andi, og eins má segja um jap-
anskt þjóðfélag. í ríkisstjórnar-
flokknum, Frjálslynda Lýðræðis-
flokknum sem er langstærsti
flokkur landsins eru engar konur
í ráðherrastöðum og aðeins 4%
þingmanna á japanska þinginu
eru konur. I sveitarstjórastöðum
eru engar konur, allir borgar-
stjórnar landsins eru karlmenn
og aðeins tvær konur eru í yfir-
mannastöðum í 2005 stærri bæj-
um landsins. Hins vegar fá 44
milljónir kvenna að kjósa í kosn-
ingum
Þeir sem helst standa í vegi
fyrir Doi eru vinstri sinnar í
flokknum þar sem verkalýðsleið-
togareru áberandi. Helstuvalda-
menn í flokknum hafa hins vegar
lýst yfir þeim vilja sínum að Doi
verði næsti flokksformaður. Það
hefur nefnilega komið á daginn
að fólk í verkalýðsstétt kaus
Frjálslynda Lýðræðisflokkinn í
stórum stíl í síðustu kosningum.
Þeir telja sig því í sterkri stöðu
gagnvart verkalýðsleiðtogum.
Fjárframlög til flokksins eru hins
vegar að þrentur fjórðu hlutum
frá Sohyo stærstu verkalýðssam-
tökum Iandsins og verkalýðsleið-
togar vilja helst Tetsuo Ueda sem
formann í stað Mashashi Ishibas-
hi, sem nú lætur af stöðu for-
manns eftir niðurlægjandi ósigur
í þingkosningunum.
Flokksleiðtogar vonast til að
Doi geti fengið konur til að kjósa
flokkinn í auknum mæli. Hún
hefur sjö sinnum verið þingmað-
ur flokksins.
Föstudagur 22. ágúst 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 21