Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1996, Blaðsíða 16

16
LAUGARDAGUR 25. MAÍ 1996
Fyrrum sölustjóri Áburðarverksmiðjunnar segist fórnarlamb breyttra markaðsaðstæðna:
Ég dró már aldrei fé
- segir útboð á áburðarmarkaði hérlendis sýndarmennsku eina
Þorsteinn V. Þórðarson, fyrrum
sölustjóri Áburðarverksmiðjunnar
og fjárgæslumaöur Lífeyrissjóðs
starfsmanna Áburðarverksmiðjunn-
ar, hlaut nýlega árs fangelsisdóm,
þar af þrjá mánuði óskilorðs-
bundna, fyrir umboðssvik, m.a. að
hafa ekki fengið opinbera mats-
menn til að meta verðmæti fast-
eigna sem hann fjárfesti í, og fjár-
drátt. Þrátt fyrir þetta heldur hann
enn fram sakleysi sínu og hefur
stofnað fyrirtæki sem keppir við
Áburðarverksmiðjuna í sölu áburð-
ar á innlendum markaði. Hann tel-
ur dóminn yfir sér ranglátan. Ekki
hafi verið litið á gögn sem lögð voru
fram fyrir rétti, fram séu að koma
ný gögn sem stungið hafi verið und-
ir stól og þau útboð sem fram hafi
farið á áburðarmarkaði hérlendis til
þessa séu sýndarmennska ein, enda
lægstu tilboðum ekki tekið. Þor-
steinn lítur svo á að markvisst hafi
verið unnið að þvi að koma sér fyr-
ir kattamef, í viðskiptalegum skiln-
ingi, til að koma í veg fyrir að
höggvið væri í yfirburð'a-markaðs-
stöðu Áburðarverksmiðjunnar á
innlendum markaði.
Þótt Þorsteinn hafi hlotið dóm er
lífi hans ekki lokið. Hann starfræk-
ir nú tölvuverslun, auk þess sem
hann rekur Áburðarsöluna ísafold.
ísafold hefur tekið þátt í útboðum
stofnana hérlendis en frá 1. janúar
1995 hefur opinberum fyrirtækjum
verið gert skylt, samkvæmt samn-
ingnum um Evrópska efnahags-
svæðið, að bjóða út öll kaup á vöru
og þjónustu.
Útboðið með endemum
„í fyrra fór fram fyrsta útboðið. í
raun fóru menn ekkert að huga að
því fyrr en ég hringdi í Land-
græðslu ríkisins og benti á að henni
væri skylt að bjóða út áburðarkaup
sín. Það útboð var með endemum og
úr varð að ég skrifaði fjármálaráðu-
neytinu bréf þar sem ég kvartaði
yfir því að útboðsgögnin væru unn-
in upp úr vöruskrá Áburðarverk-
smiðju ríkisins. I kjölfarið voru Rík-
iskaup ávítuð. Samt varð það sama
uppi á teningnum nú.“
Þorsteinn átti þrjú lægstu tilboð-
in í útboðunum en úr varð að til-
boði Áburðarverksmiðjunnar, sem
er nær einráð á markaði hérlendis,
var tekið. Þorsteinn segir tilboðum
sínum ekki hafa verið tekið þar sem
Landgræðslan hafi ekki fjárhagslegt
bolmagn til að staðgreiða þá vöru
sem boðin var út, enda dreifðust
fjárveitingar stofnunarinnar á allt
árið. Þetta kom ekki fram í útboðs-
gögnum Ríkiskaupa, segir Þor-
steinn. Hann segir jafnframt stað-
laus rök um að efnisuppbygging
þess áburðar sem hann bauð til
kaups hafi ekki verið fullnægjandi.
„Þetta segir mér að það var fyrir
fram ákveðið að taka tilboði Áburð-
arverksmiðjunnar og útboðið var
hrein sýndarmennska. Landgræðsl-
unni er skyldað að vera með útboð
en getur ekki tekið neinu tilboði
vegna þeirra reglna sem henni eru
settar af fjármálaráðuneytinu.
Kostnaður við áburðarkaup stofn-
unarinnar eru því milljónum króna
meiri árlega en nauðsynlegt er.“
Þótt Þorsteinn hafi tvívegis tekið
þátt i útboðum Ríkiskaupa á áburð-
arkaupum, og í hvorugt skiptið haft
erindi sem erfíði þrátt fyrir að vera
lægstbjóðandi, segist hann reiðubú-
inn að reyna einu sinni enn.
„Þótt Áburðarsalan ísafold hafi
gagngert verið stofnuð til að selja
áburð og ekkert hafi oröið af því
enn þá hef ég það mikil sambönd úti
að ég verð að nýta þau.“
Meinlegar
hvatir að baki
Þorsteinn er þess fullviss að rót
rauna sinna sé sú að reynt hcifi ver-
ið að bola honum út af markaðnum.
„Ég er alltaf að komast yfir ný
gögn í málinu. Nú seinast rakst ég á
greinargerð byggingarmeistara
hússins þar sem hann sýnir fram á
að með því að fjármagna enn frek-
ari framkvæmdir við húsið sé hægt
að firra sjóðinn öllu tapi. Hann skil-
aði greinargerðinni inn til stjórnar
lífeyrissjóðsins og lögmanns hans
og fékk svar um hæl að henni væri
hafnað og ákveðið hefði verið að af-
skrifa alla fjárfestinguna, 38 milljón-
ir, án þess að gera minnstu tilraun
til að bjarga henni. Núna hefur
komið fram að greinargerðin og mat
fasteignasölu, sem hvarf úr skúffu á
skrifstofu minni á undarlegan hátt,
stenst hvort tveggja raunverulegt
söluverð hússins í dag. Ármannsfell
keypti húsið, vann við það, seldi
það og jók verðmæti þess um
nokkra tugi milljóna umfram það
sem lagt var í það,“ segir Þorsteinn
um húseignina Skipholt 50d sem
hann fjárfesti í fyrir Lífeyrissjóð
starfsmanna Áburðarverksmiðjunn-
ar.
Þorsteinn segist ekki sjá aðrar
skýringar á þessum málalokum en
þær að Hákon Bjömsson, forstjóri
Áburðarverksmiðjunnar, standi á
bak við þau. Lætin hafi byrjað þeg-
ar ljóst var að Þorsteinn var í við-
ræðum við finnskt fyrirtæki um
innflutning á áburði hingað til
lands sem þá hefði skapað sam-
keppni við Áburðarverksmiðju rik-
isins.
„Það skiptir hann engu máli að
þarna hafi 40 milljónir verið afskrif-
aðar. Það lítur svo út að ég hafi tap-
að þeim. Stjórn lífeyrissjóðsins
gerði engar tilraunir til að bjarga
þeim fjármunum sem þarna voru í
húfi, né heldur skoðaði hvaða
möguleikar væru fyrir hendi, held-
ur afskrifaði þá strax.“
Þorsteinn var einnig dæmdur fyr-
ir um 300 þúsund króna fjárdrátt
vegna formgalla á kvittun. Taldi
dómurinn það sönnun um fjárdrátt.
Hann segir að lokauppgjör fyrir við-
skipti upp á háifa aðra milljón hafi
ekki enn legið fyrir og hafi hann því
líka verið dæmdur ábyrgur vegna
þeirra viðskipta. 800 þúsund króna
ávísun, sem gefin var út vegna inn-
áborgunar til verðbréfakaupa, hafi
verið útistandandi og hafi sá sem
annaðist viðskiptin haldið eftir
þeirri ávísun sem tryggingu fyrir
þóknun sinni. Sá hluti málsins sé þó
í sjálfu sér óútkljáður enn. Þor-
steinn bendir á að hann hafl senni-
lega annast kaup á hundruðum
bréfa fyrir lífeyrissjóðinn og alltaf
fengið bréfin í hendur nokkrum
dögum eða vikum eftir að greiðsla
átti sér stað. Slíkt sé viðskiptavenja
og þeir sem fást við viðskipti af
þessu tagi geti staðfest það.
„Ég get ekki sætt mig við það að
vera ákærður og sakfelldur fyrir
fjárdrátt sem átti sér aldrei stað.
Það er erfitt að lifa við það. Það er
eins og dómarar hérna viti ekkert
og vilji ekki vita hvernig kaupin
gerast á eyrinni. Það er dæmt eftir
bókstafnum, án þess að menn viti
hvað er að gerast í praxís. Ég lagði
til dæmis fram í Hæstarétti gögn frá
fjármálaráðuneytinu um að enginn
einasti sjóður hefði beðið um opin-
bera matsmenn þótt verið sé að
kaupa bréf í fasteignum á hverjum
einasta degi. Af hverju á að fara að
dæma mig fyrir það sem allir aðrir
eru að gera? Það eina sem er rétt er
að ég fór út fyrir veðböndin. Þegar
reglan segir 50 prósent þá er ég á 50
til 70 prósenta svæðinu. Ég var á
gráu svæði. Allir SAL-sjóðirnir
miða við 70 prósenta markið. Ég
gæti sætt mig við að vera dæmdur
fyrir þetta en ekkert annað.“
Málskot til
Evrópudómstólsins
Þorsteinn segir reynsluleysi sitt í
að fást viö mál sem það sem höfðað
var gegn honum hafa sett mark sitt
á vörn hans. Hann hafi ekki gengið
nógu hart eftir því að vitni, sem
gætu talað máli hans, verðbréfasal-
ar og forsvarsmenn stórra lífeyris-
sjóða, væru kölluð til. Enda hafi
komið á daginn að vegna skilnings-
leysis dómsyfirvalda á því hvernig
viðskipti lífeyrissjóða ganga í raun
fyrir sig hafi hann verið dæmdur.
Hæstiréttur hafi síðan gagnrýnilítið
tekið upp dóminn úr héraði.
Þorsteinn hyggst fá umboðsmann
Alþingis, Gauk Jörundsson, til að
lita á gögn málsins í þeim tilgangi
að skjóta því til Mannréttindadóm-
stóls Evrópu. Gauki er ætlað að
kanna gildi þeirra gagna sem lögð
voru fram fyrir báðum dómstigum
hér á landi og lítið sem ekkert tillit
var tekið till Endurupptaka málsins
hér á landi sé nær óhugsandi.
Þorsteinn er dæmdur maður. Að-
spurður um hvemig sé að lifa með
dóm á bakinu segir hann það á
margan hátt undarlegt. Til dæmis
setur hann fyrirvaralausa uppsögn
konu sinnar, sem var í starfi hjá ís-
landsbanka, í samhengi við mála-
rekstur sinn fyrir dómstólum.
„Ég held að þetta hafi .verið mun
erfiðara fyrir fjölskyldu mína en
mig. Ég á aldraða móður sem hefur
orðið fyrir símaónæði út af þessum
málum. Tengdamóðir mín og böm-
in hafa líka fundið fyrir þessu. Ég
held satt að segja að þetta sé auð-
veldast fyrir rnig. Ég hef líka séð út
hverjir eru vinir mínir í raun og
hverjir samferðamenn mínir í gegn-
um tíðina vom í raun viðhlæjend-
ur.
-PP
NJpHvernig viS gerum
" „franska handsnyrtingu"
1. Undirbúöu neglur, hreinsaöu af allt naglalakk.
2. Þjalaöu neglur í léttan boga.
3. Þvoðu hendur úr volgu sápuvatni.
4. Lakkaðu með No7 „White Tip" aðeins á fremsta hlutann
á nöglinni. Sfyrk hönd er nauðsynleg svo betra er að
leggja höndina á borð þegar þú lakkar þig. Berðu á aðra
áferð ef með þarf. Láttu þorna vel.
5. Byrjaðu á miðri nögl og lakkaðu nú jafnt og vel yfir alla
nöglina með No7 glæra „Ivory eða Rose" lakkinu.
Berðu á aðra áferð ef þarf.
6. Settu að síðustu No7 „Fast Finish Top Coat" yfirlakkið, sem
gefur tollandi aljáandi áferð með aukavörn gegn flögnun
svo að nöglin brotni síður.