Dagblaðið Vísir - DV - 22.03.1996, Qupperneq 15

FÖSTUDAGUR 22. MARS 1996
15
Fólkið velur forsetann
Einhver KT fer mikinn í les-
endadálkum DV miðvikudaginn
13. mars. Telur KT þessi að ónafn-
greindur forsetaframbjóðandi hafi
„ítrekað sagt að þjóðin vilji ekki
að stjórnmálamenn bjóði sig fram
til embættis forseta íslands". Sé
með þessu „illa vegið að látnum
þjóðhöfðingjum." Nefnir hann þar
Svein Björnsson og Ásgeir Ás-
geirsson. Auðvitað hefur þessi
ónafngreindi forsetaframbjóðandi
ekkert það sagt, sem KT segir að
hafi „á henni verið að skilja". Það
er hans eiginn tilbúningur. Um-
mæli KT bera það hins vegar með
sér að hann er jafnilla að sér um
fortíðina sem samtíð sína.
@.mfyr:Sveinn og Ásgeir
Sveinn Björnsson sat að vísu á
þingi fyrir árið 1918 en tók engan
þátt í stjórnmálum eftir að núver-
Kjallarinn
Jón Bragi Bjarnason
prófessor við H.í.
„Fólkið vill ekki að flokkarnir blandi inn-
byrðis stjórnmálaátökum sínum inn í kjör
til embættis forseta íslands. Forsetakjör-
inu vill það ráða sjálft - án afskipta flokk-
anna.“
andi flokkakerfi komst á legg.
Mörgum flokksmönnum hans
þótti hann lélegur flokksmaður,
átti vini meðal andstæðinganna og
studdi ýmis mál þeirra. Sat síðan
á friðarstóli sem sendiherra ís-
lands í Kaupmannahöfn - upphafs-
maður íslenskrar utanríkisþjón-
ustu. Ríkisstjóri frá 1941 fram að
stofnun lýðveldisins. Sveinn
Björnsson var kjörinn forseti af
Alþingi - aldrei af þjóðinni, var
sjálfkjörinn seinna kjörtímabil
sitt. Og hann kom ekki beint úr
orrahríð stjórnmálanna í forseta-
stól. Á milli ber aldarfjóröung sem
hann fékkst við önnur störf. Um
Ásgeir Ásgeirsson gegnir öðru
máli. Hann hafði setið á þingi fyr-
ir tvo stjórnmálaflokka, Framsókn
og Alþýðuflokk, og eitt kjörtímabil
á milli utanflokka. Hann sat á
þingi fyrir Alþýðuflokkinn þegar
hann ákvað framboð sitt. Sam-
flokksmenn hans báru honum
jafnan á brýn að hann væri léleg-
ur flokksmaður, sem þýðir vænt-
anlega að hann vildi láta málefni
ráða afstöðu sinni fremur en
flokksbönd. Hann hafði þótt
standa sig afburðavel sem alþing-
isforseti þjóðhátíðarárið 1930 og
vera glæsilegur fulltrúi íslensku
þjóðarinnar gagnvart erlendu stór-
menni. Gegn Ásgeiri tefldu þáver-
andi stjórnarflokkar, Framsókn og
Sjálfstæðisflokkur, valinkunnum
embættismanni, sr. Bjarna Jóns-
syni, sem ekki hafði haft pólitísk
afskipti, en hafði þó stutt Sjálf-
stæðisflokkinn alla tíð. Sr. Bjarni
fór fram með yfirlýstum stuðningi
beggja stjórnarflokka en Ásgeir
undir kjörorðinu „Fólkið velur
Þjóðin treystir því ekki að vígsárir menn úr flokkspólitískum erjum hafi þá
pólitísku hlutlægni til að bera sem forseti þarf á að halda, segir m.a. í
grein Jóns Braga.
forsetann". Tengdasonur Ásgeirs,
Gunnar Thoroddsen, fór fyrir
þeim sjálfstæðismönnum sem
töldu að stjórnmálaflokkarnir
ættu ekki að blanda sér í forseta-
kjörið.
Gunnar og Albert
Næst bauð Gunnar Thoroddsen
sig sjálfur fram tO forseta eftir
nokkurra ára hlé á stjórnmálaferli
sínum sem sendiherra í Kaup-
mannahöfn. Hann leitaði þó eftir -
og fékk - stuðning forystumanna
Sjálfstæðisflokksins og Morgun-
blaðsins. Pétur Benediktsson og
Ragnar í Smára gengu þá fram fyr-
ir skjöldu þeirra sjálfstæðis-
manna, sem vildu forseta sem
kæmi ekki af vígvelli flokkapóli-
tíkurinnar. Með kjöri Kristjáns
Eldjárns var það sjónarmið stað-
fest af þjóðinni með ótvíræðum
hætti. Kristján fékk nærri 2/3 at-
kvæða. í forsetakosningunum 1980
var einn stjórnmálamaður, Albert
Guðmundsson, í kjöri. Undirtekt-
irnar þá bentu ekki til þess að
þjóðin mæti stjórnmálareynslu
umfram aðra hæfíleika til embætt-
is forsetans.
Niðurstaðan úr forsetakosning-
um hingað til er því sú að þjóðin
treystir því ekki að menn sem
koma vígsárir beint úr flokkspóli-
tiskum erjum, eða að undan-
gengnu stuttu hléi, hafi til að bera
þá pólitísku hlutlægni, sem forseti
þarf á að halda við pólitískt sátta-
starf i þjóðfélaginu. Fólkið vill
ekki að flokkarnir blandi innbyrð-
is stjórnmálaátökum sínum inn í
kjör til embættis forseta íslands.
Forsetakjörinu vill það ráða sjálft
- án afskipta flokkanna. Sérstak-
lega hefur fólkið frábeðið sér bein
afskipti stjórnmálaflokkanna af
forsetakjörinu en tekið undir kjör-
orð fyrsta þjóðkjörna forsetans,
Ásgeirs Ásgeirssonar: „Fólkið vel-
ur forsetann".
Jón Bragi Bjarnason
Samstaða og virkni
skiptir mestu máli
Þessa dagana fer fram stjórnar-
og formannskjör í SFR, stærsta
stéttarfélagi opinberra starfs-
manna. Tveir menn eru í for-
mannskjöri, undirritaður og Bragi
Michaelsson sem kvaddi sér hljóðs
á síðum DV fyrr í vikunni. Það
heyrir ekki til undantekninga að
fram fari kosning í stéttarfélagi
þessa dagana. Það er frekar reglan
og er vísbending um hve mikilvæg
menn telja stéttarfélögin og að bar-
átta þeirra nái fram að margir
skuli sækjast eftir því að láta þar
til sín taka.
Þrátt fyrir andróðurinn
Stéttarfélögin gegna mikilvægu
hlutverki í samfélaginu og miklu
skiptir hvernig til tekst í starfi
þeirra. Þess vegna þarf að vanda
valið á forustumönnum. Við sem
bjóðum okkur fram til að gegna
formennsku í stéttarfélögum verð-
um að sama skapi að vanda mál-
flutning okkar og koma hreint til
dyranna. Ofar öðru þurfum við að
forðast að lofa upp í ermina og
ekki laust við að málflutningur
Braga Michaelssonar einkennist
af kraftaverkaloforðum stjórn-
málamannsins. Hann segir að sú
forusta, sem hafi verið í félaginu,
hafi litlu skilað en nú skuli verða
breytt til. Og hann segist aðeins
Kjallarinn
Jens Andrésson
frambjóðandi í formannskjöri SFR
ná bættum kjörum með nýrri
launastefnu en segir ekkert til um
hvernig hann ætlar að vinna að
því markmiði.
Ef litið er raunsætt á málin er
staðreyndin sú að öll samtök
launafólks hafa átt mjög á bratt-
ann að sækja á síðustu árum, SFR
ekki síður en önnur félög. Þrátt
fyrir allan andróðurinn hefur SFR
tekist að halda í ístaðið og ekki
náð síðri árangri en önnur stéttar-
félög.
Starfsmat til launajöfnunar
SFR hefur lagt til ýmsar leiðir
til að ná fram kjarabótum. Má þar
nefna bókun um starfsmat frá síð-
ustu kjarasamningum og í fram-
haldi af skýrslu félagsmálaráðu-
neytisins þar um hefst vinnan við
matið. Út frá þessu starfsmati á að
vinna að jöfnun launa á mifli
kvenna og karla. Þannig að nú
hlýtur að vera komið að því að
fjármálaráðuneytið taki sig á og
fari að vinna að starfsmati en
hingað til hefur ráðuneytið ekki
viðurkennt tilgang starfsmats.
Umfangsmikið námskeiðahald
fyrir forgöngu SFR er þegar farið
að skila verulegum árangri, en
einnig mætti nefna samráðsnefnd-
ir SFR og fjármálaráðuneytisins
við einstakar stofnanir.
Öllu þessu starfi verður haldið
áfram nái ég kjöri.
Það sem þó mestu máli skiptir
er sú samstaða og sú virkni sem
tekst að skapa á meðal félags-
manna. Það er grunnurinn sem
við endanlega stöndum öfl á. Án
þess að sá grunnur sé traustur og
sterkur verða engin kraftaverk
unnin.
Verkalýðsbaráttan byggir nefni-
lega ekki á kraftaverkamönnum.
Hún byggir á fólki, en ekki foringj-
um.
- Kjósum lista trúnaðarmanna-
ráðs í kosningunum.
Jens Andrésson
„Það er grunnurinn sem við endanlega
stöndum á. Án þess að sá grunnur sé
traustur og sterkur verða engin krafta-
verk unnin. Verkalýðsbaráttan byggir
nefnilega ekki á kraftaverkamönnum.
Hún byggir á fólki, en ekki foringjum.“
Ólafur Rafns-
son, varafor-
maður körfu-
knattleikssam-
bandsins.
Með og á
móti
Keppnisfyrirkomulagið í
úrvalsdeildinni i körfubolta
Meiri breidd og
betri leikmenn
„Það er ekk-
ert til sem
heitir fullkom-
ið keppnisfyr-
irkomulag og
ég spyr hvaða
fyrirkomulag
hefði skapað
spennu í fyrra
þegar Njarö-
vík vann 31
leik af 32. Ég
bendi líka á að
í fyrra var
gerð skoðanakönnun meðal allra
þjáifara og leikmanna í úrvals-
deildinni þar sem yfirgnæfandi
fylgi var með núverandi fyrir-
komulagi.
Fjölgun liða og leikmanna hef-
ur skflað okkur fleiri góðum
leikmönnum. Hið merkilega er
síðan að eftir að leikjum var
fjölgað í 32 í deildinni fyrir tæp-
um tveimur árum jókst áhorf-
endafjöldinn á leik að meðaltali.
Þá vek ég athygli á því að alveg
síðan sex lið voru í deildinni
hafa yflrleitt eitt til tvö þeirra
verið langlélegust. Veturinn í
vetur virðist vera undantekning
frá því, þrátt fyrir fjölgunina.
Breiddin hefur aukist á allan
hátt.
Það er óheppilegt að vera sí-
fellt að breyta vegna sérstakra
aðstæðna eða hagsmuna ein-
stakra félaga en hins vegar hef
ég lagt fram tillögur um að tíma-
bilið byrji fyrr, landshlutamót
falli út og félögin fái 9-11 daga frí
í hverjum mánuði."
Margir til-
gangslitlir leikir
„Ég vil að
keppni í úr-
valsdeildinni
verði breytt á
þann hátt að
riðlamir verði
aflagðir og
leikið í einni
deild, tvöfold
umferð. Úr-
slitakeppnin
má vera með
svipuðu sniði
og verið hefur,
það mætti þó
fjölga leikjunum í átta liða úr-
slitunum þannig að þrjá sigra
þurfi og fækka úrslitaleikjunum
sjálfum úr fjórum sigrum í þrjá.
Á móti væri hægt að lengja
bikarkeppnina með því að leika
heima og heiman og jafnvel taka
upp deildabikarkeppni með ein-
fóldu útsláttarfyrirkomulagi.
Með þessu móti yrðu leikimir
kannski ekki mikið færri en
miklu fleiri leikir myndu skipta
máli. Eins og átta liða úrslitin
eru leikin í dag gefa þau óreynd-
um liðum aflt of litla möguleika,
þau eru dottin úr keppni eftir að-
eins tvo ieiki.
Gallinn við úrvalsdeildina
eins og hún er nú er sá að það er
allt of mikið um tilgangslitla
leiki sem leiða ekkert af sér
nema kostnað. Aðsókn á deilda-
leiki hefur alltaf verið að dala
því fólk biður eftir úrslitakeppn-
inni en það er dýrt fyrir liöin að
ferðast og síðan bætist dómara-
kostnaðurinn við.
Það má segja að við Njarðvik-
ingar höfum verið heppnir í vetur
þvi við vorum í sterkum riðli þar
sem var meira um hörkuleiki. í
fyrra voru við hins vegar í léttum
riðli og urðum fyrir miklu tekju-
tapi fyrir vikiö. Reyndin hefur yf-
irleitt verið sú að riðlarnir eru
ójafnir og þar með hafa til-
gangslitlu leikimir verið allt of
margir. Þvi þarf að breyta." -VS
Ólafur Eyjólfs-
son, formaður
körfuknattleiks-
deildar Njarð-
víkur.