Þjóðviljinn - 18.10.1987, Blaðsíða 13

vel verið að ég leggi öfgakennda
áherslu á gildi þessa viðhorfs, mikil
ósköp. Pað verður þá bara svo að
vera.“
- En er skáldskapur ungs fólks
ekki orðinn rétt að segja „náttúru-
laus?“
„Það fer nú kannski dálítið eftir
hverskonar náttúru þú átt við! Nóg
er af erótíkinni, sýnist mér. En
eigirðu við þátt landsins í ljóðun-
um, þá er það líklega rétt að mölin
sé að yfirtaka ljóðmálið. Með því
er ég ekki endilega að segja,
heimur versnandi fer, ég kem ein-
ungis að málunum úr annarri átt.
Það er enginn einn sannleikur í
þessu fremur en öðru. En ef við
færum okkur yfir í aðrar listgrein-
ar, og lítum á unga málara til dæm-
is, þá rekumst við fljótlega á Georg
Guðna Hauksson, sem málar
landslag þannig að úr verður skáld-
skapur sem er hvorttveggja í senn,
dulúðugur og tær. Ég er mikill að-
dáandi mynda hans.“
- Náttúran, já. En hvað fleira
vekur þér innblástur?
„Það er þessi frægi innblástur, ég
held að hann hafi verið fundinn
upp einhverntíma af bókmennta-
fræðingi með andarteppu. Mín
skoðun er sú að maður gangi með
sinn persónulega heim í höfðinu,
summu af fólki, umliverfi og at-
burðum sem fyrir mann hafa borið,
síðan mótast þessi heimur, sem við
getum kallað svo, með tímanum,
og smátt og smátt finnur maður að-
ferð til að ná í allt þetta sem er á
flökti innan höfuðskelja, aðferð
sem vonandi er sem sönnust, og
samkvæmust persónugerðinni.
Síðan getur mönnum gengið misvel
að ná til þessa heims; ef litið er á
höfundarferil hinna ýmsu manna
sést að sumir hafa týnt þræðinum
árum saman, en síðan fundið hann
aftur, og þá er hann allt í einu full-
spunninn. Þetta hefur ekkert með
innblástur að gera held ég, annað
hvort hefurðu eitthvað í kollinum,
eða ekki, og það kostar seigslítandi
vinnu að ná einhverju af viti úr
þessu dularfulla heystáli sem heil-
inn er. Einn og einn maður tutlar
fangið fullt af ilmandi töðu fyrir-
hafnarlaust og gefur á garðann
syngjandi glaður, en það eru séní.“
- Um hvað yrkirðu?
„Hm. Það er nú það. Sko, ég
hugsa að við þessir yngri menn
séum ekkert frábrugðnir þeim sem
á undan komu að því leyti að við
erum að reyna að tjá okkar hug og
skynjun. Mér finnst ég ekki geta
unnið öðruvísi en útfrá eigin lífi, og
get svo aðeins vonað að það hafi
einhverja sanna tilfinningu til að
bera þegar best lætur.“
- En hvenœr fórstu að skrifa?
„Ætli ég hafi ekki farið að skrifa
af einhverri alvöru um tvítugt.
Eitthvað mun vera í skólablaði
Fjölbrautaskóla Sauðárkróks, en
sem betur fer er það fáum tiltækt!
En það var semsagt um tvítugt að
ég fór að safna nokkuð markvisst í
handrit. Fyrsta bókin kom svo út
þegar ég var 22 ára.
- Og þú fékkst m.a.s. forleggjara
að bókinni, sem mun vera fátítt. En
hvemig voru viðtökurnar?
„Þær voru eiginlega furðu góðar,
bæði frá hinum „almenna lesanda“
- þeim dularfulla manni — svo og
ritdómurum flestum.“
- Sumir segja að fólk sé rétt að
segja hœtt að lesa Ijóð. Fcerðu ein-
hver viðbrögð?
„Eitthvað virðast menn nú lesa,
en það eru ekki mjög margir sem
láta í ljósi að sá lestur varði þá mik-
lu.“
- Af hverju seljast Ijóðabœkur
lítið? Erþað afþví að nútímaljóð eru
tómt torf fyrir venjulegt fólk?
„Þjóðin virðist álíta að svo sé. Ég
álít hins vegar að nútímaskáld-
skapur sé langt frá því eins óað-
gengilegur og almennt er álitið.
Hverjir skilja til dæmis drótt-
kvæðin aðrir en afturgengnir forn-
kappar og fræðingar? En það er
einmitt þessi gamli kveðskapur
sem er notaður sem vöndur á nú-
tímaskáld. Og hvenær varð svo
þessi krafa fólks um að skilja alla
skapaða hluti svona ósveigjanleg?
Maður nokkur sem var að bölsót-
ast út í nútímalist á þessum for-
sendum, að hún væri óskiljanleg,
var spurður hvort honum þætti
fuglasöngur skemmtilegur. Mað-
urinn uppveðraðist allur, og kvað
glaður já við. Þá var hann spurður:
En skilurðu hann? Þá dró ský fyrir
sólu. Hann skildi hann ekki.“
- En hvernig hafa bókaforlög
staðið sig í útgáfu Ijóða ungskálda?
„Þau mættu nú að skaðlausu
taka fleiri og stærri áhættur. Þau
eru alltaf að leita að skáldsagna-
höfundunum. En það vill oft á tíð-
um gleymast á þeim bæjum að vel-
flestir skáldsagnahöfundar, þeir
sem nokkuð hefur kveðið að, hafa
byrjað sem ljóðskáld. Bókafor-
lögin mættu vel taka unglingastarf-
ið hjá skákhreyfingunni sér til fyr-
irmyndar!"
- En er Ijóðagerð þá ekki annað
en fingraœfing fyrir verðandi skáld-
sagnahöfunda?
„Nei, því er ég alls ekki að halda
fram. Ég held líka að það hafi sýnt
sig að þeir sagnahöfundar sem hafa
byrjað á ljóðagerð halda yfirleitt
tryggð við ljóðið. Nærtækt dæmi er
snillingurinn William Heinesen.
En svo ég tali fyrir sjálfan mig, þá
er þetta hreinlega afkomuspursmál
fyrir mig. Ég er búinn að taka þá
ákvörðun að lifa af skriftum, kom-
inn með fjölskyldu, og verð að
vinna með óbundið mál meðfram.
Þar fyrir utan vil ég ekki gera öðru
þessara forma hærra undir höfði en
hinu. Þessi form eru tvær hliðar á
sömu mynt.“
- Jamm og joeja. Hvað er nú á
döfinni hjá þér?
„Ég verð nú eiginlega að fá tíma
til að átta mig eftir að þessi bók er
komin út. Ég er með drög að sög-
um og ljóðum - en það er allt sam-
an frekar laust í reipunum. Síð-
astliðinn vetur þýddi ég stutta am-
eríska skáldsögu, og ég gæti hugsað
mér að þýða meira.“
„Nútímaskóldskapur
erlangtfró þvíeins
óaðgengilegurog
almennterálitið.
Hverjir skilja til dœm-
is dróttkvœðin aðrir
en afturgengnir
fornkappar og
frœðingar? En það
ereinmitt þessi
gamli kveðskapur
sem er notaður sem
vönduránútíma-
skáld..."
Sunnudagur 18. október 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13