Dagblaðið Vísir - DV - 16.08.1997, Blaðsíða 29

Dagblaðið Vísir - DV - 16.08.1997, Blaðsíða 29
28 mtal LAUGARDAGUR 16. ÁGÚST 1997 JjV Bónusfeðgarnir, Jóhannes Jónsson og Jón Asgeir, hyggjast færa enn frekar út kvíarnar: Jóhannes Jónsson, kaupmaður í Bónusi, hefur látið mikið að sér kveða á síðustu árum. Hann hefur verið nefndur vinur launa- mannsins vegna hins lága vöruverðs í Bónusi og fengið riddarakross frá forseta íslands fyrir verslunarstörf. Það sem færri vita er að frá upphafi hefur sonur Jóhannesar, Jón Ásgeir, unnið með honum í rekstrinum og í raun sér hann um rekstur búðanna að mestu leyti í dag. Hann hefur ekki áður gefið færi á sér í ítarlegt viðtal við fjöl- miðla. Þráttfyrir gott gengi og mikinn uppgang segjast þeir síður en svo hafa lagt hendur í skaut og stefna með Bónus-hugmyndina á fyrsta daginn vegna tæknilegra vandamála." Það fer kuldahrollur um feðgana þegar þeir hugsa um þennan fyrsta dag. Þeir segjast hafa þurft að aug- lýsa í útvarpinu að tæknin hefði brugðist þeim og því væri búið að loka. Síðan hafi aftur verið auglýst, „höfum náð tökum á tækninni“. „Þetta var skelfilegur dagur,“ segir Jóhannes, hlær og hallar sér mak- indalega aftur. Skelfingardagarnir tilheyra vonandi fortíðinni. samkeppnisaðili færi á hausinn. Umsvif Bónuss hafa aukist ár frá ári og nú er svo komið að verslanirn- ar eru orðnar átta á höfuðborgar- svæðinu. Þær eru tvær í Færeyjum og síðan reka þeir feðgar eina skipa- verslun í Reykjavik, Bónusbirgðir. Ef allt er talið er velta fyrirtækisins á þessu ári í kringum sjö milljarðar króna, með virðisaukaskatti. Hugsjón að lækka verðið „Ef þær vörur sem við erum að þessi munur 18-19 prósent. Þeim hafi því vaxið fiskur um hrygg í þvi að ná verðinu niður. Viðmótið frá 30 til 40 þúsund viðskiptavinum í hverri viku hafi verið slíkt að það sé orðið að hugsjón hjá þeim að ná verðinu eins langt niður og hægt er. „Við höfum auglýst að við bjóðum alltaf lægsta verðið og samkvæmt könnunum stenst það í 99,2% tilvika. Ég held að fólk geri sér almennt ekki grein fýrir hversu mikil vinna fer í það hjá okkur að fylgjast með þessu og passa upp á að vera alltaf lægstir. stærri mið. DV hitti Bónusfeðgana á dögunum og ræddi við þá um verslunarstörfm, búðirnar, samstarfið, peningana, ríkidæmið, sam- keppnina og margtfleira. „Eftir 25 ára starf hjá Sláturfélag- inu hafði ég verið atvinnulaus eða í lausamennsku í um eitt ár. Jón Ás- geir var að útskrifast úr Verslunar- skólanum og við vorum svo heppnir að kennarar fóru í verkfall á þessum tíma. Hann hafði því nægan tíma þegar við opnuðum fyrstu búðina í Skútuvogi 8. apríl 1989. Okkur var feikilega vel tekið og til marks um það biðu hér um 100 manns á plan- inu í rigningu þegar við opnuðum," segir Jóhannes Jónsson, kaupmaður í Bónusi, um upphafið að Bónusveld- inu. Þeir feðgar, Jón Ásgeir og Jóhann- es, segja að ekki hafi þótt mjög gæfu- legt á þessum tíma að gerast mat- vörukaupmaður en reynsla Jóhann- esar á ferðalögum út um heim fýrir fyrri vinnuveitendur hafi sýnt hon- um fram á að nákvæmlega svona búðir vantaði á íslandi. „Menn fóru á hausinn á færibandi á þessum árum og þeir sem ekki fóru á hausinn héngu á bláþræði. Telja mátti á fingrum annarrar handar þær búðir sem gengu vel,“ segir Jó- hannes. Hlutaféð ein milljón Jón Ásgeir segir að strax í upp- hafi hafi verið ákveðið að fara af stað með lágvöruverðsverslun. Formið á búðunum hafi fallið fólki vel í geð og því hafi nánast ekkert verið breytt á þessum átta árum. „Breytingarnar hafa aðallega ver- ið tæknilegs eðlis. Við byrjuðum með eins litlum tilkostnaði og viö gátum því við áttum enga peninga í upphafi. Hlutaféð var ein milljón," segir Jón Ásgeir og Jóhannes bætir við að upphafið hafi hreint ekki ver- ið gæfulegt. „Planið var ómalbikað hérna hjá okkur og aðstæður alveg svakalegar. Kúnnarnir festu kerrurnar í pollun- um og við þurftum að loka þrisvar Kom í veg fyrir magasár Bónusmenn voru fyrstir til þess að taka margháttaða tækni í sínar hendur, t.d. varðandi strikamerking- ar. Þeir segjast hafa valið einfalt tölvukerfi en árangursríkt og það hafi gert það að verkum að þeir hafi ekki fengið magasár fyrst eftir opn- unina. Þeir hafi daglega getað séð af- komuna svart á hvitu strax frá byrj- un. í nýjustu versluninni í Grafar- voginum er komið rafvirkt verð- merkingarkerfi þannig að Jón Ás- geir getur breytt verði á hillunum á 20 sekúndum frá skrifborðinu sínu í Skútuvoginum. Þetta segja feðgamir vera framtíðina en kerfið sé dýrt og því muni taka einhvern tíma að setja það upp í öllum búöunum. „Menn höfðu enga trú á því að við myndum lifa þennan rekstur af, kannski sem betur fer því það datt engum í hug að fara að krunka í okk- ur. í hugum samkeppnisaðila okkar vorum við alltaf að fara á hausinn og það er mjög þægileg staða þegar það á ekki við rök að styðjast," segir Jó- hannes og sonurinn bætir við að svona nokkuð myndi aldrei gerast í dag, að menn biðu án þess aö bregð- ast við í þrjú til fjögur ár eftir þvi að Jóhannes og Jón Ásgeir segja samvinnuna ganga vel. Á fjölskyldufundum sé ekki bara rætt um verð á tómötum og agúrkum. selja fyrir sjö milljarða væm keyptar annars staðar myndu þær kosta átta og hálfan milljarð," segir Jóhannes og Jón Ásgeir minnir á að þegar þeir byrjuðu hafi því verið slegið upp í blöðum að Bónus væri 10% ódýrara en Hagkaup og þótt mikið. Nú væri „Menn höfðu enga trú á því að við myndum lifa þennan rekstur af, kannski sem betur fer því það datt engum í hug að fara að krunka í okkur. í hugum samkeppn- isaðila okkar vorum við alltaf að fara á hausinn," segir Jóhannes um viöbrögö annarra kaupmanna þegar þeir byrjuöu. DV-myndir E.ÓI. Við erum með mann í því alla vik- una að kanna verð í stórmörkuðun- um. Hann skoðar sjö til átta þúsund verðdæmi í hverri viku og reynumst við dýrari einhvers staðar er það lag- að umsvifalaust. Komi tilboð frá öðr- um svörum við því með lægra verði þegar við opnum í hádeginu," segir Jón Ásgeir. En af hverju að hafa þetta mikinn verðmun? Væri ekki nær að hafa pínulitið minni verð- mun og græða pínulítið meira? Ekki holu fyrir aðra „Við höfum oft verið spurðir að þessu," segir Jón. Hvort ekki væri gáfulegra að hafa verðmuninn tveim- ur prósentum minni og taka inn á því um 100 milljónir á ári. „Málið er bara að við ætlum ekki að búa til holu fyrir einhverja aðra. Við höfum styrkt okkur í sessi á markaðnum með því að bjóða þetta lágt verð og munum ekki láta skammtíma gróða- sjónarmiö eyðileggja það fyrir okk- ur. Það er kannski ekkert sérstak- lega aðlaðandi að stofna fyrirtæki sem leggur upp úr því sama og við og kannski ólíklegt að það verði gert. Við ætlum a.m.k. ekki að gera mönn- um það auðvelt með því að hækka verðið hjá okkur,“ segir Jón. Feðgarnir segja galdurinn felast að miklu leyti í magninnkaupum. Með því að staðgreiða allar vörur fái þeir góðan afslátt. Allur afsláttur sem þeir fái fari beint til kúnnans. Þeir taki bara það til fyrirtækisins sem dugi til þess að reka það sómasam- lega. Ekki á leið út á land „Við höfum alla tíð gefið afslátt af mjólkurvörum og erum ósáttir með að einokunarfyrirtæki eins og Mjólk- ursamsalan skuli ekki gefa okkur af- slátt. Við höfum þurft að kaupa vör- ur á sama verði og lítil hverfaversl- un í Kópavogi eða leikskóli í Hafnar- firði en teljum okkur að sjálfsögðu LAUGARDAGUR 16. ÁGÚST 1997 mtai ■' eiga að njóta hagræðis magninn- kaupa. Fyrir réttu ári felldi Sam- keppnisstofhun dóm um að þeim bæri að veita okkur magnafslátt. Það hefur ekki enn verið gert en vonandi breytist það nú í september," segir Jóhannes. Aðspurðir um frekari uppbygg- ingu Bónuss verða feðgarnir nokkuð dulir á svip. Þeir segja að áform um að opna búð í Mosfellsbæ sé í bið en uppbygging á Smáratorgi í Kópavogi í fullum gangi. Þeir stefna að því að opna tvær búðir til viöbótar á höfuð- borgarsvæðinu en síðan verði það látið duga. í Færeyjum er orðið að- kallandi að opna eina búð til, að sögn þeirra feðga, en þeir eru ekki á leið til Akureyrar eða eitthvað annað út á land. Danmörk spennandi Jón Ásgeir segir að þótt ekki sé horft til þess að kvíarnar verði færð- ar út hérlendis sé ekki loku fyrir það skotið að þeir fari út fyrir landstein- ana, annað en til Færeyja. Þeir hafi fengið fyrirspurnir víða að og þyki t.d. danski markaðurinn afar spenn- andi. Hann sé erfiður en ef mönnum takist að sanna sig þar séu þeir góð- ir. „Við megum ekki gleyma því að krafturinn i okkur er ekki endalaus og við ætlum okkur að hlúa vel að því sem við erum að gera hér á landi. Færeyjar hafa setið of mikið á hak- anum hjá okkur og kannski má segja að það sé vegna þess að stjómvöld eyðilögðu alveg það sem við ætluð- um að gera þar í landi. Okkur var í upphafi ekki treyst til þess að nota okkar eigið vöruhús og síðan fengu Færeyingar ekki að flytja mjólk hingað þegar við ætluðum að flytja mjólkurvömr út til þeirra. Það þýddi bara tolla á tolla ofan og við misstum lystina í bili. Það er ekki hægt að vinna í kerfi þar sem allir eru þjófar þar til annað sannast og þar sem aft- urhaldssemin er slík að menn loka augunum fyrir nokkurri framþró- un,“ segir Jóhannes þungur á brún. Bónushugsun víða Undirritaður horfir yfir sviðið og veltir því fyrir sér hvort nokkur ástæða sé til þess fyrir Bónusmenn að halda áfram að byggja upp. Gæti ekki verið skynsamlegt að slappa að- eins af og njóta þess sem þegar er komið? En þeir voru aldeilis ekki á því. Svöraðu báðir í einu að ekkert vit væri í því að fara að hætta. Alls staðar væri verið að gera fullt af hlutum sem gera mætti mun betur, bæði í þessari atvinnugrein og öðr- um. „Við höfum komið þessari svoköll- uðu bónushugsun inn á öðrum svið- um, t.d. í apótekum og í bensíninu og það hefur lukkast heldur betur vel,“ segir Jóhannes og bætir við að það sé krossför fyrir aðra að koma henni inn í opinbera geiranum og banka- kerfinu. Þar virðist hún ekki vera til. I vellystingum eða ekki Bónusfeðgarnir koma víða við í sambandi við fjárfestingar. Þeir eiga hlut í þremur veitingastöðum, hér- lendis og erlendis, auk lítilla hluta í einu og öðru. „Við höfum aðeins þefað af veit- ingarekstri vegna þeirrar þróunar sem orðið hefur. Við sjáum t.d. að í Bandaríkjunum em 54% af máltíð- um borðaðar utan heimilis og þessi Bónusmenn eru aðeins farnir að þefa af veitingabransanum. Þeir eiga þrjú veitingahús hérlendis og erlendis. Jón Ásgeir segir það eðlilega þróun þar sem meö því megi nýta magninnkaup til hagræöis. þróun hefur gert vart við sig hér á landi líka. Okkur finnst ekkert óeðli- legt að við fylgjumst með á þessum markaði enda er í mörgum tilvikum um að ræða sömu vöruflokka og við erum að versla með. Menn verða vitaskuld að gera það upp við sig, ef þeir hafa úr einhverju að spila, hvort þeir ætli sér að taka þátt í einhverju uppbyggilegu eða lifa í vellystingum. Okkur finnst eðlilegt að leggja þeim lið sem leita til okkur um aðstoð við að gera eitthvað nýtt og skemmti- legt,“ segir Jóhannes. Feðgarnir segjast aðspurðir ekki hafa orðið varir við að fólki finnist eitthvað óeðlilegt við það að þeir hagnist á því sem þeir séu að gera. Með mikla veiðireynslu „Þessi hugsunarháttur hefur breyst. Fólki finnst ekki lengur ljótt að græða. Fólk tekur orðið meiri þátt í hlutabréfamarkaði og gleðst bara yfir því ef fyrirtækin lifa, a.m.k. á meðan þau standa við það sem þau eru gefin út fyrir að gera. Ætli fyrir- tæki að standa sig verða þau að græða,“ segir Jón og karl faðir hans segir þá feðga verða fyrst ofsalega ríka þegar kvóti verði settur á versl- un, þeir hafi aflað sér svo mikillar „veiðireynslu"! Talið berst að samvinnunni og báðir segja hana ganga vel. „Maður gefur alltaf eftir,“ segir Jóhannes og hlær en Jón Ásgeir segir þá hafa nokkuð skýra verkaskiptingu, a.m.k. hin síðari ári. Hann sjái nú um hinn daglega rekstur, pabbinn um inn- kaupafyrirtækið Baug, samskiptin út á við, fjölmiðlana og samskiptin við hið opinbera. „Það má segja að ég horfi til morg- undagsins en karlinn stendur uppi á stól og horfir lengra fram á veginn. Ég tók þá ákvörðun að halda mig fjarri sviðsljósinu og í dag er Bónus örugglega tengt við gamla manninn. Inn á við kannski við mig,“ segir Jón. Þeir neita því að einungis sé tal- að um verö á tómötum og agúrkum þegar fjölskyldan hittist. Lifa engu lúxuslífi „Fjölskyldan fer gjaman í Kjósina um helgar og þar hittir maður bama- börnin. Við fomm út á vatn að sigla og gerum eitthvað skemmtilegt sam- an. Samvinnan hefur gengið vel af því að við höfum átt velgengni að fagna. Fjármálalegir brestir í fjöl- skyldufyrirtækjum geta riðið öllu að fullu, bæði fyrirtækinu og ekki síður fjölskyldutengslunum. Það þótti mörgum skrítið þegar við seldum helminginn í fyrirtækinu en hugsun- in þá var eingöngu sú að vera ekki með öll eggin í sömu skálinni," segir Jóhannes. En eru Bónusfeðgamir ríkir menn? Þeir hlæja báðir og Jóhannes seg- ir að þeir séu ríkir af því að þeir njóti þeirra forréttinda að hafa yndi af vinnunni. „Nei, í alvöru talað þá höfum við ekki borgað okkur slík laun að við séum að lifa einhverju lúxuslífi." Jón Ásgeir bætir við að þetta sé líka þannig vinna að þeir eyði ekki miklu. Vinnudagurinn sé yfirleitt mjög langur, oftast frá átta á morgn- ana og stundum langt fram á kvöld. Síðan stelist hann stundum í vinn- una á sunnudögum. ganga ef við værum ekki vakandi yfir þessu. Ég enda yfirleitt daginn á því að skoða sölutölur dagsins úr öll- um búðunum. Þá fæ ég allt sundur- greint. Hvað mjólkurkælirinn gefur í hverri búð, grænmetið, hvar sé rýrn- un og svo framvegis. Þetta snýst um útsjónarsemi því við byggjum af- komu okkar á svo fáum prósentum. Eitt og hálft prósent í sveiflu til eða frá getur kostað okkur 70 milljónir á ári þannig að við vitum alveg að ef við værum ekki stanslaust við þetta og vakandi yfir þessu værum við farnir að tapa á rekstrinum eins og skot,“ segir Jón Ásgeir. Jóhannes segir að með mikilli vinnu hafi verið hægt að fylgjast ná- komu snertir. Feðgarnir segja að Mikligarður hafi verið að borga 10-11 prósent með vörunum sínum og þama hafi verið við fyrirtæki að glíma sem var í lykilaðstöðu í sam- bandi við innkaup. Ógeðfelldast alls „Við fórum aldrei niður fyrir núllið en þeir stóðu uppi með yfir 1.800 milljóna króna gjaldþrot. Svona vinnubrögð líðast aðeins í fyrirtækj- um sem enginn á. Þarna var enginn ábyrgur og menn gengu bara frá þessu og fengu sér vinnu á nýjum stað. Síðan þurftu fyrirtæki úti um allan bæ að blæða og á endanum þurfti almenningur að greiða hærra vöruverð til þess að fyrirtæki sem við og fleiri vorum í viðskiptum viö gætu tekið á sig skellinn frá Mikla- garði. Sumir eiga jafnvel enn um sárt að binda vegna þessa. Ég held að meðferðin á þeim sem voru að selja vörur til Miklagarðs og hvernig stað- ið var að þessu öllu sé eitt það ógeð- felldasta sem ég hef orðið vitni að í viðskiptalífinu," segir Jóhannes. Hann segir þá sögu vera efni í heila bók. Aðspurðir um stöðuna á markaðn- um í dag segja þeir hana nokkuð óráðna. Þeir segja samkeppnina lík- lega aldrei hafa verið harðari og að þótt ekki sé neitt fyrirsjáanlegt í þeim efnum nú megi alveg búast við einhverjum samruna, sameiningu verslunarkeðja eða einhverju slíku. Eins og er séu líklega heldur margir að berjast um hituna. En hver er framtíð þeirra sjálfra í þessu? Ekki að fara að selja „Fyrirtækið okkar er ungt og enn í mótun. Ég hef snúið mér að öðrum hlutum en áður en hef alltaf nóg að gera. Ég er farinn að nálgast sextugt og því kannski ekki óeðlilegt að ég fari að hægja á mér eftir fjörutíu ár í þessu. Ég hef engar ákvarðanir tekið um að setjast í helgan stein. Ég er a.m.k. að hugsa um að verða sextug- ur áður,“ segir Jóhannes. Jón Ásgeir segir framtíðina alveg óráðna. Engar alvöru vangaveltur hafi verið uppi um að selja. Hann sé ungur maður og sjái sig kannski ekki endilega í þessu eftir tuttugu ár. Hann er ekki orðinn þrítugur en rek- ur samt 20. stærsta fyrirtæki lands- ins. „Það er nógu ögrandi fyrir ungan mann að reka þetta stórt fyrirtæki og það mun ég gera áfram," segir Jón Ásgeir og feðgarnir horfast í augu, dulir á svip. Það er ljóst að sagan er greinilega ekki öll sögð. -sv Þeir stefna að þvi að opna tvær verslanir til viðbótar á höfuðborgarsvæðinu og láta svo gott heita. Stefnan hefur ekki verið sett út á landi. Þeir hugsa frekar út fyrir landsteinana og finnst markaðurinn í Danmörku spennandi. Byggist á útsjónarsemi „Við erum svo heppnir að þetta er ekki bara vinna. Þetta er líka áhuga- mál númer eitt. Þetta myndi aldrei kvæmlega með rekstrinum frá degi til dags. Erfiðast segir hann hafa gengið þegar stríðið viö Miklagarð stóð sem hæst. Þá hafi þeir verið komnir ansi nærri núllinu hvað af-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.