Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.1995, Page 36

LAUGARDAGUR 23. SEPTEMBER 1995
i*
44*
wmm
Hvaoa lykt er þetta?
- epli og bananar draga úr matarlyst en heimabakstur vekur losta
Tengslin milli lyktarskyns og
minnis eru afar sterk. Allir kannast
viö þaö þegar löngu gleymdar minn-
ingar losna úr læðingi og ólíklegustu
smáatriði standa manni ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum bara við að
finna réttu lyktina. Mörg dæmi eru
‘«m að lykt sé notuð í ýmsum til-
gangi, bæði til þess að laða að og
hrinda frá, og hlutverk lyktarinnar
í snyrtivörum er gífurlega mikið.
Nýjar bandarískar rannsóknir
benda til þess að hægt sé að nota
lykt sem hjálpartæki á mörgum svið-
um. Lítum á nokkur dæmi sem sagt
er frá í bandaríska tímaritinu Health:
Lærdómslykt
Við tilraunir kom í ljós að blóma-
ilmur au'ðveldaði þátttakendum að
læra flóknar þrautir og reyndust þeir
sýna mun meiri fæmi en þeir sem
enga blómaangan fundu. Margar
aðrar ilmtegundir voru prófaðar og
virtust hvetja heilann eins til dáða
og angan af blómum.
Epli gegn
inni lokunarkennd
Sjálíboðaliðar voru lokaöir inni í
þröngum hylkjum svo þeim lá við
innilokunaræði. Síöan var mismun-
andi ilmi blásið inn í þrengslin til
þeirra. í ljós kom að ilmur af grænum
eplum dró úr innilokunarkenndinni
meðan lyktin af grillkolum jók á
hana.
Rannsóknir sýna að ilmurinn af grænum eplum og banönum virðist draga úr matarlyst.
Heimabakstur góður
fyrir kynlífið?
Vilji konur laða að sér mann virðist
árangursríkara að skella saman í
eina hnallþóru eða vænan brauðhleif
en úða á sig rándýrum ilmvötnum. í
tilraun til þess að finna hinn eina
sanna frygðarvaka var fylgst með
blóðflæði í lim 31 karlmanns meðan
ýmiss konar ilmur lék um vit þeirra.
í ljós kom að ilmurinn af heima-
bakstri var mun áhrifaríkari en ilm-
vötn tískufrömuða.
.öflugasta blandan reyndist vera
höfugur ilmur af nýbakaðri gras-
kersböku í bland við angan lofnar-
blóms. Lyktin af kleinuhringjum og
lakkrís fylgdi fast á eftir en ilmvatns-
lykt lét karlmenn nær ósnortna.
Poppkorn, jarðarber
ogtrimm
Niðurstöður tilrauna benda til þess
að lyktin af jarðarbeijum og popp-
eininga viö álag. Tilraunin var gerð
á fólki á þrekhjóli og skýringin er
sögð felast í því að þessar tvær lykt-
artegundir hressi fólk við og geri það
jákvæðara í lund og þar af leiðandi
taki það meira á við æfingarnar og
brenni fleiri hitaeiningum.
Bananarog epli
gegn matarlyst
3000 of feitir þátttakendur, einkum
kvenkyns, tóku þátt í tilraun sem
virðist leiða í ljós að lyktin af pipar-
myntu, grænum eplum og banönum
dragi úr matarlyst og geti þannig
auðveldað fólki megrunarkúra sem
reynast mörgum þungir í skauti. Til-
raunin stóð í hálft ár og fólst í því að
í hvert sinn sem matarlöngun sótti á
þátttakendur drógu þeir upp sérstök
hylki og lyktuðu snöggt af innihald-
inu. Sumar þeftegundir reyndust
virkari en aörar.
Ennfremur sýna rannsóknir að
Umsjón
Páll Ásgeir Ásgeirsson
ýmsar þefgerðir hafa róandi áhrif
meðan aðrar virka örvandi. Meðal
róandi lykta teljast lofnarblóm, kam-
illa, patchouli, vanilla og fleiri en
örvandi og hressandi eru jasmín,
mirra, piparmynta, rósmarín og
margar fleiri.
Hafa ber í huga að þessar rann-
sóknir eru gerðar í Ameríku og mið-
ast því óhjákvæmilega við menning-
arbakgrunn þátttakenda því það sem
einum þykir góð lykt þykir öðrum
vond. Þetta ættu konur sérstaklega
aö hafa í huga þegar þær hugsa um
karlmenn og heimabakstur eftir
þennan lestur. Graskersbaka sem
vekur losta með amerískum karli er
nær óþekkt bakkelsi á íslandi og því
ekki fráleitt að ilmur graskersins
myndi lítt hreyfa við mörlandanum
en angan einhvers hliðstæðs íslensks
heimabaksturs myndi gera hann óð-
an. Hvað t.d. um pönnukökur, klein-
ur, jólakökur eða angan af soðnu
slátri?
Byggist á vísindalegum
grunni
„Lyktarheilinn í mönnum er gríð-
arlega stór og lykt hefur mikil áhrif
á heilastarfsemi," sagði Ernir Snor-
rason, geðlæknir og táugasálfræð-
ingur, í samtali við trimmsíðuna, en
hann kvaðst vita til þess að í Banda-
ríkjunum væri lykt notuð við endur-
hæfingu mikið heilaskaddaðra.
Henni er beitt þannig að sterk lykt
er notuð til þess að vekja sjúklinga
úr hálfgerðu dái. Hann benti og á það
hvemig lyftingamenn þefa af salm-
íakspíritus fyrir mikil átök til þess
að hvetja sig til dáða.
„Þetta byggist á vísindalegum
grunni. Lykt er svo nátengd minninu
og virðist þar öflugri en margt ann-
Öskjuhlíðarhlaup ÍR fer fram laugardaginn 30. september og hefst kl. 14.
Öskjuhlíðarhlaup
Öskjuhlíðin er einn fegursti stað-
urinn í Reykjavík, vinsæll útivistar-
staöur, samiofinn sögu borgarinnar
um aldir. Þar reyndi Guðmundur
kíkir að hasla sér völl sem útilegu-
maður um miðja síðustu öld og lifa
af ránum en varð að leggja upp laup-
ana. Þar var haldin þjóðhátíð árið
1874 sem fór hálfpartinn út um þúfur
vegna moldroks og þar voru miklar
herbækistöðvar á tímum seinni
heimsstyijaldarinnar og sér enn stað
mannvirkja þess tíma. Þar eru Perl-
an, Keiluhöllin og Fossvogskirkja.
En þetta er ekki saga Reykjavíkur
heldur trimmsíða og þetta er tíl þess
að minna fótfráa lesendur á Öskju-
hlíðarhlaup ÍR sem fer fram laugar-
daginn 30. september og hefst kl. 14
við Perluna. Skráning fer fram sam-
dægurs á sama stað frá kl. 12.30 tíl
13.30. Þeir sem eru yngri en 16 ára
hlaupa 4 kílómetra en aðrir geta val-
ið um 4 eða 7,6 kílómetra.
Ekki veit trimmsíðan nákvæmlega
hvernig hlaupaleiðin liggur um
Öskjuhlíðina en hitt er vitað að erfitt
er að hlaupa um þessar slóðir nema
hlaupa upp og niður brekkur. Þess
vegna er Öskjuhlíðarhlaupið jafnan
fremur erfitt og margir gamlir
skokkrefir og hlaupastelpur fá blóð-
bragð í munninn bara við að lesa
þessar línur. En einmitt vegna þess
hve erfitt hlaupiö er nýtur það mik-
illa vinsælda meðal hlaupara og þyk-
ir nokkurt hraustleikamerki og
manns(kven)bragur yfir því að taka
þátt.
Nánari upplýsingar fást í símum
565-6228 Og 567-6122.
DV-mynd ÞÖK
að. Þetta eru þekktar staðreyndir og
margt í þessum efnum því alls ekki
eins heimskulegt og það kann að
hljóma í fyrstu. Hitt er svo annað
mál að áhrifin eru einstaklingsbund-
in því minnið er einstakt."
Áttatíu og þijú prósent karl-
manna sem komnir eru yfir
fimmtugt vita hvernig eggja-
stokkar konunnar starfa en að-
eins fjörutíu og tvö prósent sama
hóps þekkja starfsemi eigin
blöðruhálskirtíls.
Gangi maður á móti umferðinni
í stað þess aö snúa baki í hana
minnka um helming tölfræðileg-
ar líkur á því að ekiö verði á
mann.
Sjö komma fimm prósent
kvenna í Ameríku hafa einhvern
tímann á lífsleiðinni samþykkt
stefnumót við karlmann ein-
göngu vegna þess að þeim fannst
bíllinn hans flottur.
Rannsóknir sýna að langflestir
karlmenn laðast aö konum sem
hafa svokallað 0,7 vaxtarlag. Þaö
einkennist af því að ummál mitt-
is, deilt með ummáli mjaðma,
gefur hlutfallið 0,7. Þetta vaxtar-
lag á ekkert skylt viö holdafar,
þyngd eða ímynduð og/eða raun-
veruleg umframkíló. Saman-
burðarrannsóknir á opnumynd-
um af Iéttklæddum konum í
karlatímaritínu Playboy i marga
áratugi leiöa í ljós að fyrirsætur
verða stöðugt léttari og grennri
en hið gullna hlutfall milli mittis
og mjaöma (0,7) hefur ekkert
breyst.