Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.1997, Blaðsíða 33

LAUGARDAGUR 1. MARS 1997
wenning®
Steina Vasulka, Menningarverðlaunahafi DV í myndlist:
orðin Islendingur á ný
Heldur tengslum við Is-
land
Steina hefur reynt aö halda
tengslunum við ísland en hún hef-
ur búið í Bandaríkjunum til fjölda
ára, fyrst í New York og síðan í
Buffaló og Santa Fe i New Mexíkó.
Steina les íslenskar bækur til
þess að halda við málinu en
hún er ekki sátt við að tala ís-
lenskuna með hreim. Einnig
reynir hún að millilenda
reglulega á íslandi þegar
hún er á leið til Evrópu.
Fiðlunám í
Tákkóslóvakíu
„Mér þykir mjög gaman að hafa
fengið þessi verðlaun, sérstaklega
þar sem ég er orðin svo mikill
útlendingur. Verðlaunin gera
það að verkum að mér
flnnst ég orðin íslendingur
á ný,“ segir Steina Va-
sulka sem hlaut Menning-
arverðlaun DV í myndlist
fyrir sýningu sina á víd-
eóverkum á Kjarvals-
stöðrnn. Á síðastliðnum
áratugum hefur mynd-
bandið eða vídeólistin
öðlast viðurkenningu
sem listrænn miðill til
jafns við aðrar listgrein-
ar.
„Ég bjóst alls ekki við
þessu og til mín hefur komið
mikið af fólki sem ég þekki
ekki neitt til þess að óska mér
til hamingju og ég hef kynnst
fleiri listamönnum á íslandi,“
segir Steina.
þá minni og minni tíma á íslandi.
Hún fór síðan í fiðlunám til
Tékkóslóvakíu þar sem hún eyddi
þremur árum en hún hóf feril
sinn sem fiðluleikari. Að þeim
árum loknum ákvað hún að
tónlistin yrði ekki hennar
ævistarf. Hún var eitt ár
heima á íslandi áður en
hún fór til Bandaríkj-
anna. Steina hefur aldrei
verið í myndlistamámi.
Steina fór fyrst að
ast árið 1957 þegar hún var
sautján ára gömul og eyddi
„Ég fór kollhnís á sínum tíma ofan í þetta vídeó. Ég var þá aö bíöa eftir aö eitthvaö nýtt geröist í lífi mínu,“ segir Steina.
DV-mynd Brynjar Gauti
Kollhnís ofan í vídeó
„Ég var búin að afgreiða tónlist-
ina. Það er gaman að spila en það
er svo leiðinlegt að reyna að vinna
sér inn peninga með tónlist. Ég fór
kollhnís á sínum tíma ofan í þetta
vídeó. Ég var þá að bíða eftir að
eitthvað nýtt gerðist í lífl mínu. Þá
var þegar byrjað að kynna vídeóið,
fólk var farið að vera með léttar
vélar og fór með þær út á
götu,“segir Steina.
Viðast hvar var ekki hugsað um
videólistina sem list og hún fékk
ekki viðurkenningu innan hinna
listgreinanna en Steinu og eigin-
manni hennar, Woody Vasulka,
fannst þetta vera list frá fyrsta
degi. Þau hafa
rutt
heiminum með persónulegum efnis-
tökum og leiftrandi sköpunargleði.
Þau unnu saman að listsköpun
sinni i þrjú ár samfleytt en síðan
fóru þau hvort í sína áttina í verk-
um sinum. Áhugi þeirra fór í ólíkar
áttir en þau héldu samt sem áður
áfram að hjálpa hvort öðru á sýn-
ingum.
Gerði ég þetta?
„Tæknilega er vídeólist mjög erf-
ið en það er afskaplega „prívat“ að
gera svona listaverk þannig að ég er
hissa á því að okkur hafi tekist að
vinna saman í þrjú ár. Þetta gengur
út á að ná sambandi við sjálfan sig,
tala við sjálfan sig. Þegar vel tekst
til þá get ég hugsað „Gerði ég
þetta?"
Við vorum ekkert að reyna að fá
vídeólistina viðurkennda sem list-
grein. Okkur var alveg sama um
það því ég hef aldrei verið neitt hrif-
in af galleríum," segir Steina.
Hjónin sýndu viða í New York í
margs konar sölum og það hentaði
þeim ágætlega að þurfa ekki að vera
bundin af listagalleríum. New York
var eini staðurinn þar sem hægt var
að fá styrki til þess að stunda þessa
listgrein.
Steina segir að það gangi auð-
vitað jafnilla að lifa á þessari list
og annarri og þau hafl þurft að
starfa að ýmsu öðru til þess að
eiga í sig og á, til dæmis auglýs-
ingum. Frá New York fluttu þau
til Buffalo þar sem var mjög snjó-
þungt en þau kenndu þar við há-
skólann.
„Þegar maður gat ekki lengur
horgað í stöðumæla þar sem þeir
voru horfnir í snjó ákváðum við að
flytja til sólríkari staðar," segir
Steina.
Fyrir valinu varð Santa Fe í New
Mexíkó þar sem þau búa ennþá og
stunda sína listsköpun. -em
Margét Harðardóttir og Steve Christer fengu Menningarverðlaun DV fyrir byggingarlist:
Mikilvægast að vera sjálfur sáttur við verk sitt
„Við hugsuðum líklega fyrst um
það hvaða fisk við fengjum að
borða," segja þau Margrét Harö-
ardóttir og Steve Christer sem fengu
Menningarverðlaun DV í bygging-
arlist og eru í forsvari fyrir alla þá
er unnu að því að hanna og byggja
Hæstaréttarhúsið.
Að sögn dómnefndar er þar um
að ræða vandaða og agaða bygg-
ingu þar sem helst i hendur útlit
sem styður við umhverfið, gott
innra skipulag og efnismeðferð.
Hnitmiðað samspil smárra sem
stórra hluta hússins leiðir til heil-
steyptrar hönnunar. Þetta er í
annað sinn sem Steve og Margrét
hljóta Menningarverðlaun DV en
þau hrepptu þau einnig fyrir
hönnun sína á Ráðhúsi Reykjavík-
ur. Þau unnu einnig í bæði skipt-
in í samkeppni sem haldin var
annars vegar um bestu hönnun á
ráðhúsi og hins vegar hæstaréttar-
húsi.
Góðar byggingar til-
nefndar '
„Að þessu sinni voru mjög góðar
byggingar tilnefndar. Við erum auð-
vitað ánægð með verðlaunin því
þau eru góð og gild viöurkenning.
Ekki veitir af að beina athyglinni að
þvf sem vel er gert í umhverfi okk-
ar því það hefur bein áhrif á mann-
lífið,“ segir Steve.
Steve og Margrét höfðu ekki
ímyndað sér fyrirffam hvaða bygg-
Margrét Haröardóttir og Steve Christer fengu Menningarverölaun DV fyrir byggingar-
list. DV-mynd BG
ing yrði fyrir valinu þvi af-
staðan sé svo háð þeirri
dómnefnd sem starfar
hverju sinni. Þau segja það
alltaf hvetjandi að fá viður-
kenningu en það hafi líklega
ekki áhrif á flæði verkefna
til þeirra. „Við fáum yfir-
leitt ekki verkefni nema í
gegnum samkeppni. Þetta er
svo hörð barátta um hvem
brauðbita og aðrar starfs-
stéttir eru komnar langt inn
á svið arkitekta. Arkitektar
eiga erfitt uppdráttar og era
vannýtt afl í þjóðfélagi okk-
ar. Við fjárfestum í mennt-
un þeirra en kunnum svo
ekki að nýta þá,“ segir Mar-
grét.
„Það er auðvitað mikil-
vægast að vera sjálfur sáttur
við verk sitt en gott að fá
staöfestingu frá öðrum,“ seg-
ir Steve.
Þau benda á að þau ein
eigi ekki heiðurinn skilinnn
heldur sé í raun og veru ver-
ið að veita öllum sem unnu
að byggingunni viðurkenn-
ingu. Það skipti máli að hver
og einn sem vinnur að hús-
inu skili sínu verki á full-
kominn hátt.
Bygging er verk
margra manna
Bygging er ekki eins og
málverk eða skáldsaga, unnin af
einum manni, heldur liggja í
henni verk margra manna. Við
arkitektamir vinnum með verk-
fræðingum í samræmi við forsögu
verkkaupans. byggingarnefndin,
dómararnir og aðrir sem eiga að
starfa í húsinu fylgjast með þróun
verksins þar til það er afhent
verktakanum. Ármannsfell sá um
framkvæmdina ásamt fjölda und-
irverktaka og eiga þeir allir heið-
ur skilinn. Að sögn þeirra Mar-
grétar og Steve áttu þau ekki þátt
í að velja lóðina fyrir Hæstaréttar-
húsið en það olli þó nokkrum deil-
um á sínum tíma. Þau segjast sátt
við staðsetninguna og að það hafi
fljótt komið í ljós að húsið væri af
ákjósanlegri stærð fyrir lóðina
enda hefðu þau ekki skilað inn
samkeppnistillögu nema svo hefði
verið. Þau segja að það hæfi vel að
framkvæmdavaldið og dómsvaldið
séu hvort sínum megin götunnar.
Hvort um sig sjálfstætt en samt í
mikilli nálægð.
„Lóðin var ekkert augnayndi og
hafði einhvem veginn dagað uppi
sem bílastæði. Þarna er vindasamt
og arkitektar Safnahúss og Þjóð-
leikhúss höfðu t.d. á sínum tíma
gert ráð fyrir byggingum á reitn-
um. Hlutverk nýja hússins var að
hnýta þessar ólíku byggingar á
svæðinu saman svo þær styddu
hver aðra og mynduðu góða heild.
Vonandi hefur það tekist,“ segir
Margrét.
-em