Þjóðviljinn - 31.08.1990, Blaðsíða 7

Mitterrand Frakklandsforseti spurði margs þegar hann skoðaði hand-
ritin undir leiðsögn dr. Jónasar Kristjánssonar og undraðist þegar
honum var tjáð að enn gætu íslendingar lesið og skilið texta hinna
fornu bóka. Mynd Börkur/ Mbl.
Mitterrand
Skoðaði þjóðar-
gersemamar
í tengslum við opinbera hcim-
sókn Mitterrands Frakklands-
forseta undirrituðu á miðvikudag
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra og frú Edwige
Avice, sem er staðgengill Dumas
utanríkisráðherra Frakka, tví-
sköttunarsamning milli landanna
sem mun auðvelda íslenskum
fyrirtækjum að starfrækja skrif-
stofur sínar og útibú í Frakk-
landi.
Opinberri heimsókn Mitterr-
ands lauk síðdegis í fyrradag og
þá tók við einkaheimsókn sem
hann notaði til að skoða þjóðar-
gersemar íslendinga, m.a. hand-
ritin í Árnastofnun.
Þangað fór Mitterrand á fæti
frá Hótel Sögu í gærmorgun
klukkan níu, ásamt Lang menn-
ingarmálaráðherra og skoðaði
Konungsbækur Eddukvæða og
Snorraeddu, Flateyjarbók,
Njálssögu, Gráskinnu og fleiri
undir leiðsögn dr. Jónasar Krist-
jánssonar. Njálu mun forsetinn
hafa lesið á yngri árum.
Hann hlýddi á útskýringar Jón-
asar af athygli og spurði margs
þegar Jónas las fyrir hann um
fund Vínlands, m.a. hvort sann-
að væri að Leifur Eiríksson hefði
fyrstur fundið Ameríku eða hvort
það væri aðeins tilgáta. Það vakti
undrun frönsku gestanna að ís-
lendingar gætu enn lesið og skilið
texta hinna fornu bóka.
Að lokinni heimsókninni í
Árnastofnun fylgdi Vigdís Finn-
bogadóttir forseti íslands gestun-
um út á Reykjavíkurflugvöll og
þaðan var haldið með þyrlu að
Gullfossi, Geysi og Þingvöllum.
Þaðan fóru gestirnir haldið um
14.30 og klukkustund síðar hélt
Mitterrand heimleiðis.
-vd.
ERLENDAR
Kórea
Ætla að hittast
Forsætisráðherrar Norður og
Suður Kóreu ætla að hittast í
næstu viku. Gengið var frá þessu í
gær. Svo háttsettir menn hafa
ekki hist í Suður og Norður Kór-
eu síðan 1945, en þá lauk 35 ára
yfirráðum Japana. Forsætisráð-
herra Norður-Kóreu, Yon
Hyong-muk, mun ferðast suður
yfir landamærin með sex öðrum
4. september.
Sérfræðingar draga þó í efa að
fundurinn verði haldinn.
Fulltrúar í Suður-Kóreu eru þó
vongóðir um góðan árangur. Þeir
vonast til þess að gert verði sam-
komulag um heimsóknir á milli
landanna, fríhafnarviðskipti og
önnur viðskiptasambönd.
Norður-Kóreumenn telja þó
spurningar um herstyrk land-
anna, veru Bandaríkjamanna í
Suður-Kóreu og kjarnorkuvopn
þeirra meira knýjandi.
Forsætisráðherrarnir munu
ræða öryggisatriði svo tryggt
verði að Kóreustriðið frá 1950-53
endurtaki sig ekki. Suður-
Kóreumenn vilja svo að þjóðirn-
ar verði teknar inn í Sameinuðu
þjóðirnar samtímis en sem tvær
þjóðir. Norður-Kóreumenn vilja
hinsvegar að norður og suður
verði tekin inn sem ein þjóð því
tvísetning ýti undir aðskilnað
þjóðanna. Reuter/gpm
Burma
Flokkamir vilja á þing
Tveir stærstu stjórnarand-
stöðuflokkarnir í Burma lýstu
því yfir í gær að þeir myndu setja
þing landsins í blóra við herstjórn
landsins. Fiokkarnir unnu næst-
um öll sætin á búrmanska þinginu
í maí s.l. í yfirlýsingunni kom
fram að flokkarnir hyggjast setja
þingið í næsta mánuði og ætlar
annar flokkur að mynda ríkis-
stjórn með aðstoð hins.
Ekki kom fram hvað flokkarn-
ir hyggðust gera ef herstjórn
landsins tæki ekki mark á þing-
setningunni. En þetta var fyrsta
yfirlýsing flokkanna síðan þeir
unnu kosningarnar. Síðan þá hef-
ur herinn stöðvað allar tilraunir
annarra til að taka völdin í
landinu og hafa krafist þess að
þingfulltrúarnir yrðu fyrst að
semja stjórnarskrá og fá hana
samþykkta af hernum og þjóð-
inni.
Herráðið sem tók völdin fyrir
tveim árum hélt loforð sitt um að
halda kosningar í maí s.l. en hafa
síðan reynt að ómerkja úrslitin.
Stjórnmálaflokkarnir hafa gefist
upp á því að reyna að semja um
valdskipti að sögn sérfræðinga og
eru nú tilbúnir til að láta skerast í
odda. Búist er við átökum í sept-
ember á afmæli blóðugrar valda-
yfirtöku hersins.
Reuter/gpm
Föstudagur 31. ágúst 1990 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 7
\

„Það hefur
myndast gjá
milli skólanna
og heimilanna,"
segir Helga
Sigurjónsdóttir.
Mynd: Kristinn.
Það geta allir lært
Á dögunum kom út bók eftir
Helgu Sigurjónsdóttur, kennara
og námsráðgjafa í Menntaskólan-
um í Kópavogi. Bókin heitir „For-
eldrar - nemendur - kennarar“
og fjallar m.a. um samskipti
skóla, þ.e. kennara og foreldra.
Hún tekur á mörgum við-
kvæmum málum sem lengi hafa
brunnið á fólki, en ekki verið tal-
að um. Vandamál sem koma upp
hjá börnum og unglingum í skóla
geta verið nyög alvarleg og
jafnvel fylgt þeim allt lífið. Þess
vegna er mikilvægt að finna strax
í byrjun skólagöngu hvert meinið
er og uppræta það. Aldrei þessu
vant er skrifuð bók sem ekki er
bara ætluð kennurum, heldur er
þessi bók ætluð öllum, foreldr-
um, kennurum og nemendum.
Stærsti áherslupunkturinn í
bók Helgu er samt sem áður
tengsl og samskipti kennara og
foreldra. En hefur vantað uppá
að þau samskipti séu í lagi?
„Já, að vissu leyti. Með þeim
miklu breytingum sem komu
með „nýja skólanum" svokall-
aða, þ.e. lagasetningunni 1974
um grunnskóla, urðu kennararn-
ir meiri sérfræðingar og foreldr-
arnir duttu svolítið út. Þeir misstu
af lestinni, því þeir vissu ekki
hvað var að gerast, þekktu ekki
þá hugmyndafræði sem lá, og
liggur til grundvallar öllum þess-
um „nýjungum“. Foreldrarnir
urðu þar af leiðandi óöruggir.
Mér finnst að með þessum
breytingum hafi myndast gjá
milli skóla og heimilis, sem var
minni fyrir.
Gamíi skólinn svokallaði
byggði á gamalli hefð um kennslu
á heimili og beinni kennslu og
þátttöku foreldra. Þeir kenndu
börnum að lesa og sendu þau síð-
an læs í skólann og lásu svo lexí-
urnar með börnunum frá degi til
dags. Það voru allir aðilar sam-
mála um þetta fyrirkomulag. Að
heimilið væri nauðsynlegur aðili í
kennslu, námið væri það mikið
að skólinn annaði því ekki ein-
samall og foreldrarnir voru að
vissu leyti viðurkenndir sem
kennarar.
Síðan kemur nýja stefnan og
kennararnir læra ýmislegt nýtt
sem foreldrarnir vita ekkert um.
Til dæmis kom nýtt námsefni sem
stundum va,r og er, þannig úr
garði gert að foreldrum er
beinlínis sagt að þeir megi ekki
kenna það vegna þess að þeir
kunni það ekki. Kunni ekki að-
ferðirnar og geti þar af leiðandi
ruglað börnin í ríminu og það sé
verra að foreldrarnir séu að
skipta sér af því.
Eftir að grunnskólalögin komu
1974 hefur þessi þróun aukist
mjög mikið, þ.e. að skólinn hefur
orðið meiri sérfræðistofnun og
foreldramir meira ólærðir. Þetta
hefur orðið skiptingin á milli
leikra og lærðra. Foreldrarnir
sitja eftir og vita ekki hvað er að
gerast. Þeir hafa fáar forsendur
til gagnrýni, því það er ekki hægt
að gagnrýna það sem maður
þekkir ekki.
Einnig finnst mér til viðbótar
við þetta, að kennarar séu með
ýmsa sleggjudóma um foreldra.
Kennarar slá gjarnan fram ýms-
um óhugsuðum hlutum eins og
t.d. „foreldrar hafa ekki áhuga á
börnunum sínum“. Þetta heyrir
maður oft, en ég mótmæli þessu
hreinlega. Auðvitað hafa allir
foreldrar áhuga á börnunum sín-
um, af hverju ættu þeir ekki að
hafa áhuga á þeim? Ef það er ein-
hver sem hefur áhuga á einhverju
í þessum heimi, þá eru það for-
eldrar sem hafa áhuga á börnun-
um sínum. Ef barni gengur illa í
skóla er heimilið meira og minna
undirlagt og foreldrarnir miður
sín.“
- Þjóðfélagið hefur breyst
mjög mikið og foreldrar og börn
eyða minni tíma saman en áður,
hefur það ekki áhrif á námið?
„Það er alveg öruggt. Mæður
voru miklu meira heima áður og
hluti af þeirra starfi var að lesa
með börnunum. Þarna hefur heill
þáttur í námi barna dottið út. En
ég er viss um að ef skólinn kemur
til móts við foreldra og hjálpar
þeim til hjálpa börnunum í nám-
inu, þá stendur síst af öllu á for-
eldrunum.“
- Hvaða áhrif hefur þessi þró-
un haft á nemendur?
„Barnið eða unglingurinn
missir þarna hluta af sinni kenns-
lu. Missir stoð í náminu sem for-
eldrarnir eru og auðvitað kemur
þetta alltaf verst niður á barn-
inu.“
- Þú talar í bókinni um mikið
fall nemenda eftir 9-10 ára skóla-
göngu. Er það vegna þessarar
þróunar?
„ Alveg frá því grunnskólalögin
komu hefur verið mikið fall. Það
hefur verið föst tala og ég held að
hún sé föst vegna þess að það er
útbreitt bæði meðal kennara og
einnig í okkar menningu, að svo
og svo mikill hluti af fólki sé svo
vitlaus að hann geti varla lært. Ég
tel þetta rangt og þótt það sé mik-
ill munur á einstaklingum er
þetta ekki svona. Ef fólk gengur
með þessu hugarfari að kennslu,
þá er greinilegt hvað getur gerst.
Og meðan fólk er með þessa
inngrónu hugmyndafræði þá fell-
ur þessi hluti, alveg sama hvaða
kerfi er komið með. Kennarar
ganga með mismunandi hugarf-
ari í mismunandi bekki. Það hef-
ur að vísu breyst og er minna
núna en það var, vegna þess að
núna er blandað í bekki.
Til að breyta þessari þróun,
þ.e. fallinu, þarf grunnskólinn að
endurskoða stefnu sína rækilega.
Hann þarf virkilega að taka á
málum sem áður var kannski
haldið að væru rétt, en eru það
ekki. Ég vil kalla þetta einskonar
gjaldþrota skólastefnu. Það er
svo margt í skólastefnunni sem
hreinlega gengur ekki, og þá
verða menn að hafa kjark til að
horfast í augu við það, taka á því
og færa það niður á jörðina. Og
þetta verður ekki gert nema í
mjög góðri og náinni samvinnu
við heimilin. Það þarf að taka
heimilin miklu meira inn í mynd-
ina en nú er gert. Þess utan þarf
að vanda mun meira kennslu í
byrjun, þ.e. hjá yngstu börnun-
um.
Eftir því sem maður skoðar
vandamálin betur, kemur í ljós
að vandinn hefst strax í byrjun.
Byrjendakennslan er svo gífur-
lega mikilvæg og viðkvæm og það
er mikil hætta á að kennarar og
foreldrar brjóti börnin niður
óvart. Börnin koma f skólann 7
ára gömul og þá hefst aðgreining-
in. Þau uppgötva allt í einu að
það er farið að dæma þau. Og ef
þeim mistekst og ráða ekki við
námsefnið, dæma þau sig sjálf úr
leik. En ef tekið er á vandanum
strax í byrjun og heimilin og
skólinn vinna saman er hægt að
koma í veg fyrir mikið og stórt
vandamál. Ef ekkert er gert
dæmir barnið sig sjálft úr leik og
gerir það áfram og jafnvel allt sitt
líf. Missir allt sjálfstraust og
sjálfsálit og það getur haft mjög
alvarleg áhrif þegar fram líða
stundir. Þannig að bæði foreldrar
og skólinn verða að vera vakandi
og taka á vandanum strax og hans
verður vart,“ segir Helga Sigur-
jónsdóttir.