Dagblaðið Vísir - DV - 14.08.1996, Side 14

14
MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1996
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRJSTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI11,
blaöaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI14,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Rlmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Leynilegt samkomulag
Landsmenn hafa almennt staöið í þeirri trú aö íslensk
stjórnvöld framfylgdu afdráttarlaust gildandi lögum um
200 sjómílna fiskveiöilögsögu umhverfis landið, enda
ekki svo lítið lagt í sölurnar í áratuga langri baráttu
þjóðarinnar fyrir fullum umráðum yfir fiskimiðunum og
öðrum auðlindum hafsins kringum ísland.
Þess vegna hafa uppljóstranir danskra stjómvalda síð-
ustu daga, um að gert hafi verið leynilegt samkomulag
embættismanna árið 1988 um að refsa ekki grænlensk-
um, færeyskum eða dönskum fiskiskipum fyrir veiðar á
því sem Danir kalla „grátt svæði“ innan fiskveiðilögsög-
unnar, vakið nokkra athygli. Sú furðulega uppákoma
fylgdi í kjölfar óvæntra tíðinda þess efnis að Danir væru
að búa sig undir fiskveiðistríð við íslendinga vegna
ágreinings um hvar línur eigi að liggja á milli íslenskr-
ar, grænlenskrar og færeyskrar lögsögu.
Leynisamkomulagið frá því síðla árs 1988 virðist ekki
aðeins hafa komið almenningi og fjölmiðlum í opna
skjöldu heldur líka forsætisráðherra landsins. Davíð
Oddsson hefur lýst því yfir að engin merki finnist um að
samkomulag af þessu tagi hafi verið rætt í ríkisstjórn-
inni á sínum tíma, hvað þá á Alþingi. Ekkert var heldur
sagt frá þessu samkomulagi opinberlega árið 1988.
Auðvitað hefur lengi legið fyrir að dönsk stjórnvöld
eru andvíg því að íslensk fiskveiðilögsaga miðist við
Kolbeinsey fyrir norðan og Hvalbak fyrir austan sem
grunnlínupunkta.
Uffe Eilemann-Jensen, sem var utanríkisráðherra
Dana árið 1988, ítrekaði slíka andstöðu þá um haustið og
hótaði að senda málið til Alþjóðadómstólsins í Haag.
Steingrímur Hermannsson, sem var utanríkisráðherra
fram að stjómarskiptunum haustið 1988, svaraði því til
í DV í ágúst það sama ár að hann myndi leggja til við
Ellemann-Jensen að nefnd danskra og íslenskra embætt-
ismanna fjallaði um ágreining ríkisstjórnanna. Sú virð-
ist hafa orðið raunin, þótt Jón Baldvin Hannibalsson,
sem tók við embætti utanríkisráðherra skömmu síðar,
kannist ekki við að þær viðræður hefðu endað með sam-
komulagi.
Talsmenn danskra stjómvalda hafa fullyrt að með
þessu samkomulagi hafi íslendingar fallist á að refsa
ekki grænlenskum, færeyskum eða dönskum skipum
fyrir landhelgisbrot þótt þau yrðu staðin að veiðum á áð-
urnefndu svæði. Þorsteinn Pálsson, sem fer með málefni
Landhelgisgæslunnar sem dómsmálaráðherra og hefur
ljóslega verið fuUkunnugt um þetta leynilega samkomu-
lag, segir hins vegar að einungis sé um að ræða eins
konar tilkynningaskyldu til danskra stjórnvalda áður en
gripið sé til aðgerða gegn meintum veiðiþjófum. Hann
fullyrðir einnig að samkomulag um slíka vinnureglu
hafi komið til umræðu í ríkisstjóm íslands árið 1992 þeg-
ar færeysk skip voru nokkrum sinnum staðin að veiðum
innan íslensku fiskveiðilögsögunnar.
Hvað sem ágreiningi um inntak samkomulagsins líð-
ur virðist ljóst að í reynd hefur Landhelgisgæslan aldrei
fært veiðiþjófa þessara nágranna okkar til hafnar fyrir
veiðar á þessu svæði, heldur einungis vísað þeim út fyr-
ir landhelgislínuna. Það segir auðvitað sína sögu.
Nauðsynlegt er að íslensk stjórnvöld geri hreint fyrir
sínum dyrum í þessu máli með því að birta öll gögn um
þetta samkomulag opinberlega og skýra um leið frá til-
urð þess, meðferð málsins í íslenska stjómkerfinu og
þau áhrif sem samkomulagið hefur haft á framkvæmd
landhelgisgæslu innan fiskveiðilögunnar síðustu átta
árin. Elías Snæland Jónsson
Fasteignaeigendur veröa aö greiða fyrir útreikning flatarmáls allra útveggja húss síns, allra glugga, útidyra og
svalahuröa. - Pessi vinna er vita gagnslaus eigendum, segir m.a. í grein Stefáns.
Óþarfar álögur
á húseigendur
Kjallarinn
Stefán Ingólfsson
verkfræöingur
en 1,80 metrar, flatar-
mál allra útveggja húss-
ins og flatarmál glugga
og dyraopa á útveggj-
um. Engin áðurnefndra
stærða kemur þó til
skoðunar við útreikn-
ing eignarhlutfalla og
þær eru ekki skráðar á
sjálfa eignaskiptayfir-
lýsinguna.
í dag mega þeir einir
ganga frá eignaskiptayf-
irlýsingum sem staðist
hafa próf á vegum fé-
lagsmálaráðuneytisins.
Á öllu landinu eru inn-
an við 40 manns, flestir
verkfræðingar eða
tæknifræðingar, sem
„Til þess að eignaskiptayfirlýsing
sé tekin gild þarf nú að reikna út
margar stærðir sem ekki hefur
áður hvarflað að mönnum að
skipti máli við gerð skiptasamn-
inga.u
Nýlega tóku
gildi lög um fjöl-
eignahús sem ýms-
ir hafa hrósað og
talið til hagsbóta
fyrir húseigendur.
Breytingar, sem
lögin hafa í fór með
sér, eru þó ekki all-
ar til bóta. Á
grundvelli þeirra
hefur félagsmála-
ráðuneytið gefið út
reglugerð um gerð
eignaskiptayfirlýs-
inga. í henni eru
lögð verkefni á
húseigendur sem
ekkert hafa með
gerð skiptayfirlýs-
ingarinnar að
gera.
Reglugerðin vek-
ur spumingar um
rétt opinberra að-
ila til að leggja
kostnaðarsamar
kvaðir á fólk án
sýnilegs tilgangs.
Þá er einkennilegt
að ráðuneytið
skuli hugsunar-
laust taka til
greina kröfur emb-
ættismanna um að leggja gagns-
lausa vinnu á almenning og fyrir-
tæki.
Að þóknast kerfinu
Til þess að eignaskiptayfirlýs-
ing sé tekin gild þarf nú að reikna
út margar stærðir sem ekki hefur
áður hvarflað að mönnum að
skipti máli við gerð skiptasamn-
inga. Þessum stærðum þarf nú að
skila byggingafulltrúum á sér-
stöku eyðublaði, svonefndri skrán-
ingartöflu. Á meðal þessara
stærða má til dæmis nefna flatar-
mál gólfflatar með salarhæð lægri
taka að sér þessi verk. Eigendur
fjölbýlishúsa verða að leita til ein-
hvers þeirra og greiða þeim þókn-
un fyrir verkið. Fasteignaeigendur
verða með öðrum orðum að greiða
fyrir útreikning flatarmáls allra
útveggja húss síns, samantekt á
flatarmáli allra glugga, útidyra og
svalahurða og samtalningu allra
gólfflata með salarhæð undir 1,80
metrum. Þessi vinna er vita gagns-
laus eigendunum og eingöngu
framkvæmd til að mæta kröfum
ráðuneytisins. Verður að líta á
kostnaðinn sem henni fylgir sem
hreina skattlagningu.
Húseigendur varnarlausir
Höfundar reglugerðarinnar og
talsmenn félagsmálaráðuneytisins
hafa ekki upplýst í hvaða tilgangi
áðurnefnd upplýsingasöfnun er
gerð. Ekki hefur komið fram að
nokkur aðili hafi óskað eftir því
að kerfisbundin skráning á flatar-
máli útveggja í húsum verði tekin
upp hér á landi eða erlendis. Ekki
örlar heldur á rökum fyrir því að
nauðsynlegt sé að skrá flatarmál
gluggaopa og útihurða allra húsa á
landinu. Ekki fást skýringar á þvi
hvers vegna eigendur skuli frem-
ur bera kostnað af þessari skrán-
ingu en annarri fasteignaskrán-
ingu.
Kostnaður við útreikning þeirra
stærða sem áður eru nefndar mun
fara vel yfir 50 milljónir áður en
yfir lýkur. Þá er ónefndur kostnað-
ur sem sveitarfélögin verða fyrir.
Starfsmenn byggingafulltrúa taka
við upplýsingunum, fara yfir gögn
og sannreyna jafnvel útreikninga.
Það bætist við önnur verkefni emb-
ættanna og eykur stjórnunarkostn-
að sveitarfélaganna. Þess vegna er
athyglisvert að það eru einmitt
byggingafulltrúarnir sem hafa knú-
ið þessa upplýsingasöfnun inn í
reglugerðina.
Félagsmálaráðuneytinu hefur
yfirsést hvaða hagsmunir eru í
húfi fyrir húseigendur þegar
reglugerðin var gefin út. Þó regl-
urnar hafi hlotið harða faglega
gagnrýni ráðgjafa hefur ráðuneyt-
ið ekki enn kynnt sér rök þeirra.
Fyrir emhættismennina virðist
skipta meginmáli að lagaheimild
sé fyrir útgáfu reglnanna en hags-
munir fyrirtækja og einstaklinga
eru léttvægir. Tímabært er að fé-
lagsmálaráðherra grípi sjálfur inn
í málin og vemdi landsmenn gegn
óþarfa útgjöldum sem reglugerðin
skapar. Stefán Ingólfsson
Skoðanir annarra
Borgin út úr sam-
keppnisrekstri
„Sögulegar staðreyndir lágu að baki því að
Reykjavíkurborg hefur á þessari öld tekið virkan
þátt í stofnun og rekstri ýmissa atvinnufyrirtækja.
Þær aðstæður era ekki lengur fyrir hendi og því
tímabært að Reykjavíkurborg, rétt eins og aðrir
opinberir aðilar, hætti afskiptum af samkeppnis-
rekstri. Pípugerð og húsatryggingar, svo dæmi sé
tekið, á ekki að vera í verkahring hins opinbera."
Úr forystugrein Mbl. 13. ágúst.
Verkmenntasetur
í Eyjum?
„í Eyjum eru margar litlar veikar stofnanir: útibú
frá Háskólanum, stýrimannaskóli, rannsóknarstofn-
un sjávarútvegsins . . . Einn og tveir menn eru aö
garfa i hverri stofnun. Hugmyndin er sú að tengja
þær saman og styrkja og gera þarna einhvers konar
verkmenntasetur. Akureyringar hafa til dæmis
dregið til sín allt sem heitir bóklegt. Við teljum til-
valið að koma þarna á fót eins konar verkmennta-
stofnun sem ætti að falla mjög vel að umhverfinu."
Lúðvík Bergvinsson í Alþbl. 13. ágúst.
Hagvöxtur í sóun
„Hagvöxturinn, sem hlaupinn er í efnahagslífið,
stafar ekki sist af því hve mikið er af fjármagni í um-
ferð. Lánastofnanir og fyrirtæki lána ljóst og leynt
ótæpilega til allra þeirra sem þiggja vilja peninga og
verðmæti að láni. Það er sama hvort það eru fast-
eignir, lausafé eða ferðalög, allt er lánað og hleypir
það miklum fjörkippum í allt athafnalíf og þar með
hagvöxt. Það er alls ekki sjálfgefið að það sé endilega
verðmætasköpun sem eykur hagvöxtinn. Sóunin
gerir það engu síður.“
Úr forystugrein Tímans 13. ágúst.