Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.1996, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 13. MAÍ 1996
15
Pepsí skiptir um lit
Samkeppnin er kjarni ríkjandi
trúarbragða: það er hún sem á
okkar dögum kemur í stað Skiln-
ingstrés góðs og ills, hún er Hið
mikla móðurskaut sem allt fæðir
af sér og allt dregur til sín.
Vald hennar er mikið. Ekki alls
fyrir löngu stóð hún til dæmis fyr-
ir dýrasta blaðamannafundi sem
haldinn hefur verið. 400 blaða-
mönnum úr öllum heimshornum
var flogið tii London. Concorde-
þota var máluð í bláum lit þeirra
tíðinda sem flytja skyldi og kjafta-
blaðið Daily Mirror var einnig
prentað í bláu. Claudia Schiffer of-
urfyrirsæta stýrði athygliveiðinni.
Allt þetta umstang kostaði 500
miljónir dollara eða svosem 34
miljarða íslenskra króna.
Erindi við heiminn
En erindið var ekki annað en
það, að Pepsíkóla var að tilkynna
heiminum að héðan í frá ætlaði
firmað að selja sitt kólagos í blá-
um dósum en ekki rauðum, hvít-
um og bláum. Þessi ímyndarbreyt-
ing var að sjálfsögðu liður í því að
reyna að láta ögn meira í sér
heyra í grimmri samkeppni við
Kókakóla sem nú er háð um heim
allan.
Viðbrögðin við þessu uppátæki
voru nokkuð skondin. Alvörublöð
fóru hálfpartinn hjá sér yfir því að
enn skyldi fjallið taka jóðsótt og
fæða mús. En þótt þau glottu út í
annað munnvikið fór ekki hjá því
að þau birtu heilmikið efni um
hamskipti Pepsí og um stöðu mála
í gosheiminum. Því á bak við goss-
tríðið er hin ramma alvara mikill-
ar veltu á markaði - það er hún
ein sem skiptir máli en ekki það
sem selt er. Alveg eins og það
sama gosstríð minnir rækilega á
það einkenni okkar tíma, að fram-
leiðsla skiptir engu máli en sölu-
mennska öllu. Það getur hver
Kjallarinn
Árni Bergmann
rithöfundur
asninn framleitt enda er heimur-
inn yfirfullur af vöru, en hin
sanna snilligáfa er sú að kunna að
selja.
Þeir sem halda upp á fornar
dyggðir gætu vel hneykslast á gíf-
urlegu bruðli og sóun: það kostar
34 miljarða að skipta um lit á gos-
dósum. Samt halda menn alveg ró
sinni. Jónar og Gunnur okkar
tíma hugsa í hólfum. Ef að opin-
berir aðilar eyða miljón í óþarfa,
þá fyllist hver einasti maður rétt-
látri heift og heimtar að þeir sem
bera ábyrgð séu reknir. Og hafa
vissulega fullan rétt tii þess. En
það dettur engum í hug að ergja
sig hið minnsta út af hundrað-
fóldu eða þúsundföldu sukki sem
leiðir af sölumennsku og öðrum
herkostnaði á vigvöllum markað-
arins. Enda ekki nema von: ef
menn færu út á þá braut þá gætu
þeir ekki litið glaðan dag framar.
Lyfjastríð og gosstríð
Svo er þess líka að gæta að vita-
skuld hefur samkeppni alls konar
áhrif. Stundum fremur hún bein-
línis kraftaverk. Það sannast nú
síðast hér heima á lyfsölum. Þegar
ráðherrar voru áður fyrr að reyna
að fá apótekara til að lækka álagn-
ingu á lyf þá ráku þeir upp öflugt
og samstillt gól og sögðu auma
pólitíkusa hamast gegn saklausum
neytendum og gott ef ekki vilja
endurreisa kommúnismann sem
væri þó svo sannarlega hruninn.
En þegar svo að því kom, að þeir
lentu í nokkurri samkeppni hver
við annan, þá settu þeir upp sæta
munna og voru á augabragði bún-
ir að finna leiðir til að gefa lyfja-
kaupendum tuttugu prósent afslátt
eða meir.
Gosstríðið, sem áðan var nefnt,
það er hins vegar öðruvísi en lyíja-
stríðið okkar. Það er haft eftir pró-
fessor í bisness við Harvardhá-
skóla að þó á miklu gangi í stríð-
inu milli Pepsíkóla og Kókakóla
þá gildi mifli þeirra óskrifaður
samningur um að forðast verð-
stríð eftir bestu getu. Til dæmis
hafi Pepsí einu sinni haft betur
þegar fram fór mikil könnun á því
hvor drykkurinn væri bragðbetri
- en þeir sem smökkuðu vissu
ekki hvað þeir voru að drekka. En
Pepsí þorði ekki að gera sér mik-
inn mat úr þessari neyslukönnun
- af ótta við að Kókakóla svaraði
með stórfefldri verðlækkun.
Samkeppni þarf alls ekki að
þýða betri vöru (kókið er afltaf hið
sama) né heldur ódýrari. Enda
kostar sölumennskan gosrisana
svo mikið að það væri stórhættu-
legt fyrir þá að fara út í verðstríð.
Kókakóla er líka með 500 miljón
dollara auglýsingaherferð á þessu
ári.
Árni Bergmann
„Condorde-þota var máluö í bláum lit þeirra tíöinda sem flytja skyldi." - Einni slíkri fagnað á flugvellinum í Dubai.
„Alveg eins og það sama gosstríð minnir
rækilega á það einkenni okkar tíma, að
framleiðsla skiptir engu máli en sölu-
mennskan öllu.“
Alþýðubandalagsforseti?
Forsetakosningarnar hljóta að
vera orðnar bæði rammpólitískar
og persónulegar, þegar þær snúast
fyrst og fremst um persónu Ólafs
Ragnars Grímssonar, fyrrverandi
ráðherra og formanns Alþýðu-
bandalagsins.
Óþarfi er því að láta hann njóta
hveitibrauðsdaga frambjóðenda
öllu lengur ef hann mun senn geta
skýlt sér á bak við friðhelgi þjóð-
höfðingja; maður sem á að baki
einhvern róstusamasta stjórn-
málaferil á íslandi á síðari tímum.
Refur eða rjúpa?
Refurinn úr hænsnabúri Al-
þingis hefur nú brugðið sér í gervi
fjallrjúpunnar þöglu og hvítu og
biðlar þannig til kjósenda um að
fá leyfi þeirra til að syngja sitt
dirrindí, í gervi heiðlóunnar, um
veröld víða.
Fylgi annarra frambjóðenda en
Ólafs virðist vera meira í sam-
ræmi við fylgi pólitískra flokka;
Kjósendur eiga auðvelt með að
greina sína sjálfstæðismenn,
kvennalistakonu og grænfriðung.
Fylgi Ólafs Ragnars neitar hins
vegar að hlíta lögmálum hefðar-
innar, svo nú eru góð ráð dýr fyr-
ir íhaldið.
Frést hefur af framboðsáhuga
hjá formanni Alþýðuflokksins:
Kannski er þar kominn fram sá
Kjallarinn
hefðbundni mótleikur gegn rauð-
liðum sem bæði hægri menn og
miðjumenn geta sætt sig við; að
kljúfa þannig fylgi vinstrimanna,
hægrimönnum til hagsbóta.
Tíðindi frá Noregi um mismun-
un þarlendra stjórnvalda gegn
kommúnistum á tímum kalda
stríðsins minna á að baráttan á
vinstri vængnum var ekki háð af
neinum sætabrauðsdrengjum,
hvorki þar í landi né hér heima.
Því hljóta hægrimenn á íslandi að
geta spurt hvort Ólafur Ragnar
Grímsson sé búinn að gera alveg
nógu hreint fyrir sínum dyrum til
að verðskulda að verða forsetaefni
íslensku þjóðarinnar allrar.
Nýr frambjóðandi
Ekki er seinna vænna að nefna
til sögunnar þann mann sem
margir hafa hvatt til að draga ekki
lengur að fara fram; en það er Þór
Jakobsson, veðurfræðingur. Hann
þekkja flestir sem hafisfræðing
Veðurstofunnar úr fréttum Sjón-
varpsins.
Hann hefur, eins og tveir af nú-
verandi frambjóðendum, doktors-
gráðu og hefur því af nokkrum
fróðleiksforða að ausa. Auk þess
hefur hann verið kenndur við
miðju stjórnmálanna, ólíkt þeim.
Einnig hefur hann sinnt náttúr-
verndarmálefnum og nýaldar-
speki, líkt og sumir aðrir kepp-
enda um embættið.
Bókmenntaáhugann á hann
skammt að sækja þar sem eru fað-
ir hans; Jakob Jónsson, dr. theol.,
og afkomendur hans; rithöfund-
arnir Jökull, Svava, Elísabet, 111-
ugi og Hrafn og Þór Jónsson.
Tengsl Þórs við útlönd eru og
mikil en hann hefur verið lang-
dvölum í Kanada ásamt fjölskyldu
sinni og starfa nú börnin hans
bæði í útiöndum, hvort á sínu
doktorssviði, í Bretlandi og Banda-
ríkjunum.
- Vil ég nú skora á Þór Jakobs-
son að gefa kost á sér í forsetaslag-
inn sem fyrst.
Tryggvi V. Líndal
„Refurinn úr hænsnabúri Alþingis hefur
nú brugðið sér í gervi fjallrjúpunnar
þöglu og hvítu og biðlar þannig til kjós-
enda um að fá leyfi þeirra til að syngja
sitt dirrindí í gervi heiðlóunnar um ver-
öld víða.“
Með og
á móti
Nektardans á íslandi
Björn Ingi Bjarna-
son fiskverkandi.
Eðlilegt að
skoða það
sem fallegt er
„Mér finnst
nektardans
fullkomlega
eðlilegur og
sjálfsagður.
Þetta eru fyrst
og fremst fal-
legir kroppar
sem menn eru
að horfa á,
konulíkamar,
sem eru það
fallegasta sem
til er í veröld-
inni.
Það er fullkomlega eðlilegt að
menn vilji skoða það sem fallegt
er. Menn fara og skoöa fegurð í
landslagi, þeir fara á málverka-
sýningar til þess að sjá fallegar
myndir. Þess vegna er það að
sjálfsögðu jafn eðlilegt að horfa á
fallega konulíkama.
Nektarsýningar hafa verið áber-
andi að undanförnu á tveimur
stöðum í Reykjavík. Sýningar
sem þessar fara nú fram víðar þó
að það fari ekki eins hátt. í
virðulegum karlafélögum eru oft
nektarsýningar þar sem fallegar
konur eru fengnar til að
skemmta. Konurnar fá nú svona
sýningar til sín líka, þá fallega
karlmenn á sérstökum konu-
kvöldum. Nektarsýningar eru
ekki bara fyrir karla heldur
höfða þær til kvenfólksins lika.
Ég sé afls ekkert ljótt við þær.
Þetta eru virðulegar listsýning-
ar.“
Skilgetiö
afkvæmi
siðleysis
„Ef kona selur
sig til fylgilags
telst hún
vændiskona.
En ef við-
skiptavinurinn
fær aðeins að
sjá tilburðina
og nekt hennar
má hún þá
kallast „aug-
]jós“ vændis-
kona? Það er
nokkuð ljóst. Nektardans er því
vændi. Venjulega þurfa dansar-
arnir, konurnar, að brjóta niður
blygðunartilfinninguna til að
striplast. Það er illur fyrirboði.
Skemmtiklúbbar með nektar-
dönsurum stuðla að glæpastarf-
semi enda er slíkum iðnaði
stjórnaö að miklu leyti af mafi-
um og glæpaklíkum. Þess vegna
er nektardansinn skilgetið af-
kvæmi siðleysis, jafnvel þó að
menn telji hann til l(i-y)star. Ég
er algerlega á móti þessari teg-
und af lífsnautn þar sem siðferð-
ismúrar heilbrigðs lífernis, virð-
ingin fyrir konunni og ímynd
siðsamrar móður er dregið í
svaðið. Menn drýgja hór með
henni í hjarta sínu og gera sig
seka um að brjóta síðasta boð-
orðið, að girnast konu náungans.
Nektardansinn er því alger
óhæfa. Það er aðeins einn sem á
að striplast nakinn fyrir augum
okkar, Satan, sem afhjúpaður
faðir lyginnar og upphaf spilling-
arinnar. Enda ræðst hann gegn
öllu því sem kallast Guð og helg-
ur dómur, einnig mannslíkam-
anum sem er musteri Heilags
anda, skapaður fyrir hreint líf-
erni.“
-ÞK
Snorri Óskarsson (
Betel.