Þjóðviljinn - 12.04.1990, Síða 22

ÓLAFUR
GÍSLASON
1 JT 3 y-— 5" ~6 ?— S’ 8 9 JO )! )2 9
/3 (c> H /5" TU~ T~ \r W~ 1- 9 (s> T )9
8 >6 13 ie V 20 12 2J 22 )S iT 18 23 3
T" 9 VL 22 y 22 18 9 ><i 2+ 23 2<i Vt
V >8 /9 9 )Z <P )8 /9 2S (s> 9 T
32 2(? 9 18 3 9 <?> /<7 3 V 18 H 22 b 9
h- 2T /5“ y W~ u 3m <5? 9 29 2/ n 9 <P ’Jo
3J 5" >8 2<r 9 Q 8 i>~ 22 ir~ V
l<\ S2 )8 2.0 2% y 2 \£ 9 3 2i~ 9 V (0 20
9 V? V 3 9 8 8 9 5 n 3 32 9 >2
<2 ii 18 b' /2 /2 s? 29 20 h? (c 18 2V s~
29 le 32 V )2 2d 12 9 28 Vh >Z T S y
H <9 u VI 9 V 20 /2 V >4 s 2+ /9 1$
MATUR

AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRST
Krossgáta Nr. 91
Setjið rétta stafi í reitina hór fyrir neðan. Þeir mynda þá nafn á þorpi
norðanlands. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðvilj-
ans, Síðumúla 37, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 91 “. Skitafrestur
er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
26 9 (0 2H- 2 18

1 t : í \ / \ ; : \ i \ \ :r t ——j WÖFAR j KRÍUNNAR Á skúlu lun | hdmsinshöf | Unr.urjki-Jsii'xúr 1 ÍHirtyxnMafini'síxw j
\ 1 * "A 1
Lausnarorð á krossgátu nr. 88 var Úlfhildur. Dregið var úr réttum
lausnum, og upp kom nafn Magnúsar Björnssonar, Birkimel 6,
Reykjavík. Hann fær senda skáldsöguna í Svörtukötlum eftir William
Heinesen í þýðingu Þorgeirs Þorgeirssonar. Mál og menning gaf
bókina út 1982.
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 91
verðaferðasagan (kjölfar kríunn-
ar -Á skútu um heimsins höf eftir
þau Unni Jökulsdóttur og Þor-
björn Magnússon. Mál og menn-
ing gaf þessa glæsilegu bók út
1989.
J-
Bútungur í
dymbilvikunni
Þótt þorskur sé mikilvægsti
nytjafiskur okkar íslendinga, þá
er það undarlega sjaldan sem
maður fær hann matreiddan hér á
landi öðru vísi en sem saltfisk. Og
manni skilst að útgerðinni hafi nú
verið settar þær reglur, að sjó-
mönnum beri að henda þeim
undirmálsþorski í sjóinn sem
slysast til að virða ekki reglur
ráðuneytisins um aldurstakmörk
á aðgangi í troll, net og línukróka
sjómanna.
Um daginn kom ég í fiskbúð og
notaði þá góðu reglu að spyrja
fisksalann hvað væri ferskast í
borðinu. Hann benti á nokkra
fallega bútunga, sem þama lágu
og höfðu greinilega svindlað sér
upp á borðið framhjá reglum
ráðuneytisins. Ég keypti tvo ó-
slógdregna bútunga sem vógu
kannski rúmt kfló stykkið með
haus og þóttist hafa fiskað vel.
Enda reyndist þetta hið mesta
góðgæti.
Eftir að hafa slógdregið fisk-
ana, hreinsað dökku himnuna
innan úr þunnildunum og fjar-
lægt 2-3 hringorma sem höfðu
gert sig heimakomna þar, tók ég
til stóran emaléraðan pott með
loki, sem rúmaði vel fiskana tvo.
Ofan í pottinn sneiddi ég tvo
væna lauka og saxaði nokkur
hvítlauksrif. Þá setti ég hálft til
heilt glas af matarolíu út í, þurrk-
aða steinselju, estragon, nokkur
anísfræ, eitt lárviðarlauf, salt og
pipar og að lokum 2 dósir af nið-
ursoðnum tómat sem búið var að
merja í sundur. Á endanum
skvetti ég úr einu hvítvínsglasi
yfír allt saman og setti svo þorsk-
ana út í og lét allt malla í um það
bið 40 mínútur í nærri 200 gráðu
hita.
Þetta var tilraun, sem ég hafði
aldrei gert áður, enda alinn upp
við það að ósaltaður þorskur sé
ekki mannamatur og allra síst
bútungur undir lögaldri. Þeim
mun óvæntari var ánægjan þegar
pottlokinu var lyft og ilmurinn af
dýrindis fiskmáltíð fyllti vitin.
Mátti ekki á milli sjá hvort var
ljúffengara, fiskurinn eða sjálf
súpan. Eftir á að hyggja held ég
að ekki hefði skaðað að setja
flysjaðar og niðurbrytjaðar kart-
öflur út í súpuna og láta þær sjóða
með, en það er þó ekki nauðsyn-
legt. Hvemig væri að breyta regl-
unum og skylda útgerðarmenn til
að gefa sjómönnum þann bútung
sem slæðist í netin í trássi við lög
og reglur, og banna þeim að
fleygja honum í sjóinn eins og
einhver stakk upp á á Alþingi á
dögunum?
FJÖLSKYLDAN
ELÍSABET BERTA
BJARNADÓTTIR
Soraarúrvinnsla
Kæru lesendur. í síðasta helg-
arblaði drap ég m.a. á kjör barna
og fyrirbærið örvæntingu í fjöl-
skyldulífi og innra með einstakl-
ingnum sjálfum. Nú fer páska-
hátíðin í hönd, með kærkomnum
fridögum og hátíðarhöldum hjá
fjölmörgum. Fermingarnar eru í
algleymingi og upprisuhátíð
frelsarans er mörgum fagnaðar-
boðskapur, en fyrir öðram boð-
skapur um vorið.
Við eram iíka minnt á dauðann
um bænadagana. Á stórhátíðum
finnum við einnig best hverja
vantar og hverjir eru gengnir
héðan. Það vekur með mönnum
sárar tilfinningar og ljúfar. Líkt
og þegar steininum hafði verið
velt frá gröf Krists og konurnar
sannfærðust um að hann var ekki
þar, gefa stórhátíðirnar og fríin,
með tíma sínum og fjölskyldu-
boðum, tilefni til að minnast
þeirra sem era ekki lengur hjá
okkur, hverjir era ekki lengur við
borðið. En líkt og Jesús bað kon-
umar að æðrast ekki, má líta á
hinn styrkjandi mátt sem felst í
því að þurfa að þreifa á sorg sinni.
Það felst læknandi máttur í því að
þora að draga sárar tilifinningar
fram í dagsljósið og ef til vill deila
þeim með öðrum í fjölskyldunni,
eða trúnaðarvinum. Þá skapast
oft eitthvert innra rými til að
hleypa að einhverju nýju, nýju
fólki eða einhverju sem gefur líf-
inu gildi.
Sorgin
myndhverfist
Þótt margur missirinn og að-
skilnaðurinn skilji eftir menjar
sínar í sálarlífinu og fjölskyldulíf-
inu, getur þessi söknuður þrosk-
ast með einstaklingnum eða fjöl-
skyldunni. Ef sársaukanum er
ekki afneitað né leyft að taka
völdin í fjölskyldunni um of
langan tíma, heldur veitt út og
orðaður á viðráðanlegan hátt,
getur hann smám saman um-
hverfst í óumflýjanlega stað-
reynd, sem hættir að vera ógnun
eða vekja þunglyndi í daglegu
lífi, fjölskyldumeðlimirnir geta
smám saman leyst um tilfinninga-
Að syrgja er sjálfshjálp sálarinnar
svo nýjar vonir fái pláss.
böndin við þann sem er farinn og
leyft minningunum að lifa með
sér án þess að þær verði ógnun
við ný viðfangsefni í lífinu. Það
eru menjamar um hið liðna sem
sækja oft meira að okkur í svig-
rúmi stórhátíðanna en ella. Þann-
ig getur taktviss koma páskanna í
og með verið tækifæri til endurúr-
vinnslu sárra tilfinninga. Svipað
og þegar maður tekur til í
skápnum sínum, tekur út eina
flíkina eftir aðra, ber við sig og
brýtur svo nettlega saman og
leggur í hilluna, þá tekur hún ef
til vill minna pláss núna svona ný-
samanbrotin. Líkt og gatslitnu
flíkumar hafna í tuskuskúffunni,
verða sumar vonir að víkja með-
an nýjar vakna.
„Þetta eru
blómin“
Fyrir nokkrum áram sýndi 10
ára gömul vinkona mín mér lítinn
hlut sem hún hafði unnið í smíð-
inni í skólanum. Þessi litli smíðis-
gripur var u.þ.b. 10x30 á hvom
veg, þunn krossviðsplata og
önnur heldur minni ofan á hinni.
Lítill trékross ekki ósvipaður
þeim, sem maður notaði við
fuglagrafir í bernsku, var festur
ofan á krossviðsplöturnar. Á
krossinum var skorið út: „Afi“,
en hún hafði þá nýverið misst
hann. Kringum krossinn hafði
verið límt sag, og skorið út í
krossviðsplötuna: „Afi minn ég
sakna þín“. - Hvað á sagið að
vera? spurði ég. - Sérðu það
ekki, þetta eru blómin á gröfinni
hans, svarði hún. Þarna hafði
barnið „unnið sig áfram“ í sorgar-
ferlinu með sköpunarverki sínu,
breytt gröf afa síns yfir í viðráð-
anlega stærð, svo hún gæti haft
hana hjá sér uppi í hillu meðan
hún þurfti. Núna nokkram áram
síðar spurði ég þessa vinkonu
mína þegar ég kom inn í herberg-
ið hennar hvað væri orðið af
þessu listaverki. - Það, svaraði
hún, - ég er ekkert með það uppi
við lengur, en ég geymi það inn í
skrifborðsskáp.
Þarna sjáum við dæmi um eðli-
lega sorgarúrvinnslu bamssálar-
innar. Hún gat lagt í ósýnilega
geymslu þessa gröf afa síns, en
hún veit vel hvar hana er að
finna. Hún hefur aðgang að
minningunni, þótt hún hafi ekki
þörf fyrir hana eins nálægt sér og
fyrst eftir dauða hans.

22 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ • Flmmtudagur 12. apríl 1990