Dagblaðið Vísir - DV - 12.10.1995, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 12. OKTÓBER 1995
Spurningin
Hvenær fórstu síðast í bíó?
fer einu sinni á ári en ég man ekki
hvenær það var síðast.
Stefán Reykjalín 11 ára: Á sunnu-
daginn fyrir viku að sjá Vatnaver-
öld, sem er mjög góð mynd.
Hrafn Þorri 11 ára: Eg sá Vatna-
veröld í fyrradag. Ég fer í bíó
tvisvar í viku.
Ingólfur Sigurðsson bakari: Á
miðvikudaginn en ég man ekki
hvaða ómerkilega mynd það var.
(
Sveinbjörn Gíslason húsvörður:
Það eru 30-40 ár síðan.
Lárus B. Lárusson flugmaður: Ég
sá Crimson Tide fyrir nokkrum vik-
um en ég fer í bió 1-2 í mánuði.
Lesendur
Verkalýðsbarátt-
an þarf ný svör
Farmgjöld skipafélaga, rafmangsverö og símakostnaður skipta líka miklu
máli í kjaramálunum, segir Konráð í bréfinu.
Konráð Friðfinnsson skrifar:
Verkalýðsfélögin blésu á dögun-
um í herlúðra þegar fréttist að
kjaradómur hefði úrskurðað um
laun alþingismanna og annarra sem
heyra undir hann. Hótuðu þau að
segja upp samningunum sem undir-
ritaðir voru fyrr á árinu, drægju
þingmenn og ráðherrar ekki kaup-
hækkunina til baka. - Nokkuð sem
kemur þó ekki til greina að gera að
mínu áliti.
Eitt er samt ljóst. Þjóðarsáttar-
gangan sem hófst fyrir 5 árum er nú
á enda. - Henni lauk þó ekki með
gjörningi kjaradóms, heldur eftir að
vinnuveitendur og talsmenn verka-
fólks samþykktu samninga. Vegna
þess að hóparnir sem á eftir komu
höfðu þann samning ekki til hlið-
sjónar í sínum kröfum, líkt og gerð-
ist t.d. fyrir fimm árum. Þjóðarsátt-
inni lauk sem sé ekki með febrúar-
samkomulaginu, heldur þeim samn-
ingum sem á eftir komu.
Og enn stendur íslensk kjarabar-
átta á krossgötum. Óviss um þá
stefnu sem halda skal. Gamla verk-
fallsvopnið er ónýtt, sökum þess að
það hefur ekki fært fólkinu raun-
verulegar kjarabætur á umliðnum
árum. Og þjóðarsáttarleiðin er úr
sögunni þótt hún sé einn af horn-
steinum stöðugleikans sem hér hef-
ur þó rikt um hríð. En hún hlaut aö
standa og falla með vilja fólksins.
Hvað er þá til ráða? Því að svör
verður að flnna, eigi ekki að ganga
af verkalýðsbaráttunni dauðri.
Ég hef t.d. velt því fyrir mér hvort
það geti ekki verið hyggilegt að
kalla til heiðarlega og hlutlausa
menn til að kanna allt dæmið. Menn
sem færu yfir stöðuna eins og hún
blasir við okkur núna, komast að
því hvað kostar að reka venjulegt ís-
lenskt alþýðuheimili í dag. Leggja
síðan útkomuna fyrir vinnuveitend-
ur, verkalýðsfélögin og ríkisstjóm-
ina. - Þessir menn miðuðu síðan við
þær tölur þegar þeir kæmu saman
til að ræða um kaup og kjör umbjóð-
enda sinna og spyrðu hvernig þeir í
sameiningu mættu nálgast þær töl-
ur.
Einnig mætti kalla til menn sem
stjórna fyrirtækjum. Þá er ég að tala
um menn og talsmenn fyrirtækja
eins og Eimskips, Flugleiða, Pósts
og síma, Rafmagnsveitanna, olíufé-
laganna og e.t.v. fleiri. Við skulum
nefnilega muna að það skiptir
venjulegt fólk miklu máli hver farm-
gjöld skipafélaganna eru á hverjum
tíma. Lækkun þar þýðir lægra vöru-
verð. Einnig hvað hvert skref kostar
í símakerfínu, hver kOóvattstund í
rafmagni, að ekki sé minnst á bens-
ínlítrann. Allt eru þetta stórir póst-
ar fyrir heimilin og skiptir þau afar
miklu.
Fáist hins vegar þessi fyrirtæki
til að lækka hjá sér það sem þau
selja, má vel líta á það sem kaup-
máttaraukningu. Og hærra kaup er
ekki endilega svarið. Ég vil til að
mynda frekar sjá útgjöld mín lækka
í næstu samningum heldur en að
kaupið hækki einhver ósköp. Þótt
nauðsynlegt geti reynst að hækka
það eitthvað, samhliða öðrum að-
gerðum.
Foringjarnir og laun þeirra
Erna Magnúsdóttir skrifar:
Ég undrast mjög framkomu þess-
ara foringja okkar, sem við höfum
valið til að semja fyrir okkur, þegar
þeir koma fram fyrir alþjóð og
hrópa og tala um „óréttlæti" í launa-
málum. Hvað segja þessir herrar
um sín eigin laun sem eru á við ráð-
herralaun.
Ég, sem launþegi í þessu landi (og
m.a.s. láglaunakona), vildi gjarnan
hafa laun t.d. foringjanna: Bene-
dikts Davíðssonar eða Magnúsar L.
Sveinssonar. Þeir eru kannski til-
búnir að -gefa eftir til okkar lág-
launafólksins þær hækkanir sem
þeir höfðu út úr síðustu kjarasamn-
ingum, eða þá að deila niður laun-
um sínum af nefndastörfum til okk-
ar aumingjanna? - Nei, þeir ættu
ekki að blása of fljótt í gagnrýn-
islúðrana. Þeir ættu að líta í eigin
barm áður en þeir deila á aðra.
Mér finnst líka að nú sé tími til
kominn eð fá unga menn og skelegg-
ari til forystu því þessir þaulsætnu,
gömlu endajaxlar láta alltaf stinga
upp í sig dúsu í hverjum einustu
samningum sem gerðir eru. Svo
veigra þeir sér við því að koma í
fjölmiðlaþætti (eins og t.d. hjá Stef-
áni Jóni um daginn).
Ég trúi þó ekki öðru en fólk hafl
tekið eftir að forseti ASÍ glotti þegar
hann var spurður hvað hann hefði
fyrir nefndastörf hjá lífeyrissjóðun-
um. En það væri fróðlegt að fá upp
á borðið laun þessara höfðingja
allra, bílastyrki og annað þess hátt-
ar. Laun þeirra hafa að vísu birst á
sjónvarpsskjánum en það er eins og
fólk gleymi fljótt. Það er því auðvelt
fyrir foringjana að slá ryki í augu
almennings, með því t.d. að neita að
gefa upp eigin laun.
Agalaust þjóðfélag á niðurleið
Gunnar Ámason skrifar:
Einstaka menn hafa æst sig upp,
gert sig að viðundri vil ég nú segja,
vegna hugmyndar menntamálaráð-
herra um að við íslendingar tækjum
að okkur frekari skyldur vegna
varnarstarfa í okkar eigin þágu.
Með frekari störfum af varnarlið-
inu, með sérstöku þjóðvarðliði,
heimavarnarliði, eða hvaða nafni
sem við köllum það, sem aðrar þjóð-
ir hafa komið sér upp með skyldu-
þátttöku t.d. ungra manna nokkra
mánuði af ævi sinni. - Hvað orsak-
ar slíkan pirring hjá fólki að það
bregst ókvæða við hugmyndinni?
Hvað er eðlilegra en að við sjáum
sjálfir um að halda hér uppi hópi
manna sem er tilbúinn til starfa ef
óvænta atburði ber að? Er það
kannski hræðslan við agann sem
hér veldur mestu um? Er ekki aga-
leysið sem er að sliga þetta þjóðfélag
okkar? Lögregla stendur í ströngu
við að stilla til friðar og yfirvöld
Er ekki agaleysið að sliga þjóðfélagið?, spyr bréfritari.
standa ráðþrota gegn agaleysi á herra til gagns og myndi geta breytt
mannamótum og víðavangi, hvort þjóðfélaginu til hins betra í flestum
sem er að nóttu eða degi. Auðvitað skilningi.
væri hugmynd menntamálaráð-
13 V
Söfnuðirnir
eiga kirkjuna
Úlfar Guðmundsson skrifar:
í lesendabréfl í DV 9. október
er enn einu sinni misskilningur
á ferð. Að sjálfsögðu eiga söfnuð-
irnir kirkjurnar. Undantekning
er ef einstaklingur á kirkju en
ríkið á enga kirkju. Söfnuðirnir
hafa byggt kirkjurnar. Þær eru
yflrleitt byggöar fyrir sjálfboða-
vinnu safnaðarfólks, frjálsar
safnanir, happdrætti safnaðanna
og af sóknargjöldum. Ákvarðanir
um kirkjubyggingar eru teknar
af sóknamefndum og aðalsafnað-
arfundum. Prestar hafa ekki at-
kvæðisrétt á fundum sóknar-
nefnda, þótt þeir sitji þá, og taka
yfir höfuð engar fjárhagslegar
ákvarðanir í kirkjulegu starfi.
Hefð er hins vegar fyrir því að
prestar hafi nokkurt ákvörðun-
arvald um hvaða starfsemi fer
fram í kirkjuhúsunum, í sam-
vinnu við sóknarnefndir og
starfsfólk kirknanna.
Verðbólgan
K.S.Á. hringdi:
Vísitala neysluverðs hér hefur
nú hækkað svo mjög að verð-
bólgan, miðað við heilt ár, er
orðin tæp 6%. Hér eru slík
hættumerki á ferð að enginn get-
ur verið óhultur um afdrif heim-
ilanna og skuldbindinga sem
menn gera vegna þeirra. Ég get
því ekki séð hvernig komist
verður hjá uppsögn kjarasamn-
inga, og það strax.
Slagorð fyrir
frambjóðendur
Gunnar Haraldsson skrifar:
Nú eru þeir komnir í starthol-
umar sumir hverjir. Þeir neita
ekki framboði til forsetakjörs.
„Já, hver vill ekki verða for-
seti?“, sagði einn aðspurður ný-
lega. Ég legg til að í framtíðinni
leggi stuðningsmenn hvers fram-
bjóðanda til viðeigandi slagorð
sem nota má í kosningabarátt-
unni þegar þar að kemur. Dæmi:
„Guð og þjóðin geymi Heirni". -
„Ellert B. Schram er í ham“. -
„Sigríður Dúna, kjósum hana
núna“. - „Steingrím undan feld-
inum“. - „Ólafur í Vöku til for-
setatöku". O.s.frv., o.s.frv.
Áfram Þjóðvaki
Bragi Sigurvinsson skrifar:
Ein ástæða stofnunar Þjóð-
vaka var m.a. sá trúnaðarbrestur
sem orðiö hefur milli þjóðarinn-
ar og kjörinna fulltrúa og emb-
ættismanna. í stefnuskrá Þjóð-
vaka er bent á nauðsyn þess að
bæta siðferði í opinberum
rekstri og lagt til að setja siðferð-
isreglur um störf stjórnmála-
manna. Á vorþinginu sam-
þykktu þingmenn lög til að
tryggja sjálfum sér skattfijáls
laun. Það var einstök ánægja að
fylgjast með því að þingflokkur
Þjóðvaka greiddi einn þingflokka
atkvæði gegn lögum þessum og
það var í fullu samræmi við
stefnuskrá Þjóðvaka. Þetta hefur
almenningur áreiðanlega kunn-
að að meta.
Úttekt á for-
setaembættinu
Jórunn hringdi:
Ég tel að íslendingar eigi
kröfu á því, einmitt núna og
áður en kjör til forsetaembættis
fer fram næst, að úttekt verði
gerð á forsetaembættinu. Þar á
að koma fram hve miklum fjár-
munum er varið tU embættisins
(utan launa forsetans sjálfs), svo
sem í risnu, ferðalög, bUakostn-
að o.þ.h. Fréttir hafa greint frá
því að forsetaembættið hafi farið
fram úr fjárveitingu á síðastliðn-
um árum og það ætti ekki að
vera launungarmál hve háar þær
upphæðir eru. Þetta verður og
meðal þess sem kemur til um-
ræðu fyrir næsta forsetakjör.