Þjóðviljinn - 07.07.1989, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 07.07.1989, Blaðsíða 5
ASÍ er á beininu ð höfuðandstæðingana kvæmilegt hinsvegar verið af allt öðrum toga. Þeir hafa átt erfitt með að skilja hvað knúði Alþýðubank- ann til þess að taka þátt í þessum kaupum með mönnum sem verkamenn hafa hingað til álitið höfuðandstæðinga í stéttabarátt- unni. Björn Grétar Sveinsson formaður verkalýðsfélagsins Jökuls á Hornarfirði orðaði það svo í samtali við Þjóðviljann að þessi sameiningjaðraði við sam- runa Alþýðusambandsins og V innu veitendasambandsins. Ásmundur Stefánsson forseti ASI og formaður bankaráðs Al- þýðubankans er á beininu. þjóna þeim á sama hátt og hann hefur gert. Eina rökrétta svarið við því er að treysta eignarstöðu sína þannig að viðkomandi aðilar nái sem sterkustum ítökum. Fyrir Vestmannaeyinga skiptir mjög miklu að koma inn í þessi kaup af styrk, þannig að það verði ekki bara sterkir aðilar á höfuðborgar- svæðinu sem ráði ferðinni.“ Ef við snúum okkur að kaupunum sjálfum, þá hefur Halldór Guðbjarnarson fyrrver- andi bankastjóri Útvegsbankans gagnrýnt kaupverðið harkalega og sagt að þið hafið fengið Ut- vegsbankann á spottprís. Fenguð þið bankann á gjafverði? „Ég get bara svarað því þannig að ég hefði ekki verið reiðubúinn til þess að standa að kaupum á Útvegsbankanum á hærra verði. Þegar við veltum þessum kaupum fyrir okkur hljótum við að meta það út frá rekstrarfor- sendum hvort við teljum að þessi banki, sem út úr sameiningunni kemur, hafi traustar rekstrarfor- sendur eða ekki. Við teljum að sú forsenda sé til staðar með þessum kaupum. Ég held að það sé ná- kvæmlega sama hvaða verð hefði verið gefið fyrir Útvegsbankann. Gagnrýnin á viðskiptaráðherra hefði væntanlega verið sú sama. Það má alltaf deila um verð. Það er ekkert til sem er einhlítt rétt verð fyrir fyrirtæki. Ég held hins vegar að kaupverð bankans hafi verið ásættanlegt fyrir okkur og ég held að það sé fullkomlega viðunandi fyrir ríkisvaldið. Mér sýnist raunar á öllu að ríkisvaldið muni fá meiri arð af fjármagni sínu með þessum hætti heldur en með áframhaldandi rekstri á bankanum. Þjóðfélagið allt ætti hins vegar að fá stærsta arðinn sem felst í þeirri minnkun vaxta- munar sem hagræðing í banka- kerfinu ætti að gefa tilefni til. Það er ekki ávinningur sem fellur í hlut þeirra sem standa að kaupunum á Útvegsbankanum. Við hljótum að gera ráð fyrir því að aðrir bankar bregðist við og að þessi sameining verði til þess að herða á hagræðingu bæði í Lands- bankanum og í Búnaðarbankan- um. Ég held að þessi kaup og þessi sameining banka sé mjög stór áfangi í sögu bankakerfisins og muni leiða til verulegs sparn- aðar sem allir landsmenn muni njóta.“ Menn virðast almennt sam- mála um að til lengdar litið þá verði hagræðing af þessu en ýms- ir óttast þennan aðlögunartíma næstu þrjú til fimm árin, að reksturinn verði jafnvel dýrari en hann er nú. „Það er alveg rétt að sameining og samræming á starfseminni hlýtur að kosta töluvert. En ég held jafnframt að það eigi að vera hægt að ná fljótt svo mikilli hag- ræðingu að það eigi ekki að verða kostnaðarauki af sameiningunni. Auðvitað blasir það við að næstu tvö þrjú árin eru erfiður tími undir öllum kringumstæðum vegna þess að það er flókið og viðkvæmt að sameina fjögur svona stór fyrirtæki.“ Menn eru þegar farnir að velta fýrir sér nafni á nýja bankanum. A hann að heita Islandsbanki? „Ég hef ekki hugmynd um það. Það var ákveðið að láta fara fram samkeppni meðal starfsmanna' bankans um nýtt nafn og henni er ekki lokið.“ Húseignir hafa komið inn í um- ræðuna, sala á húseignum og jafnvel að reisa nýjar höfuðstöðv- ar. „Þetta eru bara vangaveltur fjölmiðlamanna, því það hefur ekki verið tekin nein ákvörðun um það hvernig farið verður með húseignir eða hvernig höfuð- stöðvum verður komið fyrir, hvort þær verða í sama húsi eða á fleiri en einum stað. Það er því bara hugarflug manna vítt og breitt um bæinn sem hefur kveikt þessa umræðu. Það fer hins vegar ekki á milli mála að eitt af því sem gerist með þessari sameiningu er að það sparast húsnæði.“ Hvað með bankastjóra? Verð- ur einn bankastjóri i nýja bank- anum eða verða þeir þrir? „Það liggur ekki fyrir enn. Við eigum mjög mikið verk óunnið í sambandi við sameininguna þannig að það hafa engar ákvarð- anir verið teknar hvorki varðandi bankastjóra, bankaráð né höfuð- stöðvar. Þær ákvarðanir ættu að einhverju marki að liggja fyrir undir lok þessa mánaðar." Þá jafnvel ákvarðanir um bankastjóra? „Já. Við tökum við bankanum á hluthafafundi 1. ágúst." Alþýðubankinn þarf að auka eigið fé um 400 miljónir... „Endanleg tala liggur ekki fyrir en við gerum ráð fyrir því að hún sé á bilinu 3-400 miljónir." Hvernig ætlar bankinn að auka eigið fé þetta mikið? „Það er þrennt sem kemur til greina. í fyrsta lagi sala á hlutab- réfum til félagsmanna og ég geri ráð fyrir því að við munum efna til almennrar hlutafjársölu þann- ig að félagsmenn geti keypt hlut. Við munum í öðru lagi leita til stéttarfélaganna og bjóða þeim hlutabréf til sölu. í þriðja lagi munum við leita til lífeyrissjóða og bjóða þeim hlutabréf til sölu. Við höfum að litlu leyti kannað vilja manna til þátttöku í hluta- bréfakaupum en treystum á að undirtektirnar verði jákvæðar. Það er rétt að minna á að kaupin eru ekki endanlega útkljáð. Samningurinn sem gerður var er undirskrifaður með fyrirvara um samþykki hluthafafundar, sem ég geri ráð fyrir að verði undir lok mánaðarins, þannig að enn er til staðar sá möguleiki að ekkert verði úr kaupunum. Segjum að þetta nái fram þá verða bankamir áfram til staðar sem eignaraðilar að nýja bankanum. Bankarekst- ur leggst af hjá öllum þessum að- ilum og færist inn á sameigin- legan vettvang hins nýja banka.“ Verður engin sjálfstæð fjár- málastarfsemi hjá þessum bönk- um? „Bankarnir sem slíkir falla fullkomlega inn í nýja bankann. Alþýðubankinn, Iðnaðarbank- inn og Verslunarbankinn verða aðeins áfram sem eignarhaldsað- ilar. Öll fjármálastarfsemi bank- anna færist inn í nýja bankann. Það er hins vegar ekkert sem úti- lokar að þessi eignarhaldsfyrir- tæki geti verið með fasteigna- rekstur eða eitthvað annað á sín- um snæmm. Eignarhaldsfomiið er að okkar mati mjög mikilvægt vegna þess að það gefur okkur möguleika á að koma fram sem einn aðili innan þessa nýja fyrir- tækis og þar með traustari ítök en við hefðum ef hver hluthafi Al- þýðubankans væri með beina eignaraðild að hinum nýja banka. Við gerum einnig ráð fyrir að til breytinga á samþykktum bankans, sem þurfa samkvæmt venju um tvo þriðju meirihluta, þurfi meira til. Þannig að hver af þessum þremur eignaraðilum fyrir sig, geti stöðvað slíkar breytingar. Það getur skipt máli t.d. ef um er að ræða aukningu á hlutafé. Við gætum þá stöðvað að slík aukning á hlutafé ætti sér stað ef tíminn hentaði okkur ekki.“ Að lokum, Ásmundur, langar mig til þess að snúa aftur að fyrstu spurningunni. Var skrifað undir það á Kjarvalsstöðum að stéttabaráttunni væri lokið? „Því fer fjarri. Það sem við metum þegar við erum að taka ákvörðun um það hvort við göngum inn í þetta nýja fyrirtæki eða hvort við höldum okkur sem litlum aðila, er m.a. það hvaða möguleika við getum haft til þess að hafa áhrif á það sem er að gerast á fjármagnsmarkaðinum. Við metum út af fyrir sig tvennt, annarsvegar hvaða þjónustu get- um við veitt. Við teljum að í þess- um nýja stóra banka sé þjónustu- möguleikinn gagnvart einstak- lingum og sérstaklega gagnvart lífeyrissjóðunum miklu meiri heldur en hann er í litlum eining- um. Við teljum líka að þau ítök sem við getum haft á fjármagns- markaðinn vaxi með aðild okkar að þessum nýja stóra banka vegna þess að þau ítök sem við höfum í dag með banka sem er með 3,5% af innlánum lands- manna eru hverfandi. Það er ein- mitt verið að styrkja stöðu verka- lýðshreyfingarinnar til áhrifa á fjármagnsmarkaðinum með því að ganga til þessa samstarfs. Það er ljóst að við erum ekki ein í þessum rekstri en við eigum að ná þeim ítökum með þátttöku okkar í rekstrinum að við séum með allt önnur og meiri áhrif en áður. Það er annar megintilgang- urinn. Hitt markmiðið er að bæta þjónustuna, lækka kostnaðinn og draga úr vaxtamun. Ég held að innan verkalýðs- hreyfingarinnar sé mjög almenn samstaða um að þessi kaup séu skynsamleg. Ég held að okkar af- staða njóti almenns stuðnings einmitt vegna þess að fólk telji stöðu verkalýðshreyfingarinnar styrkjast. Auðvitað leggur fólk spumingar fyrir sjálft sig og okk- ur gagnvart samstarfsaðilunum sem við erum með og hvort okkar eignarhlutur sé nægur til þess að tryggja okkur þá stöðu sem að við viljum hafa. Þegar málið er skoðað í heild finnst mér að flest- ir séu sammála um að það sé skynsamlegt fyrir okkur að gerast þátttakendur í þessum nýja stóra banka. Málið er hinsvegar ekki útkljáð og verður ekki útkljáð fyrr en á hluthafafundi sem verð- ur haldinn undir lok mánaðar- ins.“ Eruð þið ekki búnir að tryggja málinu framgöngu? „Nei alls ekki. Ég veit ekki hvemig þessu máli mun lykta á hluthafafundinum en mér virðast undirtektirnar jákvæðar og mér finnst því líklegt að kaupin verði samþykkt." -Sáf Föstudagur 7. júlí 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SlÐA 5

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.