Þjóðviljinn - 07.09.1990, Qupperneq 16

Santiago Harken Þótt allir kókaínbarónar Kólumblu næðust og iðnaður-
inn legðist niður, myndi framleiðslan bara flytjast eitthvað annað.
Mynd: Kristinn.
Fullorðinsnámskeiðin
hefjast vikuna 24.-30. sept.
• 12 vikur - einu sinni í viku.
• Hámarksfjöldi í hóp: 10.
• Enga undirbúningsmenntun
þarf.
• Öllum tekst sem vilja.
• Engin aldurstakmörk.
• Flesterfertugumfært-ogallt
áttræðum.
Veljið 1 vikudag og tíma
Stundaskrá:
• ENSKA: BYRJUM FRÁ
BYRJUN II:
DAGAR: Mánud., þriðjud.,
miðvd., fimmtud.
Tími: 18-19:30 eða 20-21:30.
• ENSKA: BYRJUM FRÁ
BYRJUN II:
Laugard. kl. 15-16:30.
Sunnud. kl. 15-16.30.
• ENSKA. ÁFRAM I.
Sunnud. kl. 17-18.30.
• SÆNSKA. GRUNN-
NÁMSKEIÐ:
Föstud. 17:45-19:15.
Laugard. 17-18:30.
Einstaklingskennsla:
• Einka- eða stuðningskennsla.
• Helstu efni grunn- og
framhaldsskóla.
• Tími: Mánud. - fimmtud.
kl. 9-18.
Föstud. - sunnud.
Kl. 9.-17.
Innritun í fullum gangl:
s. 71155 alla daga kl. 9-21
Hábergi 7, s. 71155
Eina von Kólumbíu er að e'itur-
lyf verði lögleg í Bandarikjun-
um og öðrum Vesturlöndum.
Kólumbíumenn græða ekkert
á allri eituriyfjasölunni þegar á
heildina er litið, leggja aðeins til
líf þúsunda karta, kvenna og
bama. Ef kókaín yrði leyft í
Bandarikjunum myndi mafían í
Kólumbíu leggjast af. Glamúr-
inn myndi hverfa af neyslunni
og þótt hún myndi aukast eitt-
hvað í fyrstu, næðist fljótt jafri-
vægi. Eiturlyfjaneysla er ekki
vandamál framleiðendanna
heldur neytendanna.
Sá sem þetta mælir er Santi-
ago Harker, kólumbískur ljós-
myndari sem dvalið hefur hér á
landi í sumar og tekið myndir
víða um land. Santiago er verk-
fræðingur og starfaði hjá Iðn-
tæknistofnun 1984-1985 en flutti
þá heim til Kólumbíu þar sem
hann hefur starfað sem ljósmynd-
ari þar til í sumar. Hann segir að
honum hafi verið orðið nær ó-
kleift að sinna störfum sínum í
heimalandi sínu vegna þeirrrar
skálmaldar sem þar ríki. Kól-
umbía er miðstöð kókaínffam-
Ieiðslu í heiminum, þar ríkir nán-
ast styijaldarástand og er tíðni
morða miðað við fólksfjölda þar
með því almesta sem þekkist.
- Til þess að skilja hvað er á
seyði í Kólumbíu, segir Santiago,
er nauðsynlegt að rekja söguna
síðustu áratugina. Ógnarástandið
er ekki bara tengt eiturlyfjum
heldur á það sér djúpar félagsleg-
ar rætur. Skæruliðahemaður hef-
ur verið í landinu svo lengi sem
ég man eftir mér, eða alveg síðan
á árunum í kringum seinni heims-
styijöldina. Skæruliðahemaður-
inn jókst mjög á áttunda áratugn-
um og eiturlyfjaframleiðslan hef-
ur virkað eins og olía á eldinn.
Áður fyrr var stríðið bara á
milli vinstri sinnaðra skæmliða-
hreyfinga og hersins en nú er
þetta allir á móti öllum, einkaher-
ir kókaínbarónanna, skæmliðar
og herinn beijast hveijir við aðra.
Á sjöunda áratugnum hófst
eiturlyfjastríðið fyrir alvöm með
aukinni eftirspum frá Bandaríkj-
unum eftir marijúana. Mexikó,
Jamaika og Kólumbía sáu um að
rækta gras ofaní hippakynslóðina
og í Kólumbíu fór aðal ffarn-
leiðslan ffam á Atlantshafsströnd-
inni þar sem hægt er að rækta
mun sterkara marijúana en ann-
arsstaðar. Um miðjan áratuginn
eftir að Víetnamstríðinu lauk,
hippahreyfingin lognaðist útaf og
Kanamir fóm að stunda ræktun
heima hjá sér fóm Kólumbíu-
menn að færa sig út í kókaínfram-
leiðslu.
Kólumbíumenn
fundu ekki upp
kókaínið
Ástæðan fyrir því að Kól-
umbía varð kókaínmiðstöð held
ég að sé að landið er mitt á milli
aðalræktunarlanda kókalaufanna
í syðri hluta álfúnnar og svo aðal-
neyslulandsins, Bandaríkjanna.
Auk þess er auðvelt að dyljast í
ffumskógunum, löggæsla er lítil
og talsverð reynsla af fíkniefna-
viðskiptum. Það er því mikill
misskilningur að Kólumbía hafi
fúndið upp kókaínið.
Framleiðslan skilaði í fyrstu
miklum tekjum inn í landið en
eftir að Bandaríkjamenn juku eft-
irlit með innistæðum í kól-
umbískum bönkum flutti mafían
mest allt féð á leynireikninga er-
lendis. Aðal verðmætin sem hafa
komið inn í landið hafa verið í
formi vopna fyrir einkaheri kóka-
ínbarónanna!
Eiturlyf
verður
að leyfa
Santiago Harker: Kókaínvandamálið er ekki
vandi Kólumbíumanna, heldur fyrst og fremst
þjóðfélagslegt vandamál í Bandaríkjunum
Kókaínbarónamir hófú um-
fangsmikil kaup á jarðnæði á
þeim landsvæðum þar sem mestu
átökin höfðu átt sér stað milli
skæruliða og hersins. Jarðnæði í
stríðshijáðum sveitahéruðum var
mjög ódýrt og auðvelt að fá fólk
til starfa við kókaínffamleiðsluna.
Á þessum svæðum voru skæru-
liðar allsráðandi og stjómarher-
inn komst hvergi að. Kókaínbar-
ónamir borguðu skæmliðunum
fyrir að vemda framleiðsluna en
fljótlega kastaðist í kekki milli
þeirra því kókaínbarónamir urðu
stærstu landeigendumir og
skæruliðar höfðu áður barist gegn
stóm landeigendunum. Kókaín-
barónamir tóku því að koma sér
upp eigin heijum.
Hversu umfangsmikið er eit-
urlyfjavandamálið iKólumbiu?
- Eiturlyfjaframleiðslan er
búin að draga tennumar úr allri
annarri framleiðslu í landinu.
Sem dæmi má nefna að talið er að
kókaíniðnaðurinn í landinu velti
um 2-3 miljörðum dollara á ári á
meðan heildarverðmæti kaffi-,
blóma- og vefnaðariðnaðarút-
flutnings nemur rétt um einum
miljarði dollara.
Einnig hefúr fíkniefhaneysla
innanlands aukist gífúrlega, en
áður var hún hverfandi. Barón-
amir fúndu upp á því að ff amleiða
ódýrt eitur úr úrganginum ffá
sjálffi kókaínframleiðslunni
blandað saman við marijúana og
ætlað til reykinga. Það er kallað
Basuko og segja má að það sé
undanfari krakksins. Eftiið er
baneitrað, því við kókaínfram-
leiðslu em notuð allskonar lífs-
hættuleg efni og sannað hefúr
verið að Basuko getur valdið al-
varlegum heilaskemmdum. En
efnið er hræódýrt og hefúr náð
gríðarlegri útbreiðslu.
Algert kaos ríkir
Kókaínffamleiðslan hefúr
raskað mjög valdahlutföllum í
landinu. Áður vom átökin „bara”
milli hersins og skæmliða en nú
ríkir algert kaos og engar hreinar
línur lengur. Almenningur í Kól-
umbíu hefur stundum á orði að
herinn sé tengdari kókaínbarón-
unum en skæmliðamir. Einka-
herir kókaínbarónanna hafa orðið
gríðarlega valdamiklir og stjóm-
völd hafa liðið þeim að vaða uppi
vegna þess að einkaherimir hafa
haldið skæmliðum niðri. Eftir að
einkaherimir tóku hinsvegar að
drepa stjómmálamenn og yfir-
menn í lögreglu hafa stjómvöld
látið til skarar skriða gegn þeim.
Einkaherimir ráða öllu á lands-
byggðinni og drepa alla þá sem
vilja breytingar í landinu, s.s.
vinstrimenn, háskólamenn,
blaðamenn auk þess sem fjöldaaf-
tökur í sveitum em tíðar til að
halda sveitalýðnum góðum.
Hvað er til ráða við að stöðva
ofbeldisölduna ?
- Eina von Kólumbíu er að
eiturlyf verði leyfð í Bandaríkjun-
um og öðrum Vesturlöndum.
Bandaríkjamenn verða að átta sig
á að þetta er fyrst og ffemst þjóð-
félagslegt vandamál heima hjá
þeim. Vandamálin í Kólumbíu
era heldur ekki bara tengd eitur-
lyfjaframleiðslunni. Þjóðfélags-
leg vandamál em gríðarleg,
stjómmálin spillt og stéttaskipt-
ing mikil. Kólumbía er á leið aft-
urábak, þeir ríku em að verða rík-
ari og þeir fátæku fátækari, verð-
bólga og atvinnuleysi aukast
stöðugt.
Hvemig gengur þá daglegt lif
jýrirsig?
- Það er nú kannski ekki allt
svart en ofbeldið bitnar á fólki, í
sveitum lifir fólk í stöðugum ótta
vegna yfirgangs einkaheija kóka-
ínbarónanna sem hafa undanfarið
einnig látið til sín taka í borgum
til að hræða stjómvöld sem hafa
gert samning við Bandaríkin um
framsal á eiturlyfjasölum. Ekki
svo að skilja að hin spillta lög-
regla nái nokkum tíma áhrifa-
miklum dópkóngi, en einkaher-
imir vilja halda „virðingu” sinni
og viðhalda óttanum. Venjulegir
borgarar vita ekki með hveijum á
að standa því algert kaos ríkir.
Herinn varpar sprengjum á
sveitaþorp til að beija á skæmlið-
um og einkaherimir sprengja allt í
tætlur til að hræða stjómvöld!
Skæraliðar sprengja oliuleiðslur í
sundur og veldur það bæði efna-
hags- og umhverfislegu tjóni og
er mjög óvinsælt meðal almenn-
ings.
Þarff stríös-
fréttaljósmyndara
Hvemig hefur ástandið kom-
ið við þigpersónulega?
- Eg ljósmynda mikið á
landsbyggðinni og hvar sem ég
kem í sveitaþorp er ég tekinn til
yfirheyrslu af her eða lögreglu
um það fyrir hvem ég sé að taka
myndir. Starfsskilyrði vom orðin
það slæm að nær vonlaust var að
vinna sem ljósmyndari. I Kól-
umbíu núna þarf striðsfféttaljós-
myndara en ekki ffiðsama ljós-
myndara eins og mig!
Þú ert þá ekki á leiðinni heim
i bráð?
- Nei, ekki strax. Eg held að
ástandið fari versnandi ef eitthvað
er. Auðvitað vill maður alltaf
vera heima hjá sér en það er ein-
faldlega ekki mögulegt að starfa
þama eins og er. Kólumbía er að
fara E1 Salvador leiðina, fram-
undan em eilifir bardagar sem
enginn sigrar í.
Róttækra umbót er þörf inn-
anlands og svo þurfa öll lönd
heimsins að taka saman höndum
um að leysa eiturlyfjavandann.
Þótt allir kókaínbarónar Kól-
umbíu næðust og iðnaðurinn
legðist niður myndi framleiðslan
bara flytjast eitthvað annað. Eit-
urlyfjavandamálið er fyrst og
fremst vandamál notendanna og
því miklu mikilvægara að beijast
gegn neyslunni en gegn ffam-
leiðslunni.
ei

16 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 7. september 1990