Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.1996, Síða 10

io menning
FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER 1996 Í
skila sér inn í íslenska barnabókaútgáfu.
Heyrst hefur að hún þurfi á því að halda. Börn
eru víst hætt að lesa bækur meö vasaljós undir
sæng eftir að þau eiga að vera farin að sofa.
Þess í stað horfa þau á sjónvarp eða leika sér í
tölvuleikjum. Ef einhver hyggst kynna undra-
veröld vasaljósalesturs fyrir ungum lesendum
er Siifurkrossinn tilvalinn undir sængina.
Illugi Jökulsson: Silfurkrossinn
Bjartur 1996
Alvöru bö
fyrir börn
Silfurkrossinn eftir Illuga Jökulsson fjallar
um systkinin Möggu og Gunnsa sem flytja
ásamt foreldrum sínum í nýtt hverfi. Yfir nýja
húsinu hvílir bölvun, sem á sér rætur aftur á
landnámsöld, og henni verður ekki hnikað
nema krakkamir taki til sinna ráða. Ólíkt flest-
um öðrum bamabókum um svipað efni er upp-
sprettu sögunnar þó ekki að finna í ævintýra-
þrá eða leynilögregluleik krakkanna. Fjöl-
skyldu þeirra er ógnað og krakkarnir em eng-
ar hetjur, heldur venjuleg böm sem finnst
ósköp gott aö fá að skríða upp i rúm hjá pabba
og mömmu þegar hætta steðjar að. Þau neyðast
hins vegar til að standa á eigin fótum og leysa
vandann.
Fléttan er vel gerð og eins spennandi og ógn-
vekjandi og flétta í bamabók má vera, og þó að
atburðarásin sé yfimáttúruleg, er sagan sönn,
því hún fjallar um sannar
tilfinningar. Hún segir ekki
frá baráttu góðs og ills held-
ur togstreitu mannlegra til-
finninga. Álögin á húsinu
em til komin vegna upp-
safhaðrar reiði en ekki
mannvonsku, og bömin eru rekin áfram af
ótta. En verkið birtir ekki einungis hreina og
skýra mynd af alvörubömum í stað krakka-
klíku í eilífu sumarleyfi. Það varpar
nýju ljósi á söguskilning okkar og
spyr áleitinna spuminga um rétt-
mæti þeirra gilda sem flest okkar
telja svo sjálfsögð. Spurninga sem
hollt er að dveljast við og reyna að
svara.
Silfurkrossinn er vel skrifuð saga.
Persónusköpun er heilsteypt og
verkið vel unnið á allan hátt. Einna
helst hefði atburðarásin mátt vera
hraðari. Það albesta við Silfurkross-
inn er hlý og notaleg rödd sögu-
mannsins, sem heldur styrkum
höndum utan um söguheiminn og
persónur sínar. Hann sýnir bæði
galla og kosti söguhetjanna en
stendur ávallt með þeim og gætir þess að gera
þau aldrei hlægileg í augum les-
enda. Slíkur sögumaður telst gjama
lýti á skáldsögum fyrir fullorðna,
en er dýrmætur í bamabókum sem
fjalla um alvarleg efni.
Á síðustu árum hafa vandaðar
spennusögur fyrir fullorðna notið
gífurlegra vinsælda. Þær bækur er erfitt að
flokka í fagurbókmenntir eða afþreyingarbæk-
ur. Það er ánægjulegt að sjá að slík þróun er að
Bókmenntir
Margrét Tryggvadóttir
Caruso:
ímynd án innihalds
Notalegur formúlustaöur undir
ítalska nafninu Caruso er nýlegiu-
af nálinni í Bankastræti. Gamal-
kunn formúlan felst í að rífa hús-
næði niður í fokhelt, leyfa hress-
um stílista að leika lausum hala
við framleiðslu á ímynd og bjóða
siðan tilviljanakennda matreiðslu
með bragðsterkum sósum á frem-
ur háu verði.
Unnt er að komast hjá annmörk-
unum með þvi að halla sér að pits-
um, sem hvorki eru lakari eða
dýrari en gengur og gerist í bæn-
um, kosta að meðaltali 1050 krón-
ur og eru matarmiklar. Pizza
vegetali var fremur góö, hvorki
hörð né seig, með hlutlausri sósu
og ekki minnisstæðri.
Kaffið hét espresso, borið fram í
litlum bollum. Það var svipað
venjulegu kaffi, þunnt og ómerki-
legt. Tiramisú var rangnefni eins
og kaffið, íslenzk verksmiðju-
lagterta með ostakökulögum, með
miklu af þeyttum rjóma,
súkkulaði- og jaröarberjasósu.
Beikonvafðar rækjur eru dular-
fullar á matseðli og reyndust vera
aulafyndni. Þaer bjuggu yfir yfir-
gnæfandi beikonbragði í bland viö
bragð af sætri púðursykursósu.
Enn sterkara bragð var af jala-
peno-piparkrydduðum úthafsrækj-
um, fremur seigum, blönduðum
pönnusteiktu grænmeti á borð við
rauðlauk, jöklasalat, grænan pipar
og sveppi. Eldbragðið var
Caruso: Notalegur formúlustabur.
Veitingahús
Jónas Kristjánsson
skemmtilegt, en óþarft að blanda
rækjum í það.
Sumt var ágætt í matreiðslunni.
Þar á meðal voru fylltir sveppa-
hattar með gráðosti og hæfiiega
kryddaðir hvítlaukssmjöri. Enn-
fremur kúrbítssneiðar undir ost-
þaki, með mildri tómat-basilikum-
sósu. Einnig milt makkarónupasta
með góðum smokkfiski og rækju í
DV-mynd Pjetur
tómatsósu. Á óvart kom, að skötu-
selur var meyr og ferskur og ekki
þíddur, borinn fram með góðu
hrásaiati, en því miður yfirgnæfð-
ur af laukkryddaðri tómatsósu.
Vel tókst til með fiskisúpu stað-
arins, þykka og bragðsterka
tómatsúpu með nokkrum rækjum
og smokkfiskhringjum. Lauk-
blönduð tómatsúpa dagsins var
lika þykk og matarleg, borin fram
með smurðum pitsugeirum, snarp-
heitum úr ofni. Langbezt var
ferskt salat í miklu magni, mest-
megnis jöklasalat, ekki enn orðið
brúnt, með rauðlauk, feta-osti, æti-
þistilhjörtum og töluverðu af rækj-
um, borið fram í olíuedikssósu.
Lambahryggsneið var næsta grá
og þétt, en sæmilega góð, með
brakandi fitm-önd og sterkri
tómatsósu og bakaðri kartöflu-
stöppu. Eins og í mörgum öðrum
réttum staðarins var sósan hinn
ríkjandi þáttur. Sama var að segja
um ofeldaðan eldislax, engifer- og
piparsteiktan, fátæklegan að
magni, borinn fram með skúffu-
bökuðum kartöfluskífum, sætri
tómatrjómasósu og hvítlauks-
brauði.
Vínlistinn er hversdagslegur, að
mestu frá Gancia, jafnlítið spenn-
andi og hvíta fransbrauðið, sem
borið var á borð í upphafi máltíð-
ar. Til var þó Chianti Classico frá
Ricasoli á 2.150 krónur.
Þjónusta var óskóluð og ljúf-
mannleg. Slæðingur var af er-
lendu ferðafólki og innlendum
saumaklúbbum, en markhóp
ósjálfstæðra ungmenna vantaði.
ímyndin hefur ekki selzt enn.
Bezt er að sitja við lítil borð í
notalegri garðstofu úti við götu.
Innra er skuggsælla að sitja við
stór borð umhverfis skrautlegan
bar og pitsuofn. Innréttingar eru
hráar, meðal annars burðarbitar í
lofti, en vandaður viður er í nökt-
um borðplötum.
Miðjuverð þriggja rétta og kaffis
er í skýjunum, 3.325 krónur. Hádeg-
istilboð er samt frambærilegt, 870
krónur fyrir súpu og rétt dagsins.
Þessi föngulegi hópur stendur aö stórbókinni Árin eftir sextugt - handbók um efri árin sem Forlagið var aö senda frá
sér. Ftitstjórar eru sálfræöingarnir Höröur Þorgilsson og Jakob Smári en þeir ritstýröu líka Sálfræöibókinni sem kom út 1993. í bókinni er leitast viö aö
gefa heildaryfirsýn yfir æviskeiöib eftir sextugt, fjailaö um vandamál sem geta komiö upp, gefnar hagnýtar upplýsingar og bent á ýmislegt sem fólk
getur gert til aö gera efri árin sem ánægjulegust. Höfundar eru þrjátíu og átta og meöal þeirra eru læknar, sálfræöingar, félagsráögjafar, næringarfræö-
ingur, sjúkraþjálfari, tannlæknar, lögfræðingur, prestur, rithöfundur og heimspekingur. Bókin er stór, eins og fjöldi höfunda gefur til kynna, 719 síbur
meö myndum og ítarlegri atriöisoröa- og nafnaskrá. Hún kostar 6.990 kr. DV-mynd ÞÖK
Sjónþing
Guðrúnar
Svo illa vildi til að röng tímasetn-
ing var gefin upp í Fjörkálfi DV á
Sjónþingi Guðrúnar Kristjánsdóttur í
Gerðubergi á sunnudaginn vai' og
fjölmargir fóru fýlu-
ferð. Þetta er mjög
bagalegt því Sjónþing-
in eru gjömingur sem
ekki er endurtekinn,
og biðjumst við vel-
virðingar á mistökun-
um. En minna má á
að svo myndarlega er
staðið að Sjónþingum
Gerðubergs að um-
ræðurnar eru teknar upp á segulband
og prentaðar. Er vonsviknum gestum
bent á að panta bókina hjá menning-
| armiðstöðinni - auk þess sem sýning-
ar Guðrúnar verða áfram í Gerðu-
bergi og á Sjónarhóli til 15. des.
Talandi um Gerðuberg þá verður
opnuð þar sýning á myndskreyting-
um í norrænum barnabókum á laug-
ardaginn kl. 15. Tveir listamenn frá
hverju landi taka þátt í sýningunni
sem var opnuð fyrst í Hasselby Slott í
Stokkhólmi fyrir tæpum tveimur
árum og hefur farið víða um Norður-
lönd síðan. íslensku listamennirnir
eru Áslaug Jónsdóttir og Erla Sigurð-
ardóttir. Sýningin stendur til 20. des.
30 000 gestir á
Þrek og tár
Berglind Karlsdóttir var 30 þúsund-
asti gesturinn á Þreki og tárum í
Þjóðleikhúsinu, og á myndinni réttir
Stefán Baldursson þjóðleikhússtjóri
henni blóm og gjafir.
Ekkert lát er á vinsæld-
um verksins, sem þó
hlýtur senn að víkja sök-
um plássleysis. Eitt af
því sem þrýstir á er ann-
að leikrit eftir Ólaf
Hauk Símonarson,
Kennarar óskast, sem
verður frumsýnt annað
kvöld. Það er einstakur
viðburður að leikskáld eigi tvö verk á
sama tíma á stóra sviðinu.
Menningarvaka
Dagskrá helguð Álftanesskáldun-
rnn Sveinbimi Egilssyni
og Benedikt Gröndal
verður á sunnudaginn
kemur, 24. nóv., á veg-
um menningarklúbbs-
ins Dægradvalar. Þetta
er liður í Söguhelgi
þeirra Álftnesinga, og
verður lesið upp úr
verkum skáldanna,
Árni Björnsson læknir
fjallar um þau og leiki
verður tónlist. Dagskráin verður í
Haukshúsum og hefst kl. 20.30.
Gítartónleikar
Síðustu tónleikar Styrktarfélags ís-
lensku ópemnnar á árinu verða í ís-
lensku óperunni á þriðjudaginn kem-
ur, 26. nóv., kl. 20.30. Það er Kristinn
H. Árnason gítarleikari
sem þar leikur, en hann
hefur fengiö afbragðs-
dóma fyrir túlkun sína á
helstu meistaraverkum
gítarbókmenntanna.
Kristinn er um þessar
mundir að gefa út annan
geisladisk sinn, en fyrir
þann fyrri fékk hann lof-
samlega dóma hér heima
og erlendis. Hann var tilnefndur til
Menningai-verðlauna DV í fyrra.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
mam